Paragwaj jest jednym z mniejszych państw Ameryki Południowej i drugim obok Boliwii państwem niemającym dostępu do morza. Kraj leży w środkowo-południowej części Ameryki Południowej i oddalony od najbliższego akwenu (Atlantyk) od 1 450 km. Paragwaj jest stosunkowo nizinnym krajem o zwrotnikowym klimacie.

Powierzchnia, położenie i granice

Powierzchnia:

• całkowita - 406.750 km²

• ląd - 397.300 km²

• wody: 9450 km²

Położenie - Paragwaj leży między 19° i 27°'S oraz między 54° i 62°'W. Jego terytorium ma kształt nieregularnego klina. Rozciągłość południkowa wynosi 890 km, a równoleżnikowa 860 km. Przeciętna szerokości Paragwaju wynosi 330 km.

Paragwaj graniczy z następującymi państwami:

• Argentyna - 1 880 km

• Boliwia - 750 km

• Brazylia - 1 290 km

Rzeźba

Paragwaj jest krajem w większości nizinnym, a obszary wyżynne zajmują około 1/4 powierzchni kraju, zaś góry tylko niewielki procent powierzchni kraju i w dodatku są to obszary leżące poniżej 700 m n.p.m. Paragwaj tak jak pod względem geologii, tak i pod względem rzeźby dzieli się na dwa regiony rozdzielone przez rzekę Paragwaj.

Region wschodni, leżący po wschodniej stronie rzeki Paragwaj jest stosunkowo nizinny, gdzie tereny wyżynne zajmują wschodnią, północną i środkową część tego regionu. Są to obszary będące południowym skrajem Wyżyny Brazylijskiej. Przy granicy z Brazylią ciągnie się najwyższe pasmo górskie kraju - Cordillera del Amambay (700 m n.p.m.), położone na terenie Parku Narodowego Cerro Corá. Ku południowemu wschodowi góry przechodzą w niższe pasmo Cordillera de Mbaracayú (400-500 m n.p.m.), które stanowi dział wodny pomiędzy rzekami Parana i Paragwaj. Cordillera de Caaguazú to kolejne pasmo górskie Paragwaju, położone w środku kraju, w pobliżu pasma Cordillera del Ybyturuzú. Najwyższy szczyt Paragwaju - Cerro Peró wznosi się na 842 m n.p.m.

Region zachodni, jest obszarem wybitnie nizinnym, leżącym na wysokości około 200 m n.p.m. Dzieli się na dwie części: Chaco Seco - Dolne Chaco i Alto Chaco - Górne Chaco. Równina Choco Boreal, leżąca w Chaco Seco, to pochylona lekko ku wschodowi, która opada ku rzece Paragwaj. W kierunku zachodnim region lekko się podnosi do około 300 m n.p.m. W północno-zachodniej części Chaco - przechodzi w przedgórza Andów, jest Alto Chaco, region mający postać wzgórz mających do 400 m n.p.m. wysokości.

Wody

Terytorium Paragwaju należy do zlewiska Oceanu Atlantyckiego, a gęsta sieć rzek stanowi zlewnię rzeki Parany. Główne rzeki: Paragwaj, Parana i Pilcomayo są na długich odcinkach granicami państwowymi. Długość rzeki Paragwaj na terytorium republiki wynosi 1280 km (ogólna długość 2200 km), a Parany 800 km (ogólna długość 4700 km). Pilcomayo (1800 km) jest jedyną rzeką andyjską, która dopływa do rzeki Paragwaj. W dolnym biegu, w porze suchej, jej głębokość czasami nie przekracza 20 cm, za to w porze deszczowej dochodzi do 9 m. W zachodniej części Chaco występuje wiele źródeł warstwowych, powstałych wskutek zmniejszającej się miąższości warstw wodonośnych. Dają one początek licznym małym rzekom, które poza Rio Verde nie dochodzą jednak do rzeki Paragwaj, lecz giną po drodze w jeziorach i bagnach. Rzeki o takich samych źródłach, lecz położone bliżej rzeki Paragwaj, osiągają jej bieg (np. San Carlos, Rio Confuso).

Mimo że Paragwaj nie ma dostępu do morza, żeglowne rzeki przepływają przez jego terytorium bądź stanowią jego granice. Rzeka Paragwaj dzieli kraj na dwa regiony o odmiennym charakterze (część wschodnią, wyżynną - Paraguay Oriental, zw. Paraneña i zachodnią, równinną - Paraguay Occidental, zw. Chaco), które charakteryzuje niewielki spadek w kierunku zabagnionej doliny rzeki, i które są przez nią odwadniane.

W Paragwaju znajdują się tylko dwa stałe jeziora. Większe - Ypoá, łączy się z Laguną Verá i zasila w wodę bagniste obszary Ñeembucú. Drugie jezioro Ypacaraí i leżące nad nim miasto San Bernandino są ważnymi miejscami turystycznymi.

Ustrój polityczny

Prezydent i wiceprezydent są wybierani w wyborach powszechnych na okres pięciu lat. Prezydent mianuje rząd i funkcjonuje jako głowa państwa i szef rządu. W wyborach prezydenckich, które odbyły się 20 kwietnia 2008, wygrał, zdobywając 41% głosów lewicowy kandydat, były biskup katolicki Fernando Lugo. Wyprzedził on kandydatkę rządzącej Partii Colorado Blancę Ovelar (31% głosów) oraz generała Lino Oviedo (22%).

Dwuizbowy Kongres składa się z 80-osobowej Izby Deputowanych i 45-osobowego Senatu, wybieranych na okres pięciu lat.

Najwyższą władzę sądowniczą w Paragwaju sprawuje Sąd Najwyższy, którego dziewięcioro członków wybierają Senat i prezydent.

Podział administracyjny Paragwaju obejmuje podział na 18 departamentów (departamentos), w tym jeden obejmujący wyłącznie dystrykt stołeczny Asunción, oraz 227 dystryktów (distritos).

Na początku XX wieku Paragwaj podzielony był na dwie sekcje (secciones) Oriental i Occidental, z których ta pierwsza była podzielona na departamenty, a druga na wojskowe komendatury. Później podział na dwa główne regiony wyszedł z użycia, zaś podział na departamenty rozciągnięty został na cały kraj. Od tego czasu kilkakrotnie dokonywano korekt podziału administracyjnego (podział lub łączenie departamentów).

Współcześnie podział Paragwaju na departamenty wygląda następująco:

lp.	departament	stolica	ludność 2002	pow. km²	gęstość zaludn.
1	Alto Paraguay	Fuerte Olimpo	13 250	82 349	0,2
2	Alto Paraná	Ciudad del Este	559 769	14 895	37,6
3	Amambay	Pedro Juan Caballero	115 320	12 933	8,9
4	Asunción	Asunción	510 910	117	4366,8
5	Boquerón	Filadelfia	43 480	91 669	0,5
6	Caaguazú	Coronel Oviedo	443 311	11 474	38,6
7	Caazapá	Caazapá	139 080	9 496	14,6
8	Canindeyú	Salto del Guairá	140 250	14 667	9,6
9	Central	Areguá	1 362 650	2 465	552,8
10	Concepción	Concepción	178 900	18 051	9,9
11	Cordillera	Caacupé	233 170	4 948	47,1
12	Guairá	Villarrica	178 130	3 846	46,3
13	Itapúa	Encarnación	459 480	16 525	27,8
14	Misiones	San Juan Bautista	102 230	9 556	10,7
15	Ñeembucú	Pilar	76 730	12 147	6,3
16	Paraguarí	Paraguarí	224 850	8 705	25,8
17	Presidente Hayes	Pozo Colorado	82 030	72 907	1,1
18	San Pedro	San Pedro	319 540	20 002	16,0
	Paragwaj	Asunción	5 183 080	406 752	12,7

Społeczeństwo

Większość Paragwajczyków ma indiańskich przodków, chociaż w ich żyłach płynie również dużo krwi hiszpańskiej. Metysi stanowią tu 91% populacji, a Indianie 3%. Na równinie Chaco zamieszkuje też mniejszość niemiecka. Obok będącego językiem urzędowym hiszpańskiego, powszechnie używa się języka guarani.

Gospodarka

Paragwaj jest słabo rozwiniętym krajem rolniczym. Podstawę gospodarki stanowi hodowla bydła. Coraz większego znaczenia nabiera uprawa bawełny, trzciny cukrowej i soi. Na północnym wschodzie uprawia się ostrokrzew paragwajski z którego otrzymuje się napój narodowy – yerba mate. W lasach Gran Chaco i w dolinie rzeki Paragwaj prowadzi się wyrąb cennych gatunków drzew, m.in. kebraczo. Brak jest bogactw mineralnych i surowców energetycznych. Dzięki ogromnemu potencjałowi hydroenergetycznemu Paragwaj stał się głównym eksporterem energii elektrycznej w Ameryce Południowej. Dobrze rozwinięty jest transport wodny i drogowy.