Katecheza dla klas IV-VI
Temat: Sąd nad Piłatem.
Uczestnicy: Piłat, 3 sędziów, 3 świadków (żona Piłata, dowódca wojsk rzymskich w Izraelu, dostojnik żydowski), 3 obrońców, 3 oskarżycieli, ława przysięgłych- 10.
Plan rozprawy:
Wchodzi sąd i przedstawia sprawę.
Wejście ławy przysięgłych.
Wystąpienie oskarżyciela (przedstawienie dowodów winy).
Przemowa wstępna obrońcy oskarżonego (przedstawienie dowodów niewinności).
Przesłuchanie pierwszego świadka- Dostojnik Żydowski(pragnął śmierci Jezusa, będzie bronił postawy Piłata).
Przesłuchanie drugiego świadka- Dowódca wojsk rzymskich (przedstawia sytuację polityczną Izraela w czasach panowania Rzymian).
Przesłuchanie trzeciego świadka- Żona Piłata (jej stanowisko w sprawie nie jest znane, wyjaśni się dopiero podczas przesłuchania).
Przesłuchanie Piłata.
Przemowa końcowa obrońcy.
Przemowa końcowa oskarżyciela.
Narada ławy przysięgłych.
Przedstawienie wyroku przez ławę i uzasadnienie sądu.
Sąd: Przewodniczący i dwóch pomocników. Sędziowie prowadzą rozprawę i pilnują porządku. Dbają również, aby przepytywani świadkowie nie byli dręczeni. Rozprawa ma opierać się na rzeczowych argumentach, a nie na emocjach. Tego ma dopilnować sąd.
Po wejściu na salę rozpraw sąd przedstawia sprawę:
Przewodniczący składu sędziowskiego mówi:
„Sąd Najwyższy klasy (np.IV) przeciwko Piłatowi Poncjuszowi, namiestnikowi rzymskiemu w Izraelu za czasów Jezusa z Nazaretu”.
Pomocnik1: „Poncjuszu Piłacie jest pan oskarżony o to, że wydał w ręce Żydów Jezusa z Nazaretu i nie skorzystał ze swojej władzy, aby Go uwolnić.
Pomocnik2: „Czy oskarżony przyznaje się do stawianych mu zarzutów?(Piłat nie przyznaje się do winy) W takim razie rozpoczynamy rozprawę”.
Przewodniczący: Swoją mowę oskarżycielską wygłosi teraz prokurator(imię i nazwisko).
Po przemowie wstępnej oskarżyciela głos ma obrońca.
Pomocnik1: Dziękujemy oskarżycielowi. Teraz głos zabierze obrońca Piłata(imię i nazwisko).
Po wystąpieniu oskarżyciela i obrońcy następuje przesłuchanie świadków.
Pomocnik2: Nastąpi teraz przesłuchanie świadków. Prosimy pierwszego świadka. Proszę podać imię i nazwisko oraz sprawowaną funkcję w Izraelu.
Następuje przesłuchanie pierwszego świadka. Następnie przesłuchiwany jest dowódca wojsk rzymskich.
Przewodniczący: Prosimy teraz o przesłuchanie następnego świadka. Proszę podać imię i nazwisko oraz stopień w armii rzymskiej.
Pomocnik1: prosimy teraz trzeciego świadka. Proszę podać imię i nazwisko oraz stopień pokrewieństwa, jaki łączy panią z oskarżonym.
Pomocnik2 Nastąpi teraz przesłuchanie oskarżonego. Bardzo proszę, aby oskarżony zajął miejsce dla świadków. Proszę oskarżyciela, aby przystąpił do zadawania pytań.
Po przesłuchaniu świadka następuje wystąpienie końcowe obrońcy i oskarżyciela.
Przewodniczący: Proszę, aby teraz oskarżyciel i obrońca wystąpili ze swoją mową końcową. Następnie ostatnie słowo wygłosi Jezus z Nazaretu. Proszę ławę przysięgłych o uważne wysłuchanie tych wystąpień.
Po tych wystąpieniach ława głosuje. Sąd musi uzasadnić decyzję ławy niezależnie czy ława wyda wyrok skazujący czy uniewinniający.
Przewodniczący: Mocą tego urzędu, w świetle przedstawionych tu dowodów uznaję Poncjusza Piłata ...
Pomocnik1 Uważamy rozprawę za zamkniętą.
Pomocnik2 Proszę wstać Sąd wychodzi.
Oskarżyciele: Prokurator i dwóch pomocników.
Prokurator wygłasza mowę wstępną i przesłuchuje jednego świadka. Przedstawia dowody winy: teksty Pisma Świętego, niepodważalne fakty takie jak śmierć Jezusa, ulegnięcie namową faryzeuszów...
Oskarżyciel1:Przesłuchuje Piłata i świadka wybranego. Ma tak zadawać pytania, aby Piłat przyznał się do zarzutów, ale nie wolno mu dręczyć świadka i wymuszać zeznań wpływając na emocje.
Oskarżyciel2: Przesłuchuje świadka i wygłasza mowę końcową. W podsumowaniu należy oprzeć się na zeznaniach świadków i samego Piłata, a także przypomnieć dowody winy oskarżonego.
Teksty Pisma:
Mk 15, 1-20 zwróćcie uwagę na werset 15 tekstu- to jeden z powodów zachowania Piłata- strach przed tłumem i chęć zadowolenia go.
Mt 27, 1-26 Szczególnie ważny jest gest umycia rąk- Piłat pomimo władzy wycofuje się i nie chce pomóc Jezusowi, boi się wzburzenia tłumu. Uwaga! Obrona może posłużyć się argumentem, że to żona kazała mu się wycofać- przysłała Piłatowi list z ostrzeżeniem.
Łk 23, 1-25 Piłat próbuje zrzucić odpowiedzialność na Heroda, wykręca się dając ludowi wybór Barabasz albo Jezus.
J 18, 28; 19, 1-16 Piłat przesłuchuje Jezusa i wie, że jest On niewinny, ale pomimo to każe Go ubiczować i wydaje w ręce Żydów. Jezus ubiczowany i cierniem ukoronowany idzie drogą krzyżową. Słowa Piłata „Czy nie wiesz, że mam władzę uwolnić Ciebie i mam władzę Ciebie ukrzyżować?”
Ponadto tekst Żydów, w który grożą, że doniosą na Piłata, że nie jest przyjacielem Cezara- Piłat po raz kolejny uległ tchórzostwu.(19,12).
W mowie wstępnej należy przytoczyć te argumenty. W mowie końcowej trzeba je tylko przypomnieć. Ponadto w czasie przesłuchań poszczególnych świadków należ wyłapywać argumenty przemawiające za winą Piłata. Dobrze byłoby je przytoczyć w mowie końcowej.
Pytania dla świadków mają być krótkie. Można zadać maksymalnie do ośmiu pytań każdemu świadkowi. Jest to konieczne, bo mamy niecałe czterdzieści minut lekcji.
Obrońcy: Obrońca główny i jego pomocnicy.
Zadaniem obrońców jest udowodnienie, że argumenty oskarżenia są niedobre i nie ukazują winy Piłata. Przesłuchiwani świadkowie mają ukazać bardzo trudną sytuację w jakiej znalazł się Piłat. Był z jednej strony naciskany przez tłum, faryzeuszów i sanhedryn, a z drugiej strony musiał być wierny Cezarowi. Pomimo to należy podkreślić, że cały czas starał się uwolnić Jezusa i zrobił tyle ile mógł. Przecież on nie znał Jezusa. Jezus był dla niego postacią nieznaną i wszyscy Żydzi dla Rzymian byli jednakowi. Pomimo to, w Ewangelii wg. Św. Jana, Piłat żywi szacunek dla Jezusa i dostrzega, że jest to ktoś niezwykły. Można się również posłużyć listem od żony Piłata, w którym ostrzega go, aby nie miał nic wspólnego z Tym Człowiekiem.
Teksty Pisma Świętego- dowody niewinności Piłata:
Mk 15, 1-20 Szczególnie ważny jest fragment o chęci uwolnienia Jezusa.
Mt 27, 1-26 Zwróćcie uwagę na list żony do Piłata. Nie zapomnijcie zapytać jej oto podczas przesłuchania. Może miała bardzo silny wpływ na męża. Ważne jest też wzburzenie tłumu. Może zabiliby Piłata, gdyby nie wydał im Jezusa.
Łk 23, 1-25 Piłat odsyła Jezusa do Heroda- to znaczy, że nie znał Jezusa i nie wiedział jak jest on ważny. Następnie chce uwolnić Jezusa i ciągle mówi, że Jezus jest niewinny.
J 18,28; 19, 1-16 Jezus rozmawia z Piłatem. Piłat poznaje, że jest On niezwykłym człowiekiem. Próbuje Go uwolnić i to kilkakrotnie. Kazał ubiczować Jezusa bo takie było prawo i tak postępowano z więźniami. Piłat został zastraszony i zaszantażowany przez Sanhedryn, że jak nie uwolni Jezusa to nie jest przyjacielem Cezara. Takie oskarżenie to pewna śmierć dla Rzymianina. Piłat skazując Jezusa chronił życie swoje i swojej rodziny. Przecież życie to wartość najcenniejsza.
Obrońca główny wygłasza mowę wstępną i przesłuchuje jednego świadka.
Obrońca1 Przesłuchuje Piłata i świadka.
Obrońca2 Wygłasza mowę końcową i przesłuchuje świadka.
Świadkowie:
Świadek1 Dostojni żydowski- pochodzi z rodziny Faryzeuszów, zagorzały przeciwnik Jezusa i poglądów chrześcijańskich. Spiskował wraz z innymi członkami Sanhedrynu nad zabiciem Jezusa. Ten proces to okazja dla niego, aby udowodnić, że śmierć Jezusa była konieczna. Według niego Jezus to zdrajca wiary żydowskiej. Uważa, że Piłat postąpił słusznie wydając Jezusa na śmierć. Był jednym z tych, którzy szantażowali Piłata, że jak nie wyda im Jezusa to doniosą na niego, że nie jest przyjacielem Cezara. Był uczestnikiem wydarzeń i świadkiem procesu Jezusa i tego, co robił Piłat. Nie podobało mu się, że Piłat chciał uwolnić Jezusa. Dostojnik ten nazywał się URIASZ MANASSES z Jerozolimy.
Świadek2 Żołnierz z armii rzymskiej. Był dowódcą wojsk w Jerozolimie. Służył pod bezpośrednią komendą Płata. Zajmował się Jezusem w czasie procesu. Może przybliżyć zasady panowania Rzymian. Mieli rządzić tak, aby było jak najmniej buntów. Dlatego rządzili krwawo, bo uważali, że tylko przemoc może dać dobre efekty. Widział starania Piłata w uwolnieniu Jezusa i był im przychylny. Stara się rozumieć postępowanie swojego dowódcy. Uważa, że Piłat nie miał innego wyjścia, jak wydać Jezusa Żydom. W innym przypadku mogło dojść do buntu. Ponad to przełożonym Piłata jest Cezar i jemu powinien być posłuszny. On sam jest żołnierzem i wie, że za złe wypełnianie służby grozi nie tylko utrata stanowiska, ale nawet śmierć. Pomimo to dla niego Jezus też był niezwykłą postacią i pragnął go uwolnić. Nazywa się MENCJUSZ JUSTUS. Jego ojciec był senatorem w Rzymie. Wróżono Mencjuszowi karierę polityczną. Wkrótce po procesie miał wyjechać do Rzymu do pałacu Cezara.
Świadek3 Żona Poncjusza Piłata. Obywatelka Rzymu. Nie lubiła Jerozolimy i tęskniła za domem. Pomimo to miała lepszy kontakt ze zwykłymi ludźmi niż jej mąż. Wiedziała kim jest Jezus i prawdopodobnie była cichą zwolenniczką Jego nauki. Wiedziała, że udział jej męża w procesie przyniesie kłopoty. Dlatego prosiła go, aby trzymał się od tej sprawy z dala. Pragnęła uwolnienia Jezusa, ale chociaż wiedziała, że Piłat ma taką władzę zdawała sobie sprawę z niebezpieczeństwa ze strony niezadowolonych faryzeuszów. Ponadto jej mąż rządził krwawo i był człowiekiem stanowczym, chociaż przede wszystkim bał się Cezara. Imię ANTONIA SYLFINA.
PIŁAT PONCJUSZ- namiestnik rzymski Judei(26-36 roku po narodzeniu Jezusa). Z racji okrutnych rządów został odwołany do Rzymu. Prawdopodobnie popełnił samobójstwo. W procesie Pana Jezusa był instancją najwyższą. Starał się o uwolnienie Jezusa.
(H. Langkammer „Mały słownik biblijny, Wrocław 1995, s.194.)
ŁAWA PRZYSIĘGŁYCH
Zadanie ławy przysięgłych to wydanie wyroku uniewinniającego lub skazującego. Przysięgli muszą uważnie rozpatrzyć wszystkie argumenty. Nie wolno im dyskutować z oskarżycielami, obrońcami ani świadkami o procesie. Ich osąd ma być sprawiedliwy i zgodny z ich wewnętrznym przekonaniem. Nie wolno im przystępować do procesu z jakimikolwiek uprzedzeniami. Jeżeli złamią te reguły proces będzie uznany za nieważny.
Przykładowe pytania oskarżenia kierowane do świadków.
Dostojnik żydowski: Czy to prawda, że już wcześniej występował pan przeciwko Jezusowi?
Kim dla pana jest Jezus? (zdrajcą i heretykiem)
Jaką decyzję podjął Poncjusz Piłat odnośnie wydania w wasze ręce Jezusa? (wydał Go i kazał ubiczować)
Czy Piłat ma władzę najwyższą w Izraelu? (tak ma)
Mógł wiec uwolnić Jezusa nie pytając Sanhedrynu o zdanie? (tak mógł)
Te pytania dowodzą, że Piłat miał władzę, aby uwolnić Jezusa. Nie musiał pytać o zdanie nikogo. Potwierdza to winę oskarżonego.
Dowódca wojsk Rzymskich w Jerozolimie- Mencjusz Justus:
Od jak dawna służy pan pod komendą Poncjusza Piłata?
Dobrze więc go pan zna. Czy często zasięga rady Żydów w sprawach, które prowadzi? (oczywiście, że nie, bo Rzymianie pogardzali Żydami).
Jak rządzi Poncjusz Piłat w Izraelu, jak określiłby pan jego rządy? (krwawe, zgodnie z wytycznymi Rzymu).
Jakim człowiekiem jest według pana Piłat? (stanowczy, silny i dbający o interesy Rzymu)
Czy Piłat miał władzę, aby uwolnić Jezusa? (tak miał).
Te zeznania dowodzą, że Piłat mógł skorzystać ze swojej władzy i uwolnić Jezusa.
Żona Piłata- Antonia Sylfina:
Koch pani swojego męża?
Czy pamięta pani proces Jezusa z Nazaretu?
Czy zna pani nauki Jezusa? Czy chciała Pani, aby pani mąż Go uwolnił?
Dlaczego Piłat mógł uwolnić Jezusa? (bo miał najwyższą władzę w Izraelu i tylko on mógł skazać ludzi na śmierć)
Czy w takim razie uwolnił Jezusa? (nie)
Kogo w zamian uwolnił? (Barabasza) Czy wie pani kim jest Barabasz? (zbrodniarzem).
Wolał więc uwolnić zbrodniarza niż uzdrowiciela i cudotwórcę, czy tak? (tak)
Piłat: Czy pamięta pan te wydarzenie związane ze śmiercią Jezusa z Nazaretu?
Kim pan wtedy był w Izraelu? (namiestnikiem Judei w imieniu Cezara)
Kto miał najwyższą władzę w tym czasie?
Czy mógł pan uwalniać jeńców?
Kogo przyprowadzili Żydzi w tamten dzień przed pana oblicze? (Jezusa)
Czy był winny stawianych mu zarzutów? (nie)
Uwolnił więc go pan? (nie)
Kogo w zamian pan uwolnił? (Barabasza)
W zamian za życie niewinnego człowieka oskarżony uwolnił mordercę i zbrodniarza. Nie mama więcej pytań.
Obrona. Przykładowe pytania stawiane świadkom.
Dostojnik żydowski: Już słyszeliśmy jaki jest pański stosunek do Jezusa z Nazaretu.
Czy uważa pan, że skazanie Jezusa było konieczne? (tak, bo lepiej żeby jeden człowiek umarł za cały naród)
Zależało więc panu na skazaniu Jezusa? (tak)
Czy Piłat chciał Jezusa uwolnić (tak)
Czy to prawda, że zagroziliście Piłatowi, że jeżeli nie wyda wam Jezusa to doniesiecie Cezarowi, że nie jest już jego przyjacielem? (tak)
Czy takie działanie można nazwać szantażem? (nie wiadomo co odpowie świadek)
Co stało by się z Piłatem i jego rodzina gdyby doszło do takiej sytuacji? (straciłby urząd i być może życie)
Jak widać z powyższych zeznań Piłat wydając Jezusa ratował życie swoje i swojej rodziny.
Dowódca wojsk Rzymu:
Czy pamięta pan jak zachowywał się tłu kiedy przyprowadzono Jezusa? (krzyczeli i byli wściekli)
Czy byliście w stanie obronić pałac, gdyby doszło do zamieszek?
Jak zachowywał się tłum kiedy Piłat chciał uwolnić Jezusa? (wrzeszczał ...)
Kogo wybrał tłum kiedy Piłat przedstawił do uwolnienia Jezusa i Barabasza? (Barabasza)
Piłat starał się cały czas o uwolnienie Jezusa? (tak)
Jak pan sądzi co by się stało, gdyby Piłat nie wydał Jezusa w ręce Żydów?
Jak Piłat traktował Jezusa? (rozmawiał z Nim i chciał Go uwolnić)
Żona Piłata: czy to prawda, że wysłała pani list do męża, aby nie miał nic wspólnego z Jezusem? (tak)
Dlaczego pani to zrobiła?
Starała się pani żeby mąż umył od tej sprawy ręce?
Co by się z wami stało, gdyby doszło do zamieszek?
Czy popiera pani działania męża?
Czy mąż w sprawach Żydów musiał liczyć się z ich zdaniem?
Czy Żydzi domagali się wydania Jezusa?
Czy szantażowali pani męża?
Piłat: Czy chciał pan uwolnić Jezusa?
Czy musiał się pan liczyć ze zdaniem Żydów?
Kim dla pana był Jezus?
Jak zareagował pan na list od żony?
Czy kocha pan swoją rodzinę?
Czy ratowałby ją pan, gdyby groziło wam niebezpieczeństwo?
Czy gdyby wybuchły zamieszki to byłoby realne zagrożenie?
Czy wreszcie był pan szantażowany przez Sanhedryn?
Zeznania te dowodzą niezbicie, że Poncjusz Piłat jest niewinny stawianych mu zarzutów i powinien być natychmiast zwolniony.
Zakończenie – Fragment Pisma Świętego J19,13-16.