Temat: Istota i funkcje pieniądza.
Funkcje pieniądza:
środek wymiany (cyrkulacji P-T-P );
miernik wartości (za pomocą pieniądza wyrażona jest inna wartość towaru i usług);
środek płatniczy;
środek tezauryzacji (gromadzenia i oszczędności).
Cechy pieniądza:
trwałość,
płynność,
podzielność,
ograniczona podaż.
W nowoczesnej gospodarce występują różne formy pieniądza:
pieniądz fiducjarny - oparty na zaufaniu społecznym, jest emitowany przez państwo i jest prawnym środkiem płatniczym na danym terytorium; nie można go jednak wymieniać na złoty kruszec, już to miało miejsce we wczesnych fazach rozwoju obrotu gospodarczego;
pieniądz zdawkowy - jest najczęściej zwany bilonem, są to monety wyrabiane z niepełnowartościowego materiału, czyli metali nieszlachetnych;
pieniądz papierowy - ma wartość niezależną od materiału, z którego jest wyrobiony; posiada tzw. kurs przymusowy nadany przez bank centralny działający w imieniu państwa;
pieniądz bankowy - zwany inaczej bezgotówkowym lub żyrowym; ma on postać zapisu na rachunku depozytowym w banku;
pieniądz elektroniczny - jest najnowszą formą pieniądza, zakodowany na karcie magnetycznej w postaci magnetycznych impulsów.
Czynniki wyznaczające wartość podaży pieniądza:
wielkość produktu krajowego,
poziom cen,
szybkość krążenia pieniądza gotówkowego.
Nadmiar pieniądza w obiegu wywołuje w stosunku do podaży dóbr i usług zjawisko inflacji niedobór zaś deflacji.
Rodzaje banków:
Prowadzeniem odpowiedniej polityki pieniężnej zajmuje się w państwie Bank Centralny oraz banki komercyjne.
Bankiem nazywamy przedsiębiorstwo trudniące się różnego rodzaju operacjami pieniężnymi, głównie gromadzeniem wolnych czasowo ośrodków pieniężnych, przedsiębiorstw, instytucji oraz ludności, a także udzielania im kredytów na cele konsumpcyjne i produkcyjne.
Funkcje banku centralnego:
jest bankiem banków, to znaczy akceptuje na swoim rachunku depozyty banków handlowych, na żądanie przekazuje je na rachunki innych banków;
prowadzi rozliczenia rządowe;
stabilizuje funkcjonowanie rynków finansowych;
kontroluje krajową podaż pieniądza.
Czynności banków komercyjnych:
prowadzą rachunki bieżące dla osób prawnych i fizycznych,
przyjmują wkłady terminowe,
udzielają kredytów,
lokują własne środki pieniężne w papierach wartościowych.