NIEPŁODNOŚĆ I NIEMOŻNOŚĆ DONOSZENIA CIĄŻY
(sterilitas)
(Infertilitas)
1. Małżeństwo niepłodne.
Brak ciąży po 2-letnim okresie współżycia z chęcią posiadania dziecka
1) Przyczyny:
po stronie kobiety - 45 - 50%
po stronie mężczyzny - 30%
przyczyny immunologiczne - 5%
po stronie obojga partnerów - 10 - 20%
2. Niepłodność kobiety.
Niemożność zajścia w ciążę (impotentia concipiendi)
1) Podział niepłodności:
pierwotna - sterilitas primaria
wtórna - sterilitas secundaria
3. Niemożność donoszenia ciąży:
Kobieta posiada zdolność zajścia w ciążę (potentia concipiendi) ale nie może ciąży donosić tak aby urodzić zdolne do życia dziecko (impotentia generandi)
1) Przyczyny:
zaburzenia endokrynologiczne
zmiany anatomiczne w narządzie rodnym
zaburzenia chromosomalne
czynnik męski
4. Płodność kobiety:
Prawdopodobieństwo zajścia w ciążę.
w wieku 15-19 lat - około 48%
30-letnia - około 30%
40-letnia - około 3%
dane te pochodzą z 1934 r. - obecnie, w dobie planowania rodziny, nie jest możliwa ich weryfikacja
Bezdzietne kobiety możemy sklasyfikować w grupy
Nie jest możliwe usunięcie przyczyny nie- płodności (brak macicy, dysgenezja gonad)
przyczyna może być usunięta (zaburzenia układu p-p-j, endometrioza, niedrożność jajowodów, wady macicy)
niemożność donoszenia ciąży dostępna postępowaniu med. (szew okrężny)
ciąża zagrożona (leczenie hormonalne)
UWAGA!
Leczenie niepłodnego małżeństwa stanowi zagadnienie medyczne, które dotyczy oboj- ga partnerów z punktu widzenia prawa (jednak obowiązuje zachowanie tajemnicy lekarskiej w stosunku do każdego z osobna)
1) Przyczyny niepłodności kobiecej:
gonadalnie uwarunkowane wady rozwojowe
wady rozwojowe narządów płciowych
zmiany zapalne i pozapalne
niepłodność psychiczna
immunologiczne i serologiczne czynniki
wieloczynnikowe pozaginekologiczne
2) Gonadalnie uwarunkowane wady rozwojowe z towarzyszącą niepłodnością:
zespół Turnera
czysta postać dysgenezji gonad
zespół feminizujących jąder
hipergonadotropowy niedorozwój jajników
3) Wady rozwojowe narządów płciowych przy prawidłowych jajnikach:
brak pochwy
wady macicy
brak macicy
brak jajowodów
4) Immunologiczne i serologiczne czynniki niepłodności:
w wyniku reakcji na różne antygeny mogą w narządach płciowych powstać liczne auto- lub alloprzeciwciała niszczące plemniki
wieloczynnikowe poza ginekologiczne czynniki
choroby gruczołu tarczowego
zaburzenia czynności kory nadnerczy
choroby trzustki (cukrzyca)
niedostateczne odżywianie
używki, narkotyki
zatrucia przemysłowe
promienie jonizujące
wyczynowe uprawianie sportu?
5. Niepłodność męska:
niezdolność do współżycia - niemoc płciowa - impotentia coeundi
niezdolność płodzenia - impotentia generandi
nieznane (w 50 - 80% przypadków)
1) Niezdolność do współżycia:
psychicznie uwarunkowany niepełny wzwód prącia
wady rozwojowe prącia
przedwczesny wytrysk
2) Niezdolność płodzenia:
niedrożność dróg odprowadzających nasienie
zaburzona spermiogeneza:
- choroby endokrynologiczne
- przemiany materii
- zakaźne (świnka)
- nadmierny wysiłek fizyczny
- żylaki powrózka nasiennego
- przyczyny termiczne, toksyczne, urazowe
6. Leczenie niepłodności:
hormonalne (przy braku owulacji)
HSG i persuflacja (drobne zmiany)
chirurgiczne
unasiennienie sztuczne (inseminatio artificialis)
zapłodnienie pozaustrojowe i transfer zarodka
1) Leczenie chirurgiczne:
korekta pochwy, szyjki, trzonu macicy
przywrócenie drożności jajowodów (uwolnienie zrostów - salpingolisis et ovariolisis, plastyka ujścia brzusznego jajowodu, wytworzenie nowego ujścia brzusznego, zespolenie jajowodu, wszczepienie jajowodu)
2) Unasiennienie sztuczne:
homologiczne (nasienie męża)
heterologiczne (nasienie dawcy)
unasiennienie okołoszyjkowe i doszyjkowe
unasiennienie domaciczne (najmniej skuteczne)
3) Wskazania do zapłodnienia pozaustrojowego:
obustronna, nieodwracalna niedrożność jajowodów
brak obu jajowodów
rozległa endometrioza
obniżona jakość plemników
przeciwciała w śluzie szyjkowym
niepłodność idiopatyczna