NURTY TEORETYCZNE W WYCHOW.Orientacje filozoficzno-pedag.*NATYWIZM-wrodzona natura czlow.(Sokrates,Rousseau,montessori0EMPIRYZM-wplyw środowiska(Arystoteles,Locke,Her bert)behawioryzm.HUMANIZM-kreacja czlow.(Platon,Hessen,Rogers)czlow.jest tworca,kieruje się wartościami. NURTY TEORETYCZNE wg.WOLOSZYNA-PSYCHOLOGICZNY-psychologia eksperymentalna(pajdocentryzm-E.KEY-progresywizam-PIAGET-funkcjonalizmDEWEY) PAJDOCENTRYZM-*koncentruje się na potrzebach dziecka,każdego z osobna*wywodzi się z koncepcji naturalizmu*szkola radosna*kazde dziecko traktowane indywidualnie*dzieci przchodza przez określone stadia rozwoju*powstaja szkoly alternatywne(*plan daltoński-HELEN PARTHURST-szkola sklada się z pracowni,dzieci tworzyly projekty pod okiem i rada nauczycieli*plan mannheimski SICKINGER-testowano uczniow rozsylano ich do klas o roznych poziomach nauczania(wysoki,niski)Striming.*metoda Winnetkowska-WASHBURNE-dzieci w zależności od zaawansowania wiedzy przynależą do klasy*podkreślały aktywizm dziecka-szkoly naturalistyczne:dziecko uczy się przez doświadczenie,szkola uczy do zyciaod rol przez dzialania.*wychowanie samorządne:dzieci ucza się odpowiedzialności za swoje czyny*wychowania permisywne-(Beniamin Spack)-uczyc dziecko inicjatywy,otoczyc miłością,dobra natura dziecka jest deformowana przez polecz.,uczyc rodzicow jak przez wycie. Autorytarne wychow.,dziecko wybiera kanon lektur,dzieciom wolno było wszystko. SOCJOLOGICZNY-(socjologia wychow.)*środowiska wychow.ZANIECKI*wzory kulturowe--LINBON*transmisja wartości-MEAD.*pedagogika spolecznap-praca polecz.-oswiatowa(RADLINSKA)*selekcje polecz.w oswiacie(SZCZEPANSKI)*szkola srodowiskowa*pedagog.krytyczna-*ukryty program(JACKSON)kod językowy(BERNSTEIN)*deschooling*pedagog.emancypacyjna PEDAGOGIKA ANTYAUTORYTARNA-wyrosla z negocjacji au toryt,wychowania,klasycznego,wych,swobodne,promuje antyintelektualne powoduje upadek au toryt.rodzicow i wychow.,traktuje wszystkich jako wolne jednostki,dialog,partnerstwo,prwo do odmienności,samorealizacji,pedagog.przyzwolenia-postpedagogika.ANTYPEDAGOGIKA-*wsłuchanie się w dziecko*uwazali,ze szkola wiezi dziecko*,wzajemne interakcje z dzieckiem*uznawali otwarty model*bycie w pobliżu 2 osoby,*dziecko uczy się także w domu BEHAIORYZM-wywarl wpływ na metodyke wychow.PSZYCHOANALIZAROGERS humanistyczna,niedyrektywna)*gotowość sluchania dziecka*powstrzymanie się od wyrazania ocen,krytyki,*poszanowanie umiejętności dziecka.*edukacja elastyczna(fuscholing)ped.postaci-gestalt-terapiaMORENO.PIRS. uczenia przez ambicje,postawy,przezywanie czegos metoda teatralna,interakcji komunikowanie się ludzi negocjacje. SOCJOLOGIA WYCHOW.PROBLEMATYKA SRODOW.WYCHOW.-*Florian Znaniecki-pierwszy socjolog w Polsce,czlow,zabawy(klasa prozniacza)czlow.pracy(praca fizyczna).czlow.dobrze wychowany(inteligencja)-typy osobowości-czlow.zboczeniec,dewiant(wyroznia się),zajmowal się oddziaływaniem kręgów polecz(mikro,makro,mezo-spoleczn.)środowiska odzialywania bezposr.(rodzina ,rówieśnicy)pośredniego(kino ,szkola)*HALASINSKI-kultura elitarna,i ludowa *LINTON--wzory kulturowe osobowość spoleczna,w danym kregu jezyk,zachow,kultura.ZACHOWANIE-opiera się na wartościach przekaz.z pokol.na pokol.,transmisja wartości,starsi SA autorytetem i przkazuja wartości mlodym.*MARGARET MEAD-kultur.popularna,polecz,konfiguratywnie dla młodszego i starszego pokolenia*PRENSKY-stwierdzil ze mlodzito cyfrowi”nowoczesni tubylcy”,a starsi to cyfrowi imigranci,mlodzi maja swój kod,a starsi nie nadążają za nimi.*PEDAGOG.SPOLECZNA-*Radlinska-praca polecz-oswiatowa.*Szczepanski-selekcje polecz. w oswiacie.PEDAGOG.KRYTYCZNA-Jackson-ukryty program(szkola,zjawiska, pozadydakty,dla wykrztal.)*Bernstein-kod językowy*Illich-descholing(krytyka szkoly) HABERMAS JURGEN-krytyczna szkola frankfurcka,narzucane programy,kolonizuja ludzi,pedagogik.wykorzystana jako mechanizm przemocy,trzeba uprawiac negocjacje wtedy powstanie zgoda,wychow.nie jest potrzebny lansowal pedagog. Wyzwolenai,nauczyciel powinien uczyc krytyzmu,upomniec się o swoje.3 STADIA ROZWOJU-*poziom przedkonwencjonalny(unikanie kary)*poziom konwencjonalny(konformizm)*p.pokonwencjonalny PRZEMOC SYMBOLICZNA-narzucanie dominującej kult.innym Stratyfikacja pierwotna-w oswiacie dziecko dzidziczy poziom wykrztal. Rodzicow.*Strat. wturna-wykrztal.rodzicow wpływa na aspiracje dziecka. BERNSTEJN-kod ograniczony(w domu w szkoleto dziecko ma klopoty)kod rozwiniety(zwiekszone już na starcie0 *związek po miedzywladza,wiedza, a edukacja. *rola nauczyciela-nie narzuca otwiera oczy na zjawiska i nierówności NURTY KULTUROWE W WYCHOW.(wg.Woloszyna) PEDAGOG.KULTURY-*personalizm wartości(hessen)*pedagogika egzystencjalna*pe dag.czsu wolnego(Huizing)*pe dag.tworczosci*mediaPEDAG.MIEDZYKULTUROWA-*wielokulturpwosc(globalizacja)*pedagogika pogranicza(decentracja)*stygmaty.dialog(Buber)POSTMODERNIZM:*torie socjolingwistyczna*konstrukcja znaczen*relatywizm. -wydobywanie z człowieka tkwiących w nim cnot egzystencjalizm*Sart-jestesmy skazani na wolność,ale drugi wolności pozbawia nas jej,jest zagrozeniem dla naszej wolności *CAMUS.JASPERS-egzystencja ludzka w skrajnych przypadkach,człowiek rozerwany po miedzy tym co materialne a transcedentalne ,w komunikacji z Innu=ymi odkrywamy swoje „ja” MARSEL-roznica miedzy być i mieć chec posiadania zabija chec istnienia 1)egzystencja a nie esencja istnienia2)dramatyczne ujecia lasu nadludzkiego3)akcentowanie wolności i autentyzmu przeciw konwenansom TOUNBEE ALBERT:rasizm,nietolerancja 1)ucieczka-ksenofobia lek przed obcością 2)dominacja-kolonalizm 3)adaptacja- przystosowanie się do obcej kultury 4)integracja-synteza zachowanie kultury tolerancja naszego kraju DECENTRACJA -patrzenie z wielu perspektyw POSTMODERNIZM -neguje tradycyjne wartości traca znaczenie pojecia modernistyczne wszystko jes względne najwarzniejsz jest interpretacja znaczen.ORIENTACJE BADAWCZE W POLSKIEJ TEORI WYCHOWANIA wg Sliwerskiego-*psychologiczna(zaborowski,lobocki,Konarzewski)*socjologiczna(Znaniecki,Mysłakowski,Kwieciński)*normatywno-ideologiczny(muszynski0*elektywna(podręczniki)*normatywno filozoficzna(kurnowski) ORIENTACJA SOCJOLOGICZNA-badanie srodow społecznych adaptacyjna dla wychowania(mikro i makro struktury)NORMATYWNA -skupia się na celach wychowania,zalozoenia światopoglądowe,filozofia.PEDAGOGIKA ANTYMETODOLOGICZNA-*tradycyjna ciaglos,wywodzi się z filozofi,powiazana z psychologia wpływa na obszar badan.*fe nomologiczna-praktyka*scjentystyczna-obiektywizacja procesu wychowania,eksperyment,badania,*antymetodologiczna-rozwazania krytyczne KWIECINSKI-Ortodoksja-50-60 wlasciw teoria socjologiczna*heterodoksja-scieraja się rudne koncepcje70-8- teoria krytyczna*heterogeniczność-wielepochodzen,zachwyt różnorodnością IDEOLOGIA WYCHOWANIA(wg.KOHLBERGAI MAYERA)ideologia romantyczna-ROUSSE,FREUND,MONTESSORI,KORCZAK- Pajdocentryzm-dojrzewanie(organiczny wzrost)-cele wychowania-ujawienie wrodzonych dyspozycji-wartosci jednostki-koncentracja na samorealizacje-wiedza na subiektywne przezycie-IDEOLOGIA TRANSMISJI-(HERBERT,MUSZYNSKI,BEHAAWIORYSCI)Akulturacja,uczenie się-Teoria rozwoju uczenie się-Cel wychow.-urabianie zgodnie ze standardami kulturowy-Wartosci-cukces-Koncentracja-przystosowanie do tego co ustalone kulturowo-Wiedza-obiektywna,mierzalna. IDEOLOGIA PROGRESYWNA(DEWEY,PIAGET,KOLBERG)-Interakcje-Teoria rozwoju-potep wg stadiow-Cele wychow-pomoc w osignieciu coraz wyższych studiow rozwoju-Wartosci-wzrost kompetencji Koncentracja-aktywnosc jednostki w rozwiązywaniu konfliktow-Wiedza-uzyteczna,pragmatyczna. ENCYKLOPEDYZM-jak najwięcej informacji transmisji FORMALIZM-uczenie rozwiązywania problemow UZYTECZNA-progresywna.IDEOLOGIE EDUKACUJNE(wg ONEILA)-NEOKONSERWATYZM-Wartosci-przywiazanie do wartości tradycyjnych:religia,rodzina,narodWychowanie—surowe,autorytarne.Krztalcenie-standardy programowe,testy osiągnięć,egzaminy-Szkola-jednolita wysoki poziom edukacji- Krytyka-przemoc symboliczna-NEOLIBERALIZM-Wartosci-wolnosc jednostki,konkurencja,prywatyzacja,-Wychowanie-swobodne-Krztalcenie-uwarunkowanie szkolnictwaSzkola-rozsadza system edukacji bezpłatnej,roznice jakości krztalcenia.NURT RADYKALNY-Wartosci-krytyka ideologicznego charakteru edukacji-Wychowanie-w tolerancji-Krztalcenie—wielokulturowe-Szkola-otwarta interakcja i dialog-Krytyka-etnocentryzm,relatywizm ROZWOJ IDEOLOGII WYCHOW W SPOLE EUROPEJSKIM wg BULINSKIEGO- koncepcje modeli wychow-1)SPOLECZENSTWO TYPU PIERWOTNEGO-a)cechy polecz-egalitarne,wiezy powinowactwa,brak światopoglądu,gospod zbieracko lowiecka.b)obraz dziecka- dziecko jako potencjalny doroslyb)srodow wprowadzające kulture-wspulnota plemienna,uczestnictwo w zyciu doroslymd)sposób przyswajania kultury-uczenie się przez doświadczenie.2)RELIGIJNE-a)chierarchijne wiezy pochodzenia,jednolitość światopoglądów w gospod rolnyc b)dziecko jako niepelny dorosły c)wspolnota lokalna rodzinna-rod,dziecko uczestniczy w zyciu dorosłym d)uczenie się przez doświadczenia,nauczania 3)NOWOZYTNEGO-a)demokratyczne wiezy instytucjonalne różnorodność światopoglądów,gospod.przemyslowa b)dziecko jako przyszly dorosły c0rodzina jako instytucja wychowawcza,nie uczestniczy w zyciu dorosłych. D)uczenie się przez doświadczeni i nauczanie ROZWOJ IDEOLOGII wg BULINSKIEGO 1)EPOKA OSWIECENIE- a)społeczeństwo:stanowe schylek feudalizmu b)kult :rozumu nauki c)rodzina jako:zw społeczny,rodzicielstwo to dyscyplina d)dziecko jako projekt dla rodu e)szkola dla elit.2)wiek XIX a)klasowe wczesny kapitalizm b)rodziny narodu c)instytucja,kontrolai milosc d)projekt dla narodu e)dualizm dla elit i ludowa 3)wiek XX a)demokratyczne,kapitalizm produkcyjny b)dziecka demokracji c)związek uczuciowy,ochrona i milosc d)osoba e) powszechna 4)PONOWOCZESNOSC - a0demokratyczne,kapitalizm konsumpcyjny b)konsumenta,indywidualizm c)czysta relacja,partnerstwo d0partner każdy dla siebie e)urynkowiona UWARUNKOWANIA WYCHOWAWCZE:cechami dziecka,zdolnościami*kulturowo w roznych środowiskach *środowiskowe(rodzina,szkola,media) CECHY DZIECKA-*wrodzone-cechy dziedziczne-inteligncja-ekstrawersja *uwarunkowane środowisko-poziom wrażliwości TYPOLOGIA EYSENCKA- MELANCHOLIK nastrojowy niespokojny,surowy,powazny,pesymistyczny,powściągliwy FLEGMATYK-bierny,zamyslony,opanowany,polegliwy,spokojny,staly. INTROWETYK-szuka uspokojenia,wrażliwy na stymulacje,latwiej się uczy,tendencja do reagowania lekiem,podatność na nerwice,narkotyki EKSTRAWERTYK-szua stymulacji,stabilny emocjonalnie,aktywny,towarzyski,optymista,metoda wychowania-nagrody i kary,podatność na agresje,alkohol ekstrawertyk,oszustwa i rozbuj.CHOLERYK-przewrazliwiony,niespokojny,agresywny,impulsywny,aktywny SANGWINIK-towarzyski,otwarty,rozmowny,kontaktowy,otwary ,rozmowny. SAMOOCENA-wplywa na kontakty z innymi,niska samoocena,wysoka samoocena odrzucenia przez grupe adekwatna odpowiedz.*z niska samoocena-zadania które nie przynosza jej satysfakcji *motywacja osiągnięć-lek przed Praszka dlatego nie osiaga sukcesu,albo podejmuja ryzyko,dlatego nie SA nastawieni na sukces.*cele musza być realistyczne,wiem ze je osiagne*uwzglednia możliwość popełnienia bledu*dziecko nie może być przekonane,ze wynik nie zalezy od niego wyuczona bezradność,*poczucia kontroli,sprawstwa OKRESY ROZWOJOWE- 1)niemowlęcy 2)wiek poniemowlecy 3-6 zabawa swobodna 4)młodszy wiek szkolny 6,7-11,12 (uczenie się rozwiniete dojrzałość szkolna,pisanie czytanie,samokontrola,dyscyplina.5)wiek dorastanie12-17 nierownowaga szuka oparcie w rówieśnikach 6)wiek młodzieńczy 17-22 rozbudzenie intelektualne sterowanie rozwojem,przymusowe zastapienie wyborem 7)wiek wczesniej dorosłości 24-35 8)wiek sredni 40-50 9)wiek poznej dorosłości niepokój o zdrowie STADIA ROZWOJU POZNAWCZEGO wg PIAGETA-sensomotoryczna(0-2)-przedoperacyjne2-7-operacji konkretnych7-15 operacji formalnych 7-15-STADIA ROZW MORALNEGO wg KOHLBERGA- Poziom 1)przedkonwencjonalny egocentryzm 2)konwencjonalny -normy 3)autonomiczny(zasady0 Orientacja-*nakare i posłuszeństwo*instrumentalno relatywistyczne*zdolności interpersonalne* prawo i autorytet*legalistyczna(kodeks moralny)*zgodnie z sumieniem. STADIA ROZW wg EPIKSONA-Stadium 0-2 Kompetencje-nabywanie ufności-Kryzys-poczucie nieufności.3-5-walka o autonomie-poczucie niepewności-5-7inicjatywa zabawa ekspansja-poczucie winy-7-13-identyfikacja z kompetentnyi-poczucie niższości-13-17 poszukiwanie torzsamosci-dyfuzja tożsamości-Mlodziez-dojrzalosc do intymności -izolacja-Dorosli-zysiodajnosc produktywna-poczucie nieprzydatności-Starosc-bilansowanie drogi zyciowej-satysfakcja-poczucie braku sensu. ZEATAWIENIE WARTOSCI TRADYCYJNYCH I WSPOLCZESNYCH.Wartosci-orientacja-Tradycyjne -spoleczna-Wspolczesne-indywidualistyczna- 2) Ethos-pracy-konsubcji3)miara sukcesu-uznanie społeczne-przyjemnosc chedoizm4) cenione cele-prospoleczne-materialne5)idee soleczne-rownosc wspolpraca-wolnosc konkurencyjn6)potrzeby-spoleczne bezpieczeństwo-rozwoj samorealizacja7)instytucja samorealizacji(autorytet)-rodzina ,kościół,szkola,kraj-media,kultura popularna8)odniesienia-tozsamosc spoleczna zakorzenienie-ruchliwosc otwartość. MODEL RODZINY-Tradycyjna-*wielopokoleniow,patriarchalna,maz pracuje zona zajmuje się dziecmi,funkcje prokreacyjne,opiekuncze ,emocjonalne,wychowawcze,socjalizacyjne,statusowe,ochronne,ekonomiczne. Wspolczesna*nuklearna,partnerska,praca zawodowa kobiety dzielenie się obowiązkami,funkcje prokreacyjne,emocjonalne,wychowawcze. STYLE WYCHOWANIA-Autoktytyczny-metoda wychowania*nauczanie wymagania*kontrola postaw i zachown,tak by odpowiadali surowymi zasadami*wpajanie szacunku i posłuszeństwa dla tradycji,autorytetu -Zachowania rodzicow*rodzice stosuja kary stawiaja surowe wymagania i scisla kontrole,wymagaja posłuszeństwa zachowuja dystans i chlod w okazywaniu uczuc Zachowania dzieci*u dzici występuje nieufność,wycofanie brak spontaniczności,nieposłuszeństwo wobec rodzicow i agresja wobec rówieśników. DEMOKRATYCZNA1)wychowanie polega na kierowaniu aktywnością dziecka poprzez ustalanie regol uwzględnia jego opinie.wychowanie wrazliweakceptujaca,koncentracja na dziecku 2)rodzice ustalaja reguly,ale tez szanuja opinie dziecka,wyjaśniają mu swe decyzje oczekuja od dziecka zachowan adekwatnych do jego wieku i zdolności SA kochajacy i konserwatywni 3)dziecko wykazuje samokontrole wspolpraca z rodzicami jest towarzysko asertywna nie zalezna nastawiona na sukcesy wierzy we wlasne sily. LIBERALNY1)wychowanie swobodne pozwala dziecku na kierowanie swym zachowaniem akceptacja i koncentracja na dziecku 2)rodzice stawiaja dziecku nie wielkie wymagania,rzadko karza ,kochajacy,wpływający 2)dziecko się czuje,nieograniczone ale mu dojrzalsi odpowiedzialności spol i kontroli impulsow ZANIEDBUJACY-1)wychowanie nie wrażliwe nie wymagaja nie kontroluja koncentracja tylko na rodzicach 2) rodzice poświęcają Malo dziecku czsu brak zainteresowania wsparcia nie angażują się w sprawy dzici unikaja komunikacji 3) dziecko stara się zwrocic uwage na siebie uwage trudnymi zachowaniami wystepuje niska koncentracja emocjonalna. NIEPRAWIDLOWE POSTAWY RODZICIELSKIE wg ZIEMSKIEJ -odtracajaca,unikajaca,wymagajaca,chroniaca,8dystans*dominacja*uleglosc*koncentracja