Prawo administracyjne Wykład 27.05.2006 r.

RÓŻNICE MIĘDZY SANKCJAMI EGZEKUCYJNYMI

A SANKCJAMI TYPU KARNEGO

1. SANKCJE EGZEKUCYJNE - mogą zostać zastosowane na prawie każdy wypadek nie wykonania jakiegoś obowiązku o charakterze administracyjnym

• postępowanie przymusowe (wyjątek: nieformalny akt administracyjny)

• art. 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym „wszystkie obowiązki do egzekucji jeśli wynikają z decyzji, wprost z przepisów prawa”,

• art. 117 - można stosować przymus w celu egzekwowania ustnie wydawanych zezwoleń; polecenia, nakazy → ustnie wydawane polecenie - nie mają formy pisemnej,

• art. 117 - można egzekwować ustnie wydane nakazy, tylko gdy wydawane są w trakcie akcji ratowniczej

Tylko nie obowiązek nie formalno-administracyjny.

2. SANKCJE TYPU KARNEGO - mogą być zastosowane jedynie wówczas, gdy ewentualność nie wykonania jakiegoś obowiązku administracyjnego zagrożone jest sankcją typu karnego.

1. aby zastosować ta sankcję wystarczy zagrożenie GENERALNE.

2. w egzekucji administracyjnej zagrożenie generalne nie wystarczy. Trzeba jeszcze zagrożenia indywidualnego w postaci upomnienia.

Należy tego, kto nie wykonał obowiązku upomnieć.

Wyjątki bez upomnień:

• mandat - bez ostrzeżenia poborca skarbowy,

• ustnie wydawane polecenia w trakcie akcji ratowniczej,

• rada ministrów w drodze rozporządzenia

1. sankcje typu karnego można nałożyć na osoby fizyczne a środki egzekucyjne na wszystkie osoby w obrocie prawnym - na wszystkich uczestników obrotu prawnego.

2. sankcję typu karnego można nałożyć jedną za czyn stanowiący przestępstwo lub wykroczenie; środki egzekucyjne mogą być stosowane wielokrotnie, aż do doprowadzenia wykonania obowiązku.

3. późniejsze wykonanie obowiązku nie stanowi żadnej przeszkody do zastosowania sankcji typu karnego - to może mieć wpływ na wysokość kary; a późniejsze wykonanie obowiązku administracyjnego ma wpływ na stosowanie egzekucji administracyjnej, że już nie można stosować egzekucji np. grzywna - umorzenie lub zwrot.

4. inny cel stosowania sankcji - celem stosowania środków egzekucyjnych jest tylko i wyłącznie doprowadzenie do wykonania obowiązku a celem stosowania sankcji typu karnego jest to, by ktoś tego ponownie nie dokonał, nie popełniał więcej razy

STOSOWANIE ŚRODKÓW EGZEKUCYJNYCH

„Ustawa z 17.06.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym a administracji”.

Postępowaniem tym rządzą 3 grupy zasad:

1. zasady wspólne dla całego systemu prawnego, np. zasad proporcjonalności,

2. zasady uregulowane w kodeksie postępowania administracyjnego,

3. zasady określone w ustawie o postępowaniu administracyjnym - art. od 6 do 14:

1. zasada prawnego obowiązku podejmowania czynności zmierzającego do zastosowania postępowań - środków egzekucyjnych,

2. zasada stosowania wyłącznie środków egzekucyjnych przewidzianych w ustawie,

3. zasada stosowania środka, który prowadzi bezpośrednio do wykonania obowiązku (którego ktoś - adresat dobrowolnie nie chce wykonać),

4. zasada stosowania środka najmniej uciążliwego dla zobowiązanego,

5. zasada niezbędności - ma na celu wyłącznie doprowadzenie do wykonania obowiązku, jeśli ktoś wykonana to postępowanie powinno być zaniechane,

6. zasada poszanowania minimum egzystencji - żeby zobowiązany nie stał się ciężarem dla państwa,

7. zasada zagrożenia - co do zasady indywidualne zagrożenie (pisemne upomnienie),

8. zasada niezależności stosowania środków egzekucyjnych od środków karnych (nie stoi na przeszkodzie w zastosowaniu środka egzekucyjnego),

9. zasada gospodarczego prowadzenia egzekucji np. zajęcie rzeczy ruchomej, gdy obowiązek o charakterze niepieniężnym (np. wydanie nieruchomości, likwidacja hodowli)

• należność pieniężna - ma być zaspokojona - odebranie rzeczy i zbycie na licytacji

• obowiązek niepieniężny - wykonanie zastępcze, żeby nie narazić zobowiązanego na straty

ŚRODKI EGZEKUCYJNE

Ustawa wyróżnia dwie grupy środków egzekucyjnych:

1. Pierwsza grupa dotyczy środków egzekucyjnych należności pieniężnych np.

• podatki,

• daniny,

• mandaty

Następujące środki:

1. z pieniędzy - poborca skarbowy wzywa do uiszczenia określonej kwoty,

2. z wynagrodzenia za pracę,

3. ze świadczeń zaopatrzenia emerytalnego, ubezpieczenia społecznego, renty socjalnej,

4. z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych,

5. z innych wierzytelności pieniężnych,

6. z praw papierów wartościowych oraz wierzytelności z rachunków pieniężnych,

7. z papierów wartościowych nie zapisanych na rachunku papierów wartościowych,

8. z weksla,

9. z praw autorskich, pokrewnych, działalności przemysłowej,

10. egzekucja z udziału w spółce z o.o.,

11. z pozostałych praw majątkowych,

12. z ruchomości przez jej zajęcie w celu zbycia na licytacji,

13. egzekucja z nieruchomości

II. Środki egzekucyjne obowiązków należności niepieniężnych:

1. grzywna w celu przymuszenia,

2. wykonanie zastępcze,

3. odebranie rzeczy ruchomej,

4. odebranie nieruchomości, opróżnienie lokalu lub innych pomieszczeń,

5. przymus bezpośredni

UCZESTNICY

POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO

2 grupy uczestników:

1. uczestnicy podstawowi, którzy występują zawsze,

2. uczestnicy pomocniczy, którzy pojawiają się niekiedy

Ad. I - UCZESTNICY PODSTAWOWI:

1. organ egzekucyjny tj. ten organ administracji publicznej, który prowadzi postępowanie egzekucyjne,

2. egzekutor → pracownik organu egzekucyjnego wyznaczony przez organ egzekucyjny do wykonania czynności faktycznych w trakcie postępowania.

Poborca skarbowy - egzekutor

3. wierzyciel - ten wobec kogo powinien być spełniony obowiązek administracyjny. Z zasady wierzycielem jest podmiot administracyjnych (wyjątkowo inny podmiot),

4. zobowiązany - adresat obowiązku, którego sam nie chce wykonać

Ad. II - UCZESTNICY POMOCNICZY

1. organy asystencyjne - mają asystować organowi egzekucyjnemu i egzekutorowi w przeprowadzeniu postępowania egzekucyjnego.

2 grupy:

• organy wojska i policji (egzekucja na terenie wojska i policji, aby zabezpieczyć interesy instytucji)

• policja, straż graniczna (ma się pojawić wtedy, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że zobowiązany będzie stawiać opór

2. dozorcy - w ich charakterze występują osoby, którym powierza się jakąś rzecz ruchomość zajętą w drodze egzekucji,

3. zaangażowanie biegłych do wyszacowania kosztowności,

4. świadkowie np. egzekucja w porze nocnej np. opróżnienie lokalu,

5. osoby trzecie, gdy zobowiązany zdeponował u nich jakąś rzecz albo pieniądze, które mają być zajęte,

6. prokurator

ŚRODKI EGZEKUCYJNE - to prawem określone formy przymusu (legalnego) przewidziane do stosowania w celu wyegzekwowania realizacji obowiązków administracyjnych.

ŚRODKI PRZECIWEGZEKUCYJNE - środki prawne służące uczestnikom postępowania egzekucyjnego a w szczególności zobowiązanemu oraz osobom trzecim do obrony przed stosowaniem środków egzekucyjnych.

3 grupy środków przeciwegzekucyjnych:

1. środki egzekucyjne przewidziane w ustawie o postępowaniu przeciwegzekucyjnym, służy tylko i wyłącznie zobowiązanemu:

1. zarzut wnosi się po to, aby udaremnić postępowanie egzekucyjne - art. 33 ust. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym np.

• spełnienie - nie istnienie obowiązku,

• przedawnienie, wygaśnięcie obowiązku,

• prowadzenie wobec innej osoby zobowiązanej,

2. skarga na czynności egzekutora - przysługuje ona tylko osobom trzecim, w sytuacji, gdy te osoby negują zajęcie jakiegoś podmiotu od egzekucję

2. zażalenie (tak jak w kpa),

3. środki ochrony sądowej:

1. środki ochrony sądowo-administracyjnej np.

• skarga do WSA na czynności egzekutora,

• skarga kasacyjna do NSA

2. środki ochrony sądowo-cywilnej:

• powództwo przeciwegzekucyjne - gdy egzekucja administracyjna dotyczy przypadku obowiązku o charakterze cywilno-prawnym, powództwo opozycyjne,

• powództwo ekscydencyjne - powództwo o wyłączenie spod egzekucji administracyjnej, przysługuje osobie trzeciej

PRZEBIEG POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO

1. wierzyciel (podmiot administracji) musi wystosować upomnienie zgodnie z zasadą zagrożenia, jeżeli nie wykona obowiązku w terminie,

2. wierzyciel musi wystawić tytuł wykonawczy,

3. wierzyciel powinien wystąpić z wnioskiem do organu administracyjnego o wykonanie egzekucji,

4. organ egzekucyjny wydaje postanowienie o zastosowaniu jakiegoś środka egzekucji,

5. organ egzekucyjny deleguje swojego pracownika - w charakterze egzekutora do przeprowadzenia czynności egzekucyjnych

POSTĘPOWANIE UPROSZCZONE

(PRZYMUS NATYCHMIASTOWY)

Egzamin: przymus bezpośredni

a przymus uproszczony

2 przypadki, gdy ma być zastosowany:

1. nie ma obowiązku wystawiania tytułu wykonawczego,

2. dostarczenia postanowienia o zastosowaniu środka egzekucyjnego,

3. nie ma obowiązku przesyłania zobowiązanemu upomnienia

art. 117 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym - przypadki, gdy chodzi o zagrożenie bezpieczeństwa, zdrowia, życia lub mienia - PRZYMUS BEZPOŚREDNI - pracownicy organów policja, straż graniczna;

art. 150 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym;

art. 150 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym - zwłoka w wykonaniu obowiązku może spowodować zagrożenie w zdrowiu, mieniu → przymus bezpośredni, obowiązki płynące wprost z przepisów prawa

art. 117 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym - wykonanie zastępcze - odebranie rzeczy ruchomej

2

---