Plan Balcerowicza:
- szybka prywatyzacja
- liberalizm gospodarczy i handlowy
-podatek od ponad normatywnych wynagrodzeń
- uwolnienie kursu złotego
Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Integracji Europejskiej i Pomocy Zagranicznej (J.S. Wolski, styczeń 1991 r.)
-harmonizacja, kontrola, koordynacja procesów integracyjnych
Kryteria kopenhaskie (czerwiec 1993)
-opracowano zasady, na których miano przyjmować nowe państwa do UE:
gospodarka rynkowa
demokracja
zdolność sprostanie warunkom konkurencji w UE
gotowość UE do przyjęcia nowych członków
Lata 90. - Polska uczestniczyła w trzech porozumieniach o charakterze gospodarczym:
-Układ Europejski dotyczący stowarzyszenia się Polski ze Wspólnotami Europejskimi (16 grudzień 1991 r.; wszedł w życie 1 lutego 1994 r.)
-pozwolił uzyskać status członka stowarzyszonego
-cel główny: stopniowa integracja Polski ze Wspólnotami Europejskimi, mająca doprowadzić do członkostwa zwyczajnego
-cele pośrednie:
*dialog polit. Polski między członkami Wspólnoty,
*rozwój handlu i harmonijnych stosunków gosp. między Polską a Wspólnotami,
*pomoc finansowa i techniczna Wspólnot dla Polski,
*rozwój współpracy w dziedzinie kultury.
W ramach Układu Europejskiego Polska dążyła, poprzez stopniową liberalizację, do pełnej swobody wymiany handlowej.
27 IX 2000 r. - Polska wynegocjowała porozumienie w sprawie dalszej liberalizacji handlu nieprzetworzonymi produktami rolnymi.
-porozumienie całkowicie znosiło cło w Unii Europejskiej na tzw. produkty „mało wrażliwe”, np. świeże i mrożone wiśnie
-znosiło cło w Polsce, na pochodzące z obszaru UE owoce cytrusowe czy przyprawy
-wprowadzało kontyngenty na tzw. produkty „wrażliwe” dla obydwu stron (zwiększane corocznie o 10%), np. mięso wieprzowe, zboże
-porozumienie objęło towary o wartości przewyższającej 1 mld euro rocznie
-Środkowoeuropejska Umowa o Wolnym Handlu (CEFTA; 21 grudzień 1992; weszła w życie 1 marca 1993); porozumienie zostało zawarte między Czechami, Polską, Słowacją, Węgrami, Rumunią, Słowenią; od 2001 roku członkiem pozostaje także Chorwacja
-założeniem umowy jest tworzenie strefy wolnego handlu art. przemysłowymi oraz istnienie ograniczonej liberalizacji handlu art. rolno - spożywczymi
-EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu); porozumienie zostało zawarte 10 grudnia 1992 r.
-utworzenie strefy wolnego handlu art. przemysłowymi
IV 1994 r. - Polska złożyła wniosek dotyczący przyjęcia do Unii Europejskiej
Harmonizacja prawa, jaka zachodzi pomiędzy Polską a Unią Europejską, polega na jednostronnym dostosowaniu polskiego prawa do norm obowiązujących w Unii Europejskiej. Niesie to za sobą częściową utratę suwerenność, gdyż Polska jest zobowiązana do przestrzegania prawa międzynarodowego.
Przyczyny wejścia Polski do Unii Europejskiej:
-poprawa sytuacji gosp. kraju oraz uzyskanie funduszy strukturalnych i regionalnych
-zgodnie z Traktatem zawartym w Nicei Polsce przypadłoby 50 miejsc w Parlamencie Europejskim
-ważny głos dla Polski w sprawie reform instytucjonalnych, które miały być zakończone w 2004 r. (nowe usytuowanie Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej oraz Rady Unii Europejskiej)
-udział w pracach nad ustaleniem budżetu miał się odbyć w 2004 r.;
- strach Polski przed nie wejściem do Unii Europejskiej (rygorystyczne warunki późniejszego wejścia)
Poszczególne polityki w ramach UE:
Polityka gospodarcza:
- reforma systemu opieki socjalnej
- utrzymanie wzrostu PKB
- rozwój gospodarki opartej na wiedzy
-głębokie reformy w różnych dziedzinach
- stabilizacja gospodarki
Polityka handlowa:
- liberalizacja
-ograniczenie interwencjonizmu państwowego
-zewnętrzne taryfy celne dla wszystkich państw UE
-usunięcie ograniczeń w wymianie handlowej
*bariery techniczne, administracyjne
*problemy w dostępie do rynków publicznych
Polityka w zakresie konkurencji:
- wolna konkurencja
- zakres monopolizacji
Polityka przemysłowa:
-znoszenie ceł i ograniczeń ilościowych
-ujednolicenie zewnętrznych taryf celnych
-w latach 50. - wspieranie postępu naukowo - technicznego
-wspieranie przemysłów strategicznych (np. elektroniczny)
-restrukturyzacja przemysłów tradycyjnych, wydobywczych
- pobudzenie regionów opóźnionych w rozwoju (Grecja, Hiszpania)
Polityka rolna:
- podniesienie produkcji rolnej
- stabilizacja rynku
- zabezpieczenie odpowiednich cen dla konsumenta
*jednolity rynek dla towarów
*uprzywilejowanie towarów produkowanych w Unii
*wspólna odpowiedzialność finansowa
Polityka transportowa:
- liberalizacja
-początkowo dotyczyła transportu lądowy (lata 70. - morski, lotniczy)
- cel: ujednolicenie stawek
-lata 80.- likwidacja kontyngentów, wprowadzenie postępującej liberalizacji rynku
-lata 90. - liberalizacja usług transportowych
- założenia:
*utworzenie zintegrowanego systemu transportowego,
*rozwój technologii
*niewygórowane ceny za usługi
*poszerzenie zasięgu systemu transportowego
Polityka finansowa:
- Euro w obiegu gotówkowym
- Europejski Bank Centralny
- Komitet Ekonomiczno - Finansowy
-Europejski System Banków Centralnych
-Wielka Brytania, Szwecja, Dania, Grecja nie przyjęły Euro
Polityka regionalna:
-zmniejszenie różnic w rozwoju pomiędzy regionami
-pomoc finansowa dla najbiedniejszych regionów
-istnienie Europejskiego Funduszu Rozwoju
Polityka rolna:
- mechanizmy ograniczenia produkcji rolnej:
*dopłaty dla rolników
*udzielanie emerytur
*zalesianie
*wprowadzenie limitów
*kary za nadprodukcję
Etapy rozwoju integracji europejskiej (1945 - 1951, 1973, 1981, 1986, 1995)
Konsekwencje przyłączenia nowych członków:
- powiększanie rynku
- intensyfikacja konkurencji
- dobra liberalizacja gospodarcza
Regulacja współpracy z krajami nie należącymi do UE:
- układy stowarzyszeniowe
-Polityka Pogłębiania Integracji (znoszenie barier między państwami
Organy europejskie:
Rada Europejska: wytycza kierunki wspólnej polityki gospodarczej
Rada Unii Europejskiej: koordynacja polityki gospodarczej
Parlament Europejski: stanowi prawo dotyczące unii gospodarczo - walutowej
Europejski Bank Centralny: ustala stopy procentowe
Trybunał Obrachunkowy: kontroluje politykę finansową UE
Europejski Trybunał Sprawiedliwości: rozstrzyga spory w ramach polityki gosp., socjalnej itp.
Rada Spraw Ekonomiczno - Finansowych: organ doradczy
Komitet Ekonomiczno - Społeczny: organ doradczy, reprezentuje interesy regionów w sferze gospodarczej
Komitet Stałych Przedstawicieli
Europejski Bank Inwestycyjny: pomoc dla krajów biedniejszych w UE