Socjologia

- jest to nauka o zjawiskach, procesach społecznych i społeczeństwie, czyli zbiorowości ludzkiej znajdującej się na ograniczonej przestrzeni, współpracującej ze sobą w taki sposób, by zapewnić swym członkom istnienie i rozwój.

Przedmiotem socjologii są zjawiska i procesy zachodzące w różnych formach życia zbiorowego.

Termin „socjologia”wprowadził w 1827 roku August Comte. Wcześniej używano takich terminów jak: „filozofia społeczna” i „fizyka społeczna”.

Socjologia bada:

instytucje

zbiorowości np. grupy społeczne, zawodowe

procesy

stosunki

zjawiska kulturowe

ruchy społeczne

świadomość społeczną

Subdyscypliny socjologii:

socjologia pracy i przemysłu

socjologia wsi i rolnictwa

socjologia miasta

socjologia oświaty i wychowania

socjologia rodziny

Socjologia współpracuje z naukami:

antropologią

naukami społecznymi

ekonomią

psychologią

Nauka - w znaczeniu treściwym to system uzasadnionych pojęć, twierdzeń, hipotez, które powstały w wyniku działalności badawczej.

Warunkiem, który musi spełniać każda dyscyplina by ją można było uważać za naukę jest:

posiadanie wyraźnie wyodrębnionego i celowego przedmiotu badań

operowanie określonym systemem pojęć, aby w sposób logiczny i spójny przedstawiać określone problemy

określenie własnych metod badawczych

stworzenie teorii powstałej w procesie badawczym

Socjologia znajduje się na niskim szczeblu naukowości, ponieważ:

Ma krótką historię, więc nie rozwinęła się w pełni naukowej wiedzy o metodach i technikach gromadzenia danych.

Przedmiot badań socjologii napotyka wiele utrudnień w procesie poznania.

Brak jej jednoznacznej terminologii oraz posługiwanie się pojęciami wieloznacznymi i często zapożyczonymi z innych dyscyplin.

Brak precyzyjności w formułowaniu definicji i ogólnych twierdzeń.

Podstawowe orientacje teoretyczne w socjologii:

funkcjonalizm

teoria konfliktu

teoria wymiany

symboliczny interakcjonizm

fenomenologia socjologiczna

socjobiologia

współczesny instytucjonalizm

Funkcje socjologii:

diagnostyczna

ideologiczna

poznawcza

organizatorsko - tehniczna

apolognetyczna

demaskatorska

teoretyczna

socjotechniczna

Działy przedmiotu badań socjologii:

zbiorowości społeczne

instytucje społeczne

procesy i zjawiska społeczne

Teorie socjologiczne:

Teoria struktur społecznych - wskazuje ogólne zasady i prawidłowości budowy grup i innych zbiorowości społecznych.

Teoria zmian społecznych - opisanie przebiegu procesów, budowy i funkcjonowania grup, klas, warstw.

Teoria zachowania się jednostek - ustala ludzkie relacje na bodźce zewnętrzne.

Teoria zachowania się zbiorowości - bada reakcje klas ludzkich.

Pierwsi przedstawiciele socjologii:

August Comte

Herbert Spenser

Emil Durkheim

Karol Marks

Max Weber

---