System Polityczny - zbiór norm i zasad - wybór i utrzymanie władzy
Easton - 3 elementy :
1 wspólnota polityczna - wspólnota narodowa - grupa ludzi - wspólny cel
2 reżim polityczny - zbiór norm, które pozwalają nam na wybór władz, relacje między centrum politycznym a elektoratem
3 instytucje polityczne - partie, związki zawodowe, parlament, rząd, ministerstwo, całość organów władzy, normy prawne - wotum nieufności
Reżim demokratyczny - prezydencki - w europie - Francuska, Fińska, USA
Nie ma demokracji bez wolnych wyborów
Zwykła większość - 2/3 ale przy zastrzeżeniu 50% i więcej
Bezwzględna większość - 50% + 1 w Polsce 231 - z ustawowej liczby parlamentarzystów
Kwalifikowana większość - konstytucja wylicza - Np. zmiana konstytucji - 2/3, 3/5 - 60% - odrzucenie prezydenckiego weta
Wyk 2
Systemy wyborcze
- większościowy - 1 głos na konkretną osobę, jednomandatowy lub wielomandatowy, system dysproporcji
- proporcjonalny - zawsze na osobę, lecz najpierw na partie polityczną, mniejszy zakres dysproporcjonalny
Metody przeliczania głosów na mandaty :
Metoda największych średnich
Metoda D'Hondta - Metoda polega na znalezieniu największych, kolejno po sobie następujących ilorazów liczby uzyskanych głosów. Podziału dokonuje się dzieląc liczbę głosów przypadających każdemu komitetowi przez kolejne liczby naturalne, a następnie z tak obliczonych ilorazów dla wszystkich komitetów, wybieranych jest tyle, ile jest mandatów do obsadzenia.
Metoda Sainte-Laguë - Metoda polega na znalezieniu największych, kolejno po sobie następujących ilorazów z liczby uzyskanych głosów. Podziału dokonuje się, dzieląc liczbę głosów przypadających każdemu komitetowi wyborczemu przez kolejne liczby nieparzyste: 1, 3, 5, 7, itd., a następnie z tak obliczonych ilorazów dla wszystkich komitetów wybieranych jest tyle największych, ile jest mandatów do obsadzenia.
Metoda największych reszt
Metoda Hare'a-Niemeyera - dzieli się wszystkie głosy uzyskane przez mandaty
Metoda Hagenbacha - Bischoffa - wszystkie głosy przez liczbę mandatów + 1
Metoda Imperiali - wszystkie głosy przez liczbę mandatów + 2
Metoda Droopa - zgodnie z tą metodą wyniki poszczególnych list partyjnych dzieli się poprzez dzielnik wyborczy, którym jest powiększony o jeden iloraz liczby ważnie oddanych głosów oraz ilości mandatów do obsadzenia powiększonej o jeden mandat fikcyjny
WB - system partyjny
- nie ma konstytucji jako 1 organu regulującego jest cały szereg aktów prawnych
- 2 sektory 1 prawo stanowione - wielka karta swobód
- XIII - początki parlamentaryzmu - Izba Lordów i Izba Gmin
- Od XIX - przewaga Izba Lordów - następnie rozszerzenie Izby Gmin
- 1911 - Parlament Act - zrównał 2 Izby
- konstytucja 1653 r. , petycja praw - 1628
- Habeas Corpus Act - przewidywał - nikt nie będzie uwięziony bez podania przyczyny i doprowadzony do sędziego w ciągu 21 dni
- pierwsze wybory 1679 - dwa stronnictwa - torysi - arystokraci - carton club , wigowie - kupcy londyńscy - zastąpieni laburzystami w latach 20
- akt 1701 - przewidujący akt o dziedziczeniu
- tryb ustroju WB to monarchia parlamentarna
- traktaty naukowe są brane pod uwagę przy tworzeniu prawa
- 2 sektor prawo precedensowe ; sąd daje taką wykładnie prawa, która w przyszłości musi obowiązywać
- Konwenanse konstytucyjne - sposoby zachowania instytucji politycznych, które nie zostały nigdzie zapisane Np. jeżeli rząd starci poparcie podaje się do dymisji - jest to forma zachowania - prawa nie pisanego
Uprawnienia Monarchy
- ceremonialne, władze sprawuje rząd i Izba Gmin, monarcha zwoływanie obrad parlamentu, również rozwiązuje go ( podpisuje się pod decyzją), formalnie - prawo weta, monarcha nie może się mylić i nie ponosi za to odpowiedzialności , prawo wypowiadania wojny, zwierzchnik sił zbrojnych
- Tajna Rada Królewska - ministrowie resortów
Parlament angielski jest trój-członowy
1 monarcha
2 Izba Gmin - formalnie niższa Izba
3 Izba Lordów - formalnie wyższa
2 - Izba Gmin
- nie ma stałej liczby członków
- raz na dekadę wykreślane są nowe okręgi wyborcze
- okręgi jednomandatowe - kto wygrał w okręgu otrzymuje mandat
- 21 -czynne - staranie się o mandat, 18 - bierne - głosowanie
- wykluczenia - utrata prawa wyborczego - wyrok ponad rok, członek Izby lordów nie może być członkiem Izby Gmin, osoby głuchonieme, ogłoszenie bankructwa
- kadencja Trwa 5 lat
- miejsce obrad to West - Minster - nad Tamizą - sala zielona
- wynagrodzenie nie za wysokie - trzeba mieć pieniądze
- Izba Gmin obraduje 160 dni w roku od poniedziałku do piątku, od połowy Lipca do połowy Listopada Izba Gmin nie obraduje
- tylko Izba Gmin może odwołać rząd i przed nią rząd odpowiada
Struktura
- frakcje parlamentarne są 3 - konserwatywna, liberalno - demokratyczna, Lejburzyści - Partia Pracy
- whips - naganiacze - rzecznicy dyscypliny partyjnej
- spiker - odpowiednik marszałka sejmu - wybrany spośród posłów z największym doświadczeniem parlamentarnym jest apolityczny - wykluczony z głosowań, jeżeli głosów jest 50 na 50 jego głos rozstrzyga, kieruje procesem Izby Gmin, dopuszcza do głosu, decyduje o kolejności ustaw, czuwa nad przestrzeganiem regulaminu, ogłasza że ktoś stracił mandat
Izba Lordów
- skład nie jest stały - Lordowie nie są wybierani
- Lordowie dziedziczni - 90 osób
- Lordowie dożywotni - królowa przyznaje tytuł
- Lordowie duchowni - 26 - biskupi, arcybiskupi, opaci
- Lordowie prawa - 20 - bardzo ważni, osoby z długoletnim doświadczeniem prawnym - z nich wyłaniany jest sąd apelacyjny
Lordowie nie otrzymują wynagrodzenia
Ustawy - 3 czytania - proces zaczyna się od Izby Gmin, jeżeli ustawa zostaje uchwalona trafia do Izby Lordów - mają prawo weta zwieszającego - może wstrzymać pracę nad projektem ustawy, ale nie może obalić ustawy - wstrzymuje max na 1 rok, nie może debatować na nad sprawami finansowymi
Prorogacja - królowa składa podpis - nie może odmówić - konwenans
Komisje całej Izby - wybory na funkcje wysokie
Komisje specjalne - funkcje kontrolne
Komisje stałe - 17-50 członków - 1/3 aby się zebrała - członkowie na zasadzie kwalifikacji
Komisje wspólne - po równej liczbie z Izby Gmin i Lordów - koordynacja pracy obu Izb
Komisje projektów prywatnych - opiniowanie ustaw zgodności z prawem brytyjskim
Rząd - 100 osób - obok premiera różnej rangi ministrowie - decyzje podejmuje gabinet - 20 osób - rząd w rządzie - członkiem gabinetu zostaje członek Tajnej Rady Królewskiej
Gabinet - zbiera się raz na 2 tygodnie - Downstreet 10
- ustala politykę, która zostaje przedstawiona parlamentowi, najwyższa kontrola organów wykonawczych, koordynowanie działalności administracyjno państwowej, określenie kompetencji
- członkowie - premier, kanclerz skarbu, księstwo Lancaster, strażnik tajnej pieczęci, m.s.w, resort gospodarstwa i finansów - muszą mieć mandat społeczny, Lordowie też wchodzą w skład od 2 do 4
- członkowie gabinetu to członkowie Korony
- członkowie Rządu to sekretarze stanu, ministrowie resortowi i nie resortowi, radcy prawni korony i ministrowie młodsi
Premier - przedstawia skład rządu, musi mieć poparcie bezwzględnej większości, królowa musi przyjąć jeśli jest większość jeżeli to powierza tworzenie rządu mniejszościowego lub nowe wybory
Niemcy
- 16 landów - krajów związkowych - 13 krain historycznych - 3 miasta na prawach landów - Brema Berlin i Hamburg, 11 landów to tereny RFN a 5 NRD
- maj 49 r. - konstytucja obowiązuje do dziś - zmiany
- każdy land ma swoją konstytucje, parlament
- państwo federalne - poszczególne prawo do poszczególnych landów, niezależne podmioty landy, demokratyzm - suwerenem jest naród
- kraj socjalny - konstytucja mówi ze to rząd bierze odpowiedzialność za obywateli
- nie ma demokracji bezpośredniej - referendum
- parlamentaryzm - dwie Izby - bi kameralizm - Bundestag i Bundesrat
- Bundestag - nie przewiduje ścisłej liczby parlamentarzystów lecz nie może być mniejsza od 598 - połowa 299 - wybory na konkretną osobę - formuła większościowa, kolejna połowa to wybory na partie - 5% próg - lub 3 mandaty na kandydata partii
Kadencja 4 lata, parlamentarzyści od 18 lat - bierne i czynne prawo wyborcze
- Bundesrat - nie ma stałej liczby , obecna to 69, nie ma wyborów, każdy land ma określoną liczbę przedstawicieli - wynika to z liczby ludności - od 2 do 3 milionów - 3 mandaty, 3-6=4, 6-7=5 , 7+=6, premier danego landu wybiera kandydatów, mandat imperatywny - rząd danego landu decyduje jak mają głosować przedstawiciele.
Proces stanowienia prawa
- obie Izby Parlamentarne lub Rząd federalny - może wnieść projekt ustaw - najwięcej Rząd
Bundesrat i Rząd federalny - inicjatywa ustawodawcza natomiast Bundestag nie musi być przez nikogo opiniowany
- ustawa zgłaszana jest w Bundestagu - Bundesrat może przyjąć, wnieść poprawki lub zawetować
Komisja mediacyjna - powoływana jest jeżeli występują sprzeczności, połowa z obu Izb - wymiana poglądów - kompromis
- Bundestag może odrzucić weto
- kanclerz i rząd może zwrócić się do prezydenta o wyższej konieczności ustawodawczej przez 1 rok
2 partie - CDU i SPD
- interpelacje - osobiście minister musi przybyć
- duże zapytania - koła poselskie i pojedynczy posłowie
- małe zapytania - można odpowiedzieć pisemnie
Prezydent - nie jest wybierany w wyborach powszechnych, Głową państwa jest prezydent federalny, wybierany przez Zgromadzenie Narodowe (złożonego z Bundestagu i przedstawicieli krajów związkowych, w liczbie równej liczbie członków Bundestagu) na pięcioletnią kadencję. Jest możliwość jednokrotnego powtórzenia kadencji. Ma on czysto reprezentacyjne znaczenie - jest symbolem państwa, moderatorem. Nie ma prawa wetowania ustaw (może je jedynie odesłać do Trybunału). Posiada prawo mianowania ambasadorów i konsulów oraz wysuwania kandydatury kanclerza.
- 615 głosów żeby zostać prezydentem
- 3 głosowania zwykła większość ¼
- nie ma władzy politycznej
- + 40 lat
Rząd - po wyborach musi stworzyć koalicje - bezwzględna większość, jeżeli nie ma to rząd mniejszościowy - prezydent nie musi zaakceptować lub nowe wybory
- konstruktywne wotum nieufności musi być nazwisko kolejnego premiera
- odwołanie ministra skutkuje odwołaniem całego rządu - zasada odpowiedzialności politycznej
Trybunał konstytucyjny
-składa się z 2 senatów każdy liczący po ośmiu sędziów. Ogólna liczba sędziów wynosi zatem 16. Sędziowie są powoływani w połowie przez Parlament Federalny (Bundestag), w połowie przez Radę Federalną (Bundesrat) - muszą być prawnikami
- obowiązuje zasada między kadencyjności - wszystkie władze nie mogą być zdominowane przez 1 siłę polityczną
USA
- 1787 - konstytucja - obowiązuje od września 1788
- 28 poprawek do konstytucji
- bill od rights - bil o prawach - 10 poprawek
- kraj federalny - 50 stanów
- prawo federalne ważniejsze od stanowego ale dla obywateli nie
3 zasady regulujące:
- zasada pełnej wiary i uznania - nakazuje w pełni i na zasadzie wzajemności uznawać przez każdy stan - akty urzędowe, orzeczenia innego stanu
- obywatele każdego stanu korzystają z wszelkich swobód miejscowych w innym stanie
- reguła ekstradycji - kto będąc oskarżony w danym stanie o zbrodnie czy inny występek i zbiegnie do innego stanu, dany stan musi wydać zbiega jeżeli dany stan się o to ubiega
Każdy stan posiada własny parlament - 2 Izby poza Nebrascą
Gubernator do danego stanu jest wybierany powszechnie - różna kadencja - 2 do 4 lat
Nie ma zakazu łączenia mandatów w kongresie z mandatem w stanie
5 etapów Historii kształtowania się ustroju politycznego:
1 - do początku XIX wieku - zrównoważona władza prezydencka i kongresu, mała rola sądownicza
2 - cały wiek XIX - decydująca rola to kongres - parlament
3 - 1950 - 20 poprawka do konstytucji - zdecydowana przewaga władzy prezydenckiej
4 - pierwsza połowa lat 70 - kongres stopniowo odzyskuje władze i ogranicza władze prezydencką
5 - od połowy lat 70 do dziś - odzyskanie przez kongres równych praw w stosunku do władzy prezydenckiej
Na czele władzy sądowniczej stoi Sąd Najwyższy - w latach 30 XIX wieku - równoprawny filar władzy do wykonawczej i ustawodawczej
- sędzia sądu jest nieusuwalny
- orzeczenia są ostatecznie nie ma odwołań
- powoływani są przez 2 Izby
Źródła prawa
- prawo stanowione - konstytucja, orzeczenia
- procedencja
- orzeczenia sądu najwyższego
- kongres władza ustawodawcza
- prezydent - posiada władze ustawodawczą
- proklamacje i rozporządzenia prezydenckie
- ustawodawstwo delegowane - czyli przekazywane przez kongres na rzec prezydenta - uprawnienia nadzwyczajne
Kongres :
- Izba Reprezentantów - niższa
- Senat - Izba wyższa
Władza wykonawcza - prezydent
Primates - prawybory - do kongresu i na prezydenta - obowiązują w 47 stanach, obywatele określają preferencje kto ma wystąpić w wyborach a nie partie polityczne
Izba reprezentantów
- 435 osób, każdy stan ma inną liczbę np. Kalifornia-55 osób a Alaska 1
- bierne prawo wyborcze 25
- minimum 7 lat obywatelstwo amerykańskie
- trzeba mieszkać w stanie z którego zamierza się kandydować
- kadencja 2 lata
Senat
- 6 lat kadencja - co 2 lata 1/3 senatu się zmienia
- każdy stan ma 2 przedstawicieli
- 100 senatorów - nie ma ograniczenia kadencji
- wybory większościowe
- bierne 30 lat
- 9 lat obywatelstwo amerykańskie
- mieszkać w stanie
Prezydent
- 35 lat
- 14 lat obywatelstwo
- 20 poprawka - ograniczenie kadencji do 2
- trójstopniowe wybory
- walka o nominacje
- wybory powszechne między 2 a 8 listopada
- wybory elektorskie 538 głosów = 435 + 100 + 3- stan Waszyngton
Wybór prezydenta - kolegium elektorskie, każdy stan min 3 elektorów
100-senat + 435-reprezentanci + 3 dystrykt Columbia
- kto wygra w danym stanie bierze wszystkie głosy elektorskie
- pierwszy wtorek po pierwszym poniedziałku listopada wybory
Szwajcaria
- 26 kantonów - 20 pełnych kantonów i 6 pół kantonów
- 1921 - 3 kantony się porozumiały URI Unterwalden i Schwyz
- 1784 - konstytucja obowiązywała do 2000 r.
- 4 języki urzędowe
- Demokracja bezpośrednia - odwołanie się do opinii obywateli
- inicjatywa ludowa - obywatele mają prawo wnieść projekt ustawy
- wiece - miejsce podejmowania decyzji
- referenda
- 3 obywatelstwa żeby wybierać władzę - zamieszkiwać gminy, obywatelstwo kantonu i federacji
Władza ustawodawcza
- Rada Narodowa = 200 osób i Rada Kantonów = 46= 20x2 + 6+1
- obie izby są równe, mają inicjatywę ustawodawczą, wybierają rząd, Trybunał, główno dowodzącego armią i mają prawo łaski
System wyborczy
Rada Narodowa
- bierne 20 lat
- formuła proporcjonalna - Hagenbacha Bischofa
- zasada pióropusza , system kumulacji, kadencja 4 lata
Rada Kantonowa
- wybory w każdym kantonie w innym czasie - zależy ile trwa kadencja w każdym kantonie inna
Nie ma prezydenta, jest wybierany co roku - prawo łaski wykonują 2 Rady
Urząd kanclerza
Obie 2 kantony mają prawo inicjatywy ustawodawczej
Proces legislacyjny może zacząć się w obu Radach
Konferencja koordynacyjna - koordynuje obie Rady
Jeżeli Izby nie mogą się zgodzić co do ustawy Konferencja pojednawcza
Ustawa nie może wejść w życie przez 90 dni aby mogło być referendum - musi być 50 tysięcy lub władze 8 kantonów
Rozwiązanie parlamentu gdy sprzeciwią się zmianie konstytucji
4 partie rządzą od 1959 - 2003
Pilnie nadzwyczajna ustawa
- obowiązuje od momentu podpisania
- referendum jeżeli nie to przez 1 rok obowiązuje
- zmiana konstytucji - chcą obywatele - jeżeli się parlament się nie zgadza to rozwiązuje się parlament
Parlament ma uprawnienia sądownicze
Spory kompetencyjne
Skargi na orzeczenia Rady Federalnej
Prawo łaski
Rząd
- 7 osób - ministrów - nie ma premiera - zasada dyrektoriatu - żaden nie jest szefem
Prezydent - koordynuje prace
- 2 osoby nie mogą być z tego samego kantonu
- 3 partie po 2 osoby , 4 partia po 1
Trybunał Federacyjny
- nie rozstrzyga zgodności prawa z konstytucją
- spory kompetencyjne
- rozstrzyga skargi przeciwko urzędnikom
- orzeka o prawidłowości wyborów
-39 sędziów
Francja
1792 - 1804 - I republika
1848 - 1852 - II republika
1871 - 1949 - III republika
1946 - 1958 - IV republika
- teraz V
- 1946 - I konstytucja , 1958 - II konstytucja - Charlles de Goulle - wyposażenie prezydenta w silną władzę
- kraj unitarny, demokratyczny, socjalny, laicki
- preambuła z 46r - prawa obywatelskie
- 1789 - deklaracja
Podział administracyjny
- po rewolucji Departamenty - 100 , 96 kontynentalne i 4 za morskie
- 1972 r. Regiony - 26 , 4 za morskie i 22 kontynentalne , w skład wchodzi od 2 do 8 departamentów
- struktury władzy - przewodniczący
- Kantony
- Okręgi - 4 tysiące
- Gminy - 36 tysięcy
Kraj scentralizowany
- władza ustawodawcza - 2 Izbowa
Zgromadzenie Narodowe - Izba Niższa
- formuła większościowych wyborów
- okręgi jednomandatowe
- 2 tury wyborów:
1 bezwzględna większość
2 jeżeli nie otrzyma bezwzględnej większości, kandydaci muszą mieć 12,5% poparcia
- wiek czynne 18 i bierne 23
- liczba 577 osób - kandydat wpłaca kaucje, musi mieć 5 % poparcia
- kadencja 5 lat
Senat - wyższa Izba
- nie ma stałej liczby - obecnie 343 senatorów
- wybory pośrednie, senatorów wybiera kolegium elektorskie
- elektorzy to merowie
- kandydat musi zdobyć 500 głosów
- kadencja senatorów 6 lat - co 3 lata połowa jest wymieniana
- w rzeczywistości uprawnienia są niższe
- min 12 senatorów musi być z terenów zamorskich
- 46 departamentów dzieli się na 3 grupy
Inicjatywa ustawodawcza rządu 80% - rozpatrywana w Zgromadzeniu Narodowym
Budżet w Zgromadzeniu rozpatrywany jest, jeżeli nie ma pieniędzy na ustawę trzeba określić skąd je wziąć
Droga legislacyjna
- droga rozpoczyna się w Zgromadzeniu, jeżeli jest przyjęty to do Senatu - może przyjąć, wnieść poprawkę i weto zawieszające, jeżeli nie to Komisja Harmonizująca - skład pół na pół Senatorowie i Zgromadzenie, prezydent może podpisać i zawetować, parlament może odrzucić weto ale musi 3/5 na tak
-prezydent może rozwiązać parlament w dowolnym momencie
- prezydent wskazuje kandydata na premiera - szef zwycięskiej partii
- Zgromadzenie wydaje wotum zaufania dla rządu
- nie ma funkcji wice - premiera
Obrady rządu
- obrady Gabinetu - z udziałem prezydenta
- obrady robocze - premier
Prezydent
- wybory powszechne
- w 2000r referendum i skrócenie kadencji z 7 do 5 lat
- prawo weta
- ratyfikuje umowy
- powołuje członków Sądu Najwyższego
- wykonuje prawo łaski
- powołuje zwierzchnika sił zbrojnych
- mianuje na stopnie
- kontroluje parlament
Austria
- kraj federalny
- zasada neutralności
- 55r traktat o budowie państwa
- 95r członkowie UE
- 9 landów - 2 miasta mają status landów Wiedeń i Salzburg
- każdy land władza wykonawcza i ustawodawcza
- parlament 2 Izby
Rada Narodowa:
- wybierana w wyborach powszechnych, wybory proporcjonalne
- 183 członków
- 4 lata kadencja
- czynne 18 bierne 21
- kaucja nie zwrotna
- wybory 3 tury - land okręg wyborczy wylicza się iloraz krajowy - dzieli się liczbę mandatów przez liczne głosów , w danym landzie ile głosów i dzielimy przez ten iloraz
Muszą uzyskać 1/6 wszystkich głosów w partii aby wygrać 1 turę albo połowę ilorazu krajowego
- w 2 turze - partie które uzyskały 4% w skali kraju lub 1 mandat z pierwszego liczenia
- w 3 turze - cały kraj to 1 okręg wyborczy - wybory proporcjonalne metodą Donta
Rada Związkowa
- 63 członków
- nie są wybierani w wyborach powszechnych, ale przez parlamenty krajów związkowych
- każdy land 3 przedstawicieli
- nie ma mandatu imperatywnego
- nie ma kadencji
Prawo Inicjatywy ustawodawczej
- rząd federalny, Rada Narodowa - 5 osób , Rada Związkowa - 1/3
- inicjatywa ludowa - 100 tysięcy podpisów lub 1/6 wyborców w co najmniej 3 landach
- głosowanie w Radzie Narodowej potem do Rady Związkowej - może przyjąć lub weto
- regulamin Rady Narodowej rozwiązywanie ustawy budżetowej
Prezydent
- wybierany w wyborach powszechnych
- kadencja 6 lat
- 1 tura 51% bezwzględna większość
- 2 tura 2 kandydatów
- w 3 landach obowiązkowe głosowanie
- ma prawo weta
- powołuje rząd
Sąd konstytucyjny
- Rada Narodowa - 3 sędziów i 2 zastępców, Rada Związkowa - 3 sędziów i 1 zastępcę
- 6 sędziów i 3 zastępców
- roszczenia obywateli
- zgodności ustaw z konstytucją
Włochy
- kraj unitarny nie federalny
- zregionalizowany
- referendum w 46r przeciwko monarchii
- 47r konstytucja - odebranie praw obywatelskich dynastii sabauckiej
- głosowanie we Włoszech obowiązkowe - świadectwo moralności
- demokracja bezpośrednia
Jednostka administracyjna
- 20 regionów - zróżnicowane, historyczne
- mają swoją władzę wykonawczą i ustawodawczą, giunty - rady regionów inaczej parlamenty, rady regionalne
- 5 regionów - specjalny status
- 2 wyspy - Sycylia i Sardynia
- 3 regiony - mniejszości narodowe - dolina Aosty - Francuziki
Tyrol to Niemcy a Wenecja Friuli to Friuliowie i Słowianie
- prowincje 109
Parlament
- 2 Izby
Izba Deputowanych
- obie izby są wybierane wg tego samego klucz w wyborach bezpośrednich
- 630 deputowanych
- 75% wybieranych w wyborach większościowych - 475
- 25% w wyborach proporcjonalnych - wg klucza partyjnego - 4% poparcia lub 1 mandat bezpośredni w wyborach większościowych
- bierne 25 lat
Senat
- czynne 25 lat a bierne 40
- w wyborach większościowych 232 posłów a w proporcjonalnych 83 razem 315
Inicjatywa ustawodawcza
- Obie Izby, prezydent, rząd obywatele - pół miliona podpisów, do władz lokalnych - Rada Regionalna, obywatele mogą zgłosić konkretną ustawę lub kierunek zmian
- każda ustawa musi przejść przez 2 Izby
- sprawy budżetowe i podatkowe zawsze w Izbie Deputowanych
- jeżeli projekt nie przeszedł nie można do niego wrócić nie wcześniej niż za 6 miesięcy
- prezydent ma prawo weta ale można go odrzucić bezwzględną większością
- w ciągu 3 miesięcy może być referendum : obywatele, 5 rad regionalnych, 1/3 senatu
Prezydent
- wydaje dekrety + kontrasygnata
- każdy były prezydent jest senatorem
- może mianować 5 dożywotnych senatorów
- nie jest wybierany w wyborach bezpośrednich lecz przez obie Izby - 630 + 315 + 57 dożywotni senatorowie + 1 tj. 19 regionów - 3 przedstawicieli i 1 region - 1
- 2/3 z 100 ok. 670 żeby wygrać
- 7 lat kadencja
- 50 lat
- ma prawo weta
- zwierzchnik sił zbrojnych
- mianuje senatorów
- prawo łaski
- może rozwiązać parlament
Trybunał Konstytucyjny
- 15 sędziów, 9 lat kadencja, nie ma reelekcji
- 5 mianuje prezydent, 5 obie Izby, 5 korporacje sądownicze
- rozstrzyga zgodność konstytucji z prawem