Wykład 20.10.2010
Naturalne procesy tworzenia państwowości
Państwa powstają też z powodów ekonomicznych ( 70% dochodu bermudów to dzierżawa terenu na amerykańską bazę wojskową , tzw. Raje podatkowe, wynajem pod turystykę, wydanie serii znaczków z błędem :D , rejestracja statków - około połowy statków zarejestrowanych jest w Liberii i Panamie - tania rejestracja i małe zainteresowanie rzeczywistą „pływalnością statku” )
W połowie lat szejśdziesiątych trójka amerykanów chciała założyć państwo, żeby móc rejestrować statki. Szukali więc kawałka ziemi niezajętego do tej pory. Znaleźli kawałek rafy koralowej pomiędzy nową zelandią, Fidżi i Tubalu. Wysypali tam masę ziemi, dzięki czemu powstała wyspa. Dodatkowo rafa leżała na ziemiach międzynarodowych. Korzystając z prawa odkrywcy wylądowali na „wyspie” i stworzyli tam państwo. Mieli hymn, flagę, nazwę - Minerwa, rząd - prezydent, minister finansów, minister spraw zagranicznych. Brakowało im powszechnego uznania narodowego i z tego powodu nikt nie chciał tam tych statków rejestrować.
Bez owego uznania międzynarodowego niewiele możemy, ale jeśli uzna nas państwo powszechnie uznane - np.: członek ONZ-u, to jesteśmy powszechnie uznani - nie ma praw o tym stanowiących, ale tak wynika z praktyki.
Turecka Republika Cypru Północnego - wszędzie na mapach cała wyspa ma jeden kolor - jest jednym państwem, ale 40 % to TRCP - uznawana tylko przez Turcję ( wyspa była niegdyś pod panowaniem tureckim i napłynęła tam wtedy ludność turecka. Po I wś była to kolonia brytyjska - do lat 60. Polityka brytyjska na wyspie zakładała skłócanie tych dwóch grup . Enosis - tendencje zakładające pozbycie się anglików i przyłączenie do Grecji, Taksi - podział wyspy na cz. Turecką i grecką. W latach 60 brytyjczycy postanowili dać Cyprowi niepodległość. W konstytucji zawarte było, że 70% parlamentu zarezerwowane dla ugrupowań grackich, a 30 dla tureckich i zmiana konstytucji potrzebowała 75 % głosów. Wiceprezydent musiał być z opcji przeciwnej co prezydent i miał prawo weta. Oczywiście spowodowało to kompletny paraliż państwa.
Bunt czarnych pułkowników w Grecji - w 73r. „przenosi” się także na Cypr. Pucz co prawda nieudany, ale daje to pretekst Turkom do interwencji w celu „obrony swoich obywateli”. Na to podobnie reaguje Grecja ( jedyny przypadek konfliktu pomiędzy krajami NATO ). W efekcie wyspa zostaje tymczasowo podzielono, a w 81 stworzono TRCP.
Problem powstał, gdy Cypr przyłączał się do ue - chciano powołać konfederację, ale strona grecka nie zgodziła się na to w referendum i po mimo, że tylko Turcja uznaje ten kraj, to jedynie połowa wyspy weszła do unii.
Tajwan i Chiny
Geneza podziału wynika z wojny domowej toczonej pomiędzy rządowymi siłami republiki i komunistyczną partyzantką Mao. Jeden kraj nie uznaje drugiego i i roszczą sobie prawa do terytoriów przeciwnika.
Republika Nadniestrzańska i Republika Mołdawska
SriLanka
Abchazja i Osetia
Opuszczona platforma na morzu północnym - Isilam, Silandia (?) - księstwo dziedziczne. Państwo założone przez najemników
Do niedawna do tej grupy należało Kosowo
Wojujące państwa powstańcze
Państwa plemienne w Birmie
Cziapaz
Kabinda
Uznanie narodowe nie jest więc niezbędne dla funkcjonowania państwa
Wykład 27.10.2010
Proklamacje o charakterze polityczno - propagandowym
Włochy Północne ( republika padanii ). Ogłoszona przez jedną z włoskich partii ( liga północna ) - dla zebrania głosów ( co się sprawdziło ).
Tybet - Władze, rząd na uchodźctwie. Chiny zapewniają Tybetowi autonomię ( fikcja ), a rząd ogłosił jego niepodległość - podkreślenie niezależności tybetu, przypomnienie światu o sprawie tybetu.
Kaszmir - ( Bizam hajde rabadu) , Władcą kaszmiru był sith , który zdecydował się ogłosić niepodległość zamiast przyłączyć się do Indii lub Pakistanu. Pakistan, przekonany, że Kaszmir, jako region muzułmański od wieków, przyłączy się do państwa muzułmańskiego. Zdecydowano więc nająć wojsko ( plemię Pasztulów ), by kaszmir zająć. Władca kaszmiru poprosił władze indyjskie o pomoc, a te obiecały ją zapewnić jeśli kaszmir przyłączy się do Indii. Od tej pory mieliśmy trzy wojny o kaszmir, niedawno ugrupowania kaszmirskie ogłosiły niepodległość.
Pendżab - region, w którym dominują sikhowie
Księstwo Mustang w Nepalu - trudne połączenie z resztą państwa, odcięty na 7 miesięcy w roku. Władca Mustanu wprowadził wizy dla turystów, niezależne od wiz nepalskich - dla ochrony Himalajów - wydają tylko 3.000 wiz rocznie, kosztują 700 dolarów i czeka się na nie 3 lata . Wraz z wizami ogłosiło niepodległość.
Kraje znacznej autonomii, ale nie ogłaszające niepodległości
( niepodległość czuputki, niepodległość Jakucji - ogłoszona przez rosyjskich urzędników dla handlu diamentami )
Republika Katarstanu - własny parlament, rząd, policja. Mogą handlować ropą do pewnych limitów z pominięciem Moskwy
Bośniai Hercegowina federacja złożona z federacji muzułmańsko-chorwackiej i republiki serbskiej - rządzi triumwirat - z każdej grupy po jednym. De facto władzę organizują urzędnicy z Brukseli, a 70% budżetu to dotacje z UE. Wszędzie inna waluta ( Czarnogóra to jedyny kraj poza UE, który ma euro, jako walutę ).
Honk-kong(97) i Makau(99) - specjalne regiony ekonomiczne -przez 50 lat ustalone tam odrębne od chińskiego prawo - warunek postawiony przez wielką Brytanię w zamian za co obiecał oddać się te tereny Chinom. Osobne flagi, rządy, wizy, waluta, paszporty. W polityce międzynarodowej reprezentowane przez Chiny.
Półwysep Atos - Autonomiczna republika… ( nieoficjalnie republika mnichów ). Państwo teokratyczne, rządzone przez mnichów prawosławnych. ( szanowane nawet pod panowaniem tureckim ). Absolutna enklawa, rząd grecki nie ma tam żadnych uprawnień. Do Atos nie można wjechać bez wisy - maks 10 osób z zewnątrz na 3 dni ( i trzeba tam żyć jak mnich ). Całkowity zakaz wstępu dla kobiet ( nawet dla zwierząt płci żeńskiej )
Proklamacje o charakterze humorystyczno - komercyjnych.
Pojedyncze wysepki normandzkie - wasalne w stosunku do monarchy brytyjskiego i niezależne od rządu brytyjskiego.
Księstwo Seborgia
Wielkie Księstwo Łebskie (97)- burmistrz pełni funkcję księstwo.
Księstwo Hadrive - farma w zachodniej Australii
Ludowa republika niedaleko Londynu.
Kristiania - dzielnica w Kopenhadze ( kodeks Kristianii )
Państwa wirtualne
Wykład 03.11.10
Państwa duże - A - 2500000 km kw., lub B 3000000 km kw
Państwa średnie - ok. 70 % państw na świecie
Państwa małe - czasami wyróżnia się też mini państwa jak Watykan(w 20 leciu międzywojennym na mocy konkordatu część miasta została przekazana papieżowi ), Luksemburg, Andora ( księstwo i jedyne na terenie europy państwo wasalne od 18 w. Wasal króla Francji, teraz prezydentowi i biskupowi hiszpańskiego - płaci im opłaty wasalne ), San Marino , Monaco ( odrębna państwowość do momentu wygaśnięcia dynastii - panującej od 12 stuleci ), Lichtenstein
Państwo kieszonkowe - małe państwo o wydłużonym kształcie
Miasto państwo - Wenecja, Gdańsk, Kłajpeda, Triest itd. Dzisiaj tylko jedno - Singapur - uzyskuje niepodległość z Malezją w latach 50. Cztery miasta inne niż Singapur i ponad 40% obszaru niezurbanizowanego i nazywane Republiką singapurską, ale w 71 r. Granice miasta rozciągnięte do granic państwa.
Monte Carlo - jedyna stolica, która nie zmieściła się w granicach państwa.
Enklawa - suwerenna jednostka geopolityczna otoczona ze wszystkich stron przez terytorium lądowe 1 nego państwa nie posiadająca dostępu do morza - Watykan, san marino, Lesoto
Eksklawa - nie suwerenna część państwa otoczona przez terytorium jednego państwa i nie mogą mieć dostępu do morza - gł. Na terenie europy - wioska Campione, Liwia, Bussingen ( i 20 innych eksklaw niemieckich na terenie Szwajcarii ), Maastricht - pojedyncze kamienice należą do Belgii itp.
Peneksklawa - nie leży na terenie innego państwa, ale łatwiej dostać się do niego z terenu innego państwa.
Rozmiar państwa ma znaczenie, ale ważniejszym czynnikiem decydującym o jego rozwoju i sile jest ludność ( HDI - human development index - 9 pierwszych to państwa protestanckie 10 jest Japonia )
Istotne są lokalizacja, ukształtowanie powierzchni, klimat, dostęp do morza, stopień wykorzystania terytorium. ( najlepiej średnia wielkość, skupiony kształt, dostęp do morza, klimat śródziemnomorski, jakiś ważny surowiec, jednolita ludność - ale nie działa, np. Syria, porównanie Ukrainy ze Szwajcarią, Norwegia - Norwegia i Szwajcaria mają najwyższy standard życia na świecie, Chile. Zły jest kształt wydłużony - ale to też nie działa , np. Polska… )
Państwa zwarte terytorialnie, ale z wysuniętym fragmentem - teoretycznie niekorzystne
Państwa o rozerwanym terytorium - Japonia, USA, Malezja, Indonezja.
Dostęp do morza - absolutna większość ma ten dostęp - kondycja państw bez dostępu do morza ( poza Europą ) jest gorsza niż tych z dostępem - Laos, Kambodża, Nepal, Afganistan, Boliwia . Ten czynnik ma rzeczywisty wpływ na rozwój gospodarczy państwa, podobnie jak surowce.
Pod względem dostępu do morza wyróżniamy
Wyspiarskie - leżące gł na jednej wyspie
Wyspiarskie archipelagowi - Indonezja, Filipiny, Japonia
Państwa pomostowe - mające dostęp do dwóch mórz
Państwa oceaniczne
Państwa o dostępie do morza międzykontynentalnego - Wenezuela, Egipt
Do moża śródlądowego - bałtyckiego, czarnego
Najważniejszy jest jednak system polityczny determinujący rozwój państwa.
17.11.2010
Pogranicze - zawsze strefa, pewien obszar, czynnik łączący bo obszar wymieszania kultur. Zawsze jest to strefa przejściowa i co do zasady nie ma jasnych granic. Jego zasięg wyznaczają migracje - maksymalny zasięg ludności A na terenie B i odwrotnie ( definicja dość niepraktyczna )
Profesor Chlebowczyk
Pogranicza stykowe - pogranicza bardzo różne pod względem językowym. Wyraźna odrębność językowa - bariera językowa.
Pogranicza strefowe - o zbliżonym, podobnym języku
Granica - linia biegnąca w terenie, czynnik dzielący obszar
Kresy jako typ pogranicza. Nazwa kresy od wojskowych placówek zwanych stanicami kresowymi - na kresach polskich. Stąd też Ukraina - u kresu. Obszar z reguły militarnie przyłączony do państwa, słabo z tym państwem związany, słabo zaludniony, słabiej rozwinięty, różniący się pod względem kulturowym, religijnym od reszty kraju. Obszar ten w związku z tym jest wrażliwy na możliwość ekspansji ze strony państw graniczących.
Pogranicze tworzą ludzie. Często jest ono efektem historii. Ktoś zajął jakieś terytorium i pojawiła się ludność napływowa z reguły wyżej położona w hierarchii społecznej względem autochtonicznej. To rodziło konflikty. Często na obszarach pogranicza rodzą się stereotypy narodowe. Ludność napływowa trafia z reguły do miast. Często na obszarach pogranicza obserwujemy powstawanie kultur regionalnych np Śląsk ( ucieczka w regionalność ). Często też bywa tak, że ludność pogranicza przyznaj się do dwóch narodowości. Pogranicza są trwałe. Istnieją nawet gdy zniknie granica. Pogranicze może wiązać się z państwowością lub narodowościową ( nie potrzebna jest granica dla istnienia pogranicza, może to być pogranicze dwóch narodów na terenie państwa trzeciego,na terenie jednego miasta - Chicago).
Pogranicza językowe
24.11.10
Podział polityczny mórz
Grocjusz - mare liberum - zwolennik jak największej otwartości mórz.
Mare Claus
Linia sodesila (?) - Pierwszy podział polityczny świata - południk papieski, który wydzielał strefy wpływów dla Hiszpanii i Portugalii - pierwsza granica wyznaczona przez atlantyk. W wieku 17 i 118 nie wyznaczano raczej granic morskich. Zwyczajowo było przyjęte, że są to 3 mile morskie - największy zasięg dział.
Pierwsze międzynarodowe umowy ustalające granice na morzach - Obrady komisji prawa międzynarodowego 1949 r - pierwsza próba kodyfikacji w tym względzie.
Pierwsza konferencja Praw Morskich - przyjęto 4 konwencje - w sprawie morza terytorialnego, otwartego, szelfu kontynentalnego, rybołówstwa rok 58.
Kolejna konferencja - rok 60 - w gruncie rzeczy każde państwo mogło sobie po niej wyznaczyć granice morskie jakie chciało
W 1982 po konferencji morskiej trwającej 10 lat ( odbywała się na Jamajce) podpisano konferencję praw morza zwaną konstytucją morską. USA, Izrael, Turcja i Wenezuela nie podpisały tego porozumienia. Reszta państw podpisała te konferencję. Wody terytorialne - 12 mil. Podjęto wiele konkretnych decyzji.
Granica morska nigdzie nie idzie wzdłuż plaży - styk lądu i morza jest ruchomy. Granica morska zaczyna się trochę dalej w głąb lądu. Wody wewnętrzne - zatoki( małych i wąskich - o rozwarciu do 24 mil, fiordy, ujścia rzek, wody portów włącznie z redą, najdalej wysunięte urządzenie portowe, wody zatok historycznych, nawet gdy rozwarcie jest większe niż 24 mile - takie, które leżą przy granicy jednego państwa przez historycznie długi okres czasu - Szwecja, Norwegia, Zatoka Hudsona, Morze białe. Pas wód terytorialnych - 12 mil od płaskiego wybrzeża, lub końca wód terytorialnych. Wody terytorialne są suwerennym terytorium danego państwa. Państwo wyznacza porty do żeglugi międzynarodowej - przeważnie nie są to porty rybackie, wojskowe i kapotażowe ( w Polsce to Gdańsk, Gdynia i Świnoujście). Wody terytorialne mogą być w każdej chwili wyłączone z dostępu. Większość państw przestrzega strefy 12 mil, część mniej, a kilkanaście ma 200 mil - tylko państwa oceaniczne. Na wodach otwartych państwo ma zwierzchnictwo ekonomiczne, nie polityczne. (można np. „położyć rurę”). Strefa ekonomiczna oznacza wyłączność na wydobycie i połów.
Po tych 12 milach zaczyna się może otwarte, które jest „wspólnym dziedzictwem cywilizacyjnym”.
200 mil wód ekonomicznych - dla ochrony łowisk, bo te przeważnie 200 - 250 mil od brzegu.
Wody szelfowe - jeśli za strefą ekonomiczną ciągnie się szelf kontynentalny ( zatopiony kontynent ) to dalej są to wody ekonomiczne w kraju.
Prawo nieszkodliwego przepływu archipelowego - przepływ nieszkodliwy to przepływ nie powodujący szkód. -głównie chodzi o Japonię, Indonezję i Filipiny. Prawo to dotyczy też statków, ale tylko w czasie pokoju. Łódź podwodna też może, ale wynurzona.
Ustalono, że istnieją cieśniny o istotnym znaczeniu dla żeglugi międzynarodowej - tu też obowiązuje prawo nieszkodliwego przepływu - wymieniono ponad 200 cieśnin.
Wolny przepływ po kanałach ważnych dla żeglugi morskiej - wymieniono 3 panamski, sueski i kieloński ( Niemcy).
Konwencja ta preferuje państwa oceaniczne, wyspiarskie, a jest kiepskim interesem przy morzu śródlądowym
08.12.2010
Nie amy jednorodnej definicji narodu, gdyż formułowane są przez rózne dziedziny nauki - historia, politologia, prawo, socjologia itp., ale także ze względów politycznych gdyż może to mieć daleko idące konsekwencje w sferach prawnej, finansowej itd. Bo przy różnych definicjach różne rupy określone mogą być jako naród. Okres wojen napoleońskich wiele zmienił w kwestiach politycznych, ale i świadomości ludzkich, gdyż wcześniej ludzie wiązali się z regionem, właścicielem, stanem gdyż były istotniejsze niż przynależność narodowa.
Leon Wasilewski -„Pojęcie narodu zmienia się zależnie od tego kto je formułuje i w jakim okresie”
Definicje te możemy dzielić na
- Genetyczne - zajmujące się genezą narodów, opierają się na historii narodów np historycznie ukształtowana trwała wspólnota ludzi
- strukturalne - wskazują na strukturę narodu, różne cechy łączące naród - język, ziemia itp „ogół ludzi mających w swej świadomości odrębność wobec innych narodów”
Istotnymi elementami są świadomość i wspólnota, która czuje odrębność wobec innych.
Do XIX utożsamiano narodowość z obywatelstwem. Obywatelstwo jednak jest obiektywne, urzędowa decyzja, a obywatelstwo natomiast subiektywne, zależne od nas poczucie przynależności do danego narodu.
( We Francji obywatelstwo przyznaje się tam z racji urodzenia, formalnie nie ma tam mniejszości narodowych )
Roman Dmowski - „Naród jest wytworem życia państwowego…” Mamy w historii tego typu przypadki, np.: polska, ale nie jest to zasada i częściej zdaża się odwrotnie np.; naród izraelski 2000 lat przetrwał bez państwa, mamy narody, które nie miały nigdy państwa - Romowie, Kurdowie, Katalończycy, Palestyńczycy ( istnieje organizacja skupiająca narody bez państw - przeszło 200 członków ).
Język jest niezwykle istotnym elementem dla odrębności narodowej - pojawia się w każdej definicji narodu, jest bardziej istotny niż terytorium.
Cechy istotne dla wyodrębnienia narodu
- Naród jest wspólnotą społeczną o poczuciu odrębności narodowej
- Poczucie przynależności do wspólnoty
- Odrębność językowa ( nie jest to oczywiste, gdyż istnieją narody bez odrębnego języka np.; Szwajcaria, Belgia - wątpliwe czy istnieje naród Belgijski , Austriacy, Mołdawianie, Cypryjczycy, język Arabski wspólny dla krajów od Maroka do Iraku )
- Terytorium, ale tutaj już mamy wiele wyjątków - Węgrzy, Rosjanie, Izraelici - mają własne państwa, ale miliony nie mieszkają w granicach tych państw, Kurdowie, Katalończycy itd.
Dwie teorie przynależności do narodu
Obiektywna - o przynależności danego człowieka do narodu decydują elementy obiektywne, niezależne od danej osoby
Subiektywna - -//- na podstawie elementów zależnych od danej osoby.
Elementy obiektywne, które pozwalają nam zakwalifikować daną osobę do danego narodu
- pochodzenie, urodzenie.
- terytorium
- język
- kultura, wychowanie w danej tradycji
- religia ( kiedyś niezwykle istotna )
Subiektywne
- tożsamość narodowa
Asymilacja - zmiana tożsamości narodowej ( często związane z oceną narodu innego jako lepszego )
Mniejszość narodowa a etniczna
Ustawa o mniejszościach narodowych, etnicznych z 2005 r.
Narodowa - należy mieć poczucie odrębności od narodu polskiego, ale też poczucie przynależności do innego, odróżniać się pochodzeniem, językiem, kulturą, często religią. Wieloma elementami odróżniają się od większości( żeby nie robić z nikogo mniejszości na siłę). Musi mieć świadomość bycia mniejszością i podkreślać swoją odrębność. Musi mieć obywatelstwo kraju zamieszkania. Przodkowie tej mniejszości musieli żyć na ziemiach RP minimum od stu lat ( żeby zapobiec ustaleniu mniejszości na podstawie migracji ekonomicznej z ostatnich 20 lat )
Etniczna - posiada odrębną tożsamość, ale nie posiada państwa macierzystego (łemkowie).
Wg ustawy mamy 9 mniejszości narodowych - 7 sąsiadów + Ormianie i żydzi
Etniczne - Łemkowie, karaini, Romowie, Tatarzy
Język kaszubski jest uważany za jedyny w Polsce język regionalny
15.12.2010
Jednorodność narodu polskiego po II wś
1. Nowe terytorium
2. Holocaust ( 6.100.000 obywateli polskich zginęło podczas II wś )
3. Migracje, przesiedlenia ludności - wysiedlenie kilkuset tysięcy Niemców i 500.000 Ukraińców na mocy umowy o ewakuacji ludności ( na początku dobrowolnie, a w drugiej fazie ewakuacji siłą )
1948 - tzw. Pogrom kielecki, po którym duża część ludności żydowskiej ( kilkadziesiąt tysięcy ) opuszcza Polskę, kolejne kilkadziesiąt tysięcy w 56, a około 150 tys w 68 roku. Po wojnie w kraju przeżyło i powróciło z Rosji razem około 250 tys żydów.
Po 1945 nie było spisu powszechnego w którym zadano by pytanie o narodowość, gdyż stwierdzono, że naród jest jednorodny bo ci, co wyjechali nie czuli się polakami ( )
W latach 90 przeprowadzono szeroko zakrojone badania dotyczące mniejszości. Wiadomo było jakie są, mniej więcej gdzie, ale nieznana była liczebność.
Spis powszechny w 2002 roku - pytanie o narodowość i o język 471 tys - narodowość inna niż polska
444 tys - oficjalna liczba mniejszości narodowych, bo trzeba deklarować inną narodowość i mieć obywatelstwo polskie
Na pytanie o narodowość udzielono 109 różnych odpowiedzi w tym tylko 18 liczyło ponad tysiąc osób. Połowa mniej niż 100, 30 mniej niż 50.
4200 - nie są polakami, ale nie powiedzą kim są
W stosunku do 774,9 tys nie ustalono narodowości - rok po spisie okazało się, że tych osób w domu nie było… Prawdziwa liczba to 40,000. W większości były to mniejszości
Kaszubi - status mniejszości posługującej się językiem regionalnym
Ogromne różnice w spisie, jeżeli chodzi o liczebność. Niejednokrotnie szacowana o 10 razy większa. ( ludności pochodzenia jest pewnie więcej, a w spisie wykazano tych o silnej tożsamości narodowej ) - w organizacjach mniejszościowych jest ich często znacznie więcej niż w wynikach spisu ( ale te liczebności też nie mogą być brane za pewne ). Podobnie jest z językiem. Narodowość niemiecką zadeklarowało 150tys, a język 200. Drugim najczęściej używanym po polskim jeżykiem był angielski - 90.000
22.12.2010
80% deklaracji narodowości śląskiej na orzasze, któy w międzywojniu należał do polski
Niemcy w Polsce - głównie na ziemiach północnych i zachodnich. 98% przypada na województwo opolskie i śląskie, a także Warmia - tereny te przez setki lat były pod panowaniem niemieckim. Można więc przyjąć, że jest to ludność autochtoniczna, deklarująca narodowość niemiecką. Narodowość niemiecką w Polsce deklaruje 150 tys. osób.
Akcja łączenia rodzin - władze polskie zgadzają się na wyjazd swoich obywateli (ok. 100.000) w zamian za co dostają pożyczkę.
Śląsk to największy obszar pograniczny na terenie polski. Obiektywnie wszyscy to Polacy, ale subiektywnie mamy tam narodowość polską, śląską i niemiecką.
Ludność Białoruska - południowo wschodnia część Podlasia- autochtoniczny region typowy dla ludności białoruskiej. Razem ok. 50.000 Największymi skupiskami są białorusko, bielsk i Hajnówka, a także Białystok. Ludność ta odrębna jest głównie w sferze religijnej np; w białym stoku 6.000 ludzi zadeklarowało się jako Białorusini, a do parafii prawoslawnch należy 55 tys. ludzi - św. Góra Grabarka - serce prawosławia w Polsce.
Ukraińcy - rzeczywista liczba ludności to ok. 200 tys., ale narodowość te deklaruje 27 tys ludzi - efekt akcji Wisła, która miała na celu przesiedlanie ludności innej niż polska i rozproszenie na terenach polski północno zachodniej dla jak największej asymilacji.
Łemkowie ( tzw górale karpaccy)
Romowie - rozproszeni po całej Polsce trochę większe skupiska to Śląsk, centralna polska i Podkarpacie. Jest to ludność najsłabiej asymilująca się. Wg spisu 12 tys, a naprawdę ok. 20. Ludność romską cechuje silne poczucie odrębności. Ludność romska przyjmuje religie w kraju zamieszkania. Pochodzą z północnych Indii.
Karaimi (narodowość karaiczna ) - ok. 50 osób - status miniejszości etnicznej za zasługi dla polsk. Hazarowie wywodzący się z ziem tureckich, Irańskich. Stworzyli swoją religię, na podstawie której zbudowali odrębność narodową. Jest to połączenie Islamu i Judaizmu. Pojawili się w 14 w sprowadzeni przez Witolda z Krymu, osadzeni na pograniczu litewsko-krzyżackim.
05.0102011
Kruszyniany i Bohoniki - kiedyś kresy Litwy, dziś okolice białostocczyzny - wsie zbudowane dla tatarów. Dzisiejsza populacja tatarów to około 2500, choć zadeklarowanych 500. Większość pochodzi z osadnictwa prowadzonego przez Sobieskiego. Niemal 100% należących do polskiego związku muzułman to Tatarzy - bezwzględnie zachowują religię, a także imiona tatarskie. Przez około 200 lat Tatarzy, jako wyodrębnione jednostki walczyli w armii polskiej ( szwadron tatarski w II RP ). Zaniknął jednak język tatarski i to już w pierwszym i drugim pokoleniu gdyż było to osadnictwo męskie, więc żenili się z polkami, otrzymali od króla też prawo do żenienia się ze szlachciankami. Meczety w Bohonikach i Kruszynianach są głównymi pozostałościami po tej społeczności w tych wsiach, bo samych tatarów zostało tam po 3 rodziny. Poza tymi dwoma jest w Polsce tylko jeden meczet w Gdańsku.
Sokółka, Białystok - największe siedliska Tatarskie w Polsce
ORMIANIE WPOLSCE
Obok żydów najbardziej miejska społeczność. Liczni w Polsce już od 14 w po przyłączeniu przez Kazimierza Wielkiego Rusi i Rusi Halickiej. Była to mniejszość handlowa - bogata i szanowana. Ormianie prowadzili handel ze wschodem - Rosjanie wprowadzili dla żydów zakaz podróżowania za Dniepr. Społeczność ormiańska szacowana jest na ok. 20.000
ŻYDZI
2 200 000 DO 2 500 000 - liczba ludności pochodzenia żydowskiego w Polsce przed wojną. Po wojnie 200 000. Kilkadziesiąt tysięcy wyjeżdża w latach 45 46 47 (np. pogrom kielecki), kolejne kilkadziesiąt tysięcy po roku 56. Kolejna, największa fala emigracyjna w 68 - ponad 100 000. ok. 1000 zadeklarowanych żydów, a w rzeczywistości ok. 1500. Skupiska żydowskie na Śląsku to efekt osadnictwa powracającej z ZSRR ludności.
ROSJANIE
Starowierce - miejscowość na Suwalszczyźnie, której ludność pochodzi od imigrantów rosyjskich z czasów cara Piotra I. Rosyjska tożsamość narodowa, język i ortodoksyjne prawosławie „w wydaniu” sprzed Piotra Wielkiego
Litwini - typowa społeczność pogranicza. Największe skupiska to Puńks i Sejny. Granica polsko litewska jest dokładnie taka, jaka była miedzy wojną. Gmina Puńsk to prawdopodobnie w 90% ludność litewska ( jedna z 4 gmin w Polsce, gdzie Polacy są w mniejszości ). Od Jagiełły katolicy. Wg spisu 6 tys, pewnie ok. 10. Odrębność jest bardzo silna, gdyż jest o świetne zorganizowana mniejszość, a w szczególności decyduje o tym organizacja szkolnictwa.
KASZUBI - ZADEKLAROWANYCH 5000, a w rzeczywistości ok. 300.000-400.000. Są to Polacy, mniejszość regionalna.
Słowacy - podobnie jak Litwini głównie mniejszość przygraniczna - wynika to z rozcięcia Spiszu i Orawy - część w Polsce, a część na Słowacji. Największe skupisko w gminie nowy targ, ale nie w mieście co też wynika z przesunięcia ganicy.
Czesi - emigranci religijni ( protestanci ) - ci na sląsku i w Wielkopolsce. Po rozbiorach Niemcy chętnie widzieli osadników nie katolickich i niepolaków na terenach dzisiejszego łódzkiego - tu rozwijał się przemysł. Kupili Zelów w 1803 stąd duże ich skupisko i ewangelicka parafia.
12.01.2011
Sielen - nazywał geopolitykę sztuką rządzenia państwem, zdawał sobie sprawę z tego, że w polityce konieczne jest uwzględnienie geografii. Fundamentalny wkład w rozwój geopolityki. Pierwszy użył pojęcia geopolityki. Wojna jest środkiem dla realizacji postulatów narodów.
Gen. Carl Mouse Hoffer - geograf, swoje teorie stosował głównie do Niemiec. Tworzy w Niemczech instytut geopolityki (pierwsza instytucja z pojęciem geopolityka w nazwie). Instytut ten miał zbadać dlaczego Niemcy przegrały I wś i zapobiec temu w przyszłości. W sposób naukowy miał uzasadniać niemiecki imperializm i roszczenia terytorialne Niemiec. Po wojnie instytut zostaje zamknięty, a geopolityka skompromitowana, jako narzędzie propagandy hitlerowskich Niemiec
Adm. Alfred Mahan - Amerykanin. Uważał, że najważniejsze w potędze światowej są morza i oceany, a rozbudowa wielkiej floty zapewnia mocarstwowość wielkiego państwa. Uważał, że największą potęgą na początku XX w jest wielka Brytania, ae jest w szczycie swej potęgi, co prognozuje jego upadek. Twierdził, że świat nie znosi próżni, potrzebuje światowego imperium i maiły nim być USA bo do tego się nadawały - Ameryka to państwo wyspiarskie - traktował Amerykę północną jako wyspę oddzieloną od Azji i europy oceanami. Mają więcej ludności, możliwość dalszego rozwoju gospodarki, zaplecze lądowe bogate w surowce. Stany potrzebowały jednak floty dla kontroli mórz i oceanów. Jeden z doradców prezydenta Teodora Roosevelta. Budowa floty, przejąć kontrolę nad morzem karaibskim i traktować je jako wewnętrzne, wybudować kanał panamski i zająć Hawaje, które miały być bazą dla floty Pacyfiku, zbudować bazę morską na bitwie Midway. Postulaty te zostają zrealizowane. Jedyny geopolityk, którego poglądy zostały w pełni zrealizowane
( Po stu latach zmieniło się wszystko, ale nie jego poglądy )
Halford McKinder - historyk, Początek wieku XX teoretyk, twórca teorii geopolitycznej i pierwszy, który zastosował ją globalnie. Potęga morska odchodzi „do lamusa”, a podstawą jest terytorium morskie. On także uważał, że Imperium Brytyjskie jest u szczytu swej potęgi. Zafascynowany był koleją - rozwój komunikacji otwiera ogromne obszary lądowe. Geograficzna oś historii - świat składa się z kilku części - wyspa świata - Ameryka, Europa i Azja. Najpotężniejsza część lądowa, zamieszkuje ją ogromna większość ludzi. Tu stworzona została cywilizacja. Reszta ma znaczenie marginalne. Word island jest otoczona przez dwie strefy
- wewnętrzna strefa brzegowa - południowe wybrzeża Azji, bliski wschód, śródziemne, wielka Brytania
- zewn. Strefa brzegowa -ameryki, Pacyfik, Australia - nieistotne.
Obszar ten ma serce, które jest największym jednolitym terenem na świecie - Ukraina, Białoruś, Kaukaz, Mongolia, Iran, część Chin. Najbardziej istotna, naturalna lądowa forteca. Zwracał uwagę wagi środkowej europy do panowania nad światem. Stwierdzał, że z tego obszaru wyszło wiele wędrówek ludów, dążących do osiągnięcia oceanu, ale wiele z nich było nieudanych. Jego zdaniem jednak jeśli się zdarzyło, to może zdarzyć się znowu. Jeśli ktoś opanuje ten obszar, to będzie mógł panować nad światem. On tego zagrożenia upatrywał w Niemcach.
Spikeman - wskazywał słabe strony planu McKindera - najistotniejsza jest ta wewn strefa brzegowa. Heartland jest jego zdaniem słabo zaludniony, słabo zorganizowany itd. Jeśli jakieś mocarstwo usadowi się na tej wewn strefie brzegowej i wyjdzie na ocean, to stanie się potęgą.
Sewersky - jeden z amerykańskich strategów sił powietrznych. Uważał, że najważniejsze dla panowania nad światem jest lotnictwo. Wskazał, że Rosja jest tak naprawdę bardzo blisko USA - pas arktyczny. Konieczne było wybudowanie baz na Grenlandii i kanadzie. Potem pojawiły się rakiety
Geopolityka - polityka, historia, geografia, ekonomia, stosunki międzynarodowe. Jest wiele sposobów postrzegania zjawisk. Geopolityka jest jednym z nich, a różni się tym, że zwraca uwagę na geografię w analizie politycznej.
Leszek Moczulski „Geopolityka - potęga w czasie i przestrzeni”
Geopolityka zajmuje się zmiennymi układami sił na niezmiennej przestrzeni.
Geostrategia - pojęcie wprowadzone przez amerykanów, głównie po to, by wykreślić pojęcie geopolityki. Dzisiaj jest uważana jako militarny aspekt geopolityki.