Morawiec:

1. Chrzest Chlodwiga:

a) dokonania militarne Chlodwiga:

– 1) wojna z Syagriuszem:

– Chlodwig pokonuje Syagriusza w bitwie pod Soissons 486

– Syagriusz ucieka do Tuluzy znajdując schronienie u Alaryka II

– chlodwig grozi wojną Alarykowi II a ten wydaje Syagriusza Frankom

– 2)wojna z Alemanami z 496:

– bitwa pod Tolbiac(Zulpich)--->przysięga

– 3)500 wojna z Burgundią:

– finansowa ugoda

– ślub z katolicką księżniczką Klotyldą

– 4)506 roku powstanie Alemanów wg Avan'a der Vyver i Ennodiusza z Pawii(data chrztu Chlodwiga)

– 5)507 wojna z wizygotami:

– bitwa pod Vouille(Campus Vogladensis)

– przyłączenie Akwitanii

– 6)508 wojna z teodorykiem wielkim:

– broni Wizygotów Alaryka II

– 7)podbój królestwa koloni Sigiberta chromego

– 8)rozprawienie się z władcami frankijskimi(Cambri) Chararykiem, Ragnacharem, Rykcharem, Rignomerem

–

b) legenda dynastyczna Merowingów:

1)Wg Fredgar'a: założyciel dynastii Meroweusz został spłodzony gdy długowłosa żona Klodiana wybrała się popływać w morzu i natknęła się na morską bestię Kwinotaura. Legenda ta sugerowała nadprzyrodzone pochodzenie Merowingów i stanowiła uzasadnienie prawa do władzy, zachowane pomimo chrystianizacji.

2)Podania głoszą, że Frankowie to emigranci z Troi, a łącznikiem między władcami trojańskimi i Merowingami miał być Faramund, którego synową podczas kąpieli zniewoliła morska bestia – Kwinotaur. Owocem tego spotkania okazał się Meroweusz, eponimiczny założyciel dynastii.

- Legenda=prawo do władzy

- matka Chlodwiga uwiedziona przez morskiego potwora

- rodowód Merowingów wzmocniony podbojami=bogowie nam sprzyjają

c) data i okoliczności chrztu

1)wojna z Alemanią

- przysięga z 496 roku podczas wojny z Alemanami

- bitwa pod Tolbiac(Zulpich) 496 rok

- chrzest Chlodwiga w Reims(św Remigiusz)

- wybór katolicyzmu dokonał sam król(avitus z vienne)

- malżeństwo z katoliczką księżnicza burgundzka klotyldą po pokoju z 500 roku

- ennodiusz z pawii--->w 506 roku napływ alemanów(powstanie ludowe) i wcielenie alemani niecalej do panstwa franków

- Arianizm wszedzie jest nie licząc franków salickich

- chlodwig jest przyjacielem bizancjum bo katolik a nie arianin jak teodoryk wielki i reszta

2)wojna z wizygotami

- chlodwig chce się ochrzcić--->decyzja podjęta podczas wojny z alarykiem II w 508 roku

- chlodwig obroncą kocioła katolickiego i odrzucenie arianizmu,

ma boską pomoc

– 3)list Avintusa do Gundobada(508 rok)

– chlodwig mogłby być arianinem zanim przyjął by chrzest z rzymu

– chrzcąc się z rzymu zdobedzie galie dla siebie i stanie się obrońcą wiary katolickiej stając naprzeciw arianizmowi(wizygoci i ostrogoci(teodoryk wielki i alaryk II)

– 4)Ennodiusz z pawii(508 rok)

– 507 roku Chlodwig staje się konsulem rzymskim z woli cesarza wschodniorzymskiego

– następnie krolem z łaski Boga ale biskup mogł podważyć jego autorytet

– 5)plusy chrztu:

– a) umocnienie wladzy(jestem krolem bo Bóg tak chce)

– b) przyczyni się do asymilacji Franków i Gallorzymian(ta sama religia)

– c)król już nie był agresorem-barbarzyńcą tylko obrońca wiary katolickiej

d) przekaz Grzegorza z Tours:

1)Podczas bitwy Chlodwig widząc, że sytuacja nie jest dla niego zbyt pomyślna miał ponoć przyrzec, że jeśli odniesie zwycięstwo to zerwie z pogańskimi wierzeniami i przyjmie chrzest . Alamanowie poddali się w chwili gdy padł ich nie znany z imienia król. Chlodwig obietnicy dotrzymał i jeszcze w tym samym roku ochrzcił się w Reims.

– chrzest przyjeto za sprawą wygranej bitwy która miala zadecydowac o losie państwa franków

– chrzest odbył się w 30 roku panowania chlodwiga, król jest ukazany jako wzór chrześcijanina

– frankowie maja boskie poparcie względem wojny z innowiercami czyli arianami

– syagriusz zostaje pokonany w 486 roku ale ucieka do Tuluzy do Alaryka II, a ten go wydaje frankom bojąc się konfrontacji z chlodwigiem kiery chce aby wizygot go wydał.

– chlodwig musi wygrać dlatego wzywa bogów pogańskich ale los bitwy jest dalej wątpliwy, w końcu wzywa Boga na pomoc w walce z Alemanami

– chrztu chlodwiga dokonał św. Remigiusz biskup Reims

– pokaz znaczenia chrztu dla potomnych

– przedstawia okoliczności i datę chrztu

– Chlodwig i jego chrzest oczyma grzegorza z tours

– chlodwig zeni się w 492 roku z klotyldą burgundzką aby uzuskac wzgledy sojusznika przeciw wizygotom bądź zabezpieczyć własne granice

– 2)dlaczego chlodwig przyjąl chrzest z Rzymu?

– Bo wszyscy sąsiedzi wokół byli arianami a bedąc katolikiem wśród heretyków będzie mieć poparcie cesarza stając się jego sojusznikiem na zachodzie stając się obrońcą wiary przy okazji umacniajac swoja władzę.

– 3)Co ludzie musieli zrobić aby byli zbawieni w religii chrześcijańskiej?

– Musieli spełnić tylko 2 obowiązki: ochrzcić się + wierzyć w Boga i być wiernym królowi.

– 3)Konsekwencje chrztu:

– - honorowy konsyl cesarza anastazjusza

– - załozenie stolicy w paryżu

– - pełne poparcie bizancjum

– - dopływ nowej siły czyli gallorzymian oraz stają się oni powodem obrony ich przed arianami(obrońca chrześcijan)

– - koniec religii przodków

2. Cesarska koronacja Karola Wielkiego:(747-814):

bitwa pod Suntel (45 tys), Einhard,,Żywot Karola wielkiego”,

a) okoliczności i kontrowersje związane z koronacją króla franków na cesarza:

1)Karol vs Karloman:

- Karol rodzi się ze związku pepina małego i Beatrydy przed małżeństwem będąc najstarszym synem króla Franków

- Karloman jest młodszym synem pary królewskiej

- pepin dzieli swe królestwo pomiędzy synów(2)

-Pepin faworyzuje Karlomana a Beatryda Karola

- Karloman jest koronowany w Soissons a Karol w Noyon 768 roku

- Karloman żeni się z córką króla Longobardów Dezyderiusza a Karol ze szlachcianką

- oboje maja synów o imieniu pepin lecz Karol ma tzw garbatego

- Karol żeni się z siostra żony brata

- papież Stefan III staje się ojcem chrzestnym dla małego pepina syna Karlomana namaszczając go krzyżem pomijając w następstwie trony Karola brata Karlomana

- Karol przejmuje włości bezprawnie od Karlomana co ma się stać przyczyna zatargu pomiędzy braćmi

- Karloman umiera w 771 roku

- Karol samodzielnie rządzi a synowie Karlomana uciekają do Longobardii

2) Karol vs Longobardia(Dezyderiusz)

- synowie Karlomana uciekają do Dezyderiusza a ten chce aby jeden z nich był władca Franków

- papież miał namaścić jednego z nich pomijając Karolusa

- Dezyderiusz kontynuował politykę ojca Aistulfa chcąc zjednoczyć Italię

- najeżdża na państwo kościelne zagrażając papieżowi Hadrianowi I kiery zwraca się o pomoc do Karolusa i poddaje się pod jego protekcję

- Longobardowie przegrywają wojnę z Karolem(bitwa pod Mont Cenis)

- syn pokonanego króla Agalglis ucieka do Bizancjum

- Karol staje się królem Longobardów scalając oba kraje unią

- księstwo Benewentu ma autonomie a rządzi nim Arichis zięć pokonanego Longobarda, kiery musi płacić daniny

3)Karol vs Sasi:

- powstanie pod wodzą Widukinda(783-785) doprowadza do wojny pomiędzy Sasami a frankami

- 785 roku Widukind przyjmuje chrzest z rak franków

- 792 roku ma miejsce straszliwa rzeź Sasów pod Verdun(4,5 tys)

- do 804 roku trwa wojna z Sasami zakończona sukcesem Karolusa

4)Pepin Garbaty i jego wystąpienie:

- 792 roku pepin dopomina się o władzę będąc najstarszym synem Karolusa Magnusa

- występuje on przeciw swemu ojcu

- wcześniej został wydziedziczony tracąc swe prawa do następstwa na rzecz swego młodszego brata Karlomana(Pepina)

- zdecydowano się na to aby dokonać zamachu na Karola

- wykonawca miał być Piotr z Pizy

- zamachy nie zdołano dokonać

- zamachowiec zostaje skazany(ma mieć obcięcie rąk) ale Karol ujmuje się za nim i wysyła go do klasztoru w Monte Cassino

5) Karol vs Bawaria:

- Tasilo III kuzyn Agilofinga panuje nad Longobardią i łączy swe siły z Arichisem księciem Benewentu buntując się przeciwko Karolowi wielkiemu

- następuje bitwa pod Lechowym Polem gdzie szlachta bawarska odstępuje od Tasila III przyczyniając się do jego klęski

- Tasilo III jest sadzony podczas Ingelsheimskiego procesu( miał zostać uśmiercony za dezercje w wojsku względem pepina w czasie walk w Akwitanii)

- wyrok zapadł za pośrednictwem Germinium sądowego

- Karol ułaskawia zdrajcę i osadza go w klasztorze dożywotnio

- w 787 roku Bawaria jest w rękach Karola

b) Karol uzurpatorem-świadome działanie czy przypadek:

- Karol osadza na papieża Leona III bo ratuje mu dupę, a 25 IV 799 roku miał miejsce zamach na papieża(oślepić i obciąć język)

- do Padebornu przybywa papież który chce się poddać pod opiekę Karolowi

- za papieżem przybyli jego przeciwnicy którzy twierdzą ze papież jest kłamcą

- aby papież mógł zostać osadzony trzeba bylo zgromadzić 72 świadków

- sąd zostaje odroczony i przeniesiony do Rzymu(Lateran)

- rozprawa trwa 1 tydzień a na ławie zasiadają osoby z poza Italii(arcyb. Richnulf z Moguncji, Arn z Salzburga, b. Teodulf z orleanu, aron z Angorry)

- papież wygłasza przysięgę oczyszczającą i staje się niewinny

- oskarżyciele staja się oskarżonymi i zostają skazani na śmierć a potem na banicję

- w Boże narodzenie 800 roku papież Leon III koronuje Karola na cesarza co dla niego jest niespodzianką

- unikanie zatargu z Bizancjum(patronat na zachodzie)

- Karol jest uzurpatorem bo nie ma praw do korony cesarskiej

- Wschodni Rzym upomina się o zachodnie ziemie

- Karol chce wykazać że bóg nam sprzyja stając się ,,Patrimonium Sancti Roma”

- Irena w Bizancjum tyż jest uzurpatorką czekając na wejście swego syna na tron Konstantyna IV(miano przywrócić dawna tradycje rzymską a następnie przywództwo w świecie chrześcijańskim

c) znaczenie koronacji Karola:

- 809 roku Karol zwołuje synod w Akwizgranie gdzie następuje zmiana wyznania wiary(credo) co staje się późniejszym powodem inwestytury(sprawa filioque)--->duch święty pochodzi od boga-ojca i boga syna i syna(filioque) ma zostać to wprowadzone do liturgii franków co jest wbrew prawom przodków

- cesarze niemieccy koronują się w Rzymie na cesarza w Akwizgranie na króla i Frankfurcie przez 600 lat, ogółem dokonano 31 koronacji

- cesarz był ubrany w szaty kapłańskie i sakra biskupie kiere były purpurą szyte

- musiał podczas ceremonii ucałować relikwiarz z głową Karola Magnusa

- trzeba było przysiąść na ewangelię pisana purpura i zlotem, a palec kładziono na ewangelię św Jana na wierzchnia stronę

- po koronacji pasuje się mieczem Karolusa Wielkiego na rycerza

- Karol przyjmuje tytuł ,,Augusta Imperatora Romanorum”

- Karol chce się ożenić z córka cesarza bizantyjskiego Ireną i zjednoczyć cesarstwo wschodnie z zachodnim

- Irena jednak umiera, a Nicefor jest mu nieprzychylny

- 812 roku zmienia zdanie za odstąpienie Bizancjum Wenecji(Nicefor uznaje Karola jako cesarza)

- papież jest reprezentantem boskiej woli a Karol dostaje od Leona III klucze do wiecznego miasta stając się obrońcą grobu św Piotra

- cesarz powyżej papieża

3. Ideologia władzy cesarskiej w Bizancjum za rządów dynastii macedońskiej:

Nicefor Fokas, Teofano, Jan Tzymiskes, Liutprand z Cremony, Michał Psellos i nowy wizerunek władcy, roman lekapen

a) tło polityczne od Focjusza do upadku państwa bułgarskiego:

b) wojny z arabami i Bułgarami, relacje z Rusią i Ottonami:

c) obraz cesarza w źródłach- Konstantyn Porfirogeneta, Nicefor i Bazyli II:

4. Schizma wschodnia:

,,Veni Creator Spiritus”, Leon III, credo atanazjańskie,

a) filioque:

- „i Syna” doslownie

- 589 synod w toledo i sprawa filioque po raz pierwszy9duch sw pochodzi od syna-->skierowane przeciw arianom

- 767 synod w gentilly-->spór o to czy od kogo pochodzi duch św czy od ojca przez syna(Eringen) czy od ojca i syna frankowie

- 796 synod w Cividale i przyjęcie filioque(paulin z akwilei)--->synod paryski i obsadzanie przez cesarza biskupów i opatow

- 809 r synod w akwizgranie i filioque w Credo wg Leona III Duch św od ojca i Syna

b) spór o azymę:

- zmiana w pd ITA z powodu normanów i wprowadzenie azymy

- Argyros ratuje w pd ITA życie cesarzowi zach ale zostaje potem odsuniety od komunii za pogląd że chleb mial mieć inna postać jak niekwaszony, bo ma charakter judaistyczny

- wg Humberta przaśny chleb został uzyty przez Chrystusa, mial za zle traktowanie resztek eucharystycznych przez wschód(zakopywanie hostii, dzielenie nożem)

- zaczeto nosić hostie na szyi dla nagle umierajacego chorego

c) powody rozłamu:

-rzym chciał mieć jurysdykcje nad Ilirią i BUŁ

- car Borys zwraca się do rzymu a focjusz atakuje łacinników za wprowadzenie zachodniego obrządku w BUŁ--->ekskomunika patriarchy Mikołaja I(867)

- 869 synod w rzymie potepia focjusza i konstantynopol jest II po rzymie i wznowienie zasady pentarchii przeciw prymatowi Rzymu

- spor o azymę

- Jego podróże stały się egzemplifikacją zasady, że papież jest głową wszystkich Kościołów. Na synodzie w Reims (1049) zastrzeżono

mu tytuł: unversalis ecclesiae primas apostolicus.(leon IX)

d) II sobór nicejski:

- 787 r II sobór nicejski jako obrona czci obrazów

- wg Teodulfa z Orleanu(wizygot),,księgi karoliński” potepił synody ikonostatyczne i ikonofilskie, uznano że ikony to namiastka pisma dla nie umiejacych czytać

- 825 synod w paryżu i potępienie ikonoklazmu i adorowania obrazów

e) sprawa Michała Ceraliusza:

- napad normanów na pd ITA i usuniecie greckiego obrzadku i wprowadzają azymę(chleb niekwaszony)---> w konstantynopolu pozamykano koscioły

f) legaci w 1054 roku i złamanie pieczęci:

- legaci wysyłają list do cesarza konstantynopola michała

- zauważono że pieczęć jest złamana

g) schizma 16 VII 1054 roku(przebieg)--->sprawa dokumentu(list):

- 3 legatów przybywa do konstantynopola(hagia sofia)

- imiennie ekskomunikują patriarchę i innych(bulla)

- istnieje spor o eucharystię i prawdziwy chleb

- Konstantynopol---->nastepuje odrzucenie chleba przaśnego i odrzucenie prawa Starego testamentu, niedopuszczenie ogolonych łacinnikow do eucharystii,odrzucenie filioque z credo

- Leon z Ochrydy podeptał łacińską hostię z azymy, leon i patriarcha michał dostaja klatwe od Humberta

- dokument usunieto przez subdiakonów i zwrócono go legatom, oni natomiast rzucili tym na ziemię a michał cerulariusz spisal grecka wersję dokumentu, legaci wrocili i spalili grecki przekkład

- 24 VII 1054 r potępienie michała za domniemane wyswiecenie raz kobiety(zamieszanie przez Agrygosa)

h) Piotr III z Antiochii:

- list z błedami rzymu a zawiera w nim: sprawę filioque, celibat ma być od niższego duchwieństwa, sprawa azymy, brak szacunku do relikwii i kultu ikon, uzycie niebezpiecznej formuły „tylko tys jest swiety”, brak surowości w wielkim poscie, brak przyjecia komuni od żonatego celebransa, brak zwierzchności rzymu nad wschodem

- w rzymie i aleksandrii byli papieze, w konstantynopolu i jerozolimie biskupi a jedyny patriarcha w antiochii(piotr III)

- biskup rzymu mial odpowiadac za 1 biskupstwo a nie za cały kosciół(miał dzielić wladzę z pozostalymi 4 patriarchami)

- w 1019 r zostaje nadane arcybiskupstwo w Ochrydzie dla BUŁ w obrzadku greckim bez zgody rzymu

5. Renovatio Imperii Romanorum- ideologia cesarska Ottona III:

biskup Arnulf(Mediolan), Leon z Verceli,

a) plan budowy nowego imperium przez Ottona III:

- koronacja stefana I na krola Wegier(Sclavia i szerzenie chrześcijanstwa)

- uniwersalne cesarstwo--->zjednoczenie chrześcijan

- mariaż z porfirogenetką

- więź z cesarzami Karolem i konstantynem(patroni cesarstwa)

- cesarz grek a nie barbarzyńca

- galia germania roma i sclavia

b) status władcy:

- cesarz odpowiada za cialo a papież za duszę

- tytuły: servus apostolorum, servus lesu christi, jako jedyny uzywal slowa zbawiciel

- jest imperatorem czyli wladcą wielu narodow

- glosi ewangelię, czyli ma chrystianizowac pogan

- był koronowany w boze narodzenie a jego pogrzeb jest odprawianypodczas okresu wielkanocnego

- podobny do Chrystusa pantokratora(sędzia)

- wikariusz Chrystusowy

- wg ewangeliarza Liuthara(mnich trzymajacy ksiegę i Otton III otoczony 4 zwierzetami apokaliptycznymi symbolizujacymi 4 ewangelie, glowa ottona siega nieba a jego nogi spoczywaja na ziemi, a jest on przepasany białą wstęgą)--->cesarz jako pogromca zla, ma przyniesć pokoj i zbawienie, jest sprawiedliwy i namaszczony jak Chrystus, monarcha jest i krolem i kapłanem, bo jego korona pochodzi od Manus Dei(reki bożej)

-wg kroniki anglosaskiej---> król edgar koronuje się w wieku 30 lat, przyjmuje tytuł krola królów(973) jak Chrystus mając wladzę nad innymi

- cesarz ustanawia metropolie i wybiera papieży

- zasiadał na podwyższonym stole

c) miejsce Italii, Germanii i Sclavii w odnowionym państwie Ottona III:

- rzym--->miasto cesarstwa Rzymskiego, stolica, rezydencja, papież

- sclavia--->brak metropolii, część cesarstwa, wladza zwierzchnia, relikwie i patron dla slowian+ewangelizacja i współpraca

- ewangeliarz z Richenau(roma, germania, galia i sclavia--->4 osoby to kobiety z darami jako cześci cesarstwa skladajace mu hołd) uniwersalizm cesarstwa

- Italia przydaje sił, galia i germania w wojów bogata, a scytowie bitni są i uznaja zwierzchnictwo zachodu

- ścislejsze zespolenie italii z germanią

- niemcy są na urzedarz italskich

- Sylwester II wywarł najgłębszy wpływ na ukształtowanie się idei uniwersalizmu Ottona III.

- cesarz miał być zwierzchnikiem uniwersalnego państwa chrześcijańskiego, które obejmie różne ludy na równych prawach.

- Symbolicznie wyrażono to w miniaturze, przedstawiającej cesarza w majestacie i

zbliżające się do niego z hołdem cztery postacie - symbole, Romy (Italii), Galii, Germanii i Sclavinii

- Otto III odnawiając cesarstwo rzymskie, zapożyczył z Bizancjum ceremoniał dworski, obrał Rzym za rezydencję, ustanowił nowe urzędy na wzór antyczny, rozwinął kancelarię według stylu bizantyjskiego

- Miało to z kolei wpływ na Stolicę Apostolską.

d) program Renovatio przez pryzmat działań cesarza:

- uzdrowienie papiestwa

- wlasne nominacje papiezy

- rzym jako stolica cesarstwa

- powrot zwyczajow rzymskich

- ustanowienie diecezji poza cesarstwem

- servus apostolorum

- zdobycie relikwii

- cesarz jako wizerunek chrystusa

- szerzenie ewangelii

- zjednoczenie chrzescijan

- odnowienie cesarstwa

- patroni cesarstwa: Karol wielki(pobozny) i Konstantyn wielki(swięty)

- wydanie bulli przez ottona w III 998 roku z napisem Renovatio do I 1001 roku potem jest ,,roma aurea Oddo”, na awersie występuje wizerunek wladcy a na rewerskie postać niewiasty trzymajaca tarczę i włócznię

- papiez i cesarz są współpracownikami bo razem odpowiadaja za dusze i cialo czlowieka

- odnowienie koscioła i cesarstwa

- idea 2-och wspomnianych cesarzy

e) wyprawa koronacyjna do Italii w 996 roku:

- 983- otton III koronowany na krola w akwizgranie w Boze narodzenie, a jednoczesnie w tym samym roku nastepuje powstanie Słowain Polabskich

- 994 zjazd w Sohlingen gdzie otton III jest pelnoletni i ma władze

- teofano każe wyksztalcic ottona(uczy go bernward, jan philagatos który jest jego ojcem chrzestnym i notariuszem teofano)

- cel ottona: uzdrowienie stolicy apostolskiej od wpływów arystokracji

- krescencjusz II syn krescencjusza I rzadził rzymem usuwajac na bok papieza jana XV

- jan XV zaprosil ottona III na koronacje do rzymu w aby uwolnic się od wplywów krescencjusza II i jego brata Jana, ale papiez zmarł

- 996 otton udaje się do rzymu po korone cesarską i osadza na papieza brunona z kwerfurtu jako Grzegorza V, a ten go koronuje na cesarza 20 V 996 roku

- kandydata miano wysunąć a nie narzucić i wybrać

-Otton III odprawił sądy nad Krescencjuszem II i jego stronnikami, orzekł karę wygnania, lecz papież uzyskał dla nich ułaskawienie.

- Krescencjusz II, przy pomocy bizantyjskiej, ponownie dorwał się do władzy, wypędził

Grzegorza V i przeprowadził wybór Greka z pochodzenia, biskupa z Piacenzy, Jana Filagatosa.

- Antypapież Jan XVI (996-997) poniósł karę, gdy Otton III powtórnie przybył do Rzymu.

- Krescencjusz został ścięty, Jan XVI okaleczony i zamknięty w klasztorze do końca życia.

- cesarz mial swa rezydencje w rzymie a miasto te mialo być stolicą nowego odnowionego cesarstwa rzymskiego

f) spotkanie z B. chrobrym w Gnieźnie:

- w Sclavi nie było metropolii, a władcą zwierzchnim Sclavii mial być krol HUN Stefan I(koronowany w 1001 roku) lub Bolesław Chrobry.

- 996-999 odbywaja się 3 synody w Rzymie na jednym z nich ustanowiono arcybiskupstwo św Wojciecha na czele z Radzimem za sprawą cesarza i papieza sylwestra II

- 998 kanonizacja Wojciecha

- w 1000 rok jest 200 rocznicą resystucji cesarstwa Karolusa Magnusa(800 roku jest cesarzem)

- otton chcial poznac bolka i jego kraj jednocześnie pozyskać dla siebie relikwie sw. Wojciecha, jego relikwie mialy zostac złożone w akwizgranie a sam wojciech mialby zostać patronem cesarstwa

- istnial problem gdzie miala by być metropolia w Sclavii w pradze czy w gnieźnie

- ustanowienie meropolii umocniło by wladzę cesarza w kosciele i w kraju

- praga mogla odpaść ze względu na mord dokonany na ród z kierego wywodził się św. Wojciech Sławnikowicow dokonany przez Boleslawa II(czech) w 995 roku

- bolek czeka w iławie na cesarza

- cesarz w Gnieźnie ustanawia metropolię na czele z bratem świetęgo Wojciecha Radzimem oraz biskupstwa w krakowie9poppon0, kołobrzegu(reinbern), poznaniu(unger) oraz we wroclawiu(jan)

- dokonuje się wymiana relikwii(Otton III daje włócznię św. Maurycego i gwóźdż z krzyża świetego, a bolek daje 300 zbrojnych jako prezent oraz ramię sw. Wojciecha)

- dopiero przekazanie zlotego tronu karola wielkiego mialo zmusić ottona do przekazania ramienia swiętego do akwizgranu do którego prawdopodobnie doszedł także sam bolesław

- włócznia św Maurycego miala przypominać bolkowi o jego ścisłej współpracy z cesarzem, bo to bolek rzadzi w imieniu cesarza tą częscia cesarstwa

- bolkowi zostaje nałozony diadem cesarski na skronie jako znak że jest on „przyjacielem i współpracownikiem cesarstwa”, i bolkowi miała zostać przekazana inwestytura

- odbywa się na błoniach wielka parada wojsa chrobrego(uporzadkowane wg 3 klas)

- Hieronim z Piacenzy poświadcza o pobycie cesarza w Gnieźnie i ustala zjazd na 4 niedziele wielkiego postu(8/10 marzec 1000 roku), zjazd mial trwać 3 dni

- wg ,,Wiekszych roczników Hildesheimskich ustanowiono 7 biskupstw a nie 5

g) wizyta w Wenecji w 1001 roku:

– walka o niwelacje kontroli wpływow na adriatyku

– otto mial być patronem dla syna dozy podczas bierzmowania

– lato 1001 roku sprawa żony dla ottona III(zoe)

– poparcie piotra II orsealo--->kupcy i handel(Konstantynopol)

– ucywilizowanie ottona III jako greka, potajemne spotkanie i dopływ kasy z wenecji

– arnulf zabija piotra

– bazyli II przekonuje się ze otton III nie jest dzikusem, chce dac mu za zonę Zoe(córka brata)

– Zoe w 1002 r udaje si e do pd ITA ale otton już nie żyje

– sam otton albo jego syn mialby być cesarzem bizancjum po bazylim II

6. Spor o inwestyturę:

Arnulf z Karyntii i lambert II, margrabiowie Abrei, 961 wojna domowa w Rzymie, dlaczego Otton III zakwestionował wiarygodność donacji Konstantyna?

Od Formozusa do konkordatu wormackiego(891-1122)

INWESTYTURA-akt nadania godności lennej.

Koscioł zorganizowany musi być pod władzą świecką(powód zabiegania o obsadzanie biskupów).

Dlaczego papiezowi zalezało na wyborze biskupow?

Bo rola papieza było zarzadzanie kosciolem powszechnym i był do tego powołany, bo wykonuje wladze boską.

a) sytuacja polityczna w Rzymie w I połowy X wieku:

1)sprawa formozusa:(891-896)

– wbrew prawu koscielnemu staje się biskupem rzymu rezygnujac z biskupstwa z Porto Formozus

– niezadowolony z cesarskiej władzy Spoletańczyków, choć w 892 roku koronował na współcesarza Lamberta, syna Gwidona, opowiedział się po stronie przybyłego z wojskiem do Rzymu króla niemieckiego, Arnulfa z Karyntii (887-899)

– koronował go na cesarza (896)

– nowy cesarz nie zdołał się rozprawić z Spoletańczykami

– Stefan VII oglasza synod trupii ze I 897 gdzie potepia formozusa za jego nielegalna kandydaturę chcąc wymazac wszelkie jego nominacje biskupow oraz wszystko to co zostalo za jego czasów ustanowione

– nastepuje profanacja zwłok bylego papieza

– za czasów jana IX(898-900) synod trupi zostaje uniewazniony(lambert)

– Sergiusz III ponownie zaostrza sprawę forozusa

– przy pomocy księcia Alberyka ze Spoleto i rzymskiego stronnictwa Teofilakta.

– Wznowiono sprawę Formozusa jako pretekst do rozprawienia się z przeciwnikami przy pomocy synodu rzymskiego.

– Ogłoszono za nieważne wszystkie święcenia, udzielone przez Formozusa w Rzymie i poza

– nim.

– Sergiusz III, obawiając się niezadowolonych z takiego orzeczenia, tym bardziej szukał poparcia u Teofilakta i umacniał jego polityczną pozycję przez uznanie tytułów: skarbnik Kościoła rzymskiego, książę (dux), senator Rzymian i konsul.

– Teofilakt zaś utwierdził swe wpływy przez małżeństwo córki Marozji z Alberykiem z Spoleto.

– Jan X zorganizował z Teofilaktem i Alberykiem z Spoleto ligę antysaraceńską i wziął osobiście udział w zwycięskiej bitwie nad Garigliano (915).

– Po śmierci obu możnych obiecał koronę cesarską królowi Italii, Hugonowi, ale spotkał się z opozycją Marozji, wówczas żony hrabiego Gwidona z Tuskulum.

– Zbuntowana przez nią szlachta rzymska uwięziła papieża w 928 roku i spowodowała jego śmierć, chyba przez uduszenie.

– Utraciła jednak wpływy przez bunt innego swego syna, Alberyka, matkę osadził w więzieniu,

– Alberyk, książę i senator wszystkich Rzymian rządził przez długie lata (932-954). Osobiście pobożny, trzymał w zależności od siebie kolejnych papieży, Leona VII, Stefana IX, Marinusa II i Agapita II. Pod koniec swego życia zobowiązał Rzymian pod przysięgą, że po Agapicie II wybiorą papieżem jego syna Oktawiana.

– Papiezem zostaje Jan XII(Oktawian)

henryk V zrezygnuje z inwestytury jak papiez zrezygnuje z otrzymywania lenn(majątki ziemskie) z rąk monarchy

cesarz mial nie iec wplywu na wybor papieza a wybór biskupów i opatow w porozumienu z carem przez kapituly katedralne

b) Otton I i Jan XII:(955-964)

– 962 koronacja ottona I na cesarza w rzymie(otton I ratuje papieża przed longobardem krolem Berengarem II

– sprawa biskupa Herolda: został okaleczony(oslepiony), nie chcial się pogodzic z utratą archikatedry w salzburgu na rzecz Fryderyka ktoremu papiez nadal paliusz(odzienie biskupa) w 962 roku, Herold nie chcial ustapić, w 967 roku zwołano synod w rawennie gdzie ekskomunikowano Herolda za zlamanie przysięgi+uczestnictwie w rebelii+sprawa majatku z salzburga

–

cesarz mial być wg konstantyna wielkiego 13 apostołem, czyli biskupem generalnym poza kosciolem

Hugo z Cluny zostaje ojcem chrzestnym henia IV a chrzci go herman z kolonii--->1054 r. koronuje go w akwizgranie

c) przywilej ottoński dla kościoła rzymskiego 962 roku:

– przywilej ottonski---> biskupi rzeszy hold lenny cesarzowi, upadek autorytety papiestwa, nadanie rawenny papiestwu,

– zapewniał wolny wybór papieża, lecz z obowiązkiem złożenia cesarzowi przysięgi wierności przed przyjęciem sakry,

– prawo przyjmowania skarg na urzędników Państwa Kościelnego.

– Jan XII uznał za naruszenie swoich praw, gdy cesarz walcząc z Berengarem II podporządkował sobie terytorium Rawenny, podjął więc kontakty z cesarskimi wrogami.

– Otton uznał to za złamanie przysięgi wierności, przybył powtórnie (963) do Rzymu i wymógł od Rzymian przysięgę, że nie przystąpią do elekcji papieża bez jego zgody i będą czekać na zatwierdzenie wyboru.

– Jana XII wezwał na synod, a gdy nie przybył, urządził sąd zaocznie, doprowadził do ogłoszenia jego depozycji i wyboru nowego papieża, Leona VIII (963-965).

– Rzymianie uznali to za pogwałcenie zasady, że papież nie jest przez nikogo sądzony,

– gdy więc Otton I opuścił miasto, przywrócili rządy Jana XII, który jednak zmarł po kilku miesiącach.

d) reforma kluniacka i reforma kościoła:

- zalozenie klasztoru w 910 r. przez wilhelma poboznego pod wezwaniem piotra i pawła na podstawie synodu z 909 w Trosły oraz karolińskiej reformy benedykta z Aniane

- uwolnienie od patronatu swieckiego i biskupa zwierzchnika, czyli klasztor mial nalezeć do bezposredniej jurysdykcji stolicy apostolskiej

- cele:modlitwa i kontenplacja, sluzba Boza przede wszystkim jako modlitwa

- wazne osoby zwiazane z klasztorem w Cluny:bernon, Odon, Aymard, mayol, odilon i hugon

- KONGREGACJA KLUNIACKA:

- 931 jan XI jest zwierzchnikiem innych opactw w liczbie 1450

- przeor generalny mial zastepowac opata

- kongregacja miala istotny wpływ na reforme gregorianską(powrot do reguly sw benedykta)

- reformatorzy gerard z brogue i jan z gora---.protekcja samego esarza ottona I a następnie II

- kamelduni i ich surowa regula(surowe zycie pustelnicze, stale milczenie oraz w zamknieciu przebywali stałym)

e) Darowizna Konstantyna:

f) papieże tuskulańscy:

– henryk II pobiera swiadczenia od klasztorow(kosciół panstwowy)

– 1012 r. hrabowie z tusculunwywieraja swój wpływ na stolicę apostolskąnp na jana XVII i jana XVIII

– teofilakt zostaje papiezem jako benedykt VIII z rodu tusculun

– swego kandydata oglasza henryk II ale on nie zyskuje poparcia(grzegorz VI zostaje jednak antypapiezem)

– aktualny papiez koronuje na cara henia II 14,02 1014 r

– 1020 r. potwierdzono przywilej ottonski a biskupi w italii są niemcami

– 1022 nastepuje synod w Pawii---> celibat mial obowiazywac od stanowiska subdiakona, miano dziedziczyc majatek duchownych(zabezpieczać)

– jan XIX papiezem(brat poprzedniego cesarza) oskarzony o symonie

– wybrano Benedykta IX(teofilakt)12-letni papiez bezprawnie wybrany

– nastapily bunty ządajace ustapienia papieza ze stanowiska

– warunek papieza:za rekompensatę za straty matrialne abdykuje i tak tez postepuje

– papiezem zostaje sylwester III ale i on musi ustapic na rzecz grzegorza VI(żonaty?) który tyz ustepuje na skutek oskarzenia o symonię

– w 1046 roku odbywa się synod w sturii gdzie sylwestra III, grzegorza VI i Benedykta IX pozbawiono praw do bycia papiezem, nowym kandydatem został delikwent Henryka III późniejszy Klemens II

– tego samego roku odbywa się synod w pawii gdzie zakazano symonii, papiez koronuje na cesarza henia III salickiego, a klasztory dostały się pod bezposrednia opiekę cesarza, cesarz ma prawo wyboru papieza wg prawa ottonskiego, odrzucal on dary jako przejaw symonii

–

– kolejni papieze są osadzani przez cesarza i są niemcami(damazy II, leon IX itd.)

–

– wiktor II papiezem kiery mial się opiekowac maloletnim henrykiem IV oraz był cesarskim kanclerzem

–

– wpływ piotra damianiego i hildebranda na nie uznanie na papieza benedykta X

g) schizma w 1046 roku:

h) papieże reformatorzy od Leona IX-Grzegorza VII:

1)reformy leona IX

– Na synodzie w Reims (1049) zastrzeżono mu tytuł: unversalis ecclesiae primas apostolicus.

– Z wyższym klerem rzymskim omawiał i załatwiał sprawy Kościoła Powszechnego, przez co przyczynił się do rozwoju kolegium kardynalskiego. Do Rzymu, zdemoralizowanego walkami o władzę, od czego nie był wolny miejscowy kler, sprowadzał ludzi wybitnych, przywódców reformy i powierzał im najważniejsze funkcje.

– sunięciem z Kościoła symonii i konkubinatu (nikolaityzmu)

– duchowieństwa. W Rzymie zaostrzył papież kary na kapłanów nie zachowujących celibatu, a wiernym zabronił korzystania z ich posług kapłańskich.

– Berengariusz głosił więc, że Eucharystia nie zawiera Ciała i Krwi Chrystusa w sposób realny, ale jest tylko symbolem i rękojmią duchowego zjednoczenia wierzących ludzi z Chrystusem uwielbionym w niebie.

– sakrament jako znak święty jest widzialną formą niewidzialnej łaski Bożej (Boskiej Tajemnicy). W oparciu zaś o tezy Eriugeny i Ratramna z Korbei zaprzeczał, że w Eucharystii dokonuje się przemiana chleba i wina w Ciało i Krew Chrystusa. Według niego, takie przemienienie jest niemożliwe, bo Chrystus już istnieje i nie może przyjmować nowej materii. Uwielbione Ciało Chrystusa znajduje się w niebie, nie może więc przebywać na ziemi, zwłaszcza w wielu miejscach, a nadto, przypadłości chleba i wina nie dadzą się oddzielić ud ich substancji.

2) stefan X:

- korzystał nadal z pomocy benedyktynów w dziele reformy Kościoła, przejął do niej elementy reformy kluniackiej, a na swego doradcę i kardynała biskupa Ostii powołał Piotra Damiani, przeora z Fonte Avellana.

- W swoim krótkim pontyfikacie (zm. 28.03.1058) zdołał odbyć jeden synod reformistyczny w Rzymie(1057), wydając kanony o celibacie duchowieństwa.

3) Mikołaj II (1058-1061):

- 1059 synod wielkopostny

4) aleksander II;

- PATARIA-duże różnice społeczne, duchowni także wzbogaceni i często żonaci wywoływali ostrą krytykę ze strony ludzi, dążących do reformy Kościoła, których ideałem stał się powrót duchowieństwa do czasów apostolskich z ubóstwem, życiem wspólnotowym i systematycznym nauczaniem. Ruch ten nazywano patarią, może od słowa patta (łachman).

- niechęć wzmogła się, gdy papież zajął inne stanowisko niż cesarz, w sprawie obsadzenia mediolańskiej stolicy arcybiskupiej. Opozycja w Niemczech przeciw reformie wykazała dobitnie, że nie usunie się symonii i nikolaityzmu bez zniesienia inwestytury.

i) synod wielkopostny 1059 roku:

– sprawa obsadzania papiezy przez kolegium kardynalskie

– kandydata wybierali kardnalowie biskupi

– wybór kandydata dokonywali kardynalowie a kler i lud dokonywali aklamacji

– wybór papieza poza rzymem był ważny

– papież otrzymywał natychmiast pelnią władzy

– wybór duchownych pozostał kapitułom

papież zawiera sojusz z normanami księciem kapui ryszardem z awersa i ksieciem apulli i kalabrii robertem Gwiskhardem i stali się wierni papiezowi

w razie trudności dokonania wyboru papieza mieli oni sami zadecydować o lepszej kandydaturze na papieza co stalo się zniewaga dla cesarza

za sprawą owych książąt papiez pojednal się na chama z benedyktem X

cesarz potepia sojusz i synod z 1059 roku i wybiera na papieza honoriusza II który został wybrany później niż aleksander II

1066 schizma mediolanska--->sprawa obsadzenia biskupstwa(gotfried vs atto)

powstał ruch patarii--->ubóstwo, życie we wspólnocie+systematyczne nauczanie

j) Dictatus Papae:(1075)

– papież może skladać z tronu cesarzy

– uzywanie insygniów cesarskich

– przeciw symoni nikolaizmowi i inwestyturze świeckiej

– mianowanie duchownych wszedzie

– nie może być sadzony

– kościół błędu nie popelnil i nie popełni

– zwalniac poddanych z przysiegi cesarzowi(henryk zostaje pozbawiony rzadow w ITA i niemczech, a chrzescijanie nie podlegaja wladzy henrykowi)

– kaplani nie maja podlegac cesarzowi

– wladza krolów jest nadana z woli bozej kierej wykonawca jest papież(wladca mial zadbac o to aby jego lud był zbawiony)

nowa rola papieza i nie rozdzielanie ścislej wladzy papieza i cesarza

k) konflikt Grzegorza VII z Henrykiem IV:

1)grzegorz VII vs henio IV:

– Johan engelberg uzał za powod sporu sprawę wyswięceń(spirytualia)

– 1057/1058-traktat humberta z silva--->przeciw inwestyturze przez swieckich

– od tego momentu walczy o libertas eccelsiae i krytykuje henia IV za obsadzanie biskupow tzn. ze zaniechano ingerencji ze strony henia w obsadę wakujacych urzędów

– papiez do 1075 roku koncentruje się na sprawach tylko koscielnych

– 1076 r. synod wielkopostny i ekskomunika henia IV(kara ta dotyczyla nie inwestytury a zlych doradcow krola, których miano odsunąć

– doradcow nie odsunieto

– henryk wypowiada posluszenstwo biskupom niemieckim i italskim papiezowi

– henryka pominieto w sprawie obsady nowego papieza

– 25-28 I 1077 r Canossa-henryk IV korzy się przed papiezem w celu obrony wlasnej korony

– IX 1077 synod w Autum i Poitiers z I 1078:

– fra. Legat b. Hugo z Die i zakaz inwestytury potwierdzony ostatecznie w 1080 r. podczas synodu wielkopostnego(+kara)Arnulf z mediolanu,,Liber gestorum recentium”

– 31 V 1080 r detronizacja grzegorza VII podczas synodu w Moguncjii, a nowym papiezem zostaje klemens III(Wibert z Rawenny)

– 31 III 1084 r. w Rzymie Henryk IV zostaje cesarzem

– Paschalis II zwalnia Henryka V od przysiegi zlozonej swemu ojcu cesarzowi o nie wystepowaniu przeciw ojcu(papiez chce koronowac Henia V, a pozbyc się jego ojca)

– 1102 synod wielkopostny- henio IV(klątwa) musi się zrzec władzy na rzecz syna

–

l) konkordat Wormacki:(23 IX 1122):

– 11 IV 1111 r henio V zawiera uklad w Ponte Mammodo i ma absolutna inwestyturę

– 12 II papiez kalikst II wysyla list do henia V w celu pojednania

– miano zwolac synod w Moguncji ale ostatecznie wybor padl na inne miejsce

– WORMACJA i KOMPROMIS-->przywilej cesarza dotyczył:odstąpienie od inwestytury cesarza udzielanej za pomocą pierścienia i pastoralu oraz wybor kandydatów mial być kanoniczny i w wolnej konsekracji

– przywilej papieza:cesarz mogł wyswiecać za pomoca berła, miano wystrzegac się symonii, wybor zapadal za radą lub wyrokiem metropolity i biskupow z prowincji, a cesarz w razie problemu mial udzielic pomocy bądź udzielić zgodę ale musial się opowiedzieć za rozsądniejszym wyborem, biskupi i opaci mieli być swięceni w obecności cesarza