Wiele przedstawionych dalej sztuczek wymaga ręcznej edycji zawarto?ci Rejestru Windows XP. Przed tak? operacj? najlepiej wykonać kopię zapasow? jego plików. Jak to zrobić? PrzejdĽ do Start | Uruchom, wpisz regedit i naci?nij [Enter]. W Edytorze rejestru kliknij Plik | Eksportuj. Zaznacz opcję Wszystko w polu Zakres eksportu, podaj nazwę pliku i kliknij przycisk Zapisz. Ręczne tworzenie kopii jest raczej żmudne. Najpierw sprawdĽ w samym Rejestrze, w jakich plikach jest przechowywany (zajrzyj do listy plików w kolumnie Dane w gałęzi HKEY_LOCAL_MACHINE | SYSTEM | ControlSet001 | Control | hivelist), a następnie skopiuj te pliki w bezpieczne miejsce.

Redakcja PC World Komputera nie bierze odpowiedzialno?ci za skutki wynikłe z zastosowania przedstawionych tutaj porad. S? one przeznaczone głównie dla do?wiadczonych użytkowników, którzy znaj? zasady funkcjonowania systemów Windows.

Interfejs użytkownika

Nowe oblicze Windows - to kolory, kolory i jeszcze raz kolory. Nie wszystkim zapewne się spodobaj?, podobnie jak pogrubione ramki dokoła okien i inne nowoczesne elementy wystroju Windows XP. Na szczę?cie można przywrócić klasyczny wygl?d okien tego systemu. Kliknij prawym przyciskiem myszy pusty obszar pulpitu i wybierz Wła?ciwo?ci z menu podręcznego. Na karcie Kompozycje wybierz z listy Kompozycja pozycję Klasyczny Windows.

Jak łatwo zauważyć, liczba kompozycji w standardowej instalacji Windows XP nie jest zbyt duża. Wiele naprawdę interesuj?cych kompozycji można znaleĽć w Sieci, ale pojawia się tutaj problem: Windows XP może używać tylko tych, które zostały zaaprobowane przez Microsoft, je?li, oczywi?cie, nie użyjemy odpowiedniego programu, który zmieni to niezbyt szczę?liwe wymaganie - np. Styles XP. Program znajdziesz na naszym kr?żku razem z kilkoma przykładowymi kompozycjami do Windows XP. Więcej kompozycji można pobrać z witryny www.themexp.com.

Windows XP oferuje interesuj?c? opcję, która zmienia sposób wy?wietlania napisów. Czy jest lepszy od zwykłego kształtu poszczególnych czcionek? Kwestia gustu. Warto jednak wiedzieć, jak tę opcję uruchomić. W oknie wła?ciwo?ci ekranu (kliknij prawym przyciskiem myszy pusty obszar pulpitu i wybierz Wła?ciwo?ci z menu podręcznego), na karcie Wygl?d kliknij przycisk Efekty. W kolejnym oknie z listy Użyj następuj?cej metody wygładzania czcionek ekranowych wybierz opcję ClearType. Kliknij przycisk OK i znów OK. Ta opcja przyda się zwłaszcza posiadaczom monitorów LCD.

Opcja ClearType musi zostać wł?czona dla każdego z użytkowników komputera oddzielnie. Wł?czenie jej dla wszystkich profili użytkowników w systemie wymaga modyfikacji Rejestru. Przed wprowadzaniem jakichkolwiek zmian, wykonaj jego kopię.

Uruchom Edytor rejestru (przejdĽ do Start | Uruchom, wpisz regedit i naci?nij [Enter]). Odszukaj klucz HKEY_USERS | Default | Control Panel | Desktop | FontSmoothing Type. Zmień warto?ć tej pozycji na 2. Następnie odszukaj klucz HKEY_USERS | Default | Control Panel | Desktop | Font Smoothing. Zmień tę warto?ć, także na 2. Zamknij Edytor rejestru, zapisuj?c wprowadzone zmiany.

Użytkownicy poprzednich wersji Windows z pewno?ci? wiedz?, w jaki sposób zmienić wygl?d poszczególnych elementów interfesju tego systemu operacyjnego. Również w Windows XP wystarczy otworzyć okno wła?ciwo?ci ekranu, na karcie Wygl?d klikn?ć przycisk Zaawansowane i w kolejnym oknie dostosować kolor, rozmiar i np. czcionkę wybranych elementów. Jednak wielu czę?ci interfejsu brakuje na li?cie Element. Jak zmienić np. kolor pod?wietlania zaznaczonych plików w Eksploratorze Windows? Ponownie konieczna jest ręczna edycja Rejestru Windows, np. za pomoc? Edytora rejestru.

Jak więc zmienić wygl?d dodatkowych elementów interfesju Windows XP za pomoc? Edytora rejestru? Należy odszukać odpowiedni klucz Rejestru i zmodyfikować jego zawarto?ć - ustawić nowe warto?ci koloru w schemacie RGB (czerwony, zielony, niebieski).

Kolor pod?wietlanego tekstu

Zmień warto?ć klucza HKEY_CURRENT_USER | Control Panel | Colors | Hilight Text.

Kolor tła pod?wietlanego elementu menu

Zmień warto?ć klucza HKEY_CURRENT_USER | Control Panel | Colors | Menu Hilight.

Kolor pod?wietlonego przycisku

Zmień warto?ć klucza HKEY_CURRENT_USER | Control Panel | Colors | ButtonHilight.

Kolor napisu na przycisku

Zmień warto?ć klucza HKEY_CURRENT_USER | Control Panel | Colors | ButtonText.

Więcej mocy!

Spore oszczędno?ci mocy procesora i zużycia pamięci można uzyskać, wył?czaj?c niektóre wizualne efekty interfejsu Windows XP. Chociaż zaskakuj?co dużo osób niechętnie pozbywa się graficznych kwiatków, których pełno w tym systemie, warto przynajmniej wypróbować wył?czenie pewnych efektów, spowalniaj?cych pracę komputera - zawsze można je przywrócić.

Najprostsza metoda wykorzystuje jedn? z podstawowych opcji Windows XP. Kliknij prawym przyciskiem myszy ikonę Mój komputer i wybierz Wła?ciwo?ci. Następnie przejdĽ do karty Zaawansowane i kliknij przycisk Ustawienia w polu Wydajno?ć. W kolejnym oknie zaznacz opcję Dopasuj dla uzyskania najlepszej wydajno?ci i kliknij OK. Chc?c własnoręcznie wybrać, które efekty wizualne maj? pozostać wł?czone, zamiast opcji Dopasuj dla uzyskania najlepszej wydajno?ci, wybierz Niestandardowe i na znajduj?cej się niżej li?cie usuń zaznaczenia tych pozycji, które wydaj? się zbędne, np. Pokaż zawarto?ć okna podczas przeci?gania czy Użyj wizualnych stylów okien i przycisków.

Oczywi?cie różni użytkownicy wykorzystuj? swój Windows XP do różnych celów. Je?li korzystasz głównie z pewnego typu aplikacji, warto dopasować ustawienia systemu tak, aby najczę?ciej uruchamiane, najważniejsze zadania były wykonywane jak najefektywniej.

Kliknij prawym przyciskiem myszy ikonę Mój komputer i wybierz Wła?ciwo?ci. PrzejdĽ do karty Zaaawansowane i kliknij przycisk Ustawienia w polu Wydajno?ć. Na karcie Zaawansowane zaznacz opcję Bufor systemu w polu Użycie pamięci. Możesz teraz sprawdzić, czy takie zadania, jak np. edycja wideo lub renderowanie skomplikowanych scen 3D, s? wykonywane szybciej.

Oto jeszcze jedna sztuczka zwiększaj?ca wydajno?ć systemu, a także przyspieszaj?ca nieco uruchamianie Windows XP. Tym razem wymagana jest modyfikacja Rejestru Windows. Ponadto ta metoda przeznaczona jest do wydajnych komputerów (procesor około 900 MHz, przynajmniej 256 MB RAM). W Edytorze rejestru odszukaj klucz HKEY_LOCAL_MACHINE | System | Current ControlSet | Control | Session Manager | MemoryManagement | PrefetchParameters | EnablePrefetcher. Klucz ten może przyj?ć warto?ć od 0 do 3. Najlepszy efekt daje ustawienie jego warto?ci na 3, natomiast 0 wył?cza zupełnie tę opcję.

Z powyższ? opcj? zwi?zana jest jeszcze jedna cecha XP. W przeciwieństwie do wcze?niejszych wersji Windows, XP ma dodatkowe miejsce, gdzie zbieraj? się tymczasowe pliki wykorzystywane przez system. Jest to folder Windows\Prefetch, na twardym dysku, na którym zainstalowany został Windows XP. Znajduje się tam do?ć obszerny zbiór specjalnych, tymczasowych plików PF. Od czasu do czasu można się ich pozbyć, nieco poprawiaj?c wydajno?ć systemu operacyjnego.

Wydajno?ć nowego systemu Microsoftu można odrobinę poprawić także w inny sposób: wył?czaj?c pewn? opcję zwi?zan? z wyszukiwaniem plików. Windows XP potrafi indeksować pliki na twardych dyskach tak, że ich wyszukiwanie (np. za pomoc? polecenia Start | Wyszukaj) trwa znacznie krócej. Je?li jednak rzadko korzystasz z wyszukiwania plików, możesz wył?czyć to indeksowanie, oszczędzaj?c systemowi operacyjnemu jednego z wielu obci?żeń. Jak to zrobić? Kliknij ikonę wybranego twardego dysku prawym przyciskiem myszy i wybierz Wła?ciwo?ci z menu podręcznego. Teraz usuń zaznaczenie opcji Zezwalaj na indeksowanie tego dysku, aby przyspieszyć wyszukiwanie plików na karcie Ogólne. Kliknij przycisk OK. Najprawdopodobniej zostanie wy?wietlone okno z pytaniem, czy zastosować tę zmianę do wszystkich podfolderów wybranego dysku. Wybierz odpowiedĽ Tak. Operacja może potrwać dłuższ? chwilę.

Zmieniaj?c odpowiednie warto?ci w Rejestrze Windows XP za pomoc? Edytora rejestru, możesz przyspieszyć wykonywanie niektórych częstych operacji. Osobom pracuj?cym z Windows XP szybko zaczyna przeszkadzać to, że na rezultat kliknięcia elementu w menu Start trzeba czekać. To oczekiwanie nie jest w żaden sposób uzasadnione moc? procesora - wymusza je system! Aby pozbyć się tego efektu, uruchom Edytor rejestru i zmień warto?ć klucza HKEY_CURRENT_USER | Control Panel | Desktop | MenuShowDelay. Domy?lna warto?ć to 400 milisekund. Możesz j? ustawić nawet na 0.

Kolejna sztuczka przeznaczona jest raczej dla tych użytkowników, których komputery s? bogato wyposażone w pamięć RAM (je?li komputer ma 512 MB RAM, na pewno zalicza się do tej kategorii). Pozwala wydusić jeszcze trochę więcej wydajno?ci z Windows XP.

Najpierw uruchom Edytor rejestru. Następnie odszukaj w Rejestrze klucz HKEY_ LOCAL_MACHINE | SYSTEM | Current ControlSet | Control | Session Manager | Memory Management i zmień warto?ć LargeSystemCache z 0 na 1. Także na 1 ustaw warto?ć DisablePagingExecutive w tym samym kluczu.

Szybszy start

Trzeba uczciwie przyznać, że Windows XP potrafi wystartować naprawdę szybko. Pod względem prędko?ci zamykania i otwierania systemu stanowi wielki krok naprzód w stosunku do serii Windows 95/98/Me, a nawet do Windows 2000. Je?li jednak można dodatkowo przyspieszyć procedurę startu systemu operacyjnego, dlaczego tego nie zrobić?

Czas, który mija od uruchomienia komputera do chwili, gdy system jest w pełni gotowy na działania użytkownika, bardzo często zostaje znacznie wydłużony z tego powodu, że wiele aplikacji startuje automatycznie wraz ze startem systemu operacyjnego. Jakie to aplikacje? Program antywirusowy, menedżer pobierania plików, program pocztowy, komunikator internetowy, wyszukiwarka plików MP3... Wiele programów podczas instalacji wpisuje do Rejestru informację o automatycznym uruchamianiu poczas startu systemu operacyjnego, nie pytaj?c nawet użytkownika o zgodę. Na szczę?cie znamy kilka sposobów wył?czenia automatycznego uruchamiania narzucaj?cych się programów.

Chyba najprostszy z nich polega na użyciu narzędzia msconfig. Wybierz Start | Uruchom, wpisz msconfig i naci?nij [Enter]. PrzejdĽ do karty Uruchamianie i usuń zaznaczenie wszystkich opcji zwi?zanych z programami, które nie powinny być automatycznie uruchamianie podczas każdego startu systemu operacyjnego. Na zakończenie kliknij przycisk OK.

Gdy korzystasz z udostępniania plików i drukarek w Windows XP może wyst?pić pewne stresuj?ce zjawisko. Otóż start systemu potrafi wydłużyć się o ponad minutę! Powodem jest najprawdopodobniej podejrzanie działaj?ca biblioteka mrxsmb.dll. Jak poradzić sobie z tym problemem? Uruchom system i wybierz Start | Panel sterowania | Poł?czenia sieciowe. Prawym przyciskiem myszy kliknij poł?czenie w polu Sieci LAN lub szybki Internet i wybierz opcję Wła?ciwo?ci z menu. Teraz usuń zaznaczenie opcji Udostępnianie plików i drukarek w sieci Microsoft Networks na karcie Ogólne. Ponownie uruchom system operacyjny i je?li naprawdę korzystasz ze współdzielenie plików i drukarek, ponownie zaznacz tę opcję i ponownie zrestartuj system.

Dodatkowe, chociaż nieznaczne przyspieszenie procedury startu systemu operacyjnego można uzyskać, wył?czaj?c wy?wietlanie graficznego logo powitalnego Windows XP. Jak to zrobić? Odszukaj na twardym dysku plik boot.ini. Otwórz go do edycji np. w Notatniku. Odszukaj wiersz zawieraj?cy ci?g znaków /fastdetect i dodaj do tego wiersza (po spacji) opcję /noguiboot. Ten sam efekt można uzyskać w inny sposób, nie wymagaj?cy poszukiwania pliku boot.ini. Wybierz Start | Uruchom, wpisz msconfig i naci?nij [Enter]. Teraz przejdĽ do karty BOOT.INI, zaznacz opcję /NOGUI BOOT i kliknij przycisk OK.

Standardowo system czeka 5 sekund na odpowiedĽ aplikacji, zanim uzna, że jest ona "zawieszona" i należy o tym poinformować użytkownika (a użytkownik ewentualnie wymusi zakończenie takiego programu). Można zmienić czas oczekiwania na odpowiedĽ potencjalnie "zawieszonego" programu. W tym celu zmodyfikuj warto?ć klucza HKEY_ CURRENT_USER | Control Panel | Colors | Desktop | HungApp Timeout. Zawiera on czas oczekiwania w milisekundach, a więc np. "2000" oznacza 2 sekundy. Nie należy nadmiernie zmniejszać tej warto?ci, gdyż niektóre programy mog? mieć kłopoty z wykonaniem swojej pracy.

Przy okazji można zmienić jeszcze jedno ustawienie Windows XP. Podczas zamykania systemu sprawdzane s? kolejno uruchomione aplikacje - następuje próba ich zamknięcia. Wiele z tak zamykanych aplikacji wy?wietla pytania typu "Czy na pewno zamkn?ć?", "Czy chcesz zapisać zmiany?" itd. Możesz unikn?ć konieczno?ci klikania wielu przycisków podczas zamykania lub restartu systemu, je?li zmienisz warto?ć klucza HKEY_CURRENT _USER | Control Panel | Desktop | AutoEndTasks z 0 na 1. Pamiętaj, że zmiana tego ustawienia niesie ze sob? pewne niebezpieczeństwo. W zamian za przyspieszenie zamykania i restartowania Windows XP możesz stracić wiele cennych, niezapisanych danych.

Pamięć wirtualna

Pamięć wirtualna to specjalne miejsce na twardym dysku, służ?ce (w największym skrócie) do przechowywania informacji niemieszcz?cych się w pamięci RAM. Zmiana ustawień pamięci wirtualnej pozwala przyspieszyć pracę systemu.

Kliknij prawym przyciskiem myszy ikonę Mój komputer i wybierz opcję Wła?ciwo?ci z menu podręcznego. PrzejdĽ do karty Zaawansowane i kliknij przycisk Ustawienia w polu Wydajno?ć. W oknie Opcje wydajno?ci przejdĽ do karty Zaawansowane i kliknij przycisk Zmień w polu Pamięć wirtualna w oknie Opcje wydajno?ci. Najprawdopodobniej warto?ć ok. 150 procent pojemno?ci faktycznej pamięci RAM w zupełno?ci wystarczy. Dla typowych 128 MB RAM otrzymujesz więc ok. 200 MB pamięci wirtualnej. Warto pamiętać, że nadmierne zapełnienie twardego dysku programami i dokumentami spowoduje automatycznie zmniejszenie miejsca dostępnego dla pamięci wirtualnej.

Je?li komputer z Windows XP jest intensywnie wykorzystywany przez programy mniej lub bardziej podejrzanej proweniencji, warto pozostawić domy?lne warto?ci ustawień pamięci wirtualnej (pomoże to radzić sobie z aplikacjami, które nie do końca pewnie zarz?dzaj? wykorzystywan? przez siebie pamięci?). Jednak w wielu przypadkach można uzyskać znacz?c? poprawę wydajno?ci komputera, ustawiaj?c stał? wielko?ć pamięci wirtualnej. Tak? operację najlepiej wykonać przy okazji defragmentacji twardego dysku.

Najpierw należy ustawić wielko?ć pamięci wirtualnej na 0 (tak, zero!). Następnie powinna zostać uruchomiona defragmentacja twardego dysku (Start | Programy | Akcesoria | Narzędzia systemowe | Degramentator dysków). Po jej zakończeniu ponownie przejdĽ do opcji pamięci wirtualnej i ustaw zarówno minimalny, jak i maksymalny jej rozmiar na tę sam? warto?ć, np. 200 MB w naszym przykładzie. Jaka jest korzy?ć z takiej operacji? Pamięć wirtualna o stałym rozmiarze jest przechowywana na twardym dysku w postaci pojedynczego pliku i dostęp do jej różnych czę?ci jest szybszy.

Procesy

Windows XP daje znacznie większ? kontrolę nad procesami użytkownika i działaj?cymi w tle procesami systemowymi. Skrót [Cltr Alt Del], do niedawna utożsamiany wył?cznie z awaryjnym zamykaniem programów i restartowaniem systemu operacyjnego, umożliwia obecnie przyspieszenie wykonywania wybranych programów.

Jak to możliwe? Windows XP udostępnia opcję ustalania priorytetu przypisanego danemu procesowi. Użyj skrótu [Ctrl Alt Del], a następnie na karcie Procesy, odszukaj nazwę programu, którego działanie chcesz przyspieszyć. Kliknij wybran? pozycję prawym przyciskiem myszy i z menu podręcznego wybierz opcję Ustaw priorytet, a następnie wybierz warto?ć Powyżej normalnego lub Wysoki. Zdecydowanie odradzamy jednak przypisywanie procesom użytkownika priorytetu Czasu rzeczywistego. Tak wysoki priorytet zarezerwowany jest wła?ciwie tylko dla procesów systemowych, np. kontroluj?cych dostęp do dysków.

Ukryte pokrętła

Niczym w dobrej grze przygodowej, w Windows XP znaleĽć można ukryte pokrętła i dĽwignie umożliwiaj?ce zmianę wielu jego ustawień. Jednym z takich ukrytych pokręteł jest edycja ustawień grup. Wybierz Start | Uruchom, wpisz gpedit.msc i naci?nij [Enter].

Co można zrobić za pomoc? gpedit.msc? PrzejdĽ np. do gałęzi Konfiguracja komputera | System. Klikaj?c dwukrotnie pozycję Wył?cz funkcję Autoodtwarzanie na li?cie w prawej czę?ci okna, zaznaczaj?c opcję Wł?czone i klikaj?c przycisk OK, możesz wył?czyć irytuj?c? funkcję odtwarzania każdej płyty CD i DVD włożonej do napędu. Oczywi?cie słowo "Wł?czone" dotyczy tutaj uruchomienia opcji, a nie wł?czenia autouruchamiania. To trochę myl?ce: mamy do czynienia z wł?czeniem wył?czenia autouruchamiania... ale to przecież polskie Windows XP.

Możesz także w prosty sposób wył?czyć powitalne okno Windows XP. PrzejdĽ do gałęzi Konfiguracja komputera | Szablony administracyjne | Logowanie i wł?cz opcję nie wy?wietlaj ekranu powitalnego Wprowadzenie po zalogowaniu.

Warto także otworzyć gał?Ľ Konfiguracja użytkownika | Menu Start i pasek zadań. Możesz tutaj wygodnie i szybko zmienić wygl?d menu Start - tak by odpowiadało każdym, nawet najbardziej wyszukanym wymaganiom. Wł?cz np. opcje Usuń ikonę Moje obrazy z menu Start i Usuń ikonę Moja muzyka z menu Start, aby pozbyć się tych rzadko używanych opcji.

Pamiętaj także o najstarszym narzędziu systemowym - wierszu poleceń z czasów MS-DOS, który nawet w Windows XP bardzo się przydaje. Umożliwia uruchamianie poleceń, których używanie za pomoc? menu Start | Uruchom jest wyj?tkowo niewygodne. Jak uruchomić wiersz poleceń? PrzejdĽ do Start | Programy | Akcesoria | Wiersz polecenia. Jest także prostsza metoda: przejdĽ do Start | Uruchom, wpisz cmd i naci?nij [Enter]. Możesz teraz skorzystać z takich poleceń, jak netstat -a, które wy?wietli listę zdalnych komputerów poł?czonych z Twoim.

Usługi

Jedno z "ukrytych pokręteł" w Windows XP to services.msc. Umożliwia ono zarz?dzanie usługami systemowymi i dostosowanie ich do własnych potrzeb. Modyfikacje w ustawieniach usług przeznaczone s? raczej dla zaawansowanych użytkowników Windows XP, ale kilka opcji może zmienić każdy, nawet rozpoczynaj?cy pracę z tym systemem.

PrzejdĽ do Start | Uruchom, wpisz services.msc i naci?nij [Enter]. Dopasuj rozmiar okna Usługi tak, aby wygodnie przegl?dać dług? listę różnorodnych usług. Kilka ze znajduj?cych się tam pozycji można z powodzeniem wył?czyć. Odradzamy jednak eksperymentowanie i np. zatrzymywanie usługi Instrumentacja zarz?dzania Windows - wiele programów może przestać działać!

Aby zatrzymać usługę, kliknij odpowiedni? pozycję prawym przyciskiem myszy i wybierz Zatrzymaj z menu podręcznego. Aby wył?czyć usługę, wybierz z tego samego menu opcję Wył?cz. Zatrzymanie usługi jest bezpieczniejsze od jej wył?czenia. Pamiętaj też, aby raczej pozostawić w spokoju wszystkie usługi, które s? uruchamiane automatycznie przy starcie systemu (sprawdĽ kolumnę Tryb uruchomienia).

---