1. Rola wody w zyw zw.

- woda stanowi największą część ciała zwierząt(45-80) im zwierzęta młodsze to ciało ich zawiera więcej wody, a mniej pozostałych skł.!białka,tłuszcz, sklmin)

- ilość wody w org związane jest z zawartością tłuszczu-który zawiera niewiele wody

- w beztłuszczowej masie ciała zawartość wody stała wynosi 70-75%

- prawidłowy przebieg procesów życiowych jest tylko wtedy gdy utrzymany jest odp. Poziom wody w poszczególnych tkankach i kom.

- Jest istotnym skł produktów nie przetworzonych

- 50% ogólnej ilości wody znajduje się w mięśniach

2. znaczenie białek

-białka są niezbędne do życia zwierząt

-główny skł budulcowy organów

-biorą udział w ważnych procesach życiowych np. w trawieniu pasz enzymy

-są bardzo ważnym skł różnych produktów zwierzęcych mięsa, jaj, mleka, wełny, pierza

-muszą być dostarczane w paszach

-mogą mieć różną wartość odżywczą dla zw

-mogą żutować na wysokość produkcji np. przyrosty masy ciała zw tuczonych

białka są tworami złorzonymi z aminokw. Niemal wszystkie białka pochodzą od 20 kilku amin które stanowia ich podst budulec

enzymy trawiące białka: podpuszczka, pepsyna, trypsyna

funkcje białek:

skł strukturalny ciała i tkanek zw* umozliwia ruch ciała i zapłodnienie*skł płynów ustrojowych(krwi, limy, mleka) enzymów, ciał odpornościowych i hormonów( adrenaliny, insuliny, tyroksyny)* są transporterem skł odżywcz.* chronią org przed infekcjami bakteryjnymi, wirusami(ochrona immunologiczna)

zapotrzebowanie na białko. Prawidłowy wzrost i rozwój zw odbywa się gdy orócz energi dostarczymy im odp. Ilości łatwo strawnego białka o wysokiej wartości odżywczej. Niedobór białka w dawce opóznia wzrost i zmniejsza wykorzystanie paszy, u zw opasanych pogarsza jakość tuszy zwiększając jej odtłuszczenie. U zw rozpłodowych hamuje popęd płciowy.nadmiar powoduje intensywniejszy wzrost zw w początkowym okresie rozwoju co może prowadzić do zaburzeń zdrowotnych powoduje nieekonomiczne wyk paszy. U potrzeby białkowe krów mlecznych zależą od ilości produkowanego mleka i zawartości w nim białka. Białko w paszy jest wyk w 70% do prod mleka.

3.skł, min

-90% s.min jest w kościach

-10% tkanki, płyny ustrojowe, enzymy

w zależności od zawartości pierw dzielimy na: makroel- wszystkie są niezbędne dla org(CHONSPCaNaClMgK) mikroel. Tylko niektóre są niezbędne, wyk zalezy od postaci w jakiej SA one pobrane z paszy wieku zw i kier produkcji. Najwięcej s min potrębują młode rosnące zw.,duzo potrzebuja zw wysokoproduk(FeCuZnMnICoSeniezbędne w żywieniu zw. W duzym nadmiarze mogą być szkodliwe dla zw.

Zapotrzebowanie na s.min i Wit. Zw rosnące mają zwiększone zapotrzebowanie na CaPwitD są niezbędne do prawidłowego rozwoju i mineralizacji kości*witD reguluje wchłanianiei przemiane Ca P dlatego należy brac zawsze pod uwage te 3 skł.*opt stosunek Ca:P 2:1, 1:1*gdy w dawce obniża się zawartość D to zwiększa się zapotrzeb na Ca P i odwrotnie*zapotrzebowanie zmniejsza się wraz z wiekiem zw

5. Trawienie u zwierząt monogastrycznych:Różne zwierzęta mają różne przewody pokarmowe i mają różną czynność. U zwierząt monogastrycznychtrawienie występują poprzez gruczoły ślinowe, wątroba i trzustka. Pełnią ważna role w trawieniu pasz. Białko, włókno, tłuszcze, skrobia ulegają w przewodzie pokarmowym rozłożeniu na związki proste rozpuszczalne w wodzie, aby mogły wniknąć przez jelito do krwi i chłonki. Proces ten to trawienie i wchłanianie. Trawienie dzieli się na 3 procesy: mechaniczne (rozdrabnianie pokarmu, zmiażdżenie wymieszanie ze śliną pokarm), chemiczne (hydroliza, działanie enzymów), bakteryjne (przebiega dzięki enzymo bakteryjnym w jelicie grubym).
Trawienie składników pokarmowych u przeżuwaczy:Brak enzymów trawiennych, trawienie odbywa się przez wydzielanie enzymów przez bakterie i pierwotniaki. Trawienie u cieląt i jagniąt: Brak rozwiniętego żwacza, Pokarm przedostaje się do trawieńca przez zamkniętą rynienkę przełykową

6,Pasze objętościowe suche: duża zawartośc s.m85%. do tej grupy należą1.siano:z łąk i pastwisk, z upraw polowych2susze z r. zielonych3słoma 4plewy łuski strączyny SIANO z łąk i pastwisk ma największe zastosowanie w żywieniu zw przeżuwaczy i koni. Wartość pok siana jest uzalezniona od*skł botanicznego-poszczególne gr r char się różną wartością pastewną pożądane są w zielonkach trawy wysokiej wartości, r motylkowate które wzbogacaja porost w białko s.min zioła poprawiaja walory smakowe i dietetyczna*fazy rozwojowej r zielonki przeznaczone na siano najlepiej najlepsza faza wegetacji, początek kwitnienia wtedy uzyskuje się najwyższą wydajnośc strawnych s pok, strawnej energi i wysoki plon z 1haw mirę wydłużnia ok. wedet zmniejsza się zawartoś BO zwiększa włókna surowego zmniejsza się wart pok.*warunków Klim-gleb*technologi suszenia.s.m siana zawiera mniej s.odz. niż zielonka z której uzyskano siano.Wielkości strat związane są ze sposobem suszenia:1naturalne2suszenie kombinowane3mechaniczne. Największe straty przy susz naturalnym. Straty powstają w okresie obumierania roślin po skoszeniu*dosusznia*na skutek długotrwałego działania prom słonecz*ujemnego działania drobnoustr*straty podczas przechowywania sianaSUSZ Z R ZIELON- powstaja w wyniku mechanicznego suszenia w suszarniach bębnowych rozdrobnionych r zielonych w wysokich temp. Suszyc mechanicznie opłaca się tylko młode ziel o wysokiej wartości pok(koniczyna,lucerna)suszenie w wysokich tem zmniejsza stratys.odz.najdrozszy sposób.susze stanowia najczęściej komponent mieszanek przemysłowych dla przezuwaczy i monogastrycznych.SŁOMAotrzymuje się po omłocie zbóż, r motylk i innych r zbieranych na nasiona. Słomy zbóz maja znacznie nizszą wartość odż niż siano z uwagi na wysoką zawartość włókna sur. I niższą ilośćBO. Lepsza jest słoma ze zbóż jarych, ponieważ jest bardziej miękka i zawiera więcej s.pok. podnosząc jego strawność.zboża zachwaszczone nieudane o niewykształconym ziarnie daja lepsze słomy.S może być stosowana głównie w żywieniu przezuwaczy jako pasza wypełniająca. W celu zwiększenia wart pok należy stosowac amoniakowanie, ługowanie, wapnowanie. PLEWY STRĄCZYNY zawieraja mniej włóna niż słomy odp. R i więcej BO. Maja wyższą wart pok.od słom. Wartość słom obniża wystepowanie w nich różnych zanieczyszczeń.

Pasze obj soczyste:1ZIELONKI-nadziemne części r zielonych tj liście, łodygi i kwiaty o żywych tkankach. Zawieraja duzo wody 65-85% SA paszą na okres żywienia letniego(zwłaszcza dla z przezuwa) są tez cenną paszą w mniejszych ilościach dla monog. Zielonki dzielą się na 1Z z trwałych UZ2Z z upraw polowych*motylkowate uprawiane w monokulturach*żyto*kukurydza*kapusta pastewna*liście buraczane.. białko z. ma wysoka wartość odz.75-85% białka.R.OKOPOWE- tworzą kłęby lub korzenie w których magazynuje s.pok., zawiera duzo BAW a mało włókna, tłuszczu i zw min. Pasze o wysokim współczynniku strawności sub. Org. Co decyduje o ich wysokiej wartości energ monogast. W dużych ilościach działają rozwalniająco, muszą być skarmiane świeże czyste i odp. Przygotowane. Duża zawartość wody decyduje o ich trwałości KISZONKI- KIZENIE polega na zakwaszeniu rozdrobnionej i ubitej masy roślinnej kw. Mlekowym, który jest wytwarzany przez bakterie. Dzięki temu K nie psuje się ii może być przechowywana przez długi czas. P TREŚCIWE- char się dużą zawartością energi i s pok. Zaliczamy do nich ziarno zbóż i jego przetwory, nasiona strączkowych- wysoka zawartość białka, susz ziemniaczany i buraczany, wysłodki buraczane- produkt odpadowy uzyskiwany w przemysle cukierniczym dla bydła dorosłego, śruty poekstrakcyjjne, mączki zwierzęcei PULPA,MŁÓTO- produkt prze. Browarniczego WYWAR GORZELNIANY-otrzymywany w przemysle fermentacyjnym z przefermentowanego zacieru zbozowego lub ziemniaczanego. Pasza dla przezuwaczy dorosłych i niewielkie ilości dla konia GĘSTWA DROŻDZOWA osad powstający przy produkcji piwa. Przed skarmieniem należy poddac wysokiej temp. Aby zakwasić

7. Przemysłowe mieszanki paszowe
Przemysłowe mieszanki paszowe ułatwiają zbilansowanie podstawowych składników pokarmowych w dawkach dla zwierząt. Mieszanki te produkowane są dla różnych gatunków i grup żywieniowych zwierząt. W żywieniu określonej grupy nie wolno stosować mieszanek przeznaczonych dla innych zwierząt, ponieważ mogą one zawierać składniki dopuszczone tylko dla określonego wieku lub kierunku produkcji
Rodzaje mieszanek przemysłowychMIESZANKA TREŚCIWA UZUPEŁNIAJĄCAstosowane są w dawce pok razem z innymi paszami gosp.ich wartość pok zwykle większa niż zapotrzebowanie zwierząt na energię białko włókno i inne skłł min. Zwykle mieszanki dla świń bydła koni . ilość mieszanki w dawce zależy od rodzaju i udziału innych komponentów.w dawki czyli od zawartości w nich białka i energii, sklein i od potrze zw.M.PEŁNODAWKOWE-stanowią wyłącznie oprócz wody skł dawki pokarm. Ich wartość pok odpowiada zapotrzebowaniu zw na energię białko włókna , min Wit.Najwięcej produkuje się je dla drobiu i trzody chlewnej dawka mieszanki zależy od wielkości produkcyjności zwierząt Główne KOMPONENTY M, UZUP I PEŁN.produkty zbożowe w tym gł śruty zbożowe*komponenty wysokobiałkowe: śruty poekstrakcyjne z nasion strączk, mączki zw.*w żywieniu dorosłych przeżu źródłem N mogą być zw azotowe niebiałkowe*dodatki paszowe:skł.min.wit. enzymy paszowe,probiotyki,środki konserwujące.KONCENTRATY BIAŁKOWE- z dużą zawartościąBO Wit skł min. W ich skład wchodzą pasze wysokobiałkowe(roślinne zwierzęce)i dodatki min i min Wit. Mogą stanowić jeden z komponentów dawki pok, nie mogą być stosowane jako jedynapasza. Wykorzystywane są do sporządzania mieszanek pełnodawkowych. PREMIKS specyficzne dodatki paszowe o dużej zawartości minerałów i witamin ale także innych cennych substancji takich jak aminokwasy i enzymy. W zależności czy są to premiksy dedykowane dla bydła, drobiu czy trzody chlewnej zawierają odpowiednie dodatkowe substancje pokarmowe takie jak np. antybiotyki czy np. barwniki żółtka typowo jako dodatek paszowy dla drobiu.  MIESZANKI MIN: zawierają podst zestaw skł min mogą być uniwersalne dla wielu gat. Gr produkcyjnych.