Powtórzenie
Harmonizacja i standaryzacja rachunkowości
Pytania na zaliczenie:
Jak rozumiesz koncepcję kapitału?
Kapitał własny jest wielkością rezydualną (resztową), czyli wynikową (różnicą między aktywami a zobowiązaniami).
Jeśli część aktywów została sfinansowana kapitałami obcymi (zobowiązaniami) to reszta aktywów (aktywa netto) musiała być sfinansowana kapitałem własnym. Dlatego też równowaga bilansowa występuje zawsze.
Przykładowo, gdy aktywa wzrosną, przy tych samych zobowiązaniach, kapitał własny ulega zwiększeniu o tyle o ile wzrosły aktywa, doprowadzając pasywa (dopełniając je) do poziomu aktywów.
aktywa ogółem = kapitał własny + zobowiązania ogółem
Co jest celem maksymalizacji aktywów netto?
Jednostka dąży do pomnażania kapitału własnego, którego odpowiednikiem są aktywa netto (sposób ich liczenia pokazuje jak następuje pomnażanie kapitału własnego).
Aktywa przechodzą ze stanu spoczynku w strumieniowe przepływy.
Celem maksymalizacji aktywów netto jest pokazanie przepływów gotówkowych, a nie kapitałów.
W której zasadzie standardy rachunkowości wprowadzają największą swobodę, największą elastyczność?
Standardy wprowadzają największą swobodę w zasadzie ostrożnej wyceny.
Zasada ostrożnej wyceny- jedna z nadrzędnych zasad rachunkowości, która nakazuje wyceniać zasoby majątkowe jednostki i źródła ich pochodzenia, tak aby nie spowodować zniekształcenia wyniku finansowego.
Przychód uznajemy, gdy jest on pewny.
Nie księgujemy domniemanych wzrostów.
W MSR obowiązuje rozluźniona zasada ostrożnej wyceny.
MSR uznaje zrealizowany wynik.
Co oznacza przychód zgodnie z koncepcyjnymi założeniami?
Przychód- Uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych:
O wiarygodnie określonej wartości.
W formie zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań.
Które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego (w inny sposób niż wniesienie środków przez właścicieli).
Co to są aktywa?
Aktywa to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe:
O wiarygodnie określonej wartości.
Powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń.
Które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.
Aktywami są zasoby powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, co oznacza, że jednostka ma obowiązek wskazania zdarzenia w przeszłości, w wyniku którego zasoby majątkowe zostały przez nią pozyskane.
Zasoby mogą być pozyskane w wyniku:
Transakcji nabycia,
Operacji wytworzenia we własnym zakresie,
Nieodpłatnego otrzymania.
Aktywa nie są własnością jednostki.
Co to są koszty?
Koszty- Uprawdopodobnienie zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych:
O wiarygodnie określonej wartości.
W formie zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań.
Które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego (w inny sposób niż wycofanie środków przez właścicieli).
Co to są zobowiązania zgodnie z koncepcyjnymi założeniami?
Zobowiązanie- pieniężne lub rzeczowe świadczenie dłużnika na rzecz wierzyciela, które na dzień powstania musi mieć ściśle określoną wartość oraz termin zrealizowania zapłaty.
Zobowiązanie powstaje wówczas, gdy zachodzi różnica pomiędzy momentem zaistnienia obowiązku zapłaty a momentem jego zrealizowania.
Zobowiązanie jest źródłem finansowania, kapitałem obcym składników majątkowych, będących w dyspozycji danej jednostki.
Zobowiązania w przyszłości zmniejszą korzyści, bo spowodują odpływ zasobów.
Zobowiązanie trzeba czymś uregulować. W tym celu uszczuplamy zasoby, bazę przynoszącą korzyści (Np. środki trwałe, środki finansowe).
Można obniżyć kapitał.
Rezerwy- są formą zobowiązań, tworzy się je na przyszłe zobowiązania. Mogą być wykorzystywane jako polityka bilansowa.
Zysk zmniejsza się tworząc rezerwy - zabezpieczenie na przyszłe wydatki.
Co jest warunkiem uznania elementów sprawozdania finansowego?
Sprawozdanie finansowe - wyniki finansowe przedsiębiorstwa przedstawione zgodnie z zasadami rachunkowości. Sporządza się je na koniec roku obrachunkowego (dzień bilansowy) lub inny dzień zamknięcia ksiąg wynikający z przepisów prawa podatkowego.
Warunki konieczne do uznania elementów sprawozdania finansowego:
Prawidłowo przeprowadzona inwentaryzacja składników majątkowych i ich wycena.
Dokonywanie odpisów aktualizujących.
Stosowanie w sposób ciągły zasad określonych w ustawie o rachunkowości:
Zasady kontynuacji.
Zasady memoriałowej.
Zasady ostrożnej wyceny.
Jak możesz wyceniać aktywa?
Aktywa można wyceniać z wykorzystaniem metody:
LIFO - wyeliminowane przez MSR.
FIFO.
Ceny przeciętnej.
Wycena materiałów:
Według ceny nabycia.
Według kosztu historycznego.
Wycena produktów:
Według kosztu wytworzenia.
Według ceny realizacji.
Wycena papierów wartościowych:
Według ceny nabycia.
Według wartości rynkowej.
Na rynku nieaktywnym - byle godziwie, nie powiązanymi cenami.
Przy obligacjach wartość przyszłą sprowadza się do wartości bieżącej.
Standardy rachunkowości uwalniają od dominacji kosztu historycznego. Proponują wycenę aktywów o wartość godziwą, rozumianą jako różne rodzaje wartości rynkowej.
Która koncepcja pomiaru zysku jest stosowana w rachunkowości?
W rachunkowości przy pomiarze zysku stosowana jest koncepcja zachowania kapitału pieniężnego.
Koncepcja zachowania pieniężnego kapitału nominalnego zakłada stabilne warunki gospodarowania i stałą siłę nabywczą pieniądza.
W takich warunkach osiągnięty zysk netto oznacza realny przyrost kapitału firmy.
Wystąpienie zysku jest równoznaczne z faktem że przychody ze sprzedaży odtworzyły zużyte w tej działalności aktywa.
W tej koncepcji ceny, koszty, historyczne są podstawą wyceny będąc jeszcze cenami bieżącymi.
Nie korygujemy o żadne wskaźniki inflacji.
Na której koncepcji kapitału opierają się międzynarodowe założenia koncepcyjne?
Międzynarodowe założenia koncepcyjne opierają się na koncepcji zachowania kapitału finansowego.
Według koncepcji kapitału finansowego w ujęciu siły nabywczej kapitał własny jest definiowany jako aktywa netto podmiotu wyrażone w jednostkach stałej siły nabywczej.
Zysk osiąga się tylko wtedy, gdy pieniężna kwota aktywów netto w ujęciu stałej siły nabywczej na koniec okresu przewyższa pieniężna kwotę aktywów netto w ujęciu stałej siły nabywczej na początku okresu (z wyłączeniem skutków transakcji z właścicielem).
Najważniejsze rzeczy z wykładów
Wykład 1
Podstawowe składowe ram konceptualnych:
Cele sprawozdań finansowych.
Cechy jakościowe i zasady fundamentalne.
Elementy sprawozdań finansowych.
Zasady uznawania aktywów.
Parametry wyceny.
Koncepcja zachowania kapitału
Cele sprawozdań finansowych:
Rachunkowość - system ewidencji zdarzeń dotyczących jednostki gospodarczej.
Pomnażamy kapitał tam gdzie jest największa jego produkcyjność..
Żeby kapitał się pomnażał, trzeba go zainwestować w zdolności wytwórcze.
Aktywa - formy kapitału.
Koncepcję sprawozdania dobiera się do wyznaczonego celu..
Informacje zawarte w bilansie muszą odpowiedzieć na następujące pytania:
Jaka jest rentowność firmy? - czy firma jest opłacalna, rentowność = zysk do kapitału.
Jaka jest płynność? - zasada memoriałowa - przychód księguje się na podstawie dowodu. Od memoriału trzeba zapłacić podatek:
Cash in put - jak wpłacą nam.
Cash out put - jak my wpłacimy.
Celem przedsiębiorstwa jest maksymalizacja wartości aktywów netto.
AKTYWA NETTO = AKTYWA - ZOBOWIĄZANIA
AKTYWA = KAPITAŁ + ZOBOWIĄZANIA
Wykład 2
Założenia koncepcyjne:
Kapitał jest wielkością rezydualną.
Aktywa netto = kapitał - zobowiązania.
Zysk = przychody - koszty
Aktywa przechodzą ze stanu spoczynku w strumieniowe przepływy.
Celem rachunkowości jest pokazanie przepływu kapitału.
Celem aktywów netto jest pokazanie przepływów gotówkowych.
Zasady fundamentalne i cechy jakościowe:
Zasada kontynuacji.
Zasada memoriałowa.
Zasada ostrożnej wyceny.
Cechy:
Wiarygodność.
Porównywalność.
Przewaga treści nad formą.
Zasada kontynuacji - Zakładamy, że w najbliższym czasie firma będzie kontynuować swoją działalność, jeśli zasady są podane to obowiązują, kiedy mamy kontynuację.
Zasada memoriału - Polega na ujmowaniu w księgach rachunkowych oraz sprawozdaniu finansowym wszystkich operacji finansowych jakie dotyczą danego okresu.
Zasada ostrożnej wyceny - ostrożnie wyceniać, przychód uznajemy, gdy jest on pewny.
Wykład 3
Aktywa:
Zasoby:
Rzeczowe .
Finansowe- Kontrola, korzyści ekonomiczne, wiarygodna wycena.
Niematerialne.
Wiarygodna wycena - jeżeli angażujemy wartość godziwą to wiele składników będzie niewiarygodnie wycenionych,
Nie wymaga się:
Określonego prawa.
Poniesienia wydatków na ich pozyskanie.
Określonej formy .
Najbardziej zyskowne są wartości niematerialne i prawne.
Formy pochodzenia aktywów:
Można nabyć (zakupić)- aportem, zwiększając kapitał podstawowy.
Można wytworzyć we własnym zakresie.
Można otrzymać od kogoś nieodpłatnie.
Aktywa mają przynieść korzyści ekonomiczne.
Zobowiązania:
Zobowiązania w przyszłości zmniejszą korzyści, bo spowodują odpływ zasobów.
Zobowiązanie trzeba czymś uregulować- uszczuplamy zasoby, bazę przynoszącą korzyści (Np. środki trwałe, środki finansowe).
Można obniżyć kapitał.
Rezerwy - są formą zobowiązań, tworzy się je na przyszłe zobowiązania.
Zysk zmniejsza się tworząc rezerwy - zabezpieczenie na przyszłe wydatki.
Elementy rachunku zysków i strat:
Przychody i zyski- uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych:
O wiarygodnie określonej wartości.
W formie zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań.
Które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego (w inny sposób niż wniesienie środków przez właścicieli).
Koszty i straty- uprawdopodobnienie zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych:
O wiarygodnie określonej wartości.
W formie zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań.
Które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego (w inny sposób niż wycofanie środków przez właścicieli).
Wykład 4 i 5
Parametry wyceny:
Wartość godziwa.
Koszt historyczny - cena nabycia, po której dane aktywo kupiono.
Koszt bieżący- wartość rynkowa, cena aktywa, które byś kupił aktualnie po tej cenie.
Koszt reprodukcyjny.
Wartość realizacji - cena sprzedaży.
Wartość bieżąca - można stosować do wyceny, tam, gdzie wartość przyszłą należy sprowadzić do wartości bieżącej - procedura dyskontowania.
3 ostatnie formy to: wartość rynkowa na poziomie kosztu rynkowego, realizacji lub wartości bieżącej.
Wycena materiałów:
Wyceniamy wykorzystując metody:
LIFO- wyeliminowane przez MSR.
FIFO.
Ceny przeciętnej.
Materiały wyceniamy według ceny nabycia lub kosztu historycznego.
Wycena Produktów:
Według kosztu wytworzenia.
Według ceny realizacji.
Wycena papierów wartościowych:
Wg ceny nabycia.
Wg wartości rynkowej.
Standardy rachunkowości uwalniają od dominacji kosztu historycznego, proponują wycenę aktywów o wartość godziwą rozumianą jako różne rodzaje wartości rynkowej.
Koncepcje zachowania kapitałów:
Koncepcja zachowania kapitału finansowego (w ujęciu nominalnym oraz w ujęciu siły nabywczej).
Koncepcja zachowania kapitału rzeczowego.
Zgodnie z koncepcją kapitału w ujęciu nominalnym kapitał własny jest definiowany jako nominalne aktywa netto podmiotu.
Według koncepcji kapitału finansowego w ujęciu siły nabywczej kapitał jest definiowany jako aktywa netto podmiotu wyrażone w jednostkach stałej siły nabywczej.
Kiedy aktywa na koniec okresu przewyższą aktywa z początku okresu, to wtedy jest zysk.
Zachowanie kapitału pieniężnego nic nie mówi o sile nabywczej. Musi być korekta kapitału, co najmniej o wskaźnik inflacji.
Zysk osiąga się tylko wtedy, gdy pieniężna kwota aktywów netto w ujęciu stałej siły nabywczej na koniec okresu przewyższa pieniężna kwotę aktywów netto w ujęciu stałej siły nabywczej na początku okresu (z wyłączeniem skutków transakcji z właścicielem).
W koncepcji kapitału rzeczowego kapitał utożsamia się ze zdolnościami produkcyjnymi podmiotu.
Zysk, jeśli zdolności fizyczne kapitału na koniec okresu byłyby większe niż zdolności kapitału na początku okresu.
Trzeba reinwestować część zysku, w przeciwnym razie zdolności wytwórcze będą wygasać.
Zysk jest osiągany tylko wtedy, gdy fizyczne zdolności wytwórcze na koniec okresu przewyższają fizyczne zdolności produkcyjne na początek okresu (z wyłączeniem transakcji z właścicielami).
Koncepcja kapitału rzeczowego wymaga przyjęcia modelu wyceny według kosztu bieżącego.
Koncepcja ta mówi o zysku ekonomicznym.
Może być bardzo dużo modeli pomiarowych zysku, w rachunkowości jest tylko jeden: Koncepcja zachowania kapitału pieniężnego.
Zadanie przykładowe: Przedsiębiorstwo X zajmujące się hurtowym handlem warzywami ma początkowy kapitał własny w wysokości 500 000 zł. W analizowanym okresie zakupiono 1000 ton warzyw po 500 zł za tonę. Cały zapas (1000 ton) sprzedano po 700 złotych za tonę (marża hurtowa na 1 tonie 200 zł). Ogólny wzrost cen w gospodarce wynosi 10%, a w przypadku warzyw 35%. Stopa podatku dochodowego wynosi 20%.
Polecenie: Jak wpłynie zastosowanie koncepcji zachowania kapitału na wynik finansowy bieżącego okresu, oraz na możliwości odtworzenia majątku.
Wariant I: zachowanie nominalnego kapitału pieniężnego.
Przychody ze sprzedaży 700 000zł, 1000 ton x 700 zł
Wartość sprzedanych warzyw w cenie zakupu 500 000 zł (1000 szt. x 500 zł)
Zysk brutto 200 000 zł
Podatek 20% (60 000 zł)
Zysk netto 160 000 zł
Kapitał własny na koniec okresu = 500 000 + 160 000 = 660 000 zł
Nowa cena zakupu 1 tony warzyw = 500 zł x 1,35 = 675 zł
Zakup warzyw według nowej ceny = 660 000 / 675 = 975 ton
Wniosek: Nominalny zysk netto nie daje możliwości odtworzenia cyklu operacyjnego.
Wariant II: zachowanie siły nabywczej kapitału
Przychody ze sprzedaży 700 000 zł
Wartość sprzedanych warzyw według ceny zakupu 500 000 zł
Zysk brutto 200 000 zł
Rezerwa na inflację (10% x 500 000) 50 000 zł
zysk brutto realny jest 150 000 zł
podatek 20% (30 000 zł)
zysk netto 120 000 zł
kapitał własny na koniec okresu 500 000 zł + 120 000 zł + 50 000 zł (rezerwa na inflację) = 670 000 zł
nowa cena zakupu 1 tony warzyw = 500 zł x 1,35 = 675 zł
zakup warzyw według nowej ceny 670 000 / 675 = 992 ton
Wariant III: koncepcja kapitału rzeczowego - substancji majątkowej:
Przychody ze sprzedaży 700 000 zł
Wartość sprzedanych warzyw według ceny zakupu 500 000 zł
Zysk nominalny brutto 200 000
Rezerwa na zachowanie kapitału rzeczowego (35% x 500 000 = 175 000 zł)
Zysk brutto 25 000 zł
Podatek 20% (5 000 zł)
Zysk netto 20 000 zł
Kapitał własny na koniec okresu się równa 500 000 zł + 20 000 zł + 175 000 zł = 695 000 zł
Nowa cena zakupu 1 tony warzyw = 500 zł x 1,35 = 675 zł
Zakup warzyw według nowej ceny 695 000 / 675 = 1029 ton
Wniosek: Na odtworzenie substancji majątkowej pozwala jedynie koncepcja kapitału rzeczowego (wariant 3) zgodnie, z którą przedsiębiorstwo traktuje część różnicy między stanem aktywów netto na początek i na koniec okresu jako element kapitału własnego niepodlegający podziałowi (zysku netto dostępnego dla akcjonariuszy).
2