IV-5. Towarzystwa ubezpieczeniowe biorą pod uwagę ryzyko moralne (pokusę). Czy stwierdzenie to jest prawdziwe, czy fałszywe, odpowiedź uzasadnij.

PRAWDZIWE. Ryzyko moralne pojawia się, gdy występuje pokusa „nadużycia”, która jest brakiem bodźców do dbałości. Może pojawić się, gdy towarzystwa będą w całości wypłacać równowartość skradzionych rzeczy (np. rowerów). Konsument posiadający takie ubezpieczenie może nie mieć w ogóle zachęty do dbałości, ponieważ ma pewność, że jeśli mu skradną ów rower i tak dostanie z ubezpieczenia jego równowartość. Dlatego towarzystwa biorąc pod uwagę ryzyko moralne wprowadzają w ubezpieczenia „udział własny”, który ma na celu spowodować ów bodziec dbałości. Konsument ma wówczas świadomość, że sam musi stracić jakąś sumę przy żądanym odszkodowaniu.

V-2. Nieodpowiedzialne przedsiębiorstwa wyrzucają trujące odpady, nie troszcząc się o szkody czynione w ten sposób innym, społeczeństwo powinno zakazać pozbywania się tych odpadów, bez nich byłoby lepiej. Czy zgadzasz się z tym stwierdzeniem, jaki błąd występuje w tym rozumowaniu.

Zanieczyszczenie jest poważnym efektem zewnętrznym, niestety nie jesteśmy w stanie zakazać przedsiębiorstwu całkowitej likwidacji w produkcji odpadów, gdyż jest to niemożliwe. Możemy a nawet musimy ustalić pewne normy zanieczyszczenia, które byłyby kontrolowane bardzo dokładnie. Powinniśmy poprzez te normy wymuszać, by przedsiębiorstwo stosowało różne katalizatory, oczyszczalnie, filtry itp. Zaś nieprzestrzeganie tych norm byłoby karane odpowiednią co do wartości opłatą, która byłaby bodźcem. Mógłby być odpowiednio wyższy podatek dla tych przedsiębiorstw, które wyrzucają trujące odpady. Metoda kontroli odpadami powinna zależeć od racjonalnej analizy kosztów i korzyści.

V-5. W przypadku asymetrii informacji powstają kłopoty z ustaleniem wysokości wynagrodzenia. W jaki sposób system bodźców będzie stymulował pracownika do maksymalnego wysiłku?

Postaram się wytłumaczyć to na przykładzie właściciela ziemi, który będzie chciał motywować robotnika do maksymalnego wysiłku. Aby tak się udało bodziec musi spełnić dwa warunki:

1. musi dawać robotnikom całkowitą użyteczność u

2. musi powodować, że krańcowy produkt wysiłku będzie równy krańcowemu kosztowi wysiłku.

Na przykład możemy to osiągnąć za pomocą:

• czynszu dzierżawy - zysk robotnika wynosi cała produkcja minus koszty dzierżawy ziemi

• praca za pracę - robotnik dostaje pensję za 1 jednostkę wysiłku + sumę ryczałtową

• bierz albo idź sobie - robotnik musi pracować z określonym z góry wysiłkiem, aby otrzymać wynagrodzenie

• podział plonów - jest przykładem nieoptymalnym. Robotnik dzieli się zyskiem w odpowiednich proporcjach z właścicielem ziemi.

V- 4. Rozważ dwuosobową gospodarkę wymienną bez sektora produkcji, w której przedmiotem wymiany są dwa dobra. Omów proces dochodzenia do równowagi w procesie wymiany, tak aby nastąpiła alokacja efektywna w sensie Pareta?

Alokacja efektywna w sensie Pareta zakłada, że krzywe obojętności dwóch podmiotów muszą być styczne. Ta linia, która łączy wszystkie krzywe obojętności jest określana jako zbiór Pareta - krzywe kontraktu.

Odcinek O-H i O-K nie ma kontraktu bo nie ma alokacji w sensie Pareta.

W strefie B poprawia się sytuacja dla osoby A, a pogarsza dla osoby B, a w strefie A poprawia się sytuacja dla osoby B, a pogarsza dla A. Nie może tam dojść do alokacji efektywnej w sensie Pareta, ponieważ nie jest możliwa ta wymiana, która byłaby korzystna jednocześnie dla obu stron. Jedynym wyjściem, które takie kryterium spełnia jest punkt M, dlatego obie osoby będą dążyły do tego położenia, aż go znajdą. Alokacja w punkcie M jest alokacją efektywną w rozumieniu Pareta, ponieważ każda osoba znajduje się na najwyższej możliwej krzywej obojętności przy danej krzywej obojętności drugiej osoby.

IV-4. Niejednokrotnie w zaopatrzeniu w dobro publiczne decyduje w demokratycznym państwie rząd. Najczęściej stosowanym narzędziem do podejmowania tego typu decyzji jest głosowanie. Czy twoim zdaniem jest to najlepsza metoda, odpowiedź uzasadnij.

Niestety nie, ponieważ decyzje te są narażone na paradoksy głosowania np. złóżmy, że mamy preferencje prowadzące do nieprzechodniego porządku.

Osoba A	B	C
X Y Z	Y Z X	Z X Y

X,Y,Z są elementami głosowania, a głosowanie polega na tym, by wybrać spośród 2 tych elementów ten, który jest bardziej preferowany i porównać go do trzeciego. Oraz powtórnie wybrać ten element najbardziej przez nas preferowany.

Np. I etap II etap

X>Y X<Z Z

Y>Z Y<X X

Z>X Z<Y Y

Ta która jest większa, czyli bardziej preferowana - wygrywa.

Bardzo wyraźnie jest pokazany paradoks tego głosowania, który polega na tym, że o wyniku głosowania decyduje ustawienie kolejności głosowania.

IV-1. Katastrofa nuklearna w Czarnobylu spowodowała rozległe skażenie terenów substancjami radioaktywnymi. Jak byś przedstawił ocenę kosztów i korzyści związanych z energetyką jądrową.

KORZYŚCI

• każde państwo może je posiadać

• jest najbardziej efektywnym źródłem energii

• jedna z tańszych źródeł

• zapewnia każdy popyt, który jest zgłaszany przez rynek

KOSZTY

• koszty związane z katastrofą obciążają najbardziej społeczeństwo (choroby)

• katastrofa powoduje dużą degradację przyrody

• w przypadku katastrofy koszty są większe niż korzyści z wyprodukowanej energii

• koszty są pokrywane przez wiele lat.

IV-3. W jakiej sytuacji na rynku mamy do czynienia z nierównowagą - konsument nie może zrealizować zamierzonego popytu, spróbuj omówić zakłócenia jakie towarzyszą takiej sytuacji na rynku.

W - wyposażenie w dobro

W_A1 - wyposażenie w dobro 1 osoba A

W_A2 - wyposażenie w dobro 2 osoba A

W_B1 - wyposażenie w dobro 1 osoba B

W_B2 - wyposażenie w dobro 2 osoba B

X - popyt na dobro

X_A1 - popyt na dobro 1 osoby A

Konsument A posiada dobra 2. W_A2, a chciałby zrealizować swój popyt na poziomie X_A2 niestety nie jest to możliwe, ponieważ konsument B posiadający W_B2 (2 dobro) chce zatrzymać sobie to dobro 2 na poziomie X_B2 dlatego zgłasza podaż (sprzedaż). Niestety podaż jaką sygnalizuje konsument B jest za mała, by zrealizować zawieszony popyt netto A.

Każdy rynek jest w nierównowadze, oznacza to, że:

• popyt netto - czyli ilość jaką będzie chciał nabyć (albo sprzedać) konsument A, niekoniecznie będzie się równała ilości, którą będzie chciał sprzedać (albo kupić) konsument B,

• popyt brutto - czyli ogólna ilość jednego dobra jaką chce posiadać konsument A plus ogólna ilość, którą chce posiadać B tego samego dobra, nie jest równa dostępnej ilości tego dobra.

III-3. Opodatkowanie dóbr, gdy podaż jest mało elastyczna daje korzyści konsumentom, producentom i państwu, zaś wszyscy uczestnicy rynku ponoszą straty, gdy podaż jest wysoce elastyczna. Czy zgadzasz się z tym poglądem, odpowiedź uzasadnij.

Tak zgadzam się z tym.

Jeżeli podaż (S) jest mało elastyczna - większą część podatku będzie płacił producent, to znaczy, że konsument zyskuje na tym rynku. Rynek ten będzie dążył do równowagi a wpływ do budżetu zmniejszy się, ale o mniejszą ilość niż gdyby była wysoka elastyczność podaży. Dlatego możemy powiedzieć, że państwo też zyskuje „mniejszą stratę”.

D - popyt elastyczny

S - podaż mało elastyczna

T - podatek

Pole P₁P₂E' wpływy do budżetu

III Równowaga konkurencyjna jest efektywna w sensie Poreta - uzasadnij dlaczego to stwierdzenie jest prawdziwe.

oferuje ogólny mechanizm, którym jest rynek konkurencyjny, pokazuje, że szczególna budowa rynków konkurencyjnych ma pożądaną: własność, zmierzania do alokacji efektywnej Poreta, wykorzystanie tego rynku konkurencyjnego przynosi oszczędności alokacji; pozwala rozdzielić problem podziału i efektywności można analizować oddzielnie, ponieważ rynek jest dystrybuowany i neutralny; ceny pełnią rolę: alokacyjną -ma wskazywać na relatywną rzadkość, - dystrybucyjną - określa ilość dóbr, które każdy z nas może nabywać; państwo może zmienić siłę nabywczą poprzez podatki;- dopóki podatki oparte są na wartości zasobu dóbr posiadanych.

II-3 Przedstaw argumenty przemawiające za wprowadzeniem wysokich podatków od sprzedaży alkoholu (w celu ograniczenia spożycia), oraz argumenty przeciw takiej praktyce?

ZA: zmaleje spożycie alkoholu, popyt maleje; Przeciw :konsument na tym traci ponieważ rośnie cena alkoholu; traci na tym budżet państwa, ponieważ maleje sprzedaż alkoholu; wyższa cena alkoholu spowoduje wzrost nielegalnej produkcji i handlu; malejący popyt wymusi u producentów mniejszą produkcję, a to znaczy że zmniejszy się podaż; funkcja podatku jest progresywna, ma być w uproszczeniu odebrane bogatym a dane biednym. Powinni płacić ci którzy mają największy udział w wydatkach publicznych. Przez podatki państwo zabiera proporcjonalnie bogatym. Przy podatku od alkoholu powinien istnieć element regresji, czyli zabierze więcej ubogim, niż bogatym. Ten podatek odwrotnie do swoich zamierzeń uderzy w ubogich.

II 5 Inwestowanie w znaki może efektywnie z prywatnego pkt. widzenia, ale ze społecznego może być marnotrawstwem, czy zgadzasz się z tym stwierdzeniem, odpowiedź uzasadnij.

Tak, ponieważ pojawiają się efekty zewnętrzne. Gdyby wg. Przeciętnego pkt. Opłacano zarówno robotników zdolnych, jak i niezdolnych (a znakiem byłaby zdobyta edukacja), płace robotników zdolnych byłyby obniżone z powodu obecności robotników niezdolnych. A zatem mieliby oni jakąś zachętę do zainwestowania w sygnały -znaki (nauka), która odróżniałaby ich od mniej zdolnych. Taka inwestycja przynosi korzyść prywatną, ale nie społeczną. Z drugiej strony inwestowanie w (sygnały) znaki może pomóc w rozwiązywaniu problemów płynących z asymetrii informacji (efekt społeczny nie wzrośnie, bo zdobycie wykształcenia nie wpływa na produktywność).

I-5 Prawda czy fałsz, odpowiedź uzasadnij i przedstaw graficznie. Jeżeli znamy krzywą kontaktu to znamy wynik każdej wymiany.

Jest to prawda

Dobro 1

Osoba B

Strefa B

Strefa A

M

Dobro 2

Osoba A

Krzywa kontaktu - jest linią która łączy wszystkie krzywe objętości w prostokącie Edgewortha. Jest określona jako zbiór Pareta, czyli oznacza że wszystkie „ostateczne kontakty” muszą leżeć na tej krzywej i znajdą się w zbiorze Pareta w przeciwnym razie nie byłyby ostateczne ponieważ można by dokonać w nich pewnych ulepszeń.

I-3 Jeżeli handluje się prawami do zanieczyszczenia środowiska, czy rząd powinien ustalić ich cenę max? Czy taki system przyczyniłby się do efektywności alokacji zasobów?

Nie ponieważ cena max (inaczej graniczna) jest najniższą ceną, jaką dana osoba jest skłonna zaakceptować, aby kupić dobra. Innymi słowy cena to dla danej osoby będzie ceną przy której jest jej obojętne, czy dane dobro nabędzie czy też nie. Alokacja efektywna w rozumieniu Pareta ma miejsce wtedy, gdy nie ma sposobu poprawienia sytuacji konsumenta. Alokacja jest nieefektywna w rozumieniu Pareta, jeśli istnieje jakiś sposób poprawienia ich sytuacji w tym przypadku alokacja jest efektywna w sensie Pareta.

---