Układy komór otwornic:
-jednokom (Lagena, Cushomarina), mogą być skomplikowane, Glomospira- zwinięta wielokrotnie
-jednoser poj się 1 kom z ujsc, na nią narasta kol. potem nast. i tak dalej (Coryphostroma, Nodosaria, Rophax)
-2ser;narastają co 1800 (Bolivirella, Syggrunda, Polymorpha Textularia)
-3ser- naras co 1200 spiralami (Bulimia, Tosia, Uvigerina)
-miliolidowe- maja własny sposób narastania komór, zamienne ujścia (góra-dół)narast. co 1440 (Thiloculina)
- zw planispiralnie- zw w jednej płaszczyźnie (Nonion)
- zw trochiospiralnie- ślimakowate zw,; str spiralna zw ewolutnie, od str pępkowej zw inwolutnie (Ammonia)
- rozwijające się- najpierw zwinięta, potem upraszcza do jednoseryjnej, zaczyna się komplikować później.
Typy ujść otwornic szczelinowate, wielokrotne, z wargą, na szyjce i z zębem
Podrząd Textulariina (aluglutynujace, sk zlepieńcowata, wew wyściółka organiczna)
Podrząd Rotaliina (sk wapienna, porowata z licznymi dziurkami, sama wydziela CaCO3, układa się on na obrzeżach błony komórkowej, Ammonia, Elphidium i Rosaliina)
Podrząd Miliolina (sk wapienna, porcelanowa; brak dziurek; ma ujście, jedyny kontakt ze światem zew; Pyrgo, Alveolina, Spiroloculina)
Podrząd Fusulinina (wapienna ścianka wielowarstwowa, porowata; scianka ziarnista lub mieszana; CaCo3, wydzielany mogą do niego przyklejac się drobniki z podłoża tylko u niekt np. Endothyra, znaczenie dla D3 i P)
Zasięgi: Textulariina є-rec; Fusulinia θ-T; Miliolina C-rec; Rotaliina P-rec; planktoniczne J-rec
Promienice (Radiolaria є-rec):
SPUMLLARIA szkieleciki maja symetrie środk, promienista od środka rozchodzą się wszystkie elementy; poj się dość wcześnie; ciało miękkie, w kt wchodzi kapsuła centr zawierająca endoplazmę i jądro; na zew od niej przezroczysty region, częściowo z endoplazmy- KALYMMA, na zew od niej jest fitoplazma; nóżki z ektoplazmy (proste sztywne, rozciągają się bardzo daleko; fitopodia- krótsze, dookoła cytoplazmy; aksopodia się świeca, ponieważ w nich są syntetyczne glony, kt wyłapują pokarm swoja energie przekazują radiolarii, pochłania energie ze świata zewnętrznego.
NASSELARIA (T-rec); maja przestrzenna symetrie osiowa; symetryczne wokół jednej osi, od jednego punktu w dół; sposób przyrastania jest zasadnicza klasyfikacja.
Podobieństwa do Spumelarii: ciało miękkie podobne; w skł ciała wchodzi kapsuła centralna, zawierająca jądro i endoplazme; na zew otacza ja przezroczysty region częściowo z endoplazmy (Kalymma); na zew od niej jest ektoplazma; nóżki z ektoplazmy
Typy brzegów zawiasowych u małżoraczków: adontowy- bez dodatkowych ząbków (rectodont); mezodontowy (Lophodont) z 2oma zębami i dołkami; amphidontowy (lobodont) wypustka ma dodatkowe el mogą być wtórnie pokarbowane.
Strzykwy (Holothuroidea), mułożercy, posiadaja ot gebowy otoczony wieńcem czułków służ do przebierania w mule; zawierają w szk wiele drobnych el (sklerytów- mikroskam); rozdzielnopłciowe; potrafią wystrzykiwać przez odbyt swoje organy wew, kt potem regenerują.
Ciało pokryte głównie sklerytami; czółki mogą być schowane do środka; skleryty wyst w zespole (kalcyt) na pasie wokółn, kt składa się z pierśc(na każd 5 skleryt)
Skorupki otwornic, jej elementy:
bud ścianki: organiczna; zlepieńcow (aglutytowa); wapienna; porowata; wapienna porcelanowa i mieszana
uk komór:1komorowe,1seryjne,2seryjne, 3seryjne;miliolidowe; zw plani, trochiosp i rozwijające się
tpy ujśc:szczelin, wielokrot, z warga, na szyjce, z zębem
Budowa Bruzdnic (Dinoflagellata) T-rec:
Są to glony należące do tobołków; 1komórkowce; posiadają pancerzyk składający się z płytek celulozowych oraz dwie wici; poprzez fotosynteze dost swojemu gosp niezbędnych zw org, te kt nie mają zdolności do fotosyn pasożytuja na swoim gospodarzu; rozmn bezpłciowe; czasami przechodzą eksplozje populacyjna, kt są przyczyna czerwonych przypływów, podczas takich zakwitów niekt bruzdy prod toksyny masowe wymieranie ryb
Środowisko i tryb życia Ostracoda (Małżoraczki)
Łatwo dostosowują się do danego środ są bardziej odporne na zmiany środ; większość bentonicznych jest padlinożernych; odżywiają się detrytusem, szczątkami roślinnymi i zwierzęcymi oraz glonami; częsta są filtratorami czasami drapieżne; żyją w wodach słodkich i słonych, nieliczne są lądowe, ale większość przydennych do 400m; żyją także na roślinach i powierzchniach innych zwierząt (skorupiaków i ryb)
Skleryty - bud ciało Strzykw, są to mikroskamieniałości,. U Strzykw na pasie wokółustnym, pas ten sk się z pierścieni (na każdym jest 5 sklerytów).
Skolekodonty- zb są z odpornej subst, barwy ciemnobrązowej i czarnej; podobne do konodontów, mają bardzo podobne aparaty szczękowe z subst organ.
Odczytywanie paleotemp na podst sk Otwornic: st. izotopów 18O/16O w wodzie morskiej zwiększa się wraz z temp wody: lżejsze cząsteczki wody (zawierające 16O) wyparowują pierwsze. Otwornice wapienne wbudowują w sk izotopy w takim stosunku jaki jest w wodzie.
Powstawanie cyst: tw się kapsuła, kt odpowiada temu co widzimy w thecach, cysta wychodzi na zew przez otwarta thece. Cysty przetrwalnikowe są najczęściej znajdowane w stanie kopalnym.
Znaczenie skałotwórcze:
- Otwornice: wap otwornicowe (np. fuzulinowe oraz numulitowe); muły globigerynowe; domieszki do kredy piszącej, zb z nanoplanktonu przede wszystkim kokkolitów
- Promienice: sk krzemionkowe (odporne na rozp w głębinach morskich); radiolaryty, czerty i rogowce, oraz łupki krzem (z reguły tworza się na dużych głębokościach) sk krzem - spongiolity
Przykłady wykrywania skamieniałości
- ze sk wapiennych skam wapienne: zast soli glauberskiej Na2SO4*10H2O- do niego wrzucamy wapień, nast podgrzewamy, roztwór wnika w porowatość skały, tworzą się kryształy soli glauberyjskiej, któr rozpychając się rozbijają od wew tą sk
-kwas octowy CH3COOH do wydobywania mikroskał fosforanu wapnia (konodonty, zęby rekinów) CH3COOH+CaCO3Ca2+ + 2 CH3COO- + CO2 + H2O
- HF- kwas fluorowodorowy- można wydobywać subst organiczne, np. ze zwięzłych piaskowców, kwarc się rozpuszcza- zost tylko subst organiczna
Systematyka = zasięgi:
Eucaryota Protista// Sarcodina Rhizopoda Foraminifera (Otwornice) θ-rec Actinopoda Radiolaria (Promienice є-rec) Spumellaria i Nasselaria // Dinoflagellata (Bruzdnice) S?T-rec
Arthropoda Crustacea Ostracodpoda (Małżor є-rec)