TOKSYKOLOGIA

Dawka śmiertelna L_D50 (μg/kg)^a masy ciała dootrzewnowo (interperitoned) lub dożylnie (intravenous). Testowane na myszach.

Gazy bojowe i inne substancje toksyczne

Substancja	Pochodzenie	Masa cząsteczkowa	Dawka śmiertelna LD50 (μg/kg)a
VX	Syntetyczne	267	15
Soman	Syntetyczne	182	64
Sarin	Syntetyczne	140	100
Rycyny	Roślinne	64000	3
Toksyna botulinowa	Bakteryjne	150000	0,001
Akonityna (tojad)	Roślinne	647	1000
T-2 toksyna	Grzybowe	466	1210

Toksyczność względna ^a (sarin=1000) - wyleczenie trucizny dawką sarinu

Etylortęć jest 1000razy bardziej toksyczna od monometylortęci.

Najbardziej toksyczne związki

Toksyczność względna	Trucizny syntetyczne ^a	Trucizny naturalne ^b Nazwa	Trucizny naturalne ^b Pochodzenie
10^-4 do 10^-3		Toksyna botulinowa (jad kiełbasiany) Typ A frakcje	Toksyna botulinowa typ A
10^-3 do 10^-2		Toksyna botulinowa Typ A krystaliczna	Bakteria Clostridium botulinum
		Toksyna tężycowa, Krystaliczna	Bakteria Clostridium tetani
10^-2 do 10^-1		Toksyna botulinowa Typ A bezpostaciowa	Bakteria Clostridium botulinum
10^-1 do 10		Palytoksyna (Palytoxin) Niewiarygodnie złożony w składzie naturalny produktu morskiego pochodzenia zawierający 71 stereochemicznych składników. Wyizolowano ją z miękkiego korala - uważana za najsilniej toksyczną dotąd poznaną substancję niepeptydową (blokuje pompę sodową- możliwy jest transport jonów potasu). (Wykorzystuje się ją w autostrzykawce - wstrzyknięcie dożylnie KCl w eutanazji)	Palythoa zoantid Coelenterates
1 do 10
10 do 10^-2	Homocholina tammelin - ester (3-trimetyloammonipropyl) (methylophofluoridate iodide)	Rycyna krystaliczna	Nasiona Ricinis communis
	Dioksyna TCDD, dioxin (2,3,7,8-tetrachlorosibenzo-p-dioksyna) Pierwsza syntetyczna trucizna. Międzygatunkowa różnica w dawce śmiertelnej. TCCD TCDF - pochodna dioksyny również trująca	C-alkaloid E	Calabash- Curare Arrow poison
	35 SN+	Saxitoksyna Ryby planktonożerne zjadają glony a człowiek rybę	Glon morski z fitoplanktonu powodujący “czerwone pływy” Gonyaulax catanella dinoflagellate
		Tetradoksyna (tetradotoxin)	Ryby nadymki I niektóre salamandry Ryba fugu z której przyrządza się sushi żywi się źródłem tetradoksyny - fitoplanktonem (glonami)
		Atelopidtoksyna	Czarno-niebieska żaba jadowita z Panamy Atelopus zeteki
		Abrina Krystaliczna	Nasiona Abrus precatorius
		Neurotoksyna kobry indyjskiej	Jad kobry indyjskiej Naja naja
10^2 do 10^3	Ethylthioethyl - metasystox	Rycyna Amorficzna	Nasiona Ricinis communis
	Seleno VE (zw.selenoorganiczny)	Kokór - trucizna do strzał	Żaba jadowita z Kolumbii Phyllobates aurotaenia
	HC3
	VX	Jad żmiji Russella	Vipera russelli
	RO3-0422
	TL-1236	Jad skorpiona (Izrael)	Leiurus quinquestriatus
	Gd42
	DCMQ	Aminityna (muchomor sromotnikowy)	Amanita phalloides
	Phosholine
	3152 C5	Jad kobry indyjskiej	Naja naja
Paralityczno-drgawkowe	Soman (1,2,2-trimethylopropyl methylophosphonofluoridate) ester pinakolinowy kwasu metylofluorfosforowego
		Jad pająka czarna wdowa	Latrodectus geometricus
		d-tubocurarine	Tube-curare Arrow poison
1,000 paralityczno-drgawkowe	Sarin Ester izopropylowy kwasu metylofluorofosforowego
10^3 do 10^4 paralityczno-drgawkowe	Tabun Ester etylowy kwasu metyloaminocyjanofosforowego	Akonityna	Korzeń Aconitum napellus
	Armin	Fizostygmina	Nasiona fasoli calabaru Physostigme venenosum
	Gd-7	Jad skorpiona (Ameryka południowa)	Centruroides sculpturatus
		Strychnina	Stryhnos nuxomica Bark or seeds
		Ouabaina (strofantyna - G strofantyna - H) skrętnik kosmaty *	Nasiona skrętnika wdzięcznego Strofantusa wdzięcznego Strophanthus gratus Baill
10^4 do 10^5	Cyjanowodór, kwas pruski Hydrogen cyanide	Nikotyna	Tytoń Nicotiana tabacco
	Tlenek kadmu (rozpylony)	Jad żmiji diamentowo-grzbietej (Western diamondback rattlesnake)	Crotalus atrox
Woń musztardy Śmiertelne stężenia 20 μg/dm^3	Gaz musztardowy (iperyt) Siarczan β,β-dichlorodietylowy
	Paration, parathion Pierwszy pestycyd Można również wykorzystywać do bioterroryzmu
	Luizyt Chlorowinylodichloroarsyna	Odtrudka - dimerkaptopropanol
	Oksym fosgenu (Phosgene oxime)
	Arsenowodór AsH3 (wytwarzany jest z arszeniku)
10^5 do 10^6	Cyanogen chloride C≡N-Cl	Jad pszczoły	Apis mellifera
	chlor
	Arszenik (biały) Tlenek arsenu(III) - As2O3 LD50= 20mg/kg masy ciała

* Ouabaina wyizolowano w 1888r przez Arhanda z drzewa Acocanthera ouabaio cathal. Jest ona identyczna z strofantyną - G wyizolowaną w stanie czystym w 1904r ze skrętnika wdzięcznego.

L_D50: dawka śmiertelna (ang. Lethal dose skrót: LD lub łac. dosis letalis skrót DL) to jedna z metod obiektywnego oznaczania toksyczności substancji. Wartość LD oznacza dawkę substancji, jaka powoduje śmierć określonego procenta, określonego gatunku zwierząt po jej wchłonięciu. W katalogach własności toksycznych związków chemicznych stosuje się oznaczenia typu: LDX_y(z.)

gdzie:

• X - oznacza ile z próbki 100 zwierząt testowych, którym podano daną ilość związku na skutek tego zdechło,

• y - oznacza gatunek zwierząt na których przeprowadzano test,

• z - oznacza sposób podawania związku: (inh.) - wdychany (inhalated), (inj.) - wstrzykiwany (injected), (oral) podawany dustnie.

Np: LD100_mouse(inj.) - oznacza dawkę, przy której zdechły wszystkie ze 100 testowych myszy, a związek był im podawany przez wstrzyknięcie.

Gdy w oznaczeniu brak jest dodatkowych informacji najprawdopodobniej test ten był wykonywany na szczurach, którym podawano daną substancję doustnie. Wartości LD są podawane w jednostkach masy związku na jednostkę masy ciała zwierząt - zazwyczaj w mg/kg (miligramach na kilogram). W przypadku substancji wdychanych często zamiast LD podaje się wartość LC (Lethal concentration - Stężenie śmiertelne).

LD50 = 3mg/1kg m.c. - oznacza, że dla 50% badanych zwierząt, dawka 3 mg/1 kg masy ciała okazała się śmiertelna.

---