SEMINARIUM: RAK SROMU.
Rozrost płaskonabłonkowy (hyperplasia planoepiteliale)
Etiologia: czynniki drażniące:
Zapalenie pochwy i sromu (STD, infekcje grzybicze),
Przewlekłe mikrourazy (drapanie, masturbacje),
Uczulenia,
Niedobory witaminowe i pokarmowe,
Drażniące substancje chemiczne (np. dezodoranty),
Obcisła bielizna;
Objawy:
Pruritus,
Dysuria,
Dyspareunia
Stany nerwicowe
Biały, pogrubiały, nadmiernie rogowaciejący nabłonek
Zmiany dyskretne
Leczenie:
- zachowawcze ( fluorowane steroidy o umiarkowanie silnym działaniu, hydrokortyzon
Śródnabłonkowe neoplazje sromu:
Objawy:
Świąd,
Szorstkość naskórka,
Ból przy oddawaniu moczu i podczas stosunków,
Grudki,
Plamki,
Nadmierne rogowacenie nabłonka („leukoplakia”)
Diagnostyka: wycinki ze sromu
VIN (vulvar intraepitelial neoplasia)
VIN I - dysplazja małego stopnia
VIN II - dysplazja średniego stopnia
VIN III - dysplazja dużego stopnia, rak in situ
Leczenie:
- usuwa się zmiany typu VIN III - chirurgiczne wycięcie ogniska z marginesem
niezmienionych tkanek, wycięcie sromu albo laserowo ( ablacja )
- VIN I i II - leczenie zachowawcze, poprawienie trofiki tkanek sromu,
wyeliminowanie czynników drażniących i infekcji
Rak sromu: carcinoma vulvae
W 95% płaskonabłonkowy, makroskopowo postać egzo - lub endofityczna
Czynniki ryzyka:
Wiek,
Długotrwałe procesy zapalne sromu (zakażenie HSV II, HPV),
Nienowotworowe nabłonkowe choroby skóry i błony śluzowej sromu,
VIN;
Średni wiek zachorowania: 65lat
Najczęściej pojawia się jako pojedynczy guzek na wargach sromowych większych;
Najwcześniejszy objaw to przewlekły świąd
Rozwija się na podłożu dystrofii sromu, która może być hyperplastyczna, atroficzna lub mieszana
Szerzy się przez ciągłość i droga chłonną ( węzły chłonne pachwinowe, udowe, miednicy)
Diagnostyka - biopsja, wymaz cytologiczny z szyjki macicy, badanie węzłów chłonnych
STAGING wg FIGO
Leczenie - chirurgiczne, radioterapia
Rak sromu daje dwa podstawowe objawy: ból i świąd !!! Dotyczy kobiet starszych po 50 r.ż
Nowotwory nienabłonkowe sromu:
włókniak …
Podział histopatologiczny:
rak płaskonabłonkowy
rak gruczołowy
rak jasnokomórkowy
choroba Pageta
Klasyfikacja kliniczna:
O - In situ
I - ograniczony do sromu i/lub krocza, do średnicy 2cm, węzły chłonne nie zajęte
II - jak wyżej, ale guz > 2cm
III - nacieka dolną część cewki lub pochwę, lub odbyt i jednostronne przerzuty do węzłów
IVa - nacieka górną część cewki, pęcherz, odbytnicę, kk.miednicy, obustronne przerzuty
do węzłów chłonnych
IVb - przerzuty odległe
Leczenie:
Wycięcie zmiany w granicy zdrowych tkanek
Proste wycięcie sromu
Całkowite wycięcie sromu
Radioterapia
Chemioterapia
Leczenie chirurgiczne - najlepsze; w zaawansowanych postaciach - wytrzewienie
Zaawansowane leczenie operacyjne:
Wytrzewienie (przednie, środkowe, tylne) dawniej nazywane wypatroszeniem
Wytrzewienie całkowite polega na radykalnym usunięciu wszystkich narządów miednicy mniejszej. Moczowody zostają wszczepione do jelita cienkiego z wytworzeniem ureterostomii jelitowo - skórnej lub wszczepione do jelita grubego. Konieczne jest wytworzenie stałej kolostomiii.
Długie gojenie się rany
Pojęcie „węzła wartowniczego”:
„węzeł wartowniczy” (WW) jest to pierwszy węzeł chłonny na drodze spływu chłonki z obszaru objętego procesem nowotworowym.
Ze względu na fakt, że rak sromu szerzy się m.in. przez układ limfatyczny, należy usunąć węzły chłonne.
Częstość występowania przerzutów raka sromu w węzłach chłonnych zależy od stopnia zaawansowania procesu.
Gojenie rany pooperacyjnej - długi proces, często z powikłaniami
Lokalizacja tego węzła pozwala na określenie obecności przerzutów
Obecnie uważa się, że postępowanie w leczeniu operacyjnym może ulec zmianie na …
Zabieg stanowi znaczne obciążenie dla pacjentki - śmiertelność okołooperacyjna wynosi ok.2%.
U znacznej części pacjentek w początkowych stadiach zabieg jest wykonywany w zbyt szerokim zakresie.
Proces ziarninowania to długi proces.
Średnica guza |
Przerzuty w węzłach chłonnych |
< 1,0cm |
18% |
1,1 - 2,0 |
19,4% |
2,1 - 3,0 |
31,4% |
3,1 - 4,0 |
54,3% |
Jedną z przyczyn braku wychwytu znacznika jest zablokowanie drogi limfatycznej poprzez wzrost masy nowotworu.
Konieczne jest wyjaśnienie istotnych problemów dotyczących techniki wykrywania węzłów
Wartowniczych w oparciu o wieloośrodkowe randomizowane badania kliniczne.
Optymalną technikę detekcji stanowi metoda skojarzona obejmująca wykorzystanie znacznika izotopowego oraz błękitu metylenowego.
STANY PRZEDNOWOTWOROWE I NOWOTWOROWE SROMU
Lokalizacja skóry sromu w otoczeniu anatomicznych otworów: cewki moczowej, pochwy, odbytu, kształtują jej podatność na występowanie na niej wielu chorób miejscowych i nowotworowych
Duża grupa schorzeń:
- zmiany imitujące raka sromu
- stany przedrukowe
- rak pierwotny
Różnorodność czynników etiologicznych powoduje, że procesy patologiczne występujące na sromie stwarzają nowe trudności diagnostyczno - terapeutyczne.
Zmiany imitujące raka sromu:
Kiła
Ziarnica weneryczna pachwin
Ziarniniak pachwinowy
Wrzód miękki
Zapalenie gruczołu Bartholina
Gruźlica wrzodziejąca
Brodawki weneryczne - wywołane przez wirusa brodawczaka ludzkiego
Opryszczka narządów płciowych
Brodawki łojotokowe
Brodawki przedsionkowe
Gruczolaki potowe
Drożdżyca sromu
Mnogie ropnie gruczołów apokrynowych
Stany przedrakowe sromu:
Do roku 1987 za stany przedrakowe sromu uważano: kreuromsvulvae, leukoplakia, vulvitis atrofica i vulvitis hyperplastica
VIN
Zmiany śródnabłonkowe dotyczące nabłonka wielowarstwowego płaskiego
Dysplazja małego stopnia śródnabłonkowa neoplasia VIN 1
Dysplazja średniego stopnia śródnabłonkowa neoplasia VIN 2
Dysplazja dużego stopnia śródnabłonkowa neoplasia VIN3
Rak In situ (rak nieinwazyjny prosty) śródnabłonkowa neoplasia VIN3
Zmiany śródnabłonkowe nie dotyczące nabłonka wielowarstwowego płaskiego
Choroba Paleta - ch. Paleta i melanoma In situ
Oddzielenie zmian łagodnych od stanu przedrakowego jako śródnabłonkowa …
W ostatnich latach nastąpił znaczny wzrost występowania VIN u kobiet młodych w okresie prokreacji.
Badania etiopatologicznego rozwoju VIN u Kobiet młodych wykazały, że czynnikami ryzyka są:
Infekcje w obrębie dolnego odcinka narządów płciowych przenoszonych drogą płciową - sexualy transmited diseases - a szczególnie infekcja HPV o wysokim potencjale onkogennym, tj. HPV 16, 18, 45, 56, 66, 59
Wczesne rozpoczęcie współżycia płc.
Współżycie z wieloma partnerami seksualnymi
Palenie tytoniu
Niski status ekonomiczny
U kobiet starszych w okresie poklimakterycznym ryzyko rozwoju UIV jest wyższe w przypadku …
Postacie UIN:
Brodawczakowata
Bowenoidalna
Leczenie:
Zachowawcze - maści, kremy, które likwidują współistniejącą infekcję, hamujące rozrosty nabłonka wielowarstwowego płaskiego, poprawiające trofikę nabłonka i warstwy ponabłonkowej, co powoduje likwidację dolegliwości subiektywnych
Chirurgiczne - metody destrukcyjne sromu : krioterapia, waporyzacja laserem CO2,
Elektrokoagulacja; wycięcie zmiany - miejscowe zmiany
W ginekologii w chemioterapii stosuje się: taxoidy np. doksetaksel
Nowa metoda zaproponowana przez Waya - radykalna vulvectomia - po niej występuje wielomiesięczny proces gojenia się. Dzięki tej metodzie odnotowano znaczącą poprawę przeżywalności operowanych.
Odnotowano znaczącą poprawę przeżywalności operowanych z 8% do 60 %, obniżono
do 2% wysoką śmiertelność okołooperacyjną.
Powikłania:
Gojenie rany pooperacyjnej
Długotrwała hospitalizacja
Późne powikłania
Obrzęk kończyn dolnych