Teoria testów Podstawowe pojęcia
Standaryzacja
Standaryzacja testu oznacza proces ujednolicania procedury posługiwania się testami. Ma to na celu zminimalizowanie zależności wyników testu od takich czynników ubocznych jak: zachowanie się osoby badającej oraz zewnętrzne warunki badania (Magnusson, 1991 s.408).
Standaryzacja w praktyce oznacza:
a) dokładną instrukcję dotyczącą sposobu badania, która wyklucza jakąkolwiek dowolność; test za każdym razem powinien być stosowany w identyczny sposób;
b) instrukcję dla osoby badanej, którą podajemy w dosłownym brzmieniu, w sposób ściśle określony przez autora testu;
c) dokładnie sprecyzowane zadania, pytania itp., które kierowane są do osoby badanej w ściśle określonym porządku, od którego nie ma odstępstw
d) zawsze takie same pomoce do badań, które są prezentowane osobie badanej;
e) arkusz odpowiedzi, na którym zapisywane są przez osobę badaną (lub psychologa) odpowiedzi na poszczególne pozycje testu;
f) dokładnie sprecyzowane zasady oceny odpowiedzi
g) zestaw norm umożliwiających przekształcenie wyników surowych na wyniki w określonej skali standardowej i czytelne przedstawienie reguły tej transformacji;
h) ściśle określone zasady interpretacji uzyskanych wyników.
Obiektywność
Sposób punktowania odpowiedzi testowych, ilościowej interpretacji wyniku, niezależnie od tego, kto i kiedy dokonuje tej punktacji oraz ilościowej interpretacji, nazywamy obiektywnością testu
Normalizacja
Normalizacja to procedura tworzenia norm testowych na reprezentatywnej próbie dla określonych grup osób. Dzięki temu wyniki indywidualne poszczególnych osób badanych można interpretować przez porównanie z normami grupowymi.
Uwzględnia się zmienne które mają istotny wpływ na zróżnicowanie badań np: wiek, płeć, wykształcenie, miejsce zamieszkania itp.,
Aby porównywać rezultaty osiągnięte w różnych testach, muszą być one wyrażone w takiej samej skali. Dlatego niezbędny jest proces transformacji surowych wyników testowych na wyniki przeliczone skal znormalizowanych, tj. takich, które zakładają model rozkładu normalnego wyników w populacji (Brzeziński, 1999 s.546).
normy wyrażone w skali stenowej
(M = 5,5 , SD = 2 ; 10 jednostek - steny)
normy wyrażone w skali staninowej
(M = 5 , SD = 2 ; 9 jednostek - staniny)
normy wyrażone w skali tetronowej
(M = 10 , SD = 4 ; 20 jednostek - tetrony)
normy wyrażone w skali tenowej
(M = 50 , SD = 10 ; 100 jednostek - teny
Rzetelność
To miara dokładności pomiaru dokonywanego za pomocą testu psychologicznego. Im wyższa jest rzetelność testu, tym większa jest dokładność pomiaru danej zmiennej.
Poziom rzetelności testu informuje o tym, do jakiego stopnia można mieć zaufanie do wyniku uzyskanego podczas badań, czyli na ile stosowane narzędzie pomiaru daje zawsze takie same wyniki.
Trafność
Trafność to informacja o tym, jak test pełni swoją funkcję;
To dokładność z jaką test realizuje założone cele pomiarowe.
Trafność pozwala odpowiedzieć na pytanie o to, co można poprawnie wywnioskować na podstawie wyniku testowego