Dekoronizacja

Dekornizacja – zabieg pielęgnacyjny polegający na usuwaniu zawiązków rogów u cieląt. Najczęściej nie wymaga on powtarzania (metoda termiczna i chirurgiczna). Celem zabiegu jest powstrzymanie rośnięcia rogów u bydła. Zabieg powoduje wzrost bezpieczeństwa pracy przy obsłudze i transporcie zwierząt, oraz ogranicza ich skaleczenia. Dekornizacji dokonuje się u cieląt w wieku 3-8 tygodni[1]. Optymalnym okresem na jej dokonanie jest okres kiedy nie są jeszcze rozrośnięte zawiązki rogu z wyrostkiem kości czołowej czyli między 2 a 3 tygodniem życia zwierzęcia.

Usuwanie rogów (dekornizacja bydła) to pozornie brutalna czynność jest w rzeczywistości ważnym i bezbolesnym zabiegiem, dającym pewność, że później nie będzie żadnych zranień podczas walk. W odniesieniu do bezpieczeństwa zwierząt i właściwego utrzymania stada, wzięto pod uwagę szczegółowe aspekty, tak żeby dekornizacja była tolerowana przez zwierzęta. Europejskie ustawodawstwo o dobrostanie zwierząt mówi, że dekornizacja cieląt, do 6-go tygodnia życia, może być prowadzona bez znieczulenia, ponieważ w tym czasie ból usuwania zawiązków rogów jest mniejszy w porównaniu do szkodliwego efektu znieczulenia.

Metody dekornizacji

Metoda chemiczna polega na smarowaniu zawiązków rogu różnego rodzaju maściami zawierającymi substancje niszczące tkankę rogową lub nakładaniu przylepca o podobnych właściwościach. Maści lub przylepce zawierają kwas salicylowy, stężony kwas siarkowy lub azotowy, stężony ług sodowy lub potasowy. W celu usunięcia rogów należy po unieruchomieniu cielęcia wystrzyc sierść wokół zawiązków rogów, następnie powierzchnie właściwą dla zawiązków rogów lekko zwilżyć wodą i dokładnie posmarować skórę na zawiązkach rogów oraz bezpośrednio wokół nich. Skóra wraz z zawiązkami rogów po upływie około 30 dni zmartwieje i odpadnie.

W metodzie termicznej wykorzystuje się różnego rodzaju żegadła w kształcie noża lub krążka, za pomocą których wypala się zawiązki rogowe. Żegadła mogą być nagrzewane prądem elektrycznym lub gazem. Obecnie na rynku jest duży wybór różnych dekornizatorów charakteryzujących się różnym czasem nagrzewania, temperaturą maksymalną, wagą oraz mocą. W przypadku gazowych urządzeń najistotniejszym elementem jest pojemnik gazowy, który w zależności od producenta pozwala na 3-5 godzinną pracę. W przypadku elektrycznych dekornizatorów głowica urządzenia nagrzewa się do około 700°C, lecz po rozładowaniu akumulatora można ponownie go doładować specjalną ładowarką lub wykorzystując zapalniczkę samochodową. Odpowiednie nagrzanie można sprawdzić przykładając rozgrzany grot do drewna – powinien zostać ślad w postaci czarnego krążka. Przed każdym wypaleniem rogów należy usunąć sierść wokół zawiązka oraz wydezynfekować skórę. Zabieg można przeprowadzać z zastosowaniem miejscowego znieczulenia np. polokainy. Według europejskiego ustawodawstwa dekornizacja cieląt do 6 tygodnia życia może być przeprowadzona bez znieczulenia, ponieważ w tym czasie ból usuwania zawiązków rogów jest mniejszy w porównaniu do szkodliwego efektu znieczulenia. Wskazane jest, aby cielęta były już odsadzone.

Do chirurgicznego usunięcia zawiązków rogów używa się specjalnego narzędzia w postaci zaostrzonej stalowej rurki o średnicy 2,5 cm tzw. noża Robertsa. Zabieg tą metodą powinien przeprowadzić lekarz weterynarii. Jest to najbardziej krwawa metoda, ale najmniej bolesna i najszybsza. Przyrząd przykłada się do skóry, tak aby obejmował ostrą krawędzią zawiązek rogu i wykonuje się obrotowe ruchy przecinające skórę. Następnie przyrząd pochyla się ukośnie i poprzez pchnięcie wyłuskuje się zawiązek rogu wraz z wycinkiem skóry. Ranę po zabiegu zabezpiecza się zasypką z antybiotykiem oraz zamyka się tamponem z waty.

Dekornizacja metodą termiczną, przy pomocy dekornizatorów, jest w tej chwili najczęściej stosowana ze względu na łatwość wykonania, brak krwawienia podczas zabiegu i niewielką możliwość powikłań. W metodzie termicznej wykorzystuje się dekornizatory elektryczne lub gazowe. Charakteryzują się one różnym czasem nagrzewania, temperaturą maksymalną, wagą oraz mocą.

Dekornizator elektryczny (wypalarka do rogów) dla cieląt produkcji niemieckiej zasilany z gniazdka sieciowego do wypalania zalążków rogowych. Temperatura maksymalna głowicy dekornizatora wynosi 620° C. Wykonywanie zabiegu dekornizacji dekornizatorem elektrycznym ułatwia wyprofilowana rączka, niewielka długość (około 30cm) oraz niska waga urządzenia.W komplecie z dekornizatorem znajduje się głowica o średnicy 18 mm oraz metalowa podpórka-podstawka.

Urządzenie służy do przeprowadzania dekornizacji cieląt metodą termiczną.

Właściwości oferowanego dekornizatora:

- Zasilanie 230 V

- Moc: 250 W

- Długość kabla 3 m

- Długość dekornizatora 30 cm

- Długość elementu grzejnego około 15,5 cm

- Głowica o średnicy 18 mm

- Temperatura maksymalna 620° C

- Czas nagrzewania około 12 minut

- Podstawka metalowa do bezpiecznego nagrzewania dekornizatora.

Dekornizator gazowy służy do szybkiego i skutecznego usuwania rogów cieląt pomiędzy 3 a 8 tygodniem życia.

Zasilany gazem z możliwością napełniania zbiornika. Czas pracy na pełnym zbiorniczku około 45 min.

Nagrzewa się w ciągu 30 – 40 sekund do temperatury pracy, ok. 600 °C.

Wykonany w solidnej obudowie ze stali nierdzewnej.

Jest łatwy w utrzymaniu czystości i posiada bardziej wytrzymałą głowicę grzewczą (w stosunku do Portasola II) wykonaną ze stali nierdzewnej.

Nowy układ zapłonowy z „click” ułatwia niezawodny zapłon mieszanki gazów.

Dostarczany w mocnym plastikowym pudełku.

Właściwości produktu:

- Zasilanie 230 V

- Moc: 225 W

- Długość dekornizatora 24 cm

- Długość elementu grzejnego około 7 cm

- Głowica o średnicy 15 mm

- Temperatura maksymalna 600° C

- Czas nagrzewania około 30-40 sekund

- Zasilany gazem z możliwością napełnienia

- Czas pracy na pełnym zbiorniczku około 45 minut

- Obudowa ze stali nierdzewnej

- Pojemnik na gaz w uchwycie

Zabieg dekornizacji u bydła dorosłego polega na założeniu jak najbliżej podstawy rogów gumowych krążków uciskowych, których zadaniem jest zahamowanie dopływu krwi, co powoduje martwicę tkanki rogowej, a następnie samoczynne odpadnięcie rogów po upływie około 2-3 miesięcy. Inna metoda również polega na założeniu opaski uciskowej u nasady rogów, co zmniejsza ukrwienie tej okolicy. Następnie po 24 godzinach przy znieczuleniu miejscowym usuwa się rogi za pomocą linki tnącej (około 1,5 m) w odległości 1-1,5 cm od podstawy rogu. Powstałą ranę należy zasypać specjalnym preparatem z antybiotykiem oraz nakłada się jałowy opatrunek na okres 24-48 godzin. Opaskę uciskową należy pozostawić przez 8-16 godzin po zabiegu.

Na zakończenie należy podkreślić, że w obecnych systemach utrzymania bydła dekornizacja jest potrzebna, a nawet konieczna. Można ją przeprowadzić samemu ponieważ jest to zabieg prosty i łatwy w wykonaniu.