Wykład 2 rok 3
Współdziałanie pomiędzy pacjentem a lekarzem
>50% pacjentów którym przepisywane są leki nie przyjmuje ich w zalecany sposób
- brak zgody pacjenta odnośnie zasadności leku
- wątpliwości odnośnie skuteczności
- niedocenianie konieczności stosowania leczenia
- zapominanie
REKOMENDACJE TERAPEUTYCZNE
Mają na celu poprawę jakości opieki zdrowotnej poprzez wprowadzenie nowych osiągnięć między med.
- w jakim zakresie podane wytyczne podaja do konkretnej sytuacji klinicznej
SKUTECZNOŚĆ LEKÓW
- przeniesienie ich aktywności poprzez kolejne etapy przemian met.
- ich zasadniczej cz. Chem.
- finałowy wpływ efektowy org
PLACEBO
- preparat który nie zawiera substancji czynnych w dz.leczniczych
- nie oznacza ze dana postać nie ma działania terapeutycznego
Zależy od:
„dobra Gatka lekarza”- siła sugestii
- niektóre dolegliwości mają charakter przewlekły
- niektóre dolegliwości ustępują z upływem czasu
Powszechne i uzasadnione stosowanie placebo badania kliniczne
LEKI OTC - over the counter (wydawane bez recepty)
- umożliwiają pacjentom samodzielne leczenie podstawowych dolegliwości i przed zasięgnięciem porady lekarza
w Polsce opinia Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych
- leki o słabym działaniu
- całkowicie bezpieczne w każdej sytuacji nie powinno być przeciwwskazań do stosowania
- co druga Polka >15 r.ż stosowała lub stosuje preparaty witaminowe poprawiające urodę
LEKI GENERYCZNE
- ekwiwalenty orginalnego prod. leczniczego, które mogą być wprowadzone na rynek po wygaśnięciu ochrony patentowej
- genetyki zawierają taką samą substancję czynną
Zalety:
- niższa cena 20-80% (taka sama jakość, skuteczność, bezpieczeństwo)
- wspierają innowację i współzawodnictwo
- substancja czynna w generykach jest taka sama jak w oryginale
Wady:
- forma leków może się nieznacznie różnić
- to może mieć wpływ na bezpieczeństwo i skuteczność
DOPALACZE
4-8% kofeiny
Teofilina (herbata)
Teobromina (kakao)
Działanie:
- antyoksydacyjne i przeciwbakteryjne
- zmniejszają ryzyko ostrych incydentów wieńcowych i udarów mózgu
- zwiększają (przyspieszenie) metabolizmu
LEKI ZŁOŻONE
- mogą być niebezpieczne
Wywyołują:
- zapalenie śl
- depresja, nerwica
- cukrzyca
- zaburzenia miesiączkowania
- choroby układu oddechowego
Atropina, glikozyd nasercowy, opioidy wyizolowane z roślin aktywne substancje farm.
Działania niepożądane:
- tojad - zaburzenia rytmu serca, zapaść
- aloes - biegunki, zapalenia nerek, bóle brzucha
- kruszyna- biegunki
- tatarak - Beta-azotan - właściwości kancerogenne
- rumianek- alergia, wstrząs anafilaktyczny, u osób uczulonych
- czarcia łapa- efekt poronny
- czosnek - zapalenie skóry, wymioty, biegunki, jadłowstręt
- przetacznik - zapalenie wątroby
- żeń-szeń - biegunki, nerwowość
Zastrzeżenia do ziół:
- brak standaryzacji i kontroli jakości
- wzbogacanie preparatów ziołowych lekami Sup…(?)
- metale ciężkie - zatrucia
Baza surowców zielarskich
↙ ↘
Plantacje zbiór naturalny
Wielkość skupu:
>1000 ton rumianek,
Mięta, korzeń kozłka
500-1000 kasztanowiec, tymianek,
Dziurawiec, nasienie wiesiołka
200-500 kwiat lipy, liść melisy,
nasienie ogórecznika
Nutraceutyk - żywność funkcjonalna pokarm i jego elementy które dostarczają zdrowych właściwości
Skład żywności funkcjonalnej:
Karoten Alfa i Beta
Luteina
Likopen
Nierozpuszczalny błonnik
Beta glukan i rozpuszczalny błonnik
Kwas omega - 3
Kwasy tłuszczowe
Sprzężone kwasy linolenowe
Flawonoidy
Sterole roślinne
Fito estrogeny
POLIFENOLE
↙ ↓ ↓ ↘
Fenolokwasy Taniny Stilbeny Flawonoidy
Postacie gł klas flawonoidów:
- owoc rokitnika
- żeń-szeń
- granat
- bez czarny
- czarna porzeczka
- borówka czarna
- buraki
Antyoksydanty - walczą z chorobami ; spożycie 20-50 mg/dobę
Flawonoidy są zdolne do oddziaływania z wieloma substancjami czynnymi ustroju
DZIAŁANIE:
- p/nowotworowe
- p/zapalne
- cytoprotekcyjne
- kardioprotekcyjne
Flawonoidy jako antyoksydanty:
- hamują aktywność oksyreduktaz
- hamują czynność enzymu kinazy proteinowej C
- helatowanie jonów Fe i Cu
- reagują z wolnymi rodnikami „zmiatanie” (bo niski potencjał redox)
Działanie w układzie krążenia:
- hamują czynność enzymu hialuronidazy
- inaktywacja katecholazo- O- metylotransferazy
- hamują aktywność Na+/K+ - ATPazy
- hamują aktywność konwertazy angiotensyny
- innaktywuja enzymy z gr LOX i COX
- hamują aktywność fosfodiesterazy, COX, adenozyny
- działanie przeciwmiażdżycowe, przeciwzapalne
Kwas arachidonowy
COX-2 ↙ ↘ 5-LOX
PROSTAGLANDYNY PG LEUKOTRIENY LT
Flawonoidy w cukrzycy:
- epikatechina
- luteolina
- amentoflawon
- daidzeina
- kwercetyna opóźnia utratę wzroku
Flawonoidy w infekcjach wirusowych:
- inhibitory odwrotnej transkryptazy
- blokuje wnikanie wirusa do komórki
- kwercetyna
- epikatechina
Flawonoidy a nowotwory:
- hamują proliferację kom. Nowotworowych
- zapobiegają przerzutom (zmniejszają aktywność metaloproteinaz)
- indukcja apoptozy
- zmniejszają aktywność czynnika NF-KB
- zmniejszają aktywność aromatazy
Zdrowie/Choroba
Stan pełnego, dobrego samopoczucia, dobrostanu fizycznego, psychicznego, społecznego, a nie tylko nieobecność choroby czy niedomagania