wspólpraca z rodzicami, Język polski i szkoła podstawowa

WSPÓŁPRACA NAUCZYCIELI I RODZICÓW

przykład scenariusza i projektu

Poniższe propozycje powstały w oparciu o własne doświadczenia pedagogiczne autorki oraz następujące pozycje bibliograficzne:

C.I. Christopher, Nauczyciel - rodzic. Skuteczne porozumiewanie się, Gdańsk 2004;
I. Dzierzgowska, Rodzice w szkole, Warszawa 2001;
A Faber, E. Mazlish, Jak mówić, żeby dzieci się uczyły w domu i w szkole, Poznań 2002;
T. Gordon, Wychowanie bez porażek w praktyce, Warszawa 1999.

Dla jasności sytuacji - przy pisaniu poniższych przykładowych konspektów dokonano pewnych wstępnych „założeń”, tj.:

scenariusz wywiadówki (nr 1) dotyczy sytuacji „śródsemestralnego” spotkania
z opiekunami uczniów którejś z klas „środkowych”. W wypadku bowiem pierwszej lub ostatniej wywiadówki w danym roku szkolnym oraz spotkania z rodzicami, których pociechy dopiero zaczynają naukę na którymś ze szczebli edukacji lub też właśnie
ją kończą, należałoby uwzględnić dodatkowe - zależne od specyfiki sytuacji - punkty spotkania.
projekt (nr 2) pisany jest z pozycji nauczyciela historii, nie będącego wychowawcą danej klasy. Dostosowano go także do realiów klasy V szkoły podstawowej, stąd też pojawiły się w nim elementy materiału przeznaczone dla tegoż właśnie poziomu edukacji historycznej.

1. Scenariusz „przyjaznej dla rodzica” wywiadówki śródsemestralnej

O miejscu, terminie oraz proponowany przebiegu zebrania rodzice powinni zostać powiadomieni z odpowiednim wyprzedzeniem (około 2-3 tygodni). Nauczyciel może przekazać wyżej wzmiankowane informacje w formie listu:

Kraków ...........

Drodzy Rodzice!

Zapraszam na drugie już w tym roku szkolnym spotkanie klasowe. Odbędzie się ono w dniu ............ w sali numer........... . Planowany czas trwania .......... . Zebranie to będzie miało charakter informacyjno-organizacyjny, a jego proponowany przebieg przedstawia się
w sposób następujący:

Powitanie
Informacje odnośnie wydarzeń z życia szkoły i klasy od ostatniej „wywiadówki”.
Informacje odnośnie planowanych w najbliższym czasie inicjatyw klasowych
i ogólnoszkolnych.
Informacje o wynikach w nauce i zachowaniu poszczególnych uczniów - w formie pisemnej.
Pytania i wnioski rodziców.
Indywidualne rozmowy nauczyciela z rodzicami.

Do zobaczenia w ............ . Liczę na Waszą obecność!

Z poważaniem

Wychowawca.........................

A najlepiej aby już we wrześniu rodzice otrzymali wykaz planowanych w danym roku szkolnym terminów „wywiadówek”.

Spotkanie klasowe powinno odbywać się w sali, w której stworzono atmosferę sprzyjającą szczeremu i otwartemu porozumiewaniu się rodziców i nauczycieli (np. stoły ułożone
w podkowę lub krzesła w okrąg; ewentualny poczęstunek kawą, herbatą...).
Po zaakceptowaniu przez rodziców - proponowanego już w liście - przebiegu „wywiadówki”, realizowane są kolejne jego punkty. Przy czym ważne jest zaakcentowanie informacji o zjawiskach pozytywnych, a nie tylko skupianie się
na sprawach nieprzyjemnych. Wychowawca - przedstawiając planowane inicjatywy
klasy i szkoły - ma możliwość zwrócenia się do rodziców z prośbą o pomoc
w zorganizowaniu wystawy, wycieczki czy przedstawienia. Po rozdaniu kartek z ocenami (tradycyjnymi-cyfrowymi i opisowymi) - odnośnie postępów w nauce i zachowania dzieci
od czasu ostatniej „wywiadówki” - chętni opiekunowie mogą odbyć z nauczycielem rozmowę indywidualną. Jeśli zbierze się zbyt długa kolejka, wychowawca może umówić się z częścią rodziców - zwłaszcza jeśli dysponują oni większą ilością wolnego czasu -
na inny termin. Zawsze jednak rozmowa taka powinna odbywać się według poniższych zasad:

Na początek nauczyciel przekazuje informacje pozytywne o uczniu (zamiast negatywnych),
Nauczyciel wskazuje co dziecko powinno wykonać aby nadrobić braki, poprawić oceny,
etc. (zamiast wymieniać czego nie zrobiło),
Rodzice i nauczyciel przekazują sobie konkretne informacje na temat zachowania ucznia
w szkole i domu (zamiast udzielać sobie wzajemnie rad i ukrywać wiadomości ważne dla zrozumienia danej sytuacji),
Rodzice i nauczyciel ustalają wspólny plan działania (zamiast tracić nadzieję
na pokonanie trudności),
Na koniec nauczyciel czyni uwagę pozytywną, którą rodzice mogą przekazać dziecku.

Na zakończenie „wywiadówki” wychowawca może poprosić rodziców o wypełnienie krótkiej - anonimowej oczywiście - ankiety, oceniającej sposób przeprowadzenie spotkania klasowego:

Drodzy Rodzice!

Na zakończenie spotkania proszę Was o wypełnienie poniższego kwestionariusza, oceniającego sposób przeprowadzenia naszych spotkań klasowych. Ankieta jest oczywiście anonimowa.

--------------------------------------------------------------------------------------------------	TAK	NIE
Uzyskałam/łem wszystkie informacje na temat postępów w nauce i zachowania mojego dziecka jakich oczekiwałam/łem.
W trakcie spotkania istniała możliwość bezpośredniej, szczerej i otwartej rozmowy z nauczycielem.
Godzina „wywiadówki” była odpowiednia.
Jeśli nie, to proszę wpisać poniżej jaka pora byłaby dla Państwa bardziej dogodną. ....................................................................................................................................
Czas trwania zebrania klasowego był odpowiedni.
Jeśli nie to proszę wpisać poniżej czy powinno ono być dłuższe czy krótsze. ....................................................................................................................................
„Wywiadówki” powinny odbywać się częściej.
Uwagi dodatkowe (np. tematy jakie powinny zostać poruszone na następnym spotkaniu klasowym, etc.). ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Dziękuję za wypełnienie ankiety! Mam dzieję, iż dzięki uzyskanym na jej podstawie informacjom zdołam poprawić jakość naszych zebrań klasowych, dla obopólnej korzyści - Państwa i mojej.

Z poważaniem

Wychowawca

2. Projekt zaangażowania rodziców (opiekunów) uczniów [klasy V] szkoły podstawowej w pracę i udział w lekcjach [historii]

Spotkane nauczyciela, który będzie nauczał historii w klasie V, z rodzicami uczniów jeszcze klasy IV - a więc powinno ono mieć miejsce pod koniec roku szkolnego uprzedniego
w stosunku do tego, którego dotyczy poniższy projekt (np. podczas ostatniej wywiadówki). W trakcie rzeczonego spotkania następuje:

przedstawienie nauczyciela, jeśli nie uczył on dotychczas w danej klasie,
podanie informacji co do podręczników historii - z jakich dzieci będą korzystały
w klasie V - oraz innych niezbędnych pomocy (atlasy historyczne, zeszyty ćwiczeń),
ogólna prezentacja wymagań, które będą na rzeczonych lekcjach stawiane uczniom,
co do ich postępów w nauce oraz zachowania.

* wymienione wyżej informacje, mogą zostać przekazane rodzicom w formie pisemnej.

Na początku roku szkolnego nauczyciel przesyła rodzicom list, o charakterze informacyjno-organizacyjnym:

Kraków 02.09.2005

Drodzy Rodzice!

W bieżącym roku szkolnym będę miała możliwość zapoznawania Waszych dzieci
z tajemnicami przeszłości. Z większością z Państwa miałam już przyjemność spotkać się przy końcu ubiegłego roku szkolnego, teraz jednakże pozwolę sobie przekazać
w niniejszym liści pewne szczegółowe informacje, które - jak mam nadzieję - pozwolą Wam lepiej zorientować się w zasadach, na jakich będziemy pracować w klasie i -
na co bardzo liczę - włączyć się w te działania.

Materiał z historii, przeznaczony dla klas V obejmuje dzieje człowieka od czasów najdawniejszych po koniec epoki średniowiecza. Nie są to informacje trudne, a uczniowie
z reguły chętnie je przyswajają. Wiążą się one bowiem z działalnością archeologów
(i tu ujawnia się dziecięca fascynacja postacią Indiany Jones'a), dziejami Rzymu (a kto
by nie znał przygód Asteriksa i Oberiksa) czy rycerzami (i tu mamy choćby Robin Hood'a). Niezwykłe bogactwo i barwność omawianych okresów dają również możliwość podjęcia wielu ciekawych inicjatyw, o dużych walorach edukacyjnych a niekoniecznie ściśle związanych ze zwyczajowym „siedzeniem w ławkach”. I właśnie przy tego typu aktywnościach szczególnie liczę na Waszą pomoc, Drodzy Rodzice. Mam tu na myśli organizowanie wycieczek, przedstawień czy wystaw, o których jeszcze dokładniej zostaniecie poinformowani.

A być może ktoś z Was jest w jakiś sposób związany zawodowo z historią lub interesuje się nią całkiem prywatnie? W takim wypadku bardzo proszę o kontakt ze mną! Jeśli bowiem dysponujecie chęcią i wolnym czasem chciałabym, abyście przybyli
do naszej klasy i opowiedzieli o swej pracy (np. w muzeum) czy też o swoich fascynacjach (choćby kulturą rycerską). Takie spotkania mogą bowiem niezwykle dużo dobrego dać uczniom, a myślę że i Państwu sprawi radość podzielenie się wiadomościami, związanymi
z Waszą pasją.

Co zaś się tyczy samej kwestii przyswajania materiału oraz oceniania. Raz w miesiącu
(z reguły po pierwszej lekcji historii w danym miesiącu) będę Państwu przesyłać kopertę
z opisem materiału, jaki w trakcie następnych czterech tygodni (tj. 8 lekcji) przerobimy. Dołączę również wykaz adekwatnych stron w podręczniku i numerów zadań w zeszycie ćwiczeń, które zostaną przy tych tematach wykonane lub zadane do domu. W materiałach tych podam również informacje odnośnie ewentualnych klasówek (przewiduję 2 w ciągu semestru) i zakres materiału jaki obejmą. Mam nadzieję, iż wiadomości te umożliwią Państwu nie tyle kontrolę pracy Waszej pociechy, co przede wszystkim udzielenie
jej pomocy w zdobywaniu wiedzy. Taka wspólna-rodzinna nauka daje bowiem dużo radości
i znacznie poprawia wyniki uczniów.

Raz na kwartał natomiast wyśle Państwu wykaz ocen Waszego dziecka (w tradycyjnej formie cyfr od 1 do 6 oraz w postaci dłuższego opisu), a także kilka słów na temat jego zachowania w klasie. Ta część korespondencji będzie w dwóch egzemplarzach, proszę abyście jeden z nich - po podpisaniu! - odesłali do mnie. Zostanie on dołączony
do „teczki” ucznia, jako materiał ułatwiający dokonanie jego klasyfikacji na koniec roku oraz dokument, potwierdzający Państwa zainteresowanie i wiedzę co do postów w nauce Waszej pociechy.

W razie gdybyście Państwo chcieli spotkać się ze mną, zapraszam na dyżur w każdą środę miedzy godziną 15 a 16 w sali nr 3 (na parterze szkoły). Jeśli te godziny nie będą Wam odpowiadać, możemy umówić się telefonicznie na spotkanie w innym terminie. Mój telefon : ************ (proszę dzwonić od pon. do pt. między 20 a 22).

Z góry cieszę się na możliwość pracy z Państwa dziećmi i - mam nadzieję - z Wami. Wspólne-rodzinne poznawanie przeszłości może być przecież fascynującą zabawą,
do której i Państwa zapraszam!

Z poważaniem

Nauczyciel historii

Rodzice związani zawodowo z historią (np. pracownicy muzeów, archeolodzy) lub też dziedziną tą szczególnie zainteresowani, którzy wyrażą chęć współpracy, zapraszani
są na lekcje lub też specjalne spotkania. W ich trakcie mogą oni przekazać dzieciom informacje odnośnie danego zagadnienia historycznego, zaprezentować ciekawe eksponaty czy zdjęcia. Spotkania takie organizowane jest oczywiście
po wcześniejszym kontakcie nauczyciela z rodzicem i wspólnym ustaleniu terminu dogodnego dla wszystkich.
Raz na miesiąc - po pierwszej w danym miesiącu lekcji historii - rodzice otrzymują korespondencję, w której skład wchodzą:

wykaz tematów, jakie zostaną przerobione w trakcie danego miesiąca (4 tygodni =
8 lekcji), wraz z podaniem wymaganej z tegoż materiału wiedzy, dokładnych stron
z podręcznika i numerów - wykonywanych na lekcjach oraz zadawanych do domu - ćwiczeń. Dołączana jest także informacja o planowanych sprawdzianach.

Temat i ilość lekcji	Wymagania - uczeń umie...	Strony z podręcznika	Numery ćwiczeń
Od jaskiń do pierwszych domów (2 lekcje)	przedstawić czas i miejsce pojawienia się pierwszych ludzi na Ziemi. omówić warunki życia człowieka pierwotnego. wskazać najważniejsze osiągnięcia pierwszych ludzi (umiejętność uzyskania ognia, łuk, przejście do osiadłego trybu życia).	Str. ...	Ćw. ...
Znad wielkich rzek (2 lekcje)	wyjaśnić pojęcie „państwo”. określić warunki konieczne do powstania państw (wykształcenie się grupy dominującej oraz sprzyjające warunki klimatyczne i geograficzne, zapewniające byt ludności). wymienić najważniejsze cywilizacje starożytnego Wschodu (Egipt, Mezopotamia i Palestyna).	Str. ...	Ćw. ...
Wśród starożytnych Egipcjan (2 lekcje)	wskazać położenie geograficzne starożytnego Egiptu na mapie i omówić jego warunki naturalne. przedstawić znaczenie Nilu i jego wylewów dla funkcjonowania państwa egipskiego. scharakteryzować prawa i obowiązki poszczególnych grup społecznych w starożytnym Egipcie.	Str. ...	Ćw. ...
Droga Egipcjan do wieczności (2 lekcje)	scharakteryzować religię starożytnych Egipcjan - wiara w życie pozagrobowe, wielobóstwo. wymienić najważniejsze bóstwa egipskie. przedstawić miejsca kultu religijnego i sposoby oddawania czci bogom. omówić sposób grzebania zmarłych (ze szczególnym uwzględnieniem piramid jako grobowców faraonów).	Str. ...	Ćw. ...
Planowany sprawdzian: ------------------

tabele ocen odnośnie postępów w nauce (system tradycyjny - cyfry od 1 do 6 oraz opisowy), a także co do zachowania dziecka na lekcjach historii - z miesiąca wstecz.

-----------------	Sprawdzian	Odpowiedź	Aktywność	Zadanie	Zeszyt
Oceny :
Ocena opisowa:
Ocena zachowania:

informacje dodatkowe:

o organizowanych wycieczkach, wystawach, etc. z propozycją
współpracy rodziców,

życzenia świąteczne,

gratulacje pisemne za szczególne osiągnięcia dziecka w nauce lub
wyjątkowo poprawne zachowanie w trakcie lekcji historii
(dyplom).

W wypadku osiągnięcia przez ucznia bardzo dobrych wyników w nauce lub wyjątkowo poprawnego zachowania w trakcie lekcji historii, nauczyciel może zadzwonić
do rodziców z gratulacjami. Rozmowa telefoniczna może także - a nawet powinna - dotyczyć niepokojących zachować dziecka (kłopoty w nauce, nieodpowiednie zachowanie).
Rodzice mają możliwość porozmawiania z nauczycielem historii w trakcie dni otwartych (w comiesięcznej korespondencji nauczyciel przesyła dokładną informację w której sali
i w jakich godzinach będzie oczekiwał na opiekunów swoich uczniów). Dodatkowe spotkania - jeśli zajdzie taka potrzeba - mogą również odbyć się w ciągu całego roku szkolnego po indywidualnym - najlepiej telefonicznym - uzgodnieniu przez nauczyciela i zainteresowanego (zainteresowanych) rodzica (rodziców) dogodnego dla wszystkich terminu.
Historyk może zaprosić rodziców uczniów (tu: klasy V) do udziału w dodatkowych inicjatywach edukacyjnych, np.:

w I semestrze: przygotowanie pokazu strojów starożytnych (egipskich, greckich, babilońskich, rzymskich) lub przedstawienia opartego na mitach Greków i Rzymian -
o wyborze opcji decydują uczniowie. Rodzice mogą tu okazać pomoc
w przygotowywaniu strojów oraz dekoracji i są oczywiście zaproszeni na całą „uroczystość”.
w II semestrze: zorganizowanie wycieczki uczniów z rodzicami (najlepiej pieszej -
z uwagi na koszty), po ważnych ze względów historycznych miejscach w najbliższej okolicy. Chodziłoby zwłaszcza - w miarę możliwości oczywiście - o zobaczenie zabytków sztuki romańskiej i gotyckiej. Wycieczkę można połączyć z wiosennym piknikiem rodzinnym.
ewentualnie - przygotowanie w sali szkolnej wystawy dzieł sztuki antycznej
i średniowiecznej. Chodzi tu rzecz jasna o repliki wykonane przez uczniów. Rodzice mogą być pomocni przy powstawaniu tychże kopii czy aranżowaniu całej ekspozycji. Są również gośćmi, zaproszonymi na uroczyste otwarcie wystawy.