2817

Wstęp Mielec leży w centrum Europy, w kotlinie Sandomierskiej, w jednym z najbardziej nasłonecznionych miejsc Polski, nad rzeką Wisłoką, w pobliżu ogromnego kompleksu leśnego. Pierwsze zapiski o Mielcu, jako o mieście pochodzą z roku 1470. Mielec rozwijał się bardzo burzliwie, był niejednokrotnie niszczony, lecz za każdym razem dzięki pracowitości, zaradności i ambicji jego mieszkańców odbudowany. Od momentu budowy Zakładów Lotniczych ( 1938 ), później przemianowanych na Wytwórnię Sprzętu Komunikacyjnego miasto rozwinęło się pod każdym względem. Dziś prawie 65 tysięczny Mielec zajmuje ponad 47 km kwadratowych powierzchni. Jest tu 12 przedszkoli, 13 szkół podstawowych, 8 zespołów szkół ponad podstawowych, tyle samo bibliotek, kościołów ( z których 3 są zabytkami architektury sakralnej ), 6 banków, 5 hoteli oraz 2 stadiony, halę sportową z basenem i korty tenisowe. Rozwój kultury odbywa się głównie w Mieleckim Ośrodku Kultury ( Zespół Pieśni Tańca "Rzeszowiacy", Orkiestra Dęta, kluby, towarzystwa i stowarzyszenia artystów, kino, muzea, galerię ). Miasto może się też pochwalić trzema lokalnymi tygodnikami i radiem "HIT FM". W ostatnich dziesięciu latach jednak w związku ze spadkiem zamówień dla WSK, ograniczeniem produkcji znacznie wzrosło bezrobocie ( na 28 tys. czynnych zawodowo jest 6 tys. bezrobotnych ). Mielec ma jednak mnóstwo atutów, które przemawiają za kontynuowaniem procesów restrukturyzacyjnych miasta od 1996 roku w Mielcu, jako pierwsza w Polsce powstała Specjalna Strefa Ekonomiczna "Euro-Park". Perfekcyjne warunki jakie władze państwa stwarzają na obszarze strefy, przyciągają inwestorów krajowych i zagranicznych, którzy rozpoczynają działalność dają nowe miejsca pracy mieszkańcom. Jest to nadzieja na poprawę sytuacji miasta w niedalekiej przyszłości, na poprawę poziomu życia w Mielcu. Charakterystyka warunków naturalnych Mielec położony jest w północno-zachodniej części województwa, na prawym brzegu Wisłoki. Leży na obrzeżach strefy tarnobrzeskiego obszaru zagrożenia ekologicznego i pod wpływem (gł. poprzez Wisłokę) obszaru tarnowskiego. Samo miasto, drugi co do wielkości ośrodek przemysłowy w województwie, stanowi również zagrożenie dla środowiska naturalnego. Ukształtowanie terenu nie pozostaje bez wpływu na warunki klimatyczne miasta i jego okolic. Średnia temperatura najchłodniejszego miesiąca (stycznia) wynosi ok. -3řC, a najcieplejszego (lipca) ok. 19řC, przy średniej rocznej ok. 8.5řC. Mielec otrzymuje w roku znaczną ilość promieniowania słonecznego - około 62 kcal/cmý powierzchni poziomej. Ilość dni pochmurnych w roku wynosi około 150. Średnia suma opadów w tym rejonie waha się od 530 do 690 mm . Przeważają wiatry zachodnie, południowo-zachodnie i południowe. Wody powierzchniowe Główną rzeką mającą dla miasta istotne znaczenie gospodarcze jest Wisłoka. Mielec położony jest w dolnym biegu rzeki, 21 km od jej ujścia do Wisły. Wisłoka ma tu charakter rzeki nizinnej. Wisłoka stanowi istotne źródło zaopatrzenia miasta w wodę. Jej zasoby dyspozycyjne szacować można na ok. 38000 m3 /dobę. Ujęcie i stacja uzdatniania wody zlokalizowane są powyżej Mielca w miejscowości Wojsław. Stan czystości wód Wisłoki jest niezadawalający. Na podstawie badań można stwierdzić, że Wisłoka prowadzi wody pozaklasowe, nie nadające się do gospodarczego wykorzystania. Pod względem fizyko-chemicznym i hydrobiologicznym wody Wisłoki odpowiadają III klasie czystości. Taki stan wód jest już na granicy z województwem tarnowskim i pogarsza się jeszcze poniżej ujścia rzeki Tuszymki, której wody zanieczyszczone są ściekami z Zakładów Tworzyw Sztucznych w Pustkowie. Innym źródłem zanieczyszczeń wód Wisłoki jest rzeka Wielkopolka, odbiornik ścieków komunalnych i przemysłowych z Ropczyc i Sędziszowa Młp. Wprowadza do rzeki Wisłoki wody nie odpowiadające normom dla żadnej z klas czystości z uwagi na wartości fosforanów, BZT5 i miano Coli. Ponadto na jakość owód Wisłoki - wpływ mają ścieki bytowe i rolnicze z okolicznych wsi. Gospodarka wodno-ściekowa Głównym źródłem zaopatrzenia miasta w wodę jest ujęcie powierzchniowe wód Wisłoki zlokalizowane powyżej miasta w miejscowości Wojsław. Maksymalna wydajność tego ujęcia obliczona jest na 38100 m3/d. Drugie źródło zaopatrzenia stanowi ujęcie wód wgłębnych w Szydłowcu, 4 studnie wiercone o łącznej wydajności 356 m3/h. Ujęcie w Szydłowcu dostarcza 6600 m3/dobę, czego 3400 m3 na cele komunalne i 3200 m3 dla potrzeb WSK. Opisane powyżej zasoby wód powierzchniowych i wgłębnych w pełni zaspokajają potrzeby miasta, również w perspektywie jego rozwoju. Mielec leży bowiem w bezpośredniej bliskości obszarów bardzo zasobnych w wody podziemne. Z terenu miasta odprowadzane jest do Wisłoki ok. 27000 m3 ścieków na dobę. Są to ścieki sanitarno-bytowe, przemysłowe, wody opadowe i pochłodnicze. Najwięcej ścieków odprowadza Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej. Czterema kolektorami odprowadzane jest ok. 1200 m3 ścieków na dobę. Istniejąca oczyszczalnia jest niewystarczająca tylko ok. 35% ścieków jest oczyszczane. Konieczna jest budowa nowej oczyszczalni ścieków. WSK - PZL Mielec odprowadza ścieki poprzez rów Potok do rzeki Babulówki, dopływu Wisły ponad 9 tys. M3 ścieków na dobę. Są to ścieki sanitarno-bytowe, również z okolicznych zakładów i osiedli, ścieki przemysłowe oraz wody pochłodnicze, opadowe i drenażowe. Ścieki sanitarne są w całości oczyszczane mechanicznie i w większości biologicznie. Ścieki przemysłowe są oczyszczane mechanicznie i chemicznie na oczyszczalniach wydziałowych. Całość ścieków z zakładu jest oczyszczana i uśredniana na dwóch zbiornikach ziemnych. Mieleckie Zakłady Gazów Technicznych "Polgaz" ścieki sanitarno-bytowe odprowadzają do kanalizacji zakładowej WSK. Wody opadowe i pochłodnicze spływają do zbiornika, skąd są okresowo przepompowywane do Rowu Cyranowskiego. Ścieki przemysłowe z instalacji acetylenowej znajdują się w obiegu zamkniętym. Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego Mielec zajmuje 100 miejsce na liście 238 miast o dużej skali zagrożenia środowiska emisją zanieczyszczeń powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych. W 1993r. Zakłady te wyeliminowały do atmosfery 912 ton zanieczyszczeń pyłowych i 3714 ton zanieczyszczeń gazowych. W ilości wyemitowanych zanieczyszczeń gazowych największy udział miał dwutlenek siarki 1878 ton. Ponadto wyemitowano 1380 ton tlenku węgla, 485 ton tlenków azotu i 157 ton węglowodorów. O wielkości emisji zanieczyszczeń w mieście decyduje przede wszystkim energetyka bazująca na spalaniu węgla kamiennego. Mniejszy udział w ilości wprowadzanych do powietrza zanieczyszczeń mają procesy technologiczne, transport i komunikacja. Głównym źródłem zanieczyszczeń powietrza w Mielcu jest Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego: elektrociepłownia, ciepłownia i obiekty technologiczne. WSK emituje średnio co rok ok. 4.5 tys. ton zanieczyszczeń, w tym: a) 3,3 tys. ton gazów b) ok. tysiąca ton pyłów c) węglowodory d) ksylen e) toluen i kwas siarkowy Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska wyemitowała z kotłowni 102 tony zanieczyszczeń gazowych, w tym 81,5 ton tlenku węgla, 3,8 ton zanieczyszczeń pyłowych ora 666 kg amoniaku w formie emisji niezorganizowanej z produkcji. Mieleckie Zakłady Gazów Technicznych "Polgaz" w formie emisji zorganizowanej wprowadziły do atmosfery 7,5 tony acetylenu i 4 tony pyłu oraz 30,8 ton zanieczyszczeń gazowych w formie niezorganizowanej. Większe ilości zanieczyszczeń do powietrza wprowadzają poza tym: zakłady PSS - Społem, Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej, Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i POM - Mielec, głównie tlenek węgla i dwutlenek siarki. Gospodarka odpadami Powstające w Mielcu odpady gromadzone były na wysypisku komunalnym w dzielnicy Smoczka i na terenie WSK. Teraz gromadzone są na nowo powstałym wysypisku w pobliżu cmentarza komunalnego. Mieleckie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej eksploatowało od 1971r. stare wysypisko na Smoczce. Wysypisko o powierzchni 2,5 ha zlokalizowane zostało w wyrobisku po piasku w niewielkiej odległości (ok. 300 m) od budynków mieszkalnych. Rocznie gromadziło się na wysypisku ok. 100 tys. m3 odpadów komunalnych. Brak uszczelnienia podłoża wysypiska i niewłaściwa eksploatacja są przyczyną zanieczyszczenia wód wgłębnych w tym rejonie i ogólnej uciążliwości wysypiska dla mieszkańców osiedla "Smoczka". W procesach produkcyjnych mieleckiej WSK powstaje szereg odpadów. Osady poneutralizacyjne, osad twardy z anodowni, odpady lakiernicze i malarskie gromadzone są na zakładowym składowisku odpadów przemysłowych, istniejącym od lica 1991 r. Wnioski Na podstawie oceny stanu środowiska stwierdzić można, że główne zagrożenia dla ludzi i stanu środowiska w Mielcu to: 1. Niezadowalający stan czystości wód Wisłoki dostarczającej ponad połowę wody do celów komunalnych. 2. Stosunkowo częste, szczególnie w ubiegłych latach nadzwyczajne zanieczyszczenia wód Wisłoki poprzez zakłady przemysłowe z województw tarnowskiego i krośnieńskiego. 3. Konieczność okrycie ponad połowy zapotrzebowania ludności na wodę ujęcia powierzchniowego. 4. Wprowadzanie do Wisłoki niedostatecznie oczyszczonych, lub nieoczyszconych ścieków komunalnych. 5. Ujemne oddziaływanie na środowisko przeeksploatowanego wysypiska komunalnego na osiedlu Smoczka. 6. Konieczność kompleksowego rozwiązania problemu unieszkodliwiania odpadów. '