10.05.2011
Wykład 5
Koncepcje zachowania kapitału (3):
W ramach konceptualnych określono podstawowe modele:
Zachowania kapitału finansowego
Zachowania kapitału rzeczowego
Zgodnie z koncepcją kapitału w ujęciu nominalnym kapitał własny jest zdefiniowany jako nominalne aktywa netto podmiotu, czyli jednostki gospodarczej.
Zysk osiąga się wówczas, gdy pieniężna kwota kapitałów netto w ujęciu nominalnym na koniec okresu przewyższa pieniężną kwotę aktywów netto w ujęciu nominalnym na początku okresu (z wyłączeniem skutków transakcji z właścicielami).
Według koncepcji kapitału finansowego w ujęciu siły nabywczej kapitał własny jest definiowany jako aktywa netto podmiotu wyrażone w jednostkach stałej siły nabywczej.
Zysk osiąga się tylko wtedy, gdy pieniężna kwota aktywów netto w ujęciu stałej siły nabywczej na koniec okresu przewyższa pieniężna kwotę aktywów netto w ujęciu stałej siły nabywczej na początku okresu (z wyłączeniem skutków transakcji z właścicielem).
W koncepcji kapitału rzeczowego (substancji majątkowej) kapitał utożsamia się ze zdolnościami produkcyjnymi podmiotu.
Zysk jest osiągany tylko wtedy, gdy fizyczne zdolności wytwórcze na koniec okresu przewyższają fizyczne zdolności produkcyjne na początek okresu (z wyłączeniem transakcji z właścicielami).
Koncepcja kapitału rzeczowego wymaga przyjęcia modelu wyceny według kosztu bieżącego.
Koncepcja ta mówi o zysku ekonomicznym.
Zysk ekonomiczny reprezentuje dobrobyt, jeżeli nie następuje zubożenie społeczeństwa - definicja Hecka
Przykład:
Przedsiębiorstwo X zajmujące się hurtowym handlem warzywami ma początkowy kapitał własny w wysokości 500 000 zł. W analizowanym okresie zakupiono 1000 ton warzyw po 500 zł za tonę. Cały zapas (1000 ton) sprzedano po 700 złotych za tonę (marża hurtowa na 1 tonie 200 zł). Ogólny wzrost cen w gospodarce wynosi 10%, a w przypadku warzyw 35%. Stopa podatku dochodowego wynosi 20%.
Polecenie: Jak wpłynie zastosowanie koncepcji zachowania kapitału na wynik finansowy bieżącego okresu, oraz na możliwości odtworzenia majątku.
Wariant I: zachowanie nominalnego kapitału pieniężnego.
Przychody ze sprzedaży na brzeg 700 000zł, 1000 ton x 700 zł
Wartość sprzedanych warzyw w cenie zakupu 500 000 zł (1000 szt. X 500 zł)
Zysk brutto 200 000 zł
Podatek 20% (60 000 zł)
Zysk netto 160 000 zł
Kapitał własny na koniec okresu = 500 000 + 160 000 = 660 000 zł
Nowa cena zakupu 1 tony warzyw = 500 zł x 1,35 = 675 zł
Zakup warzyw według nowej ceny = 660 000 / 675 = 975 ton
Wniosek: Nominalny zysk netto nie daje możliwości odtworzenia cyklu operacyjnego.
Wariant II: zachowanie siły nabywczej kapitału
Przychody ze sprzedaży 700 000 zł
Wartość sprzedanych warzyw według ceny zakupu 500 000 zł
Zysk brutto 200 000 zł
Rezerwa na inflację (10% x 500 000) 50 000 zł
zysk brutto realny jest 150 000 zł
podatek 20% (30 000 zł)
zysk netto 120 000 zł
kapitał własny na koniec okresu 500 000 zł + 120 000 zł + 50 000 zł (rezerwa na inflację) = 670 000 zł
nowa cena zakupu 1 tony warzyw = 500 zł x 1,35 = 675 zł
zakup warzyw według nowej ceny 670 000 / 675 = 992 ton
Wariant III: koncepcja kapitału rzeczowego - substancji majątkowej:
Przychody ze sprzedaży 700 000 zł
Wartość sprzedanych warzyw według ceny zakupu 500 000 zł
Zysk nominalny brutto 200 000
Rezerwa na zachowanie kapitału rzeczowego (35% x 500 000 = 175 000)
Zysk brutto 25 000
Podatek 20% (5 000)
Zysk netto 20 000
Kapitał własny na koniec okresu się równa 500 000 zł + 20 000 zł + 175 000 zł = 695 000 zł
Nowa cena zakupu 1 tony warzyw = 500 zł x 1,35 = 675 zł
Zakup warzyw według nowej ceny 695 000 / 675 = 1029 ton
Wniosek: na odtworzenie substancji majątkowej pozwala jedynie koncepcja kapitału rzeczowego (wariant 3) zgodnie, z którą przedsiębiorstwo traktuje część różnicy między stanem aktywów netto na początek i na koniec okresu jako element kapitału własnego niepodlegający podziałowi (zysku netto dostępnego dla akcjonariuszy).
Model pomiarowy zysku jest na poziomie 1 koncepcji.
Pytanie do zaliczenia:
(11) Na której koncepcji kapitału opierają się międzynarodowe założenia koncepcyjne?
Kapitału pieniężnego
Rok akademicki 2010/2011
Semestr IV, prof. UE dr hab. M. Smejda
Przedmiot: Harmonizacja i standaryzacja rachunkowości (wykłady)
2