ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY
Zadania Oddziałów Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego
opiniowanie pod względem sanitarnym planów zagospodarowania przestrzennego, wyboru miejsca pod budowę oraz projektów budowy
kontrola przestrzegania wymagań sanitarnych, higienicznych i zdrowotnych w stadium opiniowania dokumentacji lokalizacyjnej i projektowo-technicznej oraz opracowywanie odnośnych projektów postanowień w przedmiocie opinii sanitarnej
kontrola pod kątem zgodności z wymogami zdrowotnymi stosowanych procesów materiałów i procesów technologicznych w różnego rodzaju obiektach będących w stadium ich realizacji
uczestnictwo w dopuszczaniu do eksploatacji nowouruchomionych obiektów czy też urządzeń, dotyczy to też obiektów i urządzeń modernizowanych czy przebudowywanych
uczestniczenie w postępowaniu w sprawie oddziaływania na środowisko inwestycji mogących znacząco pogorszyć stan środowiska
przygotowywanie projektów sprzeciwu w kwestii oddawania do eksploatacji obiektów nie spełniających wymogów sanitarno-technicznych
prowadzenie dokumentacji inwestycyjnego nadzoru zapobiegawczego, opracowywanie sprawozdawczości, wykonywania zaleceń pokontrolnych jednostek nadrzędnych
udzielanie informacji osobom postronnym z zakresu działania zapobiegawczego nadzoru sanitarnego
współpraca z organami administracji państwowej i lokalnej oraz z innymi organami inspekcji
Budynki istotne ze względów sanitarno-epidemiologicznych
zakłady żywienia zbiorowego
zakłady zajmujące się produkcją żywności
hurtownie farmaceutyczne, apteki ogólnodostępne, punkty apteczne
zakłady opieki zdrowotnej
gabinety kosmetyczne, odnowy biologicznej
gabinety fryzjerskie
salony tatuażu
placówki oświatowe
cmentarze komunalne i wyznaniowe
Państwowy IS
zgłoszenia sprzeciwu przeciwko uruchomieniu wybudowanego lub przebudowanego zakładu pracy lub innego obiektu budowlanego
zgłoszenia sprzeciwu przeciwko dopuszczeniu do obrotu materiałów stosowanych w budownictwie lub innych wyrobów mogących mieć wpływ na zdrowie ludzi
zgłoszenie sprzeciwu wstrzymuje dalsze działania do czasu wydania decyzji przez Państwowego IS wyższego stopnia
Państwowi IS są uprawnieni do zabezpieczenia pomieszczeń, środków transportu, maszyn i innych urządzeń mogących mieć wpływ na zdrowie ludzi
Wymagania ogólnobudowlane
wybudowanie budynku użyteczności publicznej, z uwzględnieniem wymagań higieny, prawidłowo zlokalizowanego, we właściwie urządzonych pomieszczeniach, przestrzeganie czystości i porządku przez personel pracujący w nim daje najlepsze zabezpieczenia przed występowaniem i rozwojem zatruć pokarmowych, zakażeń wewnątrzustrojowych, ch. zakaźnych i ch. zawodowych
Ustawa Prawo budowlane
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakie powinien spełniać budynek
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Obiekt budowlany należy tak projektować i budować, aby zapewnić i spełnić podstawowe wymagania
bezpieczeństwo konstrukcji
bezpieczeństwo pożarowe
bezpieczeństwo użytkowania
odpowiednie warunki higieniczne i zdrowotne oraz ochrony środowiska
dostępność dla niepełnosprawnych
oszczędność energii i odpowiednia izolacyjność cieplna przegród
Budynek musi być zaopatrzony w:
wodę (do spożycia przez ludzi i do celów przeciwpożarowych)
energię elektryczną
paliwo ogrzewania lub inny system dający ciepło
system usuwania ścieków, wody opadowej i odpadów
Budynek powinien być zaprojektowany i wykonany z takich materiałów i wyrobów w taki sposób, aby nie stanowił zagrożenia dla higieny i zdrowia użytkowników i sąsiadów, w szczególności w wyniku
wydzielania się gazów toksycznych
szkodliwych pyłów lub gazów w powietrzu
niebezpiecznego promieniowania
zanieczyszczenia lub zatrucia wody
nieprawidłowego usuwania dymu i spalin oraz nieczystości i odpadów w postaci stałej lub ciekłej
występowanie wilgoci w elementach budowlanych lub na ich powierzchniach
ograniczenia nasłonecznienia i oświetlenia naturalnego
przedostawania się gryzoni do wnętrza
Strefa ochronna
ma na celu zabezpieczenie ludności danego rejonu przed ujemnym dla zdrowia działaniem zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego powodowanych przez zakład przemysłowy
zakłady wydzielające substancje zanieczyszczające powietrze podzielono na 5 klas w zależności od rodzaju produkcji (I - zakłady najbardziej uciążliwe, V - najmniej uciążliwe)
~ II - topialnie tłuszczów z ryb i rzeźnie
~ IV i V - większość zakładów spożywczych
Zakończenie budowy
inwestor, w stosunku do którego nałożono obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego, jest obowiązany zawiadomić stosowne organy o zakończeniu budowy (Państwową Inspekcję Sanitarną, Oddziały Państwowej Inspekcji Pracy, Państwową Straż Pożarną)
organy zajmują stanowisko w sprawie zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym
nie zajęcie stanowiska przez wymienione organy, w terminie 14 dni od dni otrzymania zawiadomienia, traktuje się jako potwierdzenie zgodności
Podanie o odbiór sanitarno-higieniczny
projekt budowlany i technologiczny zaopiniowany pod względem sanitarno-higienicznym, projekt budowlany powinien być uzgodniony przez Państwowego IS lub przez rzeczoznawcę ds. sanitarno-epidemiologicznych, wykaz rzeczoznawców dostępny jest w siedzibie Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
decyzja o pozwoleniu na budowę lub zmianie sposobu użytkowania lub przyjęcie zgłoszenia robót
aktualny wynik badania wody
oświadczenie kierownika budowy o zakończeniu budowy lub wpis kierownika budowy w dzienniku budowy o zgodności obiektu z projektem budowlanym
pomiary skuteczności wentylacji mechanicznej, zaświadczenie kominiarskie o drożności przewodów kominowych
NIP i REGON
podczas odbioru należy przedłożyć do wglądu
książeczki zdrowia pracowników
atesty, aprobaty techniczne materiałów wykończeniowych oraz maszyn i urządzeń
Lokalizacja pomieszczeń pracy
pomieszczenia stałej pracy nie powinny być lokalizowane poniżej poziomu otaczającego terenu, chyba że wymaga tego rodzaj produkcji (chłodnie, rozlewnie win itp.)
~ wyjątek: garaże, kotłownie, warsztaty podręczne, pomieszczenia handlowe, usługowe i gastronomiczne w ulicznych przejściach podziemnych, w podziemnych stacjach komunikacyjnych i tunelach, w domach handlowych i hotelach oraz obiektach zabytkowych
Ochrona czystości powietrza
budynek przeznaczony na pobyt ludzi i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane tak, aby w pomieszczeniach zawartość w powietrzu stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, wydzielanych przez grunt, materiały i stałe wyposażenie oraz powstających w trakcie użytkowania zgodnego z przeznaczeniem pomieszczeń, nie przekraczała wartości dopuszczalnych, określonych w przepisach sanitarnych oraz bezpieczeństwa i higieny pracy
jeżeli w powietrzu wywiewanym z pomieszczenia występują niedopuszczalne stężenia substancji szkodliwych, należy zastosować urządzenia unieszkodliwiające je przed wyemitowaniem do atmosfery
w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi, w którym jest wymagane zachowanie szczególnej czystości, stosowanie grzejników z rur ożebrowanych jest zabronione
w pomieszczeniach, w których mogą znajdować się mieszaniny wybuchowe palnych par, pyłów lub gazów z powietrzem, powierzchnie podłóg powinny być wykonane z materiału nie powodującego iskrzenia mechanicznego lub wyładowań elektrostatycznych
budynek przeznaczony na pobyt ludzi, dla inwentarza żywego, do produkcji i przechowywania artykułów spożywczych lub farmaceutycznych nie może być wykonany z materiałów emitujących związki (gazy, pary, pyły) szkodliwe dla zdrowia lub zapachowe w stopniu przekraczającym ich dopuszczalne stężenia
ściany i sufity pomieszczeń pracy, w których wydzielają się substancje szkodliwe dla zdrowia lub pyły niebezpieczne pod względem wybuchowym, powinny mieć pokrycie ochronne, zabezpieczające przed adsorpcją i gromadzeniem się pyły oraz powinny być przystosowane do łatwego oczyszczenia lub zmywania
jeżeli związki emitowane przez materiały w niedopuszczalnym stężeniu jedynie przez ograniczony czas, dopuszcza się ich stosowanie pod warunkiem, że użytkowanie budynku lub pomieszczeń, w których materiały te zostały zastosowane, nastąpi dopiero po upływie terminu karencji, a w przypadku materiałów emitujących zanieczyszczenia pylaste lub włókniste - po stwierdzeniu przez właściwego państwowego IS osiągnięcia stanu zanieczyszczenia powietrza, zgodnego z przepisami w sprawie dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia wydzielanych przez materiały budowlane, urządzenia i elementy wyposażenia
dopuszczalne stężenia (A - stały pobyt ludzi, magazynowana i produkowanie żywności, B - inne)
benzen - A10 i B20
fenol - A20 i B50
ksylen - A100 i B150
ozon - A100 i B150
zakres ograniczeń
azbest - niedopuszczalny dodatek azbestu w materiałach budowlanych
benzen - dopuszczalna zawartość w mat. budowlanych do 0,1% ich masy
Wentylacja i klimatyzacja
wentylację mechaniczną lub grawitacyjną należy zapewnić w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, w pomieszczeniach bez otwartych okien, w także w innych pomieszczeniach, w których ze względów zdrowotnych, technologicznych lub bezpieczeństwa konieczne jest zapewnienie wymiany powietrza
klimatyzację należy stosować w pomieszczeniach, w których ze względów użytkowych, higienicznych, zdrowotnych lub technologicznych konieczne jest utrzymywanie odpowiednich parametrów powietrza wewnętrznego
w pomieszczeniach zagrożonych wydzielaniem się lub przenikaniem na zewnątrz substancji szkodliwej dla zdrowia lub substancji palnej, w ilościach mogących stworzyć zagrożenie wybuchem, należy stosować dodatkową, awaryjną wentylację wywiewną, uruchamianą od wewnątrz i z zewnątrz pomieszczenia oraz zapewniającą wymianę powietrza dostosowaną do jego przeznaczenia, zgodnie z przepisami BHP
w pomieszczeniu, w którym proces technologiczny stanowi źródło substancji szkodliwych o niedopuszczalnym stężeniu lub uciążliwym zapachu, należy stosować odciągi podłączone do wentylacji ogólnej- w instalacjach wentylacji i klimatyzacji nie może łączyć ze sobą przewodów z pomieszczeń o różnych wymaganiach użytkowych i sanitarno-zdrowotnych
w pomieszczeniach, które należy chronić przed wpływem zanieczyszczeń z pomieszczeń sąsiadujących i z otoczenia zewnętrznego, należy stosować wentylację mechaniczną nadciśnieniową
recyrkulację powietrza można stosować, gdy przeznaczenie wentylowanych pomieszczeń nie wiąże się z występowaniem bakterii chorobotwórczych, z emisją substancji szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych zapachów
Powietrze wywiewane
powietrze wywiewane z budynków lub pomieszczeń, zanieczyszczone w stopniu przekraczającym wymagania, powinno być oczyszczone przed wprowadzeniem do atmosfery
wyrzutnie powietrza w instalacjach wentylacji i klimatyzacji, powinny być zabezpieczone przez opadami atmosferycznymi i działaniem wiatru oraz być zlokalizowane w miejscach umożliwiających odprowadzenie wywiewanego powietrza bez powodowania zagrożeń zdrowotnych użytkowników budynków i ludzi w jego otoczeniu oraz wywierania szkodliwego wpływu na budynek
przewody instalacji klimatyzacji, przewody stosowane do recyrkulacji powietrza i prowadzące powietrze zewnętrzne powinny mieć izolację cieplną i przeciwwilgociową, a połączenia wentylatorów z przewodami wentylacyjnymi powinny być wykonane za pomocą elastycznych elementów
Ochrona przed promieniowaniem jonizującym i polami elektromagnetycznymi
współczynnik ograniczający stężenie radu-226 w materiałach budowlanych nie powinien przekraczać 185 Bq/kg
dla pracowników dawka graniczna, wyrażona jako dawka skuteczna wynosi 20 mSv w ciągu roku kalendarzowego, dawka może być w danym roku kalendarzowym przekroczona do wartości 50 mSv, pod warunkiem, że w ciągu kolejnych 5 lat jej wartość nie przekroczy 100mSv
budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi nie może być wzniesiony na obszarach stref, w których występuje przekroczenie dopuszczalnego poziomu oddziaływania pola elektromagnetycznego
Ochrona przed zawilgoceniem i korozją biologiczną
budynek powinien być zaprojektowany w taki sposób, aby opady atmosferyczne, woda w gruncie i na jego powierzchni, woda użytkowa w budynku oraz para wodna w powietrzu w tym budynku nie powodowały zagrożenia dla zdrowia i higieny użytkowania
budynek podstawiony na gruncie, na którym poziom wód gruntowych może powodować przenikanie wody do pomieszczeń, należy zabezpieczyć za pomocą drenażu zewnętrznego lub w inny sposób przez infiltracją wody do wnętrza oraz zawilgoceniem
ściany piwnic budynku oraz stykające się z gruntem elementy budynku wykonane z materiałów podciągających wodę kapilarnie, powinny być zabezpieczone odpowiedni izolacją przeciwwilgociową
dachy, tarasy, balkony
dachy i tarasy powinny mieć spadki umożliwiające odpływ wód opadowych z topniejącego śniegu do rynien i wewnętrznych lub zewnętrznych rur spustowych
dachy budynkach o wysokości powyżej 15m nad poziomem terenu powinny mieć spadki umożliwiające odpływ wody do wewnętrznych rur spustowych
w budynku wolno stojącym o wysokości do 4,5m i powierzchni dachu do 100m2 dopuszcza się niewykonanie rynien i rur spustowych, pod warunkiem ukształtowania okapów w sposób zabezpieczający przez zaciekaniem wody na ściany
balkony i tarasy powinny mieć posadzki wykonane z materiałów nienasiąkliwych, mrozoodpornych i nie śliskich
dachy w budynkach o wysokości powyżej 15m nad poziomem terenu powinny mieć spadki umożliwiające odpływ wody do wewnętrznych rur spustowych
zagrzybienie i ochrona przez nimi
w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi rozwiązania materiałowo - konstrukcyjne zewnętrznych przegród budynku,
warunki cieplno - wilgotnościowe, a także intensywność wymiany powietrza w pomieszczeniach powinny uniemożliwić powstanie
zagrzybienia
do budowy zaleca się stosowanie materiałów, wyrobów i elementów budowlanych odpornych lub uodpornionych na zagrzybienie i inne formy biodegradacji, odpowiednio do zagrożenia korozją biologiczną
przed rozpoczęciem przebudowy, rozbudowy lub zmiany przeznaczenia budynku, w przypadku stwierdzenia występowania zawilgocenia i oznak korozji biologicznej, należy wykonać ekspertyzę mykologiczną i na podstawie jej wyników - odpowiednie roboty zabezpieczające
ochrona przed hałasem i drganiami
budynek i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby poziom hałasu, na który będą narażeni użytkownicy lub ludzie znajdujący się w ich sąsiedztwie, nie stanowił zagrożenia dla ich zdrowia, a także umożliwiał im pracę, odpoczynek i sen w zadowalających warunkach
pomieszczenia w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej należy chronić przed hałasem:
zewnętrznym przenikającym do pomieszczenia spoza budynku,
pochodzącym od instalacji i urządzeń stanowiących techniczne wyposażenie budynku
powietrznym i uderzeniowym, wytwarzanym przez użytkowników innych mieszkań, lokali użytkowych lub pomieszczeń o różnych wymaganiach użytkowych
budynek, w którym ze względu na prowadzoną w nim działalność lub sposób eksploatacji mogą powstawać uciążliwe dla otoczenia hałasy lub drgania, należy kształtować i zabezpieczać tak, aby poziom hałasów i drgań przenikających z pomieszczeń tego budynku nie przekraczał wartości dopuszczalnych
budynki mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej należy sytuować w miejscach najmniej narażonych na występowanie hałasu i drgań, tzn. w odpowiednich odległościach od tych źródeł
jeżeli hałasy i wibracje mimo to występują i poziomy ich przekraczają wartości dopuszczalne należy stosować skuteczne zabezpieczenia: elementy amortyzujące drgania oraz osłaniające przed hałasem
należy też zastosować racjonalne rozmieszczenie pomieszczeń w budynku i zapewnienie wymaganej izolacyjności przegród zewnętrznych
w budynkach przegrody zewnętrzne i wewnętrzne, a także elementy budowlane powinny mieć izolacyjność akustyczną nie mniejszą od określonej w Polskiej normie dotyczącej izolacyjności akustycznej przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych:
od dźwięków powietrznych dla: ścian zewnętrznych, stropodachów, ścian wewnętrznych, okien w przegrodach zewnętrznych, drzwi i okien wewnętrznych
od dźwięków powietrznych i uderzeniowych dla stropów (bez względu na rodzaj zastosowanej nawierzchni podłogowej)
pomieszczenia techniczne
zabrania się sytuowania przy pomieszczeniach mieszkalnych pomieszczeń technicznych o szczególnej uciążliwości, takich jak szyby i maszynownie dźwigowe lub zsypy śmieciowe, wymaganie to nie dotyczy nadbudowy lub adaptacji strychu a cele mieszkaniowe
ściany i stropy oraz inne elementy budowlane pomieszczeń technicznych powinny mieć konstrukcję uniemożliwiającą przenikanie z tych pomieszczeń hałasów i drgań do pomieszczeń wymagających ochrony
pojemniki i kontenery na odpady stałe zlokalizowane na zewnątrz
odległość miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stałe powinna wynosić co najmniej 10m od okien i drzwi do budynków przeznaczonych na pobyt ludzi i co najmniej 3m od granicy z sąsiednią działką
nie powinna wynosić więcej niż 80 m od najdalszego wejścia do obsługiwanego budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymaganie to nie dotyczy budynków na terenach zamkniętych.
zbiorniki na odpady powinny mieć nieprzepuszczalne ściany i dno, szczelne przekrycie z zamykanym otworem wsypowym oraz zamykanym otworem bocznym do usuwania odpadów, do zbiorników tych należy doprowadzić utwardzony dojazd
urządzenia zsypowe - urządzenie zsypowe zainstalowane w budynku powinno odpowiadać następującym warunkom:
nie może być usytuowane bezpośrednio przy ścianach pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi oraz w odległości mniejszej niż 2 m od drzwi wejściowych do tych pomieszczeń,
powinno być zabezpieczone przed zamarzaniem,
komora wsypowa powinna być wydzielona pełnymi ścianami, spełniającymi wymagania § 216 ust. 1, a także mieć drzwi o szerokości co najmniej 0,8 m, umieszczone w sposób umożliwiający dostęp osobom niepełnosprawnym,
otwór wsypowy powinien mieć zamknięcie chroniące przed wydzielaniem się woni z rury zsypowej,
nad najwyżej położonym otworem zsypowym powinna znajdować się górna komora zsypu z urządzeniami do czyszczenia i dezynfekcji urządzenia zsypowego
górna i dolna komora zsypu powinny mieć:
ściany i posadzkę z materiału nienasiąkliwego, łatwo zmywalnego
urządzenia do spłukiwania zimną i ciepłą wodą
wpust kanalizacyjny
dopływ powietrza oraz niezależną wentylację wywiewną
wejścia bez progów, zamykane drzwiami pełnymi, otwieranymi na zewnątrz
elektryczną instalację oświetleniową
oszczędność energii i izolacyjność cieplna
budynek i jego instalacje ogrzewcze, wentylacyjne i klimatyzacyjne powinny być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby ilość energii cieplnej, potrzebnej do użytkowania budynku zgodnie z jego przeznaczeniem, można było utrzymać na racjonalnie niskim poziomie.
dla budynku mieszkalnego wielorodzinnego i zamieszkania zbiorowego wymagania uznaje się za spełnione, jeżeli przegrody budowlane odpowiadają wymaganiom izolacyjności cieplnej
oświetlenie i nasłonecznienie
pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi powinno mieć zapewnione oświetlenie dzienne, dostosowane do jego przeznaczenia, kształtu i wielkości
w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi stosunek powierzchni okien, liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1:8, natomiast w innym pomieszczeniu, w którym oświetlenie dzienne jest wymagane ze względów na przeznaczenie - co najmniej 1:12.
jeśli pomieszczenie jest przeznaczone do stałej pracy, zastosowanie wyłącznie sztucznego oświetlenia wymaga uzyskania zgody właściwego państwowego IS, wydanej w porozumieniu w właściwym okręgowym Inspektorem Pracy
dopuszcza się oświetlenie pomieszczenia przeznaczonego na pobyt ludzi wyłącznie światłem sztucznym, jeżeli:
oświetlenie dzienne nie jest konieczne lub nie jest wskazane ze względów technologicznych,
jest uzasadnione celowością funkcjonalną zlokalizowania tego pomieszczenia w obiekcie podziemnym lub w części budynku pozbawionej oświetlenia dziennego
pomieszczenia higieniczno-sanitarne
łaźnie, sauny, natryski, łazienki, ustępy, umywalnie, szatnie, przebieralnie, pralnie, pomieszczenia higieny osobistej kobiet, jak też pomieszczenia służące do odkażania, oczyszczania oraz suszenia odzieży i obuwia, a także przechowywania sprzętu do utrzymania czystości
powinny mieć wentylację spełniającą wymagania
powinny mieć wysokość w świetle co najmniej 2,5 m, z wyjątkiem łaźni ogólnodostępnej, której wysokość powinna wynosić co najmniej 3 m.
ściany pomieszczenia higieniczno-sanitarnego powinny mieć do wysokości co najmniej 2 m powierzchnie zmywalne i odporne na działanie wilgoci
posadzka pralni, łazienki, umywalni, kabiny natryskowej i ustępu powinna być zmywalna, nienasiąkliwa i nie śliska
kabina natryskowa powinna być wyposażona w wentylację wywiewną i w jej sąsiedztwie powinien znajdować się stęp
ustępy ogólnodostępne
w budynku użyteczności publicznej i zakładu pracy należy urządzić ustępy ogólnodostępne
jeżeli liczba osób w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi na danej kondygnacji jest mniejsza od 10, dopuszcza się umieszczenie ustępu na najbliższej, wyższej lub niższej kondygnacji
w ustępach ogólnodostępnych powinna przypadać co najmniej jedna umywalka na 20 osób, co najmniej 1 miska ustępowa i 1 pisuar na 30 mężczyzn oraz 1 miska ustępowa na 20 kobiet
w przypadku gdy w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi liczba osób jest mniejsza niż 10, dopuszcza się umieszczenie wspólnego ustępu dla kobiet i mężczyzn
odległość od stanowiska pracy lub miejsca przebywania ludzi do najbliższego ustępu nie może być większa niż 75 m, a od stanowiska pracy chronionej - niż 50 m
w ustępie publicznym powinna znajdować się przynajmniej jedna kabina przystosowania do potrzeb niepełnosprawnych
ZAKŁADY WPROWADZAJĄCE DO OBROTU ŚRODKI SPOŻYWCZE
* Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia
* Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt
* Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
* akty prawne dotyczące wymagań ogólnobudowlanych
Wymagania sanitarno-higieniczne wobec zakładów produkujących i wprowadzających do obrotu środki spożywcze
budynki i pomieszczenia zakładów muszą znajdować się w dobrym stanie technicznym i spełniać wymagania sanitarne i higieniczne oraz ochrony środowiska, a także muszą być utrzymywane w czystości
budynki i pomieszczenia zakładów planuje się aby zapewnić wykonywanie wszystkich czynności w warunkach higienicznych, chronić przed gromadzeniem się brudu w pomieszczeniach, uniemożliwić stykanie się żywności z materiałem toksycznym oraz umożliwić przetrzymywanie żywności w odpowiednich warunkach
zakład musi posiadać kanalizację, zaprojektowaną tak, aby uniknąć ryzyka zanieczyszczenia żywności
w zakładzie instaluje się odpowiednią ilość umywalek, przeznaczonych do mycia rąk, w miejscach, gdzie jest to konieczne ze względu na proces produkcji lub obrotu oraz wyeliminowanie zagrożenia zanieczyszczenia żywności
każdą umywalkę wyposaża się w: armaturę z bieżącą zimną i ciepłą wodą i środki do mycia rąk i do ich higienicznego suszenia.
urządzenia do mycia żywności oddziela się od urządzeń do mycia rąk
w zakładzie musi być odpowiednia ilość ustępów z bieżącą wodą podłączonych do instalacji kanalizacyjnej, przeznaczonych dla osób wykonujących prace przy żywności
w zakładzie muszą być oddzielne ustępy przeznaczone dla osób nie wykonujących prac przy produkcji lub w obrocie żywnością
ustępy muszą być wyposażone w grawitacyjną lub mechaniczną wentylację, a drzwi od ustępów nie mogą otwierać się bezpośrednio do pomieszczeń produkcyjnych i magazynowych
Wentylacja, oświetlenie i wymagania ogólne
w pomieszczeniach zapewnia się wentylację, wykluczającą możliwość przepływu powietrza z obszaru zanieczyszczonego do obszaru czystego
oświetlenie w pomieszczeniach produkcyjnych zabezpiecza się przed rozpryskiem szkła
-podłogi muszą być wykonane z materiałów nieprzepuszczalnych, nienasiąkliwych, zmywalnych i nietoksycznych, jeśli jest to konieczne muszą być tak wykonane, aby umożliwiać odpowiedni spływ wody z ich powierzchni
urządzenia i sprzęty mające kontakt ze środkami spożywczymi powinny być wykonane z materiałów nie ulegających korozji
sufity, okna drzwi
ściany w pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych muszą być wykonane z materiałów gładkich i umożliwiających czyszczenie i dezynfekcję
zaleca się aby połączenia ścian i podłóg były zaokrąglone
sufity i zamocowane w górze elementy muszą być tak wykonane aby zapobiegać gromadzeniu się brudu
okna muszą mieć konstrukcję zapobiegającą gromadzeniu się brudu oraz umożliwiającą stałe wietrzenie pomieszczeń przez górne skrzydła lub wietrzniki umieszczone w górnych częściach okien, łatwe do otwierania z poziomu podłogi
okna powinny być wyposażone w łatwo dające się zdjąć do czyszczenia siatki ochronne przeciw insektom
drzwi do pomieszczeń produkcyjnych lub pomieszczeń, muszą być szczelne i łatwe do czyszczenia
* w zakładach wprowadzających do obrotu żywność oraz artykuły nie będące żywnością należy wydzielić stanowiska do ekspozycji, przechowywania, porcjowania, pakowania i ważenia żywności, tak aby uniemożliwić wzajemne zanieczyszczanie oraz zapewnić bezpieczeństwo żywności i artykułów nie będących żywnością
* w obrocie środkami spożywczymi sprzedawanymi luzem, dla każdego rodzaju środków spożywczych wydziela się sprzęt i narzędzia takie, jak w szczególności: noże, deski, szufle, łyżki, szczypce, naczynia wykonane z materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, określonych w przepisach o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością
odpady
odpady żywności, niejadalne produkty uboczne oraz inne odpady nie mogą być magazynowane w pomieszczeniach, w których znajduje się żywność, chyba że jest to nie do uniknięcia przy właściwym działaniu zakładu
odpady są przechowywane w zamykanych pojemnikach, pojemniki te muszą być właściwie wykonane, utrzymywane w dobrym stanie, łatwe do czyszczenia oraz, jeżeli jest to niezbędne, do dezynfekcji
w zakładzie muszą się znajdować magazyny, przeznaczone do przechowywania odpadów, projektuje się je w taki sposób, aby umożliwić utrzymanie ich w czystości oraz chronić przed dostępem szkodników
POMIESZCZENIA INWENTARSKIE
* w pomieszczeniu przeznaczonym dla inwentarza żywego należy zapewnić
oświetlenie światłem dziennym lub sztucznym, przystosowane do gatunku i grupy zwierząt
wymianę powietrza, wymaganą dla określonego gatunku i grupy zwierząt
utrzymanie właściwej temperatury
zabezpieczenie przed wpływami atmosferycznymi oraz wilgocią z podłoża i zalegających odchodów zwierzęcych
odprowadzenie ścieków ze stanowisk dla zwierząt do zewnętrznych lub wewnętrznych zbiorników szczelnych
wyposażenie w instalacje i urządzenia elektryczne, dostosowane do przeznaczenia pomieszczeń oraz odpowiednie warunki do pracy obsługi
* w razie zastosowania w budynku instalacji wodociągowej, powinna być ona doprowadzona do miejsc wynikających z technologii chowu
* dopuszcza się nie wyposażenie pomieszczenia przeznaczonego dla inwentarza żywego, użytkowanego okresowo, w instalacje i urządzenia elektryczne