PROCESY SPOŁECZNE
Proces społeczny - to serie zjawisk, zdarzeń, faktów dot. Osobowości, grup społecznych, zbiorowości, powiązanych ze sobą różnego rodzaju zależnościami, powodującymi określone skutki i przeobrażenia społeczne.
L. von Wiese wszystkie procesy społeczne zachodzące między ludźmi podzielił na procesy:
asocjatywne - zbliżające ludzi do siebie np. zbliżenie, przystosowanie, zrównanie i zjednoczenie
procesy oddalające ludzi od siebie np. współzawodnictwo, konflikt, walka, opozycja
Wg jednego z socjologów wojna, walka zbliża ludzi, ponieważ wtedy człowiek stara się poznać jak najlepiej drugą stronę.
Procesy społeczne:
Ze względu na układ, w którym przebiegają dzielimy na:
intrapersonalne - zachodzące wewnątrz osobowości człowieka, np. adaptacja
interpersonalne - zachodzące między jednostkami np. przyjaźń, wrogość
zachodzące między jednostką a grupą np. dominacja, bunt, podporządkowanie
zachodzące między dwiema grupami np. współpraca, wrogość, walki, konflikt
Ze względu na dążenia jednostek i grup społecznych procesy dzielimy na:
procesy przystosowania - zachodzące wówczas gdy jednostka lub grupa społeczna znajduje się w nowej sytuacji środowiskowej, w której dotychczas uznawane i stosowane wzory działań, oddziaływań nie prowadzą do zaspokojenia potrzeb i nie dają możliwości utrzymania się i uczestnictwa w życiu zbiorowym.
procesy współdziałania lub współpracy - polegające na uzgodnionym działaniu i wykonywaniu zadań częściowych, w osiąganiu wspólnego celu politycznego, ekonomicznego towarzyskiego.
procesy współzawodnictwa lub konkurencji - powstające na gruncie rozbieżności interesów lub na gruncie dążenia do zaspokojenia tych samych interesów za pomocą tych środków, którymi inne grupy lub jednostki chcą zapewnić własne interesy
procesy konfliktowe - gdy jednostka lub grupa społeczna dąży do osiągnięcia własnych celów przez wyeliminowanie, zniszczenie, podporządkowanie sobie innej jednostki lub grupy dążącej do osiągnięcia celów identycznych lub podobnych.
Ze względu na zmiany w organizacji społecznej procesy dzielimy na;
rozwoju i postępu
dekadencji
reorganizacji społecznej
dezorganizacji społecznej
Ze względu na reperkusje społeczne dzielimy na;
ideologie
religie
naukę
technikę
społeczności terytorialne
miejsce jednostki lub grupy w przestrzeni społecznej
W społeczeństwie polskim procesami społecznymi wywołującymi szczególnie duże przeobrażenia społeczne są: industrializacja, dezindustrializacja, urbanizacja, ruralizacja, procesy transformacji ustrojowej i zjawiska dezorganizacji społecznej.
INDUSTRIALIZACJA
Jest to przechodzenie społeczeństwa od gospodarki opartej na rolnictwie do gospodarki opierającej się na przemyśle.
Industrializacja jest procesem złożonym, który powoduje nie tylko wzrost liczby robotników w gospodarce, ale także wywołuje rozmaite konsekwencje ekonomiczne, polityczne, ekologiczne.
Pojęcie to rozpatrywane od strony socjologicznej to zmiany w strukturze życia społecznego zmiany w ambicjach aspiracjach występujące w rożnych kręgach społecznych.
Ze względu na procesy globalizacji pojawił się w niektórych kręgach pogląd o konieczności wprowadzenia procesu odwrotnego do industrializacji mianowicie DEZINDUSTRIALIZACJA.
Będzie wyrażał się w nieuchronnym spadku liczby robotników, liczby zakładów przemysłowych. Spada rola tradycyjnych gałęzi w gospodarce.
Jedną z funkcji procesów industrializacji i dezindustrializacji są procesy urbanizacji i ruralizacji.
URBANIZACJA - jest to proces wyrażający się szybki wzrostem i rozwojem ośrodków miejskich na skutek koncentracji przemysłu.
Proces urbanizacji przebiega na 4 zasadniczych płaszczyznach:
demograficznej - polega na przemieszczaniu się ludności ze wsi do miast
przestrzennej - cechuje zwiększenie obszaru, powiększeniem ich pojemności przez rozbudowy, powstawaniu nowych osiedli, bloków
ekonomicznej - stały wzrost ludności pracującej poza rolnictwem
społecznej - przyswajanie sobie miejskiego stylu bycia
Ogólny postęp cywilizacyjny powoduje, że zanikają tradycyjne różnice między wsią a miastem, występują jedynie różnice w stopniu zurbanizowania.
RURALIZACJA - przenoszenie wartości wiejskich do miejskich.
DEZORGANIZACJA SPOŁECZNA - to stan, w którym działania poszczególnych jednostek i grup są nie zgodne z dotychczas obowiązującymi normami społecznymi.
Zjawiska dezorganizujące: zagrożenia dla życia i zdrowia, Przestępczość, korupcja, terroryzm, alkoholizm.
Niektóre zjawiska mają charakter patologiczny.