WSTĘP
Program obejmuje działania edukacyjne realizowane w czasie wyjazdu na zielonej szkole. Pozwala on na stwarzanie sytuacji wychowawczych w konkretnych warunkach, w których znajdą się uczniowie ze swoim wychowawcą: w miejscach publicznych, na trasie turystycznej,
w miejscu tymczasowego pobytu, w muzeum lub innym obiekcie kulturalnym. Sytuacje te powinny kształtować kulturę bycia, koleżeństwo, wzajemną życzliwość i pomoc.
Jednocześnie niniejszy program pozwala na poszerzenie wiedzy zdobywanej w czasie zajęć lekcyjnych w szkole, rozwijanie aktywności poznawczej, poznanie walorów turystycznych Polski.
Zielona szkoła upowszechnia formy aktywnego wypoczynku, kształtuje kulturę turystyki, wyrabia sprawność fizyczną oraz wzmacnia zdrowie.
W działalności dydaktyczno - wychowawczej prowadzonej w formie zielonej szkoły realizuje się wszystkie postawy ucznia w stosunku do świata wartości, społeczeństwa, drugiego człowieka, samego siebie, a przede wszystkim świata kultury i przyrody.
Zdobywanie wiedzy na zielonej szkole daje wiele okazji do rozwoju różnorodnych zainteresowań, wiąże naukę z życiem. Jest to najlepszy sposób poglądowego zapoznawania uczniów z krajem ojczystym, jego przeszłością, teraźniejszością i przyszłością. Bezpośrednia obserwacja zjawisk wzbudza żywe zainteresowanie otoczeniem, wywiera silne wrażenia, wnosi do działalności poznawczej element emocjonalny, sprzyja świadomemu i trwałemu przyswajaniu wiedzy.
Uczestnicy zielonej szkoły zżywają się ze sobą. Zielona szkoła stwarza naturalną okazję kształtowania wśród uczniów umiejętności radzenia sobie
w trudnych sytuacjach, harmonijnej współpracy oraz wdrażania do kulturalnego zachowania się. Ścisłe przestrzeganie programu uczy dzieci punktualności
i odpowiedzialności za podjęte zadania oraz podporządkowania swoich spraw wymogom grupy przebywającej na zielonej szkole. Wyrabia też u uczniów wytrwałość i silna wolę, postawę społeczną wobec współuczestników nacechowaną uprzejmością, życzliwością, umiejętnością współżycia w zespole, dostosowania się do woli większości.
Zielona szkoła stanowi okazję do kształtowania wśród uczestników wrażliwości estetycznej, czyli zdolności do przeżywania piękna i potrzeby obcowania z nim ( przyroda nieożywiona i ożywiona, piękno krajobrazu, itp.).
Na szczególna uwagę zasługuje również aspekt zdrowotny i rekreacyjny zielonej szkoły.
PLAN POBYTU
ZIELONEJ SZKOŁY
WIELICZKA - RABKA - PIENINY - KRAKÓW
I dzień
Przejazd przez Ojcowski Park Narodowy - Maczuga Herkulesa, zamek w Pieskowej Skale z zewnątrz, do Wieliczki, zwiedzanie Zabytkowej Kopalni Soli, przyjazd na obiadokolcję i nocleg do Rabki
II dzień
Po śniadaniu ok. 6 godz. piesza wycieczka z przewodnikiem na Maciejową,
ew. lekcja u garncarza lub pobyt w Muzeum Gorczańskim -malowanie na szkle, obiad, zajęcia własne, kolacja, nocleg (możliwość organizacji dyskoteki)
III dzień
Śniadanie (pobranie suchego prowiantu), przejazd do Szczawnicy, wejście na Sokolicę (747 m n.p.m.) i Trzy Korony (982 m n.p.m.), punkt widokowy na przełom Dunajca i Pieniny Środkowe, powrót na obiadokolację i nocleg, wieczorem ognisko z pieczeniem kiełbasek
IV dzień
Po śniadaniu (pobranie suchego prowiantu), wycieczka z przewodnikiem w Pieniny, spacer do Wąwozu Homole, XV w. drewniany kościółek w Dębnie, obiadokolacja, nocleg
V dzień
Śniadanie, przejazd do Krakowa, 2 godz. pobyt w Parku Wodnym -m.in. rwąca rzeka, gejzery, jacuzzi z wodą solankową, hydromasaże, bicze wodne i wiele innych atrakcji wodnych, 8 zjeżdżalni o łącznej długości ponad 800 m, czas wolny na Rynku Starego Miasta, ok. 14.30 obiad, ok. 20.00 powrót.
Liczba uczestników: 40 uczniów;
Liczba opiekunów: 3 (nauczyciel, nauczyciel języka angielskiego, nauczyciel języka polskiego, nauczyciel plastyki);
Nauczyciel odpowiedzialny/kierownik: nauczyciel religii
Całkowity koszt wyjazdu: 410 zł.
I. Cele programowe:
Zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego określającą umiejętności (kompetencje) , które powinny być efektem realizacji zadań szkoły, projekt „Zielona szkoła - Pieniny 2008” stwarza uczniom warunki do nabywania i doskonalenia następujących umiejętności :
planowania, organizowania i oceniania własnego uczenia się,
skutecznego komunikowania się w różnych sytuacjach,
efektywnego współdziałania w zespole,
rozwiązywania problemów w twórczy sposób,
kształcenia umiejętności planowania i obserwacji,
planowania , negocjowania i podejmowania decyzji.
II. Cele ogólne:
Wychowanie młodego człowieka - Europejczyka, przygotowanego do życia w dynamicznie rozwijającym się świecie.
Kształtowanie poczucia świadomości i godności każdego człowieka.
Kształtowanie poczucia piękna i zasad właściwego gospodarowania zasobami przyrody.
Uświadomienie korzyści osobistego, czynnego udziału w działaniach na rzecz ochrony środowiska.
III. Cele szczegółowe:
Zaspokojenie potrzeb ruchowych uczniów poprzez gry i zabawy na świeżym powietrzu, tańce, biegi terenowe, wycieczki piesze.
Wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa podczas podróży autokarem, podczas przeprawy Dunajcem, i w kolumnie pieszej.
Zdobywanie wiedzy o krajobrazie górskim.
Obserwowanie przyrody górskiej z uwzględnieniem problematyki ochrony przyrody i ekologii, rozpoznawanie drzew i typowych roślin.
Poznanie historii, kultury góralskiej, podań ludowych, legend, słuchanie górskiej muzyki i przyśpiewek.
Zwiedzanie historycznych miejsc w Pieninach, muzeum, zabytkowych kościołów, kurortów.
Zapoznanie z pojęciami: folklor góralszczyzny, górale, kultura góralska, grań, perć, baca, bryndza, oscypek, hale, halny, kierdel, kierpce, potok, przełęcz, przełom Dunajca, szałas, szczyt, wierch, wąwóz.
Poznanie technik rozpoznawania kierunków geograficznych w dzień i w nocy.
Zapoznanie z zasadami bezpiecznego opalania się na słońcu.
IV. CELE WYCHOWAWCZE:
Poznanie zasad zachowania się w miejscach publicznych.
Zdobycie umiejętności zachowania się na wycieczkach,
Doskonalenie umiejętności zachowania się w grupie rówieśniczej,
Wyrabianie umiejętności radzenia sobie przez dłuższy czas poza domem,
Kształcenie umiejętności zachowania się w muzeach i innych ośrodkach
kultury i rozrywki,
Nauka prawidłowej komunikacji, aktywnego słuchania, wyzwolenie
pozytywnych emocji i ekspresji werbalnej,
Zamiłowanie do turystyki w czasie zwiedzania atrakcyjnych miejsc.
V. CELE POZNAWCZE:
1. poznanie miejscowości turystycznych polskich górach,
2. poznanie atrakcji turystycznych Małopolski:
Ojcowski Park Narodowy,
Wieliczka - kopalnia soli,
Maciejowa w Pieninach,
Muzeum Gorczańskie w Gorcach,
Szczawnica
Sokolica i Trzy Korony,
Przełom Dunajca,
Wąwóz Homole,
Kościółek w Dębnie,
Kraków: Kościół Mariacki, Sukiennice.
VI. METODY I FORMY REALIZACJI:
oparte na słowie (opis , opowiadanie , pogadanka, spotkania
z ciekawymi ludźmi , dyskusja).
oparte na obserwacji (zajścia w terenie,na szlaku turystycznym).
oparte na działaniu(zajęcia integracyjne grup, gry i zabawy zespołowe na obiektach sportowych, na basenie, praca z mapą, szkice w plenerze , dokumentowanie).
aktywizujące (praca twórcza w grupach , wycieczki , dramy , quizy,
konkursy, turnieje sportowe).
VII. ZAŁOŻONE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA PO REALIZACJI PROGRAMU:
Umiejętność pracy i współpracy w zespole
Umiejętność radzenia sobie w różnych sytuacjach
Umiejętność twórczego myślenia i słuchania innych
Wzbudzenie więzi emocjonalnej wśród uczniów
VIII. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW
Każdego wieczoru w czasie pobytu na „Zielonej szkole ” uczestnicy będą dokonywać ewaluacji zajęć w formie wspólnych spotkań.
Uczestnicy „Zielonej szkoły” będą dokumentować wszystkie działania, obserwacje i spostrzeżenia w formie zdjęć, rysunków, plakatów, albumów, notatek.
Końcowym elementem realizacji programu powinna być odpowiedź na pytanie jak podjęte działania wpłynęły na uczniów, ich wiedzę i postawy. To znaczy, że nauczyciel musi dokonać oceny, oszacować, określić wartości przyrostu wiedzy i zmiany zachowań, postaw oraz efekty wychowania.
Miarą osiągnięć będzie prowadzenie przez uczestników zeszytów ćwiczeń zielonej szkoły, uzyskane nagrody i dyplomy w odbytych konkursach, udział w konkursie „Siedmiomilowe buty” oraz „Logo sypialni” przeprowadzonym na spotkaniu podsumowującym ostatniego dnia pobytu.
Istotna jest też obserwacja zachowania uczniów podczas pobytu na zielonej szkole oraz sformułowanie wniosków dotyczących problemów wychowawczych.
Ewaluację można przeprowadzić w formie dokumentacji zdjęciowej, ankiety, spisania wrażeń uczestników, pogadanki z uczniami na lekcjach wychowawczych.
Po powrocie do szkoły nastąpi prezentacja materiałów wypracowanych przez uczniów w formie wystawy.
UWAGI DO REALIZACJI PROGRAMU
Przed wyjazdem należy przygotować materiały pomocnicze:
Zeszyt ćwiczeń (notatnik/dziennik) zielonej szkoły,
Podziękowania dla opiekunów,
Śpiewnik zielonej szkoły,
Wykaz ekwipunku,
Karta zdrowia,
Gry planszowe, książki „na deszczową pogodę”,
Kartki papieru ksero,
Piórnik z wyposażeniem.
Dzieci zabierają zeszyt lub segregator z wkładem kartek i koszulkami, przybory do pisania i rysowania, nożyczki (zaokrąglone), klej.
Plan powinien być elastyczny na zmianę warunków atmosferycznych i stan zdrowia grupy.
Lekcje prowadzone w trakcie zielonej szkoły mają charakter spotkań podsumowujących i porządkujących zgromadzone doświadczenia i obserwacje.
Na zielonej szkole będą realizowane zadania edukacyjne z przedmiotów:
- język polski,
- język angielski,
- plastyka,
- religia.
REALIZACJA PROGRAMU NAUCZANIA:
Język polski:
Moje wrażenia z Kopalni Soli w Wieliczce - opowiadanie.
Moje pozdrowienia z Pienin - redagowanie tekstu pozdrowień.
Poznajemy legendy i opowieści góralskie.
Piszemy sprawozdanie z wycieczki.
Język angielski:
Proste dialogi z zagranicznymi turystami.
Poznanie nowego słownictwa na temat turystyki, ćwiczenia gramatyczne.
W górach - słownictwo i wyrażenia związane z górami na podstawie wiersza.
Moje wrażenia z wycieczki. Opowiadanie.
Plastyka:
Układanie tematycznej mozaiki z darów natury. Praca grupowa.
Moje doświadczenia w lepieniu w glinie lub malowaniu na szkle.
Przedstawienie krajobrazu górskiego - dowolna forma plastyczna.
Górskie krajobrazy i przyroda w obiektywie fotograficznym.
Religia:
Poznajemy postać świętej Kingi.
Dziękujemy Bogu za piękno stworzonego świata.
Znaczenie góry w Biblii.
Poznajemy kościoły i inne miejsca kultu w okolicy Rabki.
ANKIETA DLA DZIECI
oceniająca pobyt na „zielonej szkole”
Czy chętnie jechałeś/łaś na „zieloną szkołę”?
tak
nie
Co najbardziej podobało Ci się na „zielonej szkole”?
.........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
Co Ci się nie podobało?
.........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
Czy przez wyjazd na „zieloną szkołę” bardziej lubisz swoich kolegów
i koleżanki z klasy?
tak, lubię ich bardziej;
nie mam zdania;
nie
Czy chętnie pojedziesz w przyszłym roku szkolnym na „zieloną szkołę”?
tak
jeszcze nie wiem
nie
PODSTAWOWE OBOWIĄZKI OPIEKUNA WYCIECZKI:
Sprawowanie opieki nad powierzoną przez kierownika grupą uczestników - 24 godziny na dobę.
Współdziałanie z kierownikiem w zakresie realizacji programu
i harmonogramu wycieczki.
Przestrzeganie regulaminu wycieczki.
Nadzór nad przestrzeganiem regulaminu przez uczestników,
ze szczególnym uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa.
Zapoznanie się ze stanem zdrowia i sprawnością dzieci.
Nadzór nad wykonywaniem przez uczestników przydzielonych zadań.
Dysponowanie środkami finansowymi przeznaczonymi na organizację wycieczki i rozliczenie finansowe wycieczki po jej zakończeniu
Sprawdzanie stanu liczbowego uczniów przed wyruszeniem z każdego miejsca pobytu w czasie zwiedzania, przejazdu oraz po przybyciu do punktu docelowego.
Rozwiązywanie konfliktów rówieśniczych.
Organizacja czasu wolnego zgodnie z zainteresowaniami uczestników.
Wykonywanie innych zadań zleconych przez kierownika.
AKTUALNE PRZEPISY DLA ORGANIZATORÓW WYCIECZEK SZKOLNYCH
Zarządzenie Ministra Edukacji Narodowej Nr 18 z dnia 29.09.1997 r. w sprawie zasad i warunków organizowania przez szkoły i placówki publiczne krajoznawstwa i turystyki,
Rozporządzenie MEN z dnia 17.48.1992 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp w szkołach i placówkach publicznych,
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 06.05.1997 r. w sprawie określania warunków bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne,
Ustawa z dnia 18.01.1996 r. o kulturze fizycznej,
Ustawa z dnia 20.06.1997 Prawo o ruchu drogowym,
Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 27.07.1999 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach,
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21.06.1999 r. w sprawie określenia sposobu zapewniania bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas trwania imprez na drogach, warunków ich odbywania oraz trybu postępowania w tych sprawach,
Rozporządzenie MEN z dnia 21.01.1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania.
Regulamin wycieczek i imprez turystyczno - krajoznawczych Zespołu Szkół nr 4 w Tomaszowie Mazowieckim.
WYCIĄG NAJWAŻNIEJSZYCH PRZEPISÓW
działalność w zakresie krajoznawstwa i turystyki obejmuje następujące formy: wycieczki przedmiotowe, wycieczki krajoznawczo -turystyczne, wycieczki turystyki kwalifikowanej, imprezy krajoznawczo -turystyczne i turystyki kwalifikowanej, imprezy wyjazdowe,
organizacja i program wycieczek i imprez powinien być dostosowany do wieku, zainteresowań i potrzeb uczniów, ich stanu zdrowia, sprawności fizycznej, stopnia przygotowania i umiejętności specjalistycznych.
udział uczniów małoletnich w wycieczkach i imprezach (z wyjątkiem wycieczek przedmiotowych) wymaga zgody rodziców albo opiekunów prawnych,
wycieczka, impreza powinna być należycie przygotowana pod względem programowym i organizacyjnym, a także omówiona ze wszystkimi uczestnikami w zakresie celu wycieczki, trasy, zwiedzanych obiektów, harmonogramu i regulaminu
program wycieczki lub imprezy organizowanej przez szkolę, listę uczestników oraz imię i nazwisko kierownika i opiekunów określa karta wycieczki lub imprezy, którą zatwierdza dyrektor szkoły lub upoważniona przez niego osoba,
wszyscy uczestnicy wycieczki i imprez powinni być objęci ubezpieczeniem od następstw nieszczęśliwych wypadków
kierownicy i opiekunowie wycieczek i imprez nie ponoszą kosztów przejazdu - wydatki na ten cel pokrywa się ze środków tworzących budżet wycieczki, imprezy
przy wyjściu, wyjeździe z uczniami poza miejscowość, która jest siedzibą szkoły powinien być zapewniony jeden opiekun dla grupy do 15 uczniów,
w wycieczkach turystyczno-krajoznawczych nie mogą brać udział uczniowie, w stosunku, do których istnieją przeciwwskazania lekarskie,
zabrania się prowadzenia wycieczek młodzieżowych podczas burzy, śnieżycy i gołoledzi,
wycieczki piesze lub narciarskie na terenach górskich, leżących na obszarach parków narodowych i rezerwatów przyrody oraz leżących powyżej 1000 m n.p.m. mogą prowadzić tylko przewodnicy turystyczni,
za drogę dziecka do szkoły i z powrotem odpowiadają rodzice - mogą oni przyprowadzać lub odprowadzać, posyłać swoje dzieci samodzielnie, zapewnić im opiekę innych osób dorosłych, posłać młodsze dziecko pod opieką starszego rodzeństwa,
szkoła odpowiada za dziecko od momentu jego wejścia na teren szkoły do wyjścia po lekcjach oraz podczas wszystkich zajęć pozaszkolnych organizowanych przez szkolę.
LITERATURA:
1. Rozporządzenie MEN z dnia 15 lutego 1999r. (§8 ust. 4) w sprawie warunków i trybu dopuszczania do użytku szkolnego programów nauczania
z zakresu kształcenia ogólnego oraz warunków i trybu dopuszczania do użytku szkolnego podręczników i zalecania środków dydaktycznych.
2. Denek K., Krajoznawstwo i turystyka w wychowaniu dzieci i młodzieży szkolnej, Warszawa 1989.
3. Flemming I., Gry i zabawy na wycieczkę szkolną, Kielce 1998.
4. Gumowski A. M., Praca wychowawcy klasowego oparta na turystyce, krajoznawstwie i wiedzy ekologicznej, Gdańsk 1999
5. Lisowska B., Zielone szkoły, Kraków 1999
6. Mulka A., Pabian Z., Śpiewnik turystyczny, Tarnów 1993
7. Mapa turystyczna POLSKA, skala 1 : 75 000, PPWK 2006
-- 9 --
DATA: 09. 06. - 13. 06. 2008 r.
UCZESTNICY: Klasa 5A, 5C, 6C, 6D