Edyta Cichocka

Rok III, grupa 2

SPRAWOZDANIE Z PRAKTYK SPECJALNOŚCIOWYCH

W okresie od 16. XI. 2009 do 15. I. 2010 roku odbyłam 80 godzinną praktykę specjalnościową (specjalność Doradztwo zawodowe z terapią psychologiczno-pedagogiczną) w Centrum Doradztwa i Edukacji SUKCES w Warszawie (ulica KEN 98/9 ) w Dzielnicy Warszawa - Ursynów na stanowisku pedagoga terapeuty. Opiekunką moich praktyk była Monika Tyszko- psycholog terapeuta, prowadząca terapie grupowe z dziećmi.

Centrum Doradztwa i edukacji SUKCES znajduje się w dzielnicy Warszawa - Ursynów.

Teren dzisiejszego Ursynowa został włączony do stolicy w 1951 roku. Były to wtedy głównie pola uprawne i lasy, które przez ostatnie pół wieku zmieniły się w jedną z najnowocześniejszych dzielnic stolicy. Dzielnica zajmuje 8,6% powierzchni miasta, a zamieszkuje ją przeszło 140 tys. Mieszkańców.

Ursynów jest jedną z najdynamiczniej rozwijających się części aglomeracji warszawskiej a charakter jego zagospodarowania jest urozmaicony. We wschodniej części zwanej "Ursynowem Wysokim" w latach 70-tych rozpoczęto budowę gigantycznych osiedli - sypialni wielkiego miasta. Ograniczają je od południa malownicze tereny Lasu Kabackiego, który ma status rezerwatu krajobrazowego. Na zachodnią część dzielnicy składa się niewielki obszar handlowo-usługowo-przemysłowy oraz "Zielony Ursynów”

.
Przez wiele lat Ursynów Wysoki był przede wszystkim ogromną sypialnią, podczas gdy Zielony Ursynów nie bez racji określano jako tereny rolnicze. Istnienie w latach 1994 - 2002 samodzielnej Gminy Warszawa Ursynów dało początek procesowi przekształcania Ursynowa w miasto zapewniające wysoką jakość życia jego mieszkańców. Powstają od tego czasu nowe ulice, domy mieszkalne, obiekty handlowe i usługowe. Zielony Ursynów przekształca się tymczasem w dzielnicę willową.

Dzięki aktywności mieszkańców Ursynowa oraz przemyślanej polityce władz, Ursynów zmienia swoje oblicze. Z ponurego blokowiska zmienia się w tętniącą życiem część dużej metropolii. Ciągle się też rozbudowuje. Około 1/4 mieszkań oddawanych w Warszawie buduje się na Ursynowie. Decyduje o tym bardzo duża jeszcze powierzchnia niezagospodarowanych dotąd terenów, atrakcyjne położenie i bardzo dobra komunikacja z centrum Warszawy, w tym jedyna w Warszawie linia metra.

Dziś Ursynów liczy około 145 tysięcy mieszkańców. To właśnie oni tworzą największy potencjał dzielnicy. Połowa z nich ma wykształcenie średnie, 1/3 legitymuje się wykształceniem wyższym. Dominują ludzie młodzi, aktywni zawodowo. Ponad 25 procent mieszkańców Ursynowa stanowią dzieci i młodzież poniżej 18-tego roku życia, a zaledwie 7 procent emeryci. Na Ursynowie zarejestrowanych jest ponad 15 tysięcy podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.

Moja praktyka w Centrum Doradztwa i Edukacji- SUKCES obejmowała następujące etapy:

1. Zapoznanie się z zakresem obowiązków pedagoga terapeuty oraz z zakresem działalności Centrum Doradztwa i Edukacji Sukces

- statut placówki,

- rodzaje terapii, diagnoz i metod w tym celu stosowanych

- szczegółowy przebieg terapii realizowanych przez placówkę

(realizowałam ten etap w dniu 19.11.2009)

2 .Obserwacja dzieci i aktywne uczestnictwo na zajęciach grup terapeutycznych

1. Dzieci z Zespołem Aspergera i ADHD

2. Młodzież nie radzącą sobie z agresją i poprawnym funkcjonowaniem w grupie rówieśniczej

2. Kontakt ze szkołą dziecka, w celu zapewnienia lepszej współpracy między instytucją a szkołą

3. Pomoc w przygotowywaniu warsztatów i szkoleń na temat: integracji sensorycznej, Zespołu Aspergera i analizy rysunku dziecka- pomoc, przygotowanie i aktywne uczestnictwo w warsztatach.

Moja praca na stanowisku pedagoga terapeuty polegała na

-wnikliwym zapoznaniu się z dokumentacją na bazie której działa placówka, weryfikacją, na bazie obserwacji poprawności działań w praktyce

- zapoznaniu się z kartami dzieci uczęszczających na terapię oraz dokumentacją zbieraną w całym cyklu terapeutycznym dziecka oraz zasadami jej prowadzenia w każdym z 5 w/w obszarów - etapów mojej praktyki

- próbie samodzielnego tworzenia dokumentacji, pod okiem opiekuna praktyk

-obserwowaniu i towarzyszeniu opiekunowi praktyk w jego pracach na stanowisku;

- obserwacji dzieci na zajęciach grup terapeutycznych: dzieci z Zespołem Aspergera, ADHD, młodzież nie radząca sobie z agresją

- uczestnictwie w zajęciach terapeutycznych poprzez interakcje z dziećmi oraz terapeutkami

-pomocy w realizacji planu warsztatów dotyczących Integracji Sensorycznej, Zespołu Aspergera, analizy rysunku dziecka oraz aktywne uczestnictwo w tych warsztatach

- wyborze dziecka z grupy terapeutycznej, obserwacji jego zachowań, nawiązanie kontaktu z dzieckiem a następnie kontakt z rodzicami i szkołą dziecka

Ad 1.

W dniach 19.11.2009. i 26.11. 2009 w godz. 9 -15 w gabinecie dyrektora Centrum Doradztwa i Edukacji SUKCES zapoznałam się z ogólnymi obowiązkami pedagoga terapeuty. Podczas rozmowy z Panią Moniką Tyszko- opiekunem moich praktyk. dowiedziałam się , jak wygląda zakres obowiązków na takim stanowisku.

Po szczegółowym wywiadzie uznałam, iż najważniejszymi obowiązkami pedagoga terapeuty jest:

-diagnozowanie społecznego i dydaktycznego funkcjonowania uczniów

- pomoc psychologiczna i pedagogiczna w rozwiązywaniu problemów dzieci- zarówno szkolnych jak i osobistych
- organizowanie różnych form pomocy dla dzieci z objawami niedostosowania społecznego oraz mających problemy z nawiązywaniem interakcji z rówieśnikami, zajęć socjoterapeutycznych z uczniami ujawniającymi trudności w przystosowaniu do życia społecznego, szkolnego
- udzielanie dzieciom i młodzieży pomocy w eliminowaniu napięć psychicznych na tle niepowodzeń szkolnych i konfliktów w rodzinie
- prowadzenia zajęć terapeutycznych z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych (uczniowie zdolni i z trudnościami dydaktycznymi) - terapii indywidualnej i grupowej

- udzielanie rodzicom porad dotyczących doboru metod, form i technik oddziaływania terapeutycznego, mogących ułatwić pracę z dzieckiem zaburzonym
- udzielanie pomocy rodzicom w pracy z dziećmi, sprawiającymi trudności wychowawcze spowodowane zespołem ADHD

Zakres działalności Centrum Doradztwa i Edukacji Sukces
1. Pełna diagnoza ADHD
2. Pełna diagnoza Dysleksji, Dyskalkulii
3. Terapia grupowa lub indywidualna dla dzieci z ADHD - ŚWIETLICA TERAPEUTYCZNA
4. Trening Umiejętności Społecznych dla dzieci Autystycznych
5. Reedukacja dla dzieci dyslektycznych
6. Reedukacja matematyczna - dyskalkulia
7. Terapia Integracji Sensorycznej : zajęcia indywidualne i diagnozy
8. Metoda Dennisona
9. Konsultacje psychologiczne dzieci i dorośli
10. Konsultacje i wizyty u psychiatry dziecięcego
11. AKADEMIA SMYKA
12. AKADEMIA MALUCHA
13. LETNIE I ZIMOWE OBOZY TERAPEUTYCZNE UKIERUNKOWANE NA HIPOTERAPIĘ

Wniosek z I etapu praktyk:

Wyżej wymienione obowiązki pedagoga terapeuty uznałam za najistotniejsze w jego pracy, ponieważ obecnie współpraca z rodzicami jest jednym z najważniejszych punktów, by dotrzeć i rozwiązać problemy dzieci. Rodzice wykazują większą świadomość, a od pedagogów terapeutów szukają wsparcia i porad w jaki sposób uczynić życie ich dzieci lżejszym, tak by w przyszłości w pełni korzystali nie tylko z umiejętności czysto teoretycznych, ale również umiejętności społecznych. Terapeuci wskazują na jakie elementy zachowania powinni zwracać uwagę rodzice, by stwierdzić, że ich dziecko potrzebuje pomocy terapeutycznej. Od pedagoga terapeuty oczekują następnie pomocy stricte terapeutycznej w celu wyeliminowania niepożądanych zachowań. Musi być on zatem doskonałym specjalistą w swojej dziedzinie..

Zapoznanie się z zakresem działalności Centrum Doradztwa i Edukacji Sukces dało mi możliwość wyboru odpowiedniej grupy terapeutycznej, w której chciałam odbywać praktyki, tak by była ona zgodna z programem moich studiów i umiejętnościami zdobytymi podczas toku studiów.

Ad.2

A)

W dniach 07.12.2009 - 14.12.2009 w godzinach 17-21, uczestniczyłam w terapii grupowej dla dzieci z Zespołem Aspergera i z ADHD. Pierwszą fazą było zapoznanie się ze schematem na którym opierają się zajęcia.. Ważnym jest w jakim otoczeniu prowadzone SA zajęcia terapii, także przed każdymi zajęciami należało odpowiednio przystosować miejsce pracy tak by nie było w nim elementów rozpraszających uczestników, a wszystkie materiały były gotowe do bezpośredniego użytku przez dzieci. Podczas uczestnictwa w zajęciach dowiedziałam się, że głównym ich celem jest nauczenie dzieci zachowań niezbędnych do wchodzenia w skuteczne interakcje społeczne, które są warunkiem prawidłowego funkcjonowania w środowisku rówieśniczym, szkolnym i domowym. W toku zajęć dzieci odreagowują napięcia w sferze ruchowej i emocjonalnej. Plusem terapii grupowej jest kształtowanie umiejętności w zakresie współpracy , radzenia sobie ze stresem i frustracją, nierzadko spowodowanymi obecnością innych dzieci. Uczestnicy uczą się odraczania swoich reakcji w czasie, poprzez odpowiednie zabiegi stosowane przez terapeutki- Monikę i Jagodę- wyspecjalizowane pedagogicznie i psychologicznie terapeutki z wieloletnim doświadczeniem. Koniec zajęć był momentem na przyznanie pochwał, co wymagało obserwacji dzieci przez całe zajęcia w celu znalezienia czynności którą wykonywał bardzo dobrze, ważne by nie była to błahostka tylko trafna uwaga podnosząca wiarę w siebie dziecka. Zakończeniem każdej sesji terapeutycznej, już po wyjściu dzieci była wspólna dyskusja i wymiana wrażeń z zajęć. Każde zdarzenie było omawiane, pod względem przyczyny, reakcji na zachowanie i skutków jakie wynikły z danej reakcji. Zajęcia opierały się na technice gospodarki żetonowej.

Ramowy plan zajęć ( baza do której dołączane były elementy innych technik w zależności od dnia i czynności wykonywanych podczas terapii) :

1. 6 zasad obowiązujących na zajęciach- omówienie przez dzieci zasad- „co rozumiesz przez tą zasadę?”- wg tych zasad przyznawane były plusy( za prawidłowe wykonanie zasady) bądź kropki za niestosowanie się do zasad). Trzy kropki to minus- brak żetonu.

2. Zajęcia ruchowe ( kręgle, przechodzenie nad liną itp.)

1. Trening komunikacji interpersonalnej, dzieci uczyły się sztuki kompromisu, negocjacji, współdziałania

2. Spięcia, problemy, niejasności między dziećmi rozwiązywane były na bieżąco, przerywając zabawę, natychmiast po wystąpieniu niepożądanego zachowania.

3. Co 15 minut odbywa się tzw. „ czas na żeton”

4. Po zakończeniu zajęć zebrane żetony dzieci mogą wymienić w „ sklepiku” na drobne zabawki, naklejki, puzzle, dobrane odpowiednio do wieku.

B)

W dniach 21.12.2009- 15. 01.2010 w godzinach 17-21, aktywnie uczestniczyłam w zajęciach grupowych dotyczących treningu kontroli złości. Podczas zajęć dowiedziałam się czym jest trening kontroli złości i na czym on dokładnie polega. Wg Przekazanych przez opiekuna praktyk materiałów:

Trening kontroli złości to uczenie się odpowiadania na stany poruszenia.
Polega to na określeniu szeregu elementów jak:
- określenie ,,zapalników” ( zdarzenie, które wywołują agresję)
- zidentyfikowanie objawów (fizyczne objawy towarzysząc uczuciom gniewu/wzburzenia)
- stosowanie upomnień (zwroty typu ,,uspokój się”, ,,ochłoń”)
- stosowanie reduktorów (techniki obniżające poziom gniewu, np. głębokie oddechy, liczenie od   tyłu)
- stosowanie samooceny (uświadomienie sobie łańcucha wydarzeń zapalnik- objawy zaniepokojenia-   upomnienia- reduktory oraz wynagradzanie pozytywnych zachowań)

Zajęcia odbywają się również na bazie techniki gospodarki żetonowej. Trening kontroli złości daje możliwość nauki nowych umiejętności prospołecznych. Dzieci uczą się jak radzić sobie w nowych, niespotykanych sytuacjach, przewidują konsekwencje swoich zachowań, potrafią kontrolować swój gniew i agresję. Całość wpływa na poprawienie kontaktu z otoczeniem.

Wnioski z II etapu praktyk:

Początkowe poznanie zasad zajęć terapeutycznych na bazie których pracują terapeutki w centrum Doradztwa i Edukacji SUKCES pozwoliło mi na świadome i aktywne uczestnictwo w zajęciach z dziećmi. Początkowa obserwacja przerodziła się w rzeczywiste działania, a dzięki temu do pełnego poznania pracy na stanowisku pedagog terapeuta. Jest to bardzo odpowiedzialna funkcja niosąca z sobą wiele wyzwań i stawiająca na drodze do pełnego sukcesu terapeutycznego wiele trudnych do pokonania przeszkód. Każdy najmniejszy gest lub słowo może uformować dziecko w nieodpowiedni sposób. Ważne jest zapewnienie dziecku pełnej, specjalistycznej opieki. Konsekwentne działanie poprzez wcześniej ustalone zasady i sposoby oddziaływania terapeutycznego dają pożądane efekty. Potrzeba na to jednak długo czasu i wytrwałości zarówno dzieci, rodziców i terapeutów. Uczestnictwo w zajęciach i cenne wskazówki, które dostawałam od terapeutek pozwoliły mi w pełni zrozumieć pracę pedagoga terapeuty. Zrozumiałam, że ważne jest kształtowanie poczucia wartości i pozytywnej samooceny u dzieci, docieranie do przyczyn a nie tylko łagodzenie objawów i zaangażowanie by terepia była skuteczną.

Ad.3

Kolejnym etapem w toku praktyk było nawiązanie kontaktu i współpracy pomiędzy Centrum Doradztwa i Edukacji SUKCES, a szkołą dwójki chłopców uczęszczających na terapię. Praktykanci i wolontariusze zostali podzieleni na dwuosobowe zespoły a następnie mieli za zadanie odwiedzić szkoły dzieci, w celu uzyskania jak najwięcej informacji o zachowaniach chłopców w środowisku szkolnym.

W dniach 28 i 29.01.10 odbyłam wizyty w dwóch szkołach w celu zebrania informacji dotyczących chłopców uczęszczających na terapię grupową- trening kontroli złości.

Pierwsza wizyta odbyła się w Gimnazjum Specjalnym na ul. Weterynaryjnej 3 w Warszawie, gdzie uczy się jeden z chłopców - Jacek ( 16 latek o upośledzeniu w stopniu lekkim). Podczas wizyty udało mi się porozmawiać z psychologiem szkolnym, pedagogiem szkolnym oraz wychowawcą Jacka. Chłopiec wzbudza dużą sympatię wśród kadry pedagogicznej, niestety jest negatywistycznie nastawiony do świata. Głównym problemem jest tu również przyszłość zawodowa Jacka, który w przyszłym roku powinien przystąpić do egzaminu gimnazjalnego. Cala wizyta została zaprotokołowana zgodnie z wytycznymi Centrum Doradztwa i Edukacji SUKCES, a następnie przekazana terapeutkom prowadzącym terapię z dziećmi.

Druga wizyta odbyła się w Gimnazjum na ul. Traugutta 10 w Złotokłosie, gdzie uczy się drugi chłopiec Piotrek. Podczas wizyty udało mi się porozmawiać z pedagogiem szkolnym, wychowawcą oraz nauczycielem terapeutą, który pracuje z Piotrem w szkole. Piotr jest indywidualistą zaabsorbowanym książkami i nauką, brak mu jednak kontaktu z rówieśnikami, potrzebnego do prawidłowego nawiązywania późniejszych interakcji międzyludzkich. Kadra pedagogiczna przekazała mi jakie czynności wykonują by ułatwić życie chłopca w środowisku rówieśniczym. Podkreślona została również rola rodziców, którzy może zbyt dużą presją obarczają chłopca, wymagając od niego jak najlepszych wyników w nauce, nie dając tym samym możliwości spędzenie czasu wolnego z rówieśnikami. Podobnie jak wcześniej wizyta została zaprotokołowana i przekazana w ręce terapeutek.

Wnioski z III etapu praktyk:

Dzięki wizytom w szkołach zrozumiałam, jak ważny w procesie terapeutycznym jest przepływ informacji pomiędzy terapeutkami- rodzicem- szkołą. Jest to nierozerwalna całość, połączenie wszystkich elementów daje możliwość sukcesu oddziaływań pedagogicznych, gdyż realizowane są w trzech płaszczyznach. Wywiad w środowisku szkolnym ważny jest również ze względu na sprzeczność niektórych informacji- daje możliwość zweryfikowania ich. . Kontakt z otoczeniem , szkołą, środowiskiem rówieśniczym daje pełny obraz deficytów dziecka, pomaga w realizowaniu planu naprawczego na konkretnych sytuacjach zaobserwowanych w szkole. Bez wizyty w szkołach nie można w pełni poznać problemów dziecka w środowisku szkolnym, obserwacja i informacje ze strony szkoły pokazują to o czym dziecko często boi się lub wstydzi mówić zapytany przez terapeutów, a rodzice często nie zdają sobie z tego sprawy.

Ad.4

W dniach 30.11.2009, 09.12.2009 i 12.12.2009, pomagałam w przygotowaniu i realizacji warsztatów dotyczących Zespołu Aspergera., Integracji Sensorycznej oraz analizy rysunku dziecka.. Warsztaty zorganizowane były dla studentów, nauczycieli i osób zainteresowanych wyżej wymienionymi tematami. Do moich zadań należało: pomoc przy rejestracji uczestników, podział materiałów niezbędnych do uporządkowanego przebiegu warsztatów, prezentacja zgromadzonych materiałów ( zabawek, plansz, elementów edukacyjnych) pod czujnym okiem psycholog prowadzącej spotkanie. Miałam również możliwość aktywnego uczestnictwa w tych warsztatach, a następnie udokumentowania przebiegu dla Centrum Doradztwa i Edukacji SUKCES.

Wnioski z IV etapu praktyk:

Uczestnictwo w warsztatach dało mi możliwość poszerzenia mojej wiedzy w zakresie Zespołu Aspergera, Integracji Sensorycznej i Analizy rysunku dziecka. Warsztaty oprócz części merytorycznej pokazały mi techniczną stronę przygotowania warsztatów- opracowania planu, a następnie realizacji. Niesamowitym przeżyciem była wymiana doświadczeń na wyżej wymienione tematy- pośród studentów znajdujących się na warsztatach były także osoby które w dotychczasowej pracy zawodowej spotykały się z tymi zagadnieniami, były one zatem wspaniałymi rozmówcami, które posiadały przykłady zżycia na zastosowanie wielu teorii Warsztaty były ciekawą praktyką, która pokazała że wiedzę można zdobywać na wiele sposobów, nauczyły mnie również technicznej strony ich przygotowywania.

PODSUMOWANIE

80 godzin praktyk specjalnościowych odbytych w Centrum Doradztwa i Edukacji Sukces na ul. KEN 98 m 9 w Warszawie pod kierunkiem psychologa mgr Moniki Tyszko, uważam za cenne doświadczenie. Podczas trwania praktyk udało mi się zgromadzić dużą wiedzę na temat terapii pedagogiczno-psychologicznej nie tylko w aspekcie teoretycznym ale głównie praktycznym. Spotkania z dziećmi podczas zajęć uświadomiły mi jak odpowiedzialną jest praca na stanowisku pedagoga terapeuty oraz dały wiele nowych doświadczeń. Dzięki aktywnemu uczestnictwu podczas zajęć miałam możliwość choć przez chwilę poczuć jak to jest być terapeutą. Doświadczenia wyniesione z praktyk pozwoliły mi powiązać wiedze teoretyczną zdobytą podczas toku studiów z wiedzą praktyczną, która w sposób miękki łączy wiele założeń, teorii i koncepcji przez mnie poznanych.

Obserwacja stanowiska pracy pedagoga terapeuty jest niezwykle ważna w podjęciu decyzji o mojej karierze zawodowej po ukończeniu studiów. Uważam, że rzetelnie i sumiennie zrealizowałam 80 godzin praktyk. Powierzone mi zadania starałam się zawsze wykonywać jak najlepiej. Praktyka pokazała mi, że praca pedagoga terapeuty jest mi bliska, ma kreatywność połączona z doświadczeniami, które z pewnością jeszcze przede mną mogą być doskonałym pomysłem na moją przyszłość.

Praktyka w Centrum Doradztwa i Edukacji SUKCES dostarczyła mi dużo satysfakcji, gdyż udało mi się poszerzyłam wiedzę związaną z moja specjalnością. Po zakończeniu 80 godzin praktyki doszłam do wniosku, że pracę pedagoga terapeuty można porównać do pracy lekarza, z tym że nie uzdrawia on ciała, ale duszę młodego człowieka.

---