Teoria spostrzegania J Brunera
Modele fonetyczne procesu kategoryzacji:
1. model najlepszego dopasowania - wnioskowanie na podst. Identyfikacji wskazówek, wynik - zaklasyfikowanie przedmiotu
Reakcja bodziec - kategoria
Spostrzeganie i rozpoznawanie zależą od 1)obiektywnych cech właściwości przedmiotu - o zróżnicowanych wagach, wartościach kryterialnych, zakresów dopuszczalnej zmienności wartości cech 2)czynników decydujących kategoryzacji: odpowiedniość w ramach cech, dostępność kategorii (a ta zależy od prawdopodobieństwa pojawienia się i gotowości percepcyjności a)czynniki zewn. - częstość doświadczeń, konsekwencje społ b) czynniki wewn - organizacja systemu kategorii - liczba, integracja poznawcza, konsekwencje motywacyjne)
Funkcje dostępności kategorii: wykraczanie poza info, radzenie sobie z wieloznacznością i niedoskonałością kategorii, identyfikacja na podst info
2. model probabilistyczny - spostrzeganie to proces stopniowej redukcji niepewności, nabywanie pewności
Relacja bodźca różnicującego - za pomocą prawdopodobieństwa
Proces kategoryzacji: fakty hipoteza predykcja (przewidywanie) fakty
Fazy identyfikacji: 1)poszukiwanie wskazówek co do kategorii, próbna kategoryzacja 2) sprawdzanie dla potwierdzenia 3) zakończenie potwierdzania, zablokowanie niewłaść. wskazówek 4) przy braku hipotezy od nowa lub nowa kategoria.
Podejście relacyjne do analizy spostrzegania A Biela
relacyjna struktura bodźca - system relacji wewnbodźcowych (między elementami bodźca) i zewn (między poszczególnymi bodźcami
porównywanie bodźców
proces spostrzegania kontekstu
interferencja podstawowa spostrzegania
Analiza porównywania aksjomatów w odniesieniu do teorii ekologicznej i poznawczej
relacja struktura bodźca E - różna właściwość spostrzegania bodźca wyznaczanego przez niezmienniki P - ujęcie wewn, cech przez system, relacje międzybodźcowe
porównywanie bodźców E - konieczne info o strukturze świata i zręczność percepcyjna P- dot. Sensorycznych korelatów bodźca z poznawczymi reprezentacjami
spostrzeganie kontekstu - E- to elementy pozasensoryczne P- dot. Rzeczywistości wewn-podmiotowej
interferencyjna podstawa spostrzegania - E-analogia między właść. Obiektu a zręcznością percepcyjna identyfikacja obiektu P -analogia jest świadoma, możliwa dzięki istnieniu umysłowej reprezentacji poznawczej - schematu
Koncepcja holograficzna pamięci
Lashley 1950, prawo działania masowego, prawo ekwipotencjalności (równoważność obszarów)
Powstawianie hologramu:
Wiązka światła spójnego, stabilnego - ma fazę zmieniającą się we wszystkich punktach swojej drogi w jednakowy sposób. 2. wiązka rozproszenia - odbicie od lustra, przedmiotu
Właściwości hologramu: trójwymiarowy (przestrzenny), na powierzchni światłoczułej może się na siebie nałożyć kilka niezależnych hologramów, z kawałka hologramu można odtworzyć całkowity obraz przedmiotu
Powidok - ślad bodźca wzrokowego, którego wrażenie utrzymuje się pomimo braku działania bodźca - najwięcej w okolicy przedczołowej
Ekstrawersja - lepiej odtwarza po krótkiej przerwie, gorzej po długiej
Introwertyk - trwały zapis na dłużej
Sztuczna inteligencja
Kryteria: cechy procesu poznawczego, inteligencja czynności, racjonalne sprawstwo, pragmatyzm, plastyczność.
Architektura SI: inteligencja ogólna + gama zdolności specjalnych
Reguły działania SI:
1)Modele symboliczne - program algorytmiczny
Zadania konstrukcji SI wg Turinga- proces poznawczy w postaci programu operującego zasadami logiki symbolicznej, zdolność uczenia się, wymagane interfejsy
Obliczeniowa teoria umysłu - czynności umysłu zdolne do przedstawienia jak ciąg operacji symbolicznych wg reguł logicznych
modele subsymboliczne - koneksjonizm - samouczenie bazujące na sieciach neuronalnych i asocjacyjnych.
Twórczość - konteksty rozpatrywania:
Dzieło, proces tworczy,
rewizjonizm nic nadzwyczajnego (operacje umysłowe jak każda aktywność umysłowa, tylko o specyficznym celu) ,
stopniowego przyrostu (krzywa uczenia się)
interakcja twórcza Nęcki - i. struktur próbnych
Koncepcja allocentryczna - unika narzucenia własnych kategorii, wprowadzenie porządku percepcyjnego wyższego rzędu, złożone i niesymetryczne preferencje spostrzegania bodźców.
Wgląd - subiektywne doświadczenie nagłości rozwiązania towarzyszącym temu doświadczeniem przeżycia emocjonalnego. Cechy - nagłość, przerwa inkubacyjna, zmiana sposobu widzenia problemu.
Poznawczy mechanizm wglądu - wybiórczość, upraszczanie problemu, korzystanie z okazji.
Dowody na istnienie nieświadomości: spostrzeganie podprogowe, rozszczepienie, zachowanie posthipnotyczne, ukryte słuchanie, procesy automatyczne, wypieranie
Systemy pojęciowe CEST
Doświadczeniowy - przedświadomy - f. adaptacyjna
Racjonalny - swiadomy - analizy intelektualne
Nieświadomy - źródla snów
Analiza poznawcza systemu dośw. I racj.
Holizm - D - reakcje auto
Analityczny - R - wnioskowanie i kategoryzacja
Emocjonalny - D - przyjemność
Logiczny - R - treść, przyczyny
Przetwarzanie - D- gwałtowne, R - orientacja na czynność odrodzeniową
Kodowanie - D - metafory, obrazy, R - słowa, liczby
Zmiany - D - wolniej, R - szybciej
Dymensje - schematowi i prototypowe (wskaźnik odrębności)
Tożsamość społ - wysoka My-Inni, niska Ja-My
Tożsamość indywid - wysoka Ja-My, niska My-Inni
Efekt asymetrii egocentrycznej - indywid. Ma mniejszy dystans Innych do Ja niż odwrotnie.
Teoria konstruktów osobistych G. Kelly
Idiograficzny - wyjątkowość jednostkowej interpretacji
Nomotetyczny - wspólne procesy funkcjonowania poznawczego, podobne systemy konstruktów
Postulaty: 1)konstruktywność - antycypowanie zdarzeń przez powtarzalnośc struktur 2)indywidualność - odmienne konstrukty, czasem niepowtarzalne 3)organizacji - hierarchiczne układy k 4)dychotomii - złożoność ze skończonej liczby 5)fragmentaryczność - nie musi być biegunowość 6) wyboru 7) uporządkowanie - dot określonej liczby zjawisk by być efektywny 8) doświadczenia 9) modulacji - zmienności 10) wspólnoty - podobne konstrukty personalne na podst takich samych i różnych doświadczeń 11) społeczności - rola społ.
Teoria asymilacji i konstrukcji Scherif, Holland
Warunki asymilacji kontrastu- stopień wieloznaczności, w/y/łącznie info kontekstowej
Soczewkowy model percepcji Egona Brunswika
Wskaźniki percepcyjne nie są wiarygodnymi wskaźnikami obiektywnych właściwości bodźców
Jak uzyskać trafne spostrzeżenie na podstawie nie w pełni wiarygodnych wskaźników?
Reguły wnioskowania wykształcone biologicznie
Teoria ekologiczna Gibsona
Spostrzeżenie jest natychmiastowe i nie zapośredniczone, często wrodzone - aparat sensoryczny wykształcony w procesie ewolucji
Spostrzegamy niezmienniki percepcyjne (stałość percepcji mimo zmiennych warunków) Nie mamy bezpośredniego dostępu do rzeczywistości, a poznajemy ją za pośrednictwem reprezentacji. Reprezentacja znajduje się pomiędzy poznającym podmiotem i poznawanym światem.
Affordance- Większość przedmiotów spostrzegana przez pryzmat ich funkcjonalnej przydatności
Cechy przebywania w VR: interaktywność, teleobecność. Natychmiastowa dostępność, polisensoryczność
Podst właść psych cyberprzestrzeni: ograniczenie doświadczeń, zwiększona liczba kontaktów, elastyczność tożsamości, anonimowość, zrównanie statusu userów, przekraczanie granic przestrzeni, rozciaganie, zagęszczanie czasu, możliwość zapisu interakcji, zmienione stany świadomości, czarne dziury
Psychika:
procesy poznawcze: świadomość, uwaga, spostrzeganie, pamięć, pojęcie, wyobraźnia, język, inteligencja, myślenie
procesy emocjonalne, motywacyjne,
osobowość: potrzeby, temperament, zainteresowanie, zdolności, postawa, samoocena, charakter
Metody badawcze:
Studium przypadku, obserwacje naturalne, badanie psychobio, symulacja komp, eksperyment lab.,samooopis
Cechy świadomości: dynamizm, subiektywizm.
Rodzaje świadomości: aktualne, latentne, ekstrospektywne, introspektywne