Administracja wykład
Pisząc na temat administracji warto na początek zapoznać się z definicją tego pojęcia. Za administrację można uznać każde zorganizowane działanie, które ma doprowadzić do osiągnięcia zamierzonego celu. Jest to więc pewne odznaczające się trwałością i planowością działanie. Takimi cechami odznacza się właśnie pojęcie administracji. Jako synonimiczne, można by tu było użyć słowa: kierownictwo, przewodzenie komuś lub zarządzanie.
Jeśli chodzi o administrację publiczną, to ta rozumiana jest jako zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje, na podstawie ustawy i w określonych prawem formach. Definicja ta ma charakter mieszany, czyli wyraża przedmiotowo-podmiotowe ujecie administracji. Nie jest to jedyne możliwe ujęcie tematu. Administracja publiczna może być rozumiana zarówno jako aparat wykonawczy państwa, czyli odpowiednie struktury powołane do realizacji zadań państwa lub jego funkcji, jak i działania mające na celu organizowanie warunków oraz zasad kształtowania stosunków społecznych, realizowanych przy zastosowaniu obowiązujących procedur prawnych. Połączenie obu wskazanych form administracji publicznej daje pełny jej obraz. Administracja publiczna - organy administracji wraz z obsługującymi je urzędami, których działalność obejmuje niemal wszystkie dziedziny życia, np. handel, rzemiosło, szkolnictwo, budownictwo mieszkaniowe, transport kolejowy i miejski, funkcjonowanie poczty, ochrona środowiska itp.
Administracja będzie wszelkim działaniem państwa jednakże z pominięciem sfery ustawodawczej oraz sądów.
Ponieważ ustawodawstwo zakłada tworzenie prawa, a administracja na jego wykonywaniu. Administrację należy odczytywać jako jedność w sensie organizacyjnym, prawnym oraz funkcjonalnym.
Ogólną sferą działalności administracji jest interes publiczny i to tak w wymiarze ogólnokrajowym jak i terytorialnym. Wykonuje ona swoje działania w imieniu i na rachunek organizmu państwowego lub też jeśli chodzi o administrację samorządową na rzecz tego samorządu. Ma pewne funkcje, zadania do wykonania, które realizuje w codziennej działalności. Wypełnia swoje zadania na podstawie i w granicach prawa, jednakże jej funkcjonowanie może podlegać kontroli. Organy administracji są władne działać na wniosek jak i z własnej inicjatywy, do tego do wyegzekwowania swoich postanowień może posłużyć się środkami przymusu. Poza tym, aktom administracyjnym przypisujemy domniemanie ważności.
Naukę administracji zaliczamy do dziedziny nauk społecznych. Wykorzystuje ona w swoich badaniach empirię, a przedmiotem rozważań czyni wiedzę o administracji publicznej działającej w określonym ustroju. Tak naprawdę więc to, co znajduje się w centrum zainteresowania to oddziaływanie wybranego ustroju na formowanie się administracji, korelacja różnych czynników mających wpływ na jej kształtowanie się. Słowem, jeśli jedynym centrum uwagi jest administracja publiczna, to taką naukę można śmiało nazwać właśnie nauką administracji. Oczywiście, samo to pojęcie jak i wprowadzenie do zagadnień pojawia się i w innych dyscyplinach. Można tu wymienić np. socjologię, ekonomię lub nauki polityczne.
(…) Realizacja szerokich i różnorodnych funkcji państwa wymaga powołania (utworzenia), organizacyjnego wyodrębnienia i wyposażenia w odpowiednie środki rzeczowe i finansowe oraz - niekiedy również - w uprawnienia do korzystania ze środków przymusu, przysługujących państwu, odpowiednich struktur organizacyjnych. (…) Szczególne miejsce zajmują jednak te spośród nich, które określa się mianem organów państwowych sensu stricte. Do tej kategorii zaliczone mogą zostać tylko niektóre państwowe jednostki organizacyjne, a mianowicie te, które spełniają określone kryteria i które charakteryzują się określonymi cechami.
Wyłączną cechą organów państwowych w znaczeniu ścisłym wyróżniającą je spośród innych elementów składających się na organizacje państwa jest realizacja przez nie zadań polegających na wykonywaniu zwierzchniej władzy (imperium) przysługującej państwu. Wykonywanie tych zadań oparte jest na upoważnieniu udzielonym im przez państwo do działania w jego imieniu. Oznacza to, ze działalność organów państwowych zawsze może i musi być traktowana jako działalność samego państwa. W konsekwencjo organ państwowy w celu zabezpieczenia wykonania swoich decyzji może posłużyć się środkami prawnymi przysługującymi państwu, w tym m.in. użyć środków przymusu państwowego.(…) Każdy organ państwowy ma określoną w przepisach prawnych formę organizacyjną, jest organizacyjnie wyodrębniony z całości aparatu państwowego.(…) Kolejną cechą charakteryzującą organ państwowy jest określony przez przepisy prawne zakres jego działania.(…) Do podjęcia takich konkretnych, władczych działań niezbędny jest przepis kompetencyjny, określający, w jakiej prawnej formie (decyzji administracyjnej, orzeczeniu sądowym, akcie normatywnym) i przy zaistnieniu jakich przesłanek faktycznych organ może prowadzić swoją działalność.(…) Zasadą generalną jest obowiązek przestrzegania przez wszystkie organy państwowe zakresu swojej kompetencji.(…) Uogólniając, można stwierdzić, że:
Organem państwowym jest wyodrębniona organizacyjnie część aparatu państwowego powołana do wykonywania określonych przez państwo zadań państwa przy zastosowaniu środków (form) wynikających z przysługującej państwu zwierzchniej władzy (imperium).
(…) Organy państwowe mogą być klasyfikowane według różnych kryteriów. Pierwsze i podstawowe wyodrębnienie wiąże się z charakterem zadań realizowanych przez dany organ. Z tego punktu widzenia można wyodrębnić organy stanowiące prawo (organy prawodawcze), organy wykonawcze (administracyjne, wykonawczo - zarządzające), organy sądownicze i organy kontrolne. (…) Ze względu na terytorialny zasięg kompetencji organy państwowe dzielą się na centralne i terenowe.(…) Ze względu na strukturę wewnętrzną organów państwowych można je podzielić na kolegialne i jednoosobowe.(…) Dalszym kryterium podziału organów państwowych jest sposób ich powoływania. Z tego punktu widzenia możemy wyodrębnić organy pochodzące z wyboru i organy obsadzane w drodze nominacji. (…)
W ministerstwie pracuje grupa pracowników państwowych pod kierownictwem odpowiedniego ministra. Stanowią oni jego aparat pomocniczy.
Na ukształtowanie całej aparatury administracyjnej mają wpływ różne zmienne. Warto tu wymienić np. uwarunkowania polityczne czy czystą technikę.
Zgodnie z regulaminem serwisu www.bryk.pl prawa autorskie do niniejszego materiału posiada Wydawnictwo GREG. W związku z tym, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody Wydawnictwa GREG podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności.
www.e-ściąga.pl
Wiedza o społeczeństwie, pod red. T. Wosia i J. Stelmacha, Warszawa 2003