1. UTWÓR JAKO PRZEDMIOT PRAWA AUTORSKIEGO

Art. 1. ust. 1 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych definiuje utwór jako: „każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażania".

Utwór jest zatem rezultatem działania człowieka charakteryzującym się jednocześnie „twórczością" (przesłanka ta nazywana jest niekiedy w literaturze -przesłanką „oryginalności utworu") oraz „indywidualnością".

Działalność twórcza jest to działanie kreatywne, tworzące coś nowego, oryginalnego, coś czego dotąd nie było (nie ma znaczenia dla ochrony prawno-autorskiej wartość t utworu, jego walory estetyczne czy moralne, ani jego treść merytoryczna; z ochrony prawnej korzystają zarówno utwory o wysokich walorach literackich lub artystycznych, jak i utwory miernej wartości).

Indywidualny charakter piętno osobiste, niepowtarzalny charakter formy przejawiający się w ujęciu tematu i sposobie jego wyrażenia (utwór nie ma charakteru indywidualnego, jeżeli forma w jakiej jest wyrażony, będzie typowa dla danego rodzaju dzieła, np. typowe rysunki techniczne, typowe tabele, zestawienia alfabetyczne).

W art. 1 ust. 2 przedstawiony został jedynie przykładowy, otwarty katalog utworów. Jak czytamy we wskazanym przepisie „przedmiotem prawa autorskiego są utwory":

1. utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznym, znakami graficzny mi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe), utwory plastyczne, utwory fotograficzne, utwory lutnicze,

2. utwory wzornictwa przemysłowego,

3. utwory architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,

4. utwory muzyczne i słowno-muzyczne,

5. utwory sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i

6. pantomimiczne,

7. utwory audiowizualne (w tym filmowe).

2. USTALENIE I UTRWALENIE UTWORU

Ustalenie utworu - jego uzewnętrznienie, nadanie mu takiej postaci, również nietrwałej, która pozwala na zapoznanie się z utworem co najmniej jednej osobie poza samym twórcą (wygłoszenie wykładu lub przemówienia, wykonanie improwizacji muzycznej lub słownej).

Utrwalenie utworu - sporządzenie pierwszego nośnika materialnego, tzn. nadanie utworowi takiej postaci materialnej, która umożliwia zapoznanie się z utworem dowolnej liczbie osób w dowolnym czasie (sporządzenie rękopisu lub maszynopisu, nagranie utworu muzycznego na taśmie).

3. UTWORY SAMOISTNE I NIESAMOISTNE

Do utworów samoistnych, tzn. takich, które nie zawierają elementów twórczych przejętych z innych utworów, zalicza się utwory powstałe w wyniku własnych przemyśleń twórcy oraz utwory inspirowane.

Utwory niesamoistne, to opracowania, utwory zbiorowe oraz inne, do których wprowadzono elementy twórcze z utworów innych autorów, na podstawie przepisów o dowolnym użytku publicznym, po upływie okresu ochrony lub też z naruszeniem prawa .

6. WYŁĄCZENIA SPOD OCHRONY

Wyłączenia spod ochrony - z mocy prawa nie podlegają ochronie prawa autorskiego: akty normatywne i ich urzędowe projekty (a więc teksty ustaw, rozporządzeń, zarządzeń itp.), urzędowe dokumenty, materiały i symbole, opublikowane opisy patentowe i ochronne oraz proste informacje prasowe. Wyłączenie tych kategorii spod ochrony nie jest konsekwencją założenia, że nie stanowią one przejawu działalności twórczej lecz uznanie potrzeby swobodnego korzystania z nich przez ogół.

8. PODMIOT PRAWA AUTORSKIEGO

Autorskie prawa osobiste powstają zawsze na rzecz twórcy. Autorskie prawa majątkowe - stosownie do art. 8 ust. 1 - z reguły na rzecz twórcy; ustawodawca zastrzega jednak możliwość wprowadzenia odmiennej regulacji. Tak wiec. w zakresie autorskich praw majątkowych niekiedy z mocy ustawy dochodzi do „rozejścia się" już w chwili stworzenia dzieła, dwóch podmiotów: twórcy utworu i autorsko uprawnionego do tego dzieła.

Należy mieć świadomość, że status twórcy (współtwórcy) to kwestia faktu; jest nim osoba fizyczna (nigdy osoba prawna), która wniosła twórczy wkład do utworu. Kwestia określenia twórcy utworu nie podlega woli stron. Nie ma także znaczenia zdolność do czynności prawnych, stan psychiczny, wiek czy zamiar stworzenia utworu. Autorstwo uzyskuje się zatem przez sam fakt stworzenia (współtworzenia) dzieła.

Szczególną rolę, ułatwiającą dochodzenie praw autorskich, posiada przepis art. 8 ust.2, według którego: „Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko jako twórcy uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnieniem utworu/ Zgodnie z ogólnymi zasadami, domniemanie to może być obalone w drodze przeciwdowodu.

Naukowy utwór - prawo autorskie nie chroni odkryć naukowych, mogą one być swobodnie wykorzystywane

(z zachowaniem praw osobistych - powołanie na źródło), chroni zaś formę dzieła a więc postać w jakiej zostało ono wyrażone.

Ustawodawca wprowadził pewne ograniczenia dla naukowca, który stworzył utwór naukowy w ramach stosunku pracy z instytucją naukową. Instytucja naukowa ma wówczas prawo do pierwszeństwa publikacji utworu naukowego swego pracownika (ale za publikację należy się jej autorowi wynagrodzenie) oraz może korzystać z utworu jako materiału naukowo-dydaktycznego dla potrzeb własnych.

9. AUTORSKIE PRAWA OSOBISTE

Treść prawa autorskiego ma w ustawie konstrukcję, dualistyczną. Wprowadzone zostały odrębne statusy prawne dla dwóch grup praw autorskich: prawa osobiste i prawa majątkowe.

Autorskie prawa osobiste - Istotą autorskich praw osobistych jest nieograniczona w czasie i nie podlegająca zrzeczeniu lub zbyciu więź twórcy z utworem.

Katalog dóbr osobistych to:

1. prawo do autorstwa utworu,

2. prawo do oznaczenia utworu swym nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo,

3. prawo do nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystywania,

4. prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,

5. prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

Dalsze autorskie dobra osobiste to:

1. prawo do wprowadzania zmian w dziele,

2. prawo do odstąpienia od umowy lub jej wypowiedzenia z powodu istotnych interesów twórczych.

Niemożność zrzeczenia się lub zbycia praw osobistych nie oznacza jednak, że w umowach dotyczących korzystania z jego utworu, czy przenoszących autorskie prawa majątkowe nie mogą być zawarte postanowienia, na mocy których autor zezwoli na wykonywanie prawa osobistego w jego imieniu lub zobowiąże się do niewykonywania tego prawa wobec swego kontrahenta.

10. MAJĄTKOWE PRAWA AUTORSKIE

Majątkowe prawa autorskie - jest to zespół uprawnień jakie przysługują twórcy utworu przy czym nacisk kładzie się tu na kwestię ekonomiczną tych uprawnień.

Autorskie prawa majątkowe gwarantują twórcy utworu wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Osoby trzecie, chcące korzystać z utworu, muszą uzyskać pozwolenie twórcy, lub osoby przez niego uprawnionej.

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych w art. 50 wyróżnia trzy zasadnicze pola eksploatacji utworów:

1. utrwalanie i zwielokrotnianie utworu,

2. obrót oryginałem albo egzemplarzami, na których utrwalono utwór,

3. rozpowszechnianie utworu w inny sposób, niż wprowadzanie do

obrotu (publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie, nadawanie, reemitowanie i in.).

Autorskie prawa majątkowe są prawami zbywalnymi -mogą być dziedziczone lub przejść na inne osoby na podstawie umowy.

Ochrona autorskich praw majątkowych - zgodnie z art. 79 autor utworu może od osoby, która naruszyła jego prawa:

1. żądać zaniechania naruszenia,

2. żądać,wydania uzyskanych korzyści albo zapłacenia w podwójnej wysokości stosownego wynagrodzenia lub potrójnej jeśli naruszenie było zawinione,

3. w razie winy naruszyciela - wyrównania wyrządzonej szkody,

4. domagać się - na poczet należnego odszkodowania -rzyznania przez sąd przedmiotów służących dp ezprawnego wytworzenia egzemplarzy utworów lub przedmiotów, przy użyciu których dokonano naruszenia,

5. domagać się od naruszającego, jeśli naruszenia dokonał w ramaćn działalności gospodarczej podejmowanej we własnym lub cudzym imieniu, Dy uiścił odpowiednią sumę pieniężną z przeznaczeniem na Fundusz Promocji Twórczości (suma ta nie może być niższa niż dwukrotna wysokość uprawdopodobnionych korzyści odniesionych przez sprawcę z dokonanego naruszenia).

Prawa autorskie majątkowe nie są wieczyste. Zgodnie z art. 36 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych majątkowe prawa autorskie wygasają po upływie 70 lat:

1. od śmierci autora, a w przypadku utworów współautorskich - od śmierci współtwórcy, który żył najdłużej,

2. jeżeli twórca nie jest znany - od daty pierwszego rozpowszechnienia utworu,

3. jeżeli z mocy ustawy autorskie prawa majątkowe przysługują innej osobie, niż twórca - od daty rozpowszechnienia utworu, a w przypadku gdy utwór nie został rozpowszechniony - od daty ustalenia utworu,

4. w przypadku utworów audiowizualnych - od śmierci najdłużej żyjącego jednego z wymienionych współtwórców: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora muzyki.

Po wygaśnięciu majątkowych praw autorskich utwór staje się własnością publiczną - można go publikować i powielać w dowolny sposób, zachowując jednak nadal dane o autorze. Sam twórca może również przed upływem okresu ochronnego oznajmić, że jego dzieło staje się własnością publiczną.

OCHRONA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ

1. WYNALAZKI I PATENTY

Ustawa o wynalazczości nie zawiera definicji wynalazku jako takiego, lecz odnosi się do wynalazków podlegających opatentowaniu (wynalazek, na który można uzyskać patent).

Zgodnie z art.24 wynalazek taki, bez względu na dziedzinę techniki, której dotyczy musi:

1. być nowy;

2. mieć poziom wynalazczy;

3. nadawać się do przemysłowego stosowania.

Wynalazek jest nowy, jeżeli nie jest częścią stanu techniki (art. 25).

Ma wystarczający poziom wynalazczy, jeżeli nie wynika dla znawcy w sposób oczywisty ze znanego stanu techniki (art. 26).

Nadaje się do przemysłowego stosowania, jeżeli według niego może być uzyskany wytwór, wykorzystywany sposób w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa (art. 27).

Stan techniki tworzą wszystkie rozwiązania, które przed datą zgłoszenia wynalazku do ochrony patentowej były stosowane, albo udostępniane do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, także takie, które zostały wystawione na wystawie publicznej albo ujawnione w inny sposób. Nowością jest, że za stanowiące cześć stanu techniki uważa się w zgłoszeniach wynalazków lub wzorów użytkowych korzystających z wcześniejszego pierwszeństwa, jednak pod warunkiem, że zostaną one opublikowane w Biuletynie Urzędu Patentowego.

2. WZORY UŻYTKOWE

Wzór użytkowy jest nowym i użytecznym rozwiązaniem o charakterze technicznym dotyczącym kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci (art. 94).

Wzór użytkowy uważa się za rozwiązanie użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiąganie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów. Jeżeli chodzi o ocenienie nowości wzoru to jest oceniana identycznie jak nowość wynalazku.

Prawo ochronne na wzór użytkowy jest to prawo wyłączne korzystania ze wzoru w sposób zarobkowy lub zawodowy. Czas trwania prawa wynosi 10 lat od daty dokonania zgłoszenia wzoru użytkowego w Urzędzie Patentowym, a jego udzielanie stwierdza się przez wydanie świadectwa ochronnego. Zgłoszenie wzoru użytkowego może obejmować tylko jedno rozwiązanie w odróżnieniu od wynalazku - z tym , że rozwiązanie to może mieć rożne postacie przedmiotu posiadające te same istotne cechy techniczne, jak również Stanowic może przedmiot składający się części funkcjonalnie lub organicznie związane ze sobą.

3. WZORY PRZEMYSŁOWE I PRAWA Z REJESTRACJI WZORÓW PRZEMYSŁOWYCH

Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać przedmiotu wytworzonego w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy albo część takiego przedmiotu, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. Przedmiot ten, nazwany wytworem, może składać się z wymienionych części składowych tj. wytwór złożony. Część składowa może stanowić odrębny wzór przemysłowy jeśli, po jej włączeniu do wytworu złożonego, pozostaje widoczna w trakcie jego zwykłego używania albo jeżeli może być przedmiotem samodzielnego obrotu (art. 102).

Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego, jest to prawo wyłącznego korzystania z wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Wyłączność dotyczy w szczególności: wytwarzania, oferowania, wprowadzania do obrotu, importu, eksportu, lub używania wytworu, w których wzór jest zawarty bądź zastosowany, a także składowania takiego wytworu dla wyżej wymienionych celów. Prawo z rejestracji wzoru udziela się na 25 lat od daty dokonania zgłoszenia w Urzędzie Patentowym, podzielone na pięcioletnie okresy. Udzielenie prawa z rejestracji wzoru przemysłowego następuje pod warunkiem uiszczenia opłaty za pierwszy okres ochronny. Wytwory wytwarzane według wzoru przemysłowego i wprowadzone do obrotu po wygaśnięciu prawa z rejestracji nie korzystają z ochrony prawem autorskim, tak jak to miało miejsce w przypadku wzorów zdobniczych, które korzystały z podwójnej ochrony: prawem wynalazczym i prawem autorskim.

l. ZNAK TOWAROWY

Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżniania towarów (lub usług) jednego przedsiębiorstwa od towarów (łub usług) innego przedsiębiorstwa (art. 120)

Najbardziej tradycyjnymi i najczęściej występującymi formami przedstawieniowymi znaków towarowych są oznaczenia słowne (wyraz, zdania, slogany), słowno-graficzne (oznaczenia, w których występują zarówno elementy słowne, jak i graficzne) i graficzne (rysunki, ornamenty). W przypadku znaków słownych ważny jest sam element słowny. W znakach takich nie jest chroniona grafika w jakiej występuje element słowny (krój i wielkość czcionki).

Kategorie znaków towarowych i praw ochronnych

Ze względu na przeznaczenie znaku możemy wyróżnić:

Znak towarowy - oznaczenie indywidualizujące przeznaczone do odróżniania towarów.

Znak usługowy - oznaczenie indywidualizujące przeznaczone do odróżniania usług.

Kategorie znaków towarowych i praw ochronnych

Ze względu na sposób wykorzystania znaku towarowego w obrocie możemy wyróżnić:

Znak towarowy indywidualny - znak towarowy przeznaczony do używania przez jednego przedsiębiorcę lub osobę fizyczną i ewentualnie ich licencjobiorców. Na znak taki udzielane jest prawo ochronne.

Znak towarowy indywidualny, na który zostało udzielone wspólne prawo ochronne - znak towarowy przeznaczony do równoczesnego używania przez kilku przedsiębiorców. Zasady używania takiego znaku określa regulamin używania znaku przyjęty przez przedsiębiorców.

Wspólny znak towarowy - przeznaczony jest do używania przez organizację posiadającą osobowość prawną, która została powołana do reprezentowania interesów przedsiębiorców oraz przedsiębiorców w niej zrzeszonych. Zasady używania w obrocie wspólnego znaku towarowego przez organizację i zrzeszonych w niej przedsiębiorców określa regulamin znaku przyjęty przez tą organizację. Prawo ochronne na wspólny znak towarowy może zostać udzielone tylko na rzecz organizacji.

Wspólny znak towarowy gwarancyjny - znak towarowy przeznaczony do używania przez przedsiębiorców stosujących się do zasad ustalonych w regulaminie znaku przyjętym przez organizację posiadającą osobowość prawną, na której rzecz znak ten został zarejestrowany. Przedsiębiorcy używający wspólny znak towarowy gwarancyjny podlegają kontroli organizacji w zakresie przestrzegania regulaminu znaku. Organizacja na rzecz której znak ten został zarejestrowany nie może go używać.

Na znak towarowy udzielane jest prawo ochronne ( art. 121) lub wspólne prawo ochronne (art. 122). Wniosek o udzielenie prawa ochronnego przez Urząd Patentowy RP na indywidualny znak towarowy może złożyć każda osoba fizyczna lub prawna. O wspólne prawo ochronne ubiegać się mogą natomiast tylko przedsiębiorcy zamierzający wspólnie (równocześnie) używać znak towarowy. Uprawnionym do uzyskania prawa ochronnego na wspólny znak towarowy może być tylko posiadająca osobowość prawną organizacja powołana do reprezentowania interesów przedsiębiorców. Taki znak będzie mogła używać zarówno sama organizacja, jak i zrzeszeni w niej przedsiębiorcy. Natomiast prawo ochronne na wspólny znak towarowy gwarancyjny może uzyskać jedynie posiadająca osobowość prawną organizacja, która sama nie używa tego znaku towarowego, przy czym sam znak jest przeznaczony do używania przez przedsiębiorców stosujących się do zasad przyjętych przez tę organizację I podlegających jej kontroli w tym zakresie. Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawa o wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczpospolitej polskiej. Prawo ochronne w Polsce udzielane jest na 10 lat od daty dokonania zgłoszenia. Może zostać ono przedłużone na wniosek uprawnionego i po wniesieniu stosownej opłaty na kolejne okresy 10-letnie (bez ograniczeń). Prawa podlegają wpisowi do rejestru znaków towarowych (art. 149), uprawniony może wskazać, że jego znak został zarejestrowany, poprzez umieszczenie w sąsiedztwie znaku towarowego literki R wpisanej w okrąg (art. 151).

Oznaczeniami geograficznymi, w rozumieniu ustawy, są oznaczenia słowne identyfikujące towar z określonym terenem, np. miejscowością, regionem, krajem pod warunkiem, że cechy istotne tego towaru są przypisywane przede wszystkim jego pochodzeniu geograficznemu (art. 174). Oznaczenie to odróżnia zatem towar nie od towaru pochodzącego od innego przedsiębiorcy, ale od takiego samego towaru pochodzącego z innego regionu. Oznaczeniami geograficznymi są przede wszystkim nazwy regionalne i oznaczenia pochodzenia służące do wyróżnienia towarów, które pochodzą z określonego terenu i są wytworzone lub przetwarzane na tym terenie (art. 175).

Prawo z rejestracji na oznaczenie geograficzne trwa bezterminowo od dnia dokonania wpisu do rejestracji oznaczeń geograficznych, prowadzonego przez Urząd patentowy (art. 184) i skutkuje zakazem używania tego oznaczenia przez innych producentów takich samych towarów, którzy nie zostali wskazani w zgłoszeniu oznaczenia (art. 185)

Uprawnionymi do uzyskania prawa z rejestracji oznaczenia geograficznego mogą być wyłącznie albo organizacje upoważnione do reprezentowania interesów producentów działających w danym terenie, albo właściwy terenowo organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego (art. 176). Uprawnieni do oznaczenia towarów zarejestrowanym oznaczeniem geograficznym poprzez umieszczenie na towarze określenia: „Zarejestrowane oznaczenie geograficzne" bądź litery G wpisanej w okrąg w oznaczenia geograficznego wskazać mogą na to, że oznaczenie to korzysta z ochrony.

TOPOGRAFIA UKŁADÓW SCALONYCH

Układ scalony jest to jedno - lub wielowarstwowy wytwór przestrzenny, utworzony z elementów z materiału półprzewodnikowego tworzącego ciągłą warstwę, ich wzajemnych połączeń przewodzących i obszarów izolujących, nierozdzielnie ze sobą sprzężonych, w celu spełnienia funkcji elektronicznych. ( art. 196 ).

Topografią układów scalonych jest rozwiązanie polegające na przestrzennym, wyrażonym w dowolny sposób, rozplanowaniu elementów, z których co najmniej jeden jest elementem aktywnym, oraz wszystkich lub części połączeń układu scalonego. Definicja ta wskazuje na specyfikę rozwiązań odnoszących się do topografii. Rozwiązaniem tym jest rozplanowanie, rozmieszczenie w przestrzeni określonych elementów.

Prawo z rejestracji topografii, daje, uprawnienie do wyłącznego korzystania z topografii w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (art. 211). Ochronie prawnej (rejestracji) podlegają wyłącznie topografie oryginalne (topografię uważa się za oryginalną jeżeli jest wynikiem pracy intelektualnej twórcy i nie jest

powszechnie znana w chwili zgłoszenia jej do ochrony ). Udzielenie prawa z rejestracji, jest potwierdzane wydaniem świadectwa rejestracji topografii ( art. 206)

Ochrona topografii ustaje po dziesięciu latach od końca roku kalendarzowego, w którym topografia lub układ scalony zawierający taką topografię był wprowadzony do obrotu, lub końca roku kalendarzowego, w którym dokonano zgłoszenia, topografii w Urzędzie Patentowym, w zależności od tego, który z tych terminów upływa wcześniej. Prawo z rejestracji wygasa również po 15 latach od jej dokonania i utrwalenia, jeżeli okres ten upływa wcześniej niż okres, na jaki zostało udzielone prawo z rejestracji, a topografia nie była w tym czasie wykorzystywana w celach handlowych. (art. 220 i 221). Dla topografii nie sporządza się opisu, a jedynie składa się materiały identyfikujące topografię do depozytu w Urzędzie Patentowym ( art. 202)

Patenty i prawa ochronne udzielane na dobra niematerialne są prawami wyłącznymi, które jednak podlegają ograniczeniom. Cztery podstawowe ograniczenia zostały wymienione poniżej.

Ograniczenie podmiotowe - wyłączność korzystania z wynalazku, wzoru, znaku lub Innego przedmiotu ochrony przysługuje osobie fizycznej lub prawnej na rzecz której prawo zostało udzielone Inne podmioty mogą korzystać z tych dóbr za zgodą uprawnionego (np. na podstawie licencji)

Ograniczenie przedmiotowe ~ zakres wyłączności ogranicza się do przedmiotu patentu i wzoru użytkowego określonego w zastrzeżeniach patentowych, a dla znaku towarowego i wzoru przemysłowego postaci zarejestrowanej I podobnych.

Ograniczenie czasowe - wyznacza maksymalny okres ważności patentu (w Polsce I, na ogół, w świecie) na 20 lat od daty zgłoszenia wynalazku do ochrony, wzoru użytkowego na 10 lat, wzoru przemysłowego na 25 lat, topografii układu scalonego na 10 lat. Znaki towarowe i oznaczenia geograficzne nie podlegają temu ograniczeniu.

Ograniczenie terytorialne - prawo wyłączne jest ważne tylko na terenie kraju, który tego prawa udzielił.

---