SUPLEMENTACJA.
Suplementacja opiera się na składnikach żywieniowych i metodach wspomagających sport (typu odnowa biologiczna, np. krio).
W suplementacji medycznej najczęściej używa się kreatyny.Szczególnie w wysiłkach beztlenowych, czyli krótkich a intensywnych.
Kreatyna znajduje się mięśni szkieletowych, w wątrobie. Podając kreatynę w kompleksie z HMB, możemy zapobiec zerwaniu tych mięśni.
Działanie kreatyny:
zwiększa masę i siłę mięsni
powoduje opóźnienie włączenia glikogenu do przemiany ATP w wysiłkach długofalowych
przyśpiesza proces regeneracji przy wysiłku
powoduje blokowanie wydalania wody w organizmie; skutek uboczny tego jest taki, że łatwiej dochodzi do zerwania mięśni pracujących, czyli mięśni poprzecznie-prążkowanych.
Kreatyna nie jest zakazana, gdy nie podajemy jej w formie dożylnej lub domięśniowej (np..NETON).
HMB:
aminokwas, powstaje w wyniku przemiany lecytyny
powoduje zmniejszoną ilość uszkadzanych włókien mięśniowych
wpływa na masę
nie zatrzymuje wody w organizmie
Karnityna:
w postaci sklepowej są to tabletki (L-karnityna):
jest to substancja witamino podobna pochodzenia aminokwasowego
reguluje gospodarkę tłuszczową
bierze udział przy dyfundowaniu tłuszczów między błona komórkową a organizmem
powoduje zmniejszenie wykorzystywania węglowodanów w gospodarce energetycznej
pomocna w odchudzaniu (musi być oparta na diecie tłuszczowej).
Koenzym Q10:
bierze udział w procesach metabolicznych,
w transporcie produktów niezbędnych do syntezy ATP
jest antyoksydantem (zapobiega uszkodzeniu mięśni przez wolne rodniki)
występuje przeważnie z Wit. E, dlatego zwiększa VO2 max
pozytywnie działa na m. sercowy.
Tauryna:
specyficzny aminokwas niewchodzący w skład białek
ma właściwości antykataboliczne, czyli przeciw rozpadowi białek
ułatwia wchłanianie kreatyny
zmniejsza wytwarzanie serotoniny (hormon zmęczenia), przez co hamuje dojście jej do ośrodka zmęczenia w mózgu, dzięki czemu mamy precyzję ruchu, lepszą funkcję układu nerwowego
Węglowodany - powszechnie używanym węglowodanem jest glukoza:
jest bardzo szybko wchłaniana (w ciągu ok. 10 min od momentu podania)
niedobór powoduje brak precyzji ruchów i zmęczenie.
Aminokwasy:
biorą udział w budowie białek ustrojowych
maja właściwości - antykataboliczne
stymulują wydzielanie hormonów anabolicznych (adrenaliny, insuliny, somatropiny)
nazwa handlowa: BCAA.
Proteiny - białka:
podaje się je głównie w koktajlach z węglowodanami, ok. 2h po wysiłku fizycznym, co powoduje zwiększenie wydzielania hormonu wzrostu i przyspiesza regenerację.
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K):
wit. A- antyoksydant, wzmacnia proces budowy kości i warunkuje proces widzenia.
wit. D- gospodarka wapniowo-fosforowa w organizmie. Niedobór: złamania, pęknięcia kości.
wit. E- antyoksydant, reguluje zmęczenie mięśni, bierze udział w produkcji hormonów sterydowych oraz zapewnia prawidłowe funkcjonowanie mięśni.
wit. K- nie ma znaczenia dla sportu.
Witaminy rozpuszczalne w wodzie (B1, B2,B3, B5, B6, B12, C, H, P, PP, kwas foliowy)
wit. B1- wpływa na zmniejszenie produkcji kwasu mlekowego, bierze udział w przemianach energetycznych węglowodanów oraz odpowiada za racjonalizację (usprawnienie) przepływu impulsu nerwowego
wit. B2- przemiany energetyczne węglowodanów, tłuszczów i białek w org. Przyrost masy ciała i siły
wit. B3- bierze udział w procesach tlenowych
wit. B5- odpowiada za zwiększenie odporności organizmu, bierze udział w procesach energetycznych przemiany tłuszczów i węglowodanów.
wit. B6- reguluje czynności układu nerwowego, bierze udział w procesach krwiotwórczych, synteza glikogenu i przekształcenie go w glukozę.
wit. B12- proces krwiotwórczy. Synteza białek. Metabolizm tłuszczów i węglowodanów. B12 często stosuje się przy stanach zapalnych(podawana poprzez zastrzyk)
Razem z B6 stymuluje działanie EPO, wpływa na zmniejszenie napięcia mięśniowego.
wit. C- bierze udział w wchłanianiu żelaza (budowa erytrocytów), w biosyntezie kolagenu, hormonów i enzymów oraz w odtruwaniu organizmu. Przyspiesza usuwanie kwasu mlekowego. Wzmacnia odporność.
kwas foliowy- bierze udział w syntezie DNA, czynny w rozwoju układu nerwowego i krwiotwórczego. Ważny w okresie ciąży dla prawidłowego rozwoju dziecka.
Makroelementy:
wapń- regulacja czynności nerwów obwodowych i kurczliwości mięśni.
fosfor - jako składnik ATP jest niezbędny w przemianie energii. Składnik Hb i mioglobiny w mięśniach. Podnosi sprawność systemu tlenowego.
magnez- bierze udział w metabolizmie węglowodanów, tłuszczów i białek. Zwiększa moc i siłę mięśni.
sód i potas - regulują gospodarkę kwasowo-zasadową i wodno-elektrolityczną oraz pracę układu nerwowego i mięśniowego
selen- antyoksydant, współdziała z Wit. E.
Żeby suplementacja była korzystna, skuteczna, musi być poprzedzona kompletnymi badaniami na ilość powyższych składników w org.
Pełne badania analityczne u sportowców powinny być wykonywane co 6 tygodni.
Pierwsze badania u sportowców - kompleksowe, na wszystko (także na narkotyki).