D. 34, 5 De rebus dubiis (o rzeczach wątpliwych).
D. 34,5,9, (10) Tryphoninus libro 21 disputationum. pr. Qui duos impuberes filios habebat, ei qui supremus moritur Titium substituit: duo impuberes simul in nave perierunt: quaesitum est, an substituto et cuius hereditas deferatur. Dixi, si ordine vita decessissent, priori mortuo frater ab intestato heres erit, posteriori substitutus: in ea tamen hereditate etiam ante defuncti filii habebit hereditatem. In proposita autem quaestione ubi simul perierunt, quia, cum neutri frater superstes fuit, quasi utrique ultimi decessisse sibi videantur? An vero neutri, quia comparatio posterioris decedentis ex facto prioris mortui sumitur? Sed superior sententia magis admittenda est, ut utrique heres sit: nam et qui unicum filium habet, si supremum morienti substituit, non videtur inutiliter substituisse: et proximus adgnatus intellegitur etiam qui solus est quique neminem antecedit: et hic utrique, quia neutri eorum alter superstes fuit, ultimi primique obierunt.
D. 34,5,9(10)pr. (Tryfoninus w ks. 21 „Dysputacji”). Spadkodawca miał dwóch niedojrzałych
(impuberes) synów i temu, który umrze ostatni (supremus), podstawił Tycjusza. Obaj niedojrzali zginęli na statku razem, stąd powstaje pytanie, czy dziedziczy substytut i którego z nich spadek mu przypada? Powiedziałem, że - jeśli zmarli jeden po drugim - dziedzicem pierwszego będzie beztestamentowo drugi, a tego ostatniego substytut, który w spadku po nim będzie miał również spadek po tym, co zmarł wcześniej. W przypadku równoczesnej śmierci, o który chodzi: skoro żaden z braci nie przeżył drugiego, czy wolno uznać, że obaj zmarli jako ostatni, czy też żaden - ponieważ stwierdzenie, iż ktoś umarł ostatni, zakłada, że ktoś umarł pierwszy? Powinno raczej (magis) zostać przyjęte pierwsze rozwiązanie, aby był dziedzicem obydwu, albowiem kto ma jedynaka a ustanawia substytuta:„synowi, co umarł ostatni”, nie wydaje się, aby podstawiał nieskutecznie (inutiliter). Przecież za najbliższego agnata uważa się i tego, kto jest sam, nikogo nie wyprzedzając. W sprawie więc, w której powstało pytanie, gdzie żaden drugiego nie przeżył, obu się uważa za ostatnich i pierwszych.
D. 36, 1 Ad senatus consultum Trebellianum (do trebeliańskiej uchwały senatu) 28 (27),2
Iulianus libro 40 digestorum. Qui suspectam sibi hereditatem dicit, nullum commodum ex testamento consequetur, quod habiturus non esset, si heres institutus non fuisset aut non adisset. Et ideo si pupillo substitutus fuerit itaque: "quisquis mihi heres erit, idem filio meo heres esto", hereditatem, quae ex substitutione ad eum pervenerit, restituere cogendus erit. Si vero detracto hoc articulo "quisquis mihi heres erit" substitutus ita fuerit: "Titius filio meo heres esto", tum, si solus patri heres extiterit, nihilo minus cogendus erit hereditatem pupilli restituere, si vero coheredem habuerit, retinebit pupilli hereditatem, quia potuit coherede adeunte, quamvis ipse patris omisisset hereditatem, ex substitutione adire.
D. 36,1,28(27),2 (Julian w ks. 40 „Digestów”). Kto uważa spadek za podejrzany, nie otrzymuje żadnych korzyści (commodum) na podstawie testamentu, których nie otrzymałby, gdyby nie był ustanowiony dziedzicem lub nie przyjął spadku. Przeto - jeśli był podstawiony pupilowi następująco: „ktokolwiek będzie moim dziedzicem, ten syna mego niech będzie dziedzicem” - zostanie zmuszony do oddania spadku, który na podstawie substytucji mu przypadnie. Gdyby nie było stwierdzenia: „ktokolwiek będzie moim dziedzicem”, a został ustanowiony następująco: „Tycjusz niech będzie dziedzicem mego syna”, wtedy - jeśli sam jeden był ustanowiony dziedzicem ojca - takoż będzie zmuszony oddać spadek po synu. Jeśliby zaś miał współdziedzica, który spadek przyjął, mógłby zatrzymać spadek po pupilu, ponieważ wolno mu było odrzucić spadek po ojcu, aby przyjąć na podstawie substytucji.
D. 37, 5 De legatis praestandis contra tabulas bonorum possessione petita (o obowiązku świadczenia zapisu, gdy zażądano przeciwtestamentowego dziedziczenia [według prawa pretorskiego]) 25 pr.
Marcellus libro nono digestorium pr. Qui filium emancipaverat et nepotem ex eo retinuerat in potestate, testamento filium exheredavit, nepotem ex aliqua parte instituit heredem et alium filium emancipatum praeteriit. Potest defendi nepotem quoque bonorum possessionem contra tabulas petere posse: nam pro ea parte, qua quisque intestato suus heres esset, si pater suus heres non esset, bonorum possessio defertur.
D. 37,5,25pr. (Marcellus w ks. 9 „Digestów”). Ten, kto emancypował syna, a wnuka, którego miał dzięki niemu, pozostawił pod władzą (in potestate), wydziedziczył syna w testamencie, wnuka zaś ustanowił dziedzicem w pewnej części, natomiast drugiego emancypowanego syna pominął. Wydaje się zasadnym, aby wnuk także mógł występować o bonorum possessio contra tabulas, bowiem bonorum possessio udzielana jest w tej części, w której ktoś byłby beztestamentowo suus heres, gdyby ojciec nie był suus heres.