1. Podaj nazwy dwóch edytorów w systemie Unix

AWK, VIEW *Vi, joe

2. Podaj nazwę kalkulatora w systemie Unix

BC

3. Podaj nazwy pierwszego i drugiego bloku w systemie plików Unix

Boot Block i Super Block

4. Rozwiń skrót RAID

Redundant Array of Independent Disks

Nadmiarowa tablica niezależnych dysków

5. Jaki rozmiar ma blokowy plik urządzenia ?

0 (zero)

6. Podaj rozmiar plików reprezentujących urządzenia

0 (zero)

7. Gdzie zawarta jest informacja o fizycznym adresie pliku na dysku

- w Windows: Master File Table ( tablica alokacji plików )

- w Unix: w etykiecie w tablicy adresów bloków (w i-węźle)

8. Gdzie znajduje się obszar swap ( wymiany )

Na dysku twardym

9. Wymień dwa obszary pamięci zajmowane przez proces

+ text (program tam wczytany)

+ data (dane)

+ stack (stos)

10. Jaka funkcja jest wykonywana przed funkcją exec a jaka po funkcji exec?

Fork -> EXEC -> WAIT

* Fork -> EXEC -> EXIT

11. Jaka funkcja jest wykonywana po funkcji fork

EXEC

12. Podaj numer sygnału niemożliwego do zignorowania przez proces

KILL -> 9

13. Podaj uprawnienie w dostępie do pliku występujące w Windows a nie występujące w Unix

- do odczytu - do wykonania

14. Czy w systemie unix można zapisać dyskietkę DOS ? A w systemie DOS dyskietkę unix ?

+ unix TAK + DOS NIE

15. Podaj co najmniej dwa typy systemów plików w systemach UNIX i dwa w systemie Windows

UNIX: ext2, ext3, htfs, S51K, hfs

Windows: FAT16, FAT32, NTFS

16. Podaj polecenie awk drukujące tylko wiersze zawierające wyrazy ala.

awk '/ala/' nazwa pliku

17. Podaj nazwę głównego katalogu systemu unix i numer jego i-węzła /2

18. Podaj nazwę głównego katalogu systemu plików Windows

c:\windows

19. Mechanizm spooling wykonuje operacje we/wy dla jednego czy wielu zadań jednocześnie

Dla jednego

20. Mechanizm buforowania obsługuje operacje WE/WY dla jednego, czy dla wielu zadań jednocześnie

Dla jednego

21. Gdzie przechowywana jest nazwa pliku w systemie unix?

w katalogu

22. Gdzie przechowywany jest rozmiar pliku ?

i-węzeł

23. Co przechowuje zmienna 50 powłoki Bourne shell Nazwa skryptu powłoki

*nowy argument *zerowy argument

24. Co oznacza znak & umieszczony po nazwie polecenia w systemie unix

Praca jest wykonywana w tle

25. Cluster to wiele dysków, wiele procesorów, wiele komputerów

26. Co jest efektem ustawienia bitu zaczepienia w uprawnieniach dostępu do pliku ?

Plik jest ładowany na stałe do pamięci i usuwany dopiero po restarcie *procesy mogą go zmieniać, ale nie mogą usunąć

27. Podaj trzy możliwe stany procesu w systemie unix

+ User Running - executing in user mode

+ Kernal Running - executing in kernel mode

+ Ready to Run, in Memory - Ready to run as soon as the kernel schedules it

28. Na co wskazuje liczba Major w plikach reprezentujących urządzenia ?

Na program obsługi urządzenia.

29. Rozwiń skrót FAT ( może być po polsku )

File Allocation Table

30. Rozwiń skrót PPID

Parent Process Identificator (Numer procesu przodka)

31. Podaj trzy nazwy funkcji (wywołań) systemowych

sh, getty, init

32. Podaj trzy możliwe przyczyny zakończenia procesu

Normal completion - the process executes an OS service call, to indicate that it has completed running

Bounds violation - the process tries to access a memory location that it is not allowed to access

Memory unavailable - the process requires more memory location that it is not allowed to access

33. Podaj 3 możliwe przyczyny zawieszenia procesu

Swapping - The operating system needs to release sufficient main memory to bring in a process that is ready to execute.

Timing - A process may be executed periodically and may be suspended while waiting for the next time interval

Parent process request - A parent process may wish to suspend execution of a descendent to examine or modify the suspended process, or to coordinate the activity of various descendents.

34. Podaj rozmiar Super Bloku w systemie plików S51K

1KB ( 1 kBajt ?)

35. Gdzie znajdują się programy obsługi urządzeń w systemie Unix

w katalogu /dev

36. Podaj polecenie dołączenia zewnętrznego systemu plików do systemu plików unix.

MOUNT

37. Podaj rozmiar i-węzła

64B

38. Jaki urzytkownik może przerwać wykonywanie uruchomionego programu

SIGKILL - (9) PID

39. Podaj polecenie usunięcia dowiązania nazwy do pliku

rm nazwa pliku *unlink nazwa pliku

40. Podaj numer procesu init

1

41. Demon to ukryty: plik, proces, komputer

Proces

42. Podaj trzy atrybuty procesu występujące w tabeli procesów

PID - process id PPID - parent process id

UID - user id GID - group id

43. Podaj 3 informacje zawarte w bloku identyfikacyjnym systemu plików

- liczba wolnych bloków

- rozmiar systemu plików

- liczba wolnych i-węzłów

44. Rozwinąć skrót HTFS

Hyper Text File System

45. Podaj dwie reguły wiarygodnego systemu

Autentyczność, dostępność

46. Podaj elementy (?)tonalnego adresu pamięci

Pierwsze 6 bitów - nr strony

Pozostałe 10 bitów - offset

47. Jaki rozmiar ma znakowy plik urządzenia

Zero

48. Ile bitów opisuje typ pliku w systemie UNIX ?

4

49. Podaj co najmniej 2 typy procesów w systemach UNIX

- Systemowy

- Użytkownika

50. Jak inicjuje się proces w systemie UNIX

Zawsze proces rodzicielski powołuje proces potomny

51 Jaka pamiec wykorzystuje watek?

pamięć na dysku

52. Co to jest check pointing ?

efektywny przydział zasobów

53. Ile bajtow zajmuje cluster w windows ?

4kb FAT16, 32kb FAT 32, 64kb NTFS

54. Na czym polega "zagłodzenie procesu"?

proces nie może być wykonany ze względu na niski priorytet

55. Jaka funkcja powołuje proces potomny

Fork

56. Co to jest scheduler?

(moduł szeregujący) Jest to część jądra odpowiadająca za wybór procesów, które powinny być wykonywane w danej chwili, i za przełączanie między nimi

57. Co to jest seek time?

Średni czas potrzebny głowicy odczytująco/zapisującej na
znalezienie określonej lokalizacji

………………………………………………………………….

1. Czy t-węzły plików występują w systemach Windows ?

NIE

2. Czy NTFS jest transakcyjnym systemem plików ?

TAK

3. Czy system DOS i Unix mogą być zainstalowane na tej samej partycji dysku ?

NIE

4. Czy wątki mają unikalne numery w systemie ?

W win 2000 - Nie

w Unix - tak ( 1 watek - 1 proces )

5. Czy zapis w standardzie RAID 0 zapewnia redundancję danych ?

NIE

6. Czy zapis w standardzie RAID 1, RAID 2 zapewnia redundancję danych ?

TAK

7. Czy numer i-węzła (inode) jest unikalny w obrębie systemu plików ?

TAK

8. Czy nazwy plików Ala i ala mogą wskazywać na te same dane ?

- w unixie: NIE dlaczego - rozróżnia małe i duże litery

- w Windows: TAK dlaczego - nie rozróżnia

9. Czy można montować systemy plików w środowisku Windows ?
NIE

10. Czy plik o rozmiarze 10kB będzie wymagał mechanizmu adresacji pośredniej w systemie unix ?

NIE

11Czy plik o rozmiarze 11kB będzie wymagał mechanizmu adresacji pośredniej w systemie unix ?

TAK

12Czy plik o rozmiarze 13kB będzie wymagał adresacji pośredniej

TAK

13. Czy system Windows 2000 wykorzystuje wątki ?

TAK

14. Czy w pamięci ze stronicowaniem występuje fragmentacja wewnętrzna ?

TAK

15. Czy do systemu plików unix można dołączyć system plików DOS ?

TAK

16. Czy etykiety(i-węzły) plików zajmują miejsce w pamięci

NIE

17. Czy system Solaris wykorzystuje wątki

TAK

18. Czy Solaris wykorzystuje architekturę mikrojąder ?

TAK

System plików - jednowymiarowa tablica bloków dyskowych o rozmiarze najczęściej 1kB

Zawartość superbloku:

- rozmiar systemu plików - liczba wolnych bloków

- lista wolnych bloków - index pierwszego wolnego bloku

- liczba wolnych i-węzłów - lista wolnych i-węzłów

- znacznik modyfikacji

Zawartość i-węzła:

- identyfikator użytkownika i grupy - rozmiar pliku

- prawa dostępu - liczba dowiązań nazw

- bloki adresowe w i-węźle - adresacje pośrednie

Jednoprogramowość - proces czeka na wykonanie instrukcji I/O

Wieloprogramowość - gdy jedno zadanie oczekuje na I/O - może być wykonane inne

Jądro systemu:

- część systemu rezydująca w pamięci

- zawiera najczęściej wykorzystywane funkcje

Direct Memory Access (DMA)

- moduł DMA zarządza wymianą danych pomiędzy pamięcią i urządzeniem I/O

- procesor wysyła żądanie transferu do modułu DMA i otrzymuje przerwanie po wysłaniu całego bloku danych

Umiejscowienie obszaru wymiany

- w obrębie systemu plików jako wielki plik

- w osobnej partycji dysku

…………………………………………………………………

Wirusy - programy infekujące inne programy poprzez wykonanie ich modyfikacji

Robaki - używają sieci do przechodzenia z jednego systemu do innego wykorzystując

Zombie - program który przejmuje inny komputer w sieci i wykorzystuje go do prowadzenia ataków.

Typy wirusów:

- Pasyżotniczy

doczepia sie do plików wykonywalnych, gdy zainfekowany program sie wykonuje - wirus sie rozprzestrzenia

- Rezydujące w pamięci

Lokuje się w pamięci głównej jako program rezydentny, infekuje każdy wykonywany program

- Boot sector - infekuje boot record, rozprzestrzenia się podczas startu systemu z zainfekowanego dysku

- Utajniony - zaprojektowany tak aby ukryć się przed programami antywirusowymi, może używać kompresji

- Polimorficzny - zmienia się po każdej infekcji w celu uniemożliwienia wykrycia

- Makrowirusy - niezależne od platformy

Deskryptor bezpieczeństwa:

- znaczniki - definiują typ i zawartość deskryptora bezpieczeństwa

- właściciel - może wykonywać dowolne działania na deskryptorze

- System Access Control List (SACL) - określa jakie rodzaje operacji na obiekcie powinny powinny generować komunikaty audytu

- Discretionary Access Control List (DACL) - określa którzy użytkownicy i grupy mają dostęp do jakich operacji

……………………………………………………………….

Partycjonowanie dynamiczne. Algorytm rozmieszczenia

(Na czym polega algorytm lokowania procesow)

- System operacyjny decyduje o sposobie umieszczania procesu w pamięci

- Best-fit algorytm

- First-fit algorytm

Najszybszy. Pozostawia wolne (małe) partycje w początkowym obszarze pamięci i potem muszą one być przeszukiwane.

- Next-fit

Najczęściej alokuje procesy w końcowym obszarze pamięci gdzie łatwiej znaleźć duże bloki. Potrzebne jest kompaktowanie w celu utworzenia powtórnie dużych wolnych bloków.

Buddy System (system bliźniaczy)

Adresy mogą być: (wykl_pamiec, str 25 )

- Logiczne, względne, fizyczne

Rejestry używane podczas wykonywania programu

- Rejestr bazowy

- Bounds register

Stronicowanie polega na podziale pamięci na wiele małych części - ramki stron

Migotanie - wymiatanie procesu, który za chwilę będzie potrzebny

PROCESY

A Five-State Model

- Running - Ready - Blocked - New - Exit

Process Table

- Where process is located

- Attributes in the process control block

* program * data * stack

Wykonywanie procesu

- Niewywłaszczające - po uruchomieniu proces wykonuje się do czasu zakończenia lub zablokowania poprzez operację I/O

- Wywłaszczające - wykonywany proces może być przerywany i przeniesiony do stanu Gotowy przez system operacyjny

Procesem lub zadaniem nazywamy obiekt opisany przez własność zasobów nazywany jest

Wielowątkowość - określenie to oznacza zdolność systemu operacyjnego do przetwarzania wielu wątków w ramach jednego procesu

MS-DOS - jeden proces - jeden wątek

UNIX - wiele procesów - jeden wątek w każdym procesie

Windows 2000, Solaris, Linux, Mach, OS/2 przetwarzają wiele procesów z których każdy ma wiele wątków

Zawieszenie procesu zawiesza wszystkie wątki

Zakończenie procesu kończy wszystkie wątki tego procesu

Windows 2000 stany wątków:

- gotowy - zdolny do natychmiastowego działania

- rezerwowy - oczekuje na uruchomienie na procesorze

- działający - jest przetwarzany

- oczekujący

- faza przejściowa - gotowy ale nie są dostępne wszystkie jego zasoby

- zakończony

Solaris:

proces obejmuje przestrzeń adresową użytkownika, stos i blok sterowania procesem, wątki poziomu użytkownika ,procesy wagi lekkiej, wątki jądra

Stany wątków - Solaris:

- synchronizacja - zawieszenie

- wywłaszczenie - ustąpienie

Linux - stany procesu:

- Działający - przerywalny

- nieprzerywalny - zatrzymany

- zombie

..................................................................................................

Szeregowanie długookresowe

- określa które programy będą pobierane do wykonania ( z obszaru spool )

- nadzoruje liczbę aktualnie wykonywanych programów w systemie

- Oczywiście im więcej procesów tym mniejszy procent czasu procesora dla każdego z nich

Szeregowanie średniookresowe spełnia rolę zarządzania stopniem wieloprogramowości i zasobami pamięci

Szeregowanie krótkoterminowe ( dyspozytor - dispatcher ) ma miejsce gdy występuje:

Przerwanie zegarowe, przerwanie I/O, wywołanie funkcji systemowej, sygnał

Przykłady szeregowania:

- FCFS

Każdy proces czeka w kolejce procesów gotowych. Gdy bieżący proces kończy wykonywanie, pobierany jest najstarszy proces z kolejki

- Cykliczny Round-Robin

Wykorzystuje wywłaszczenie oparte na zegarze

- Shortest Process Next

Zasada niewywłaszczalności, proces z najkrótszym oczekiwanym czasem wykonania jest pobierany jako następny, krótsze procesy wyprzedzają te które potrzebują długiego czasu do wykonania.

- Shortest Remaining Time

Wywłaszczeniowa wersja poprzedniego algorytmu

- Highest Response Ratio Next (HRRN)

wybór następnego procesu z najwyższą wartością wyrażenia:

(time spent waiting+expected service time)/expected service time

- Feedback

Dyskryminowanie dłuższych procesów. Nie jest znany czas potrzebny do zakończenia procesu

Szeregowanie/przetwarzanie - przejście przez pewną ścieżkę dzielonej z innymi procesami.

Przedmiot szeregowania nazywa się wątkiem (lub procesem wagi lekkiej)

.....................................................................................................

Kategorie systemów komputerowych

- Single Instruction Single Data (SISD)

- Single Instruction Multiple Data (SIMD)

- Multiple Instruction Single Data (MISD)

- Multiple Instruction Multiple Data (MIMD)

Mikrojądra - mała część systemu operacyjnego, zawiera tylko podstawowe funkcje systemu operacyjnego

Pamięć:

Czas dostępu:

- Czas wyszukiwania (seek time) - czas potrzebny na przemieszczenie ramienia dysku do pozycji, w której głowice ustawiają się na cylindrze zawierającym szukany sektor

- Opóźnienie obrotowe (rotational latency) - czas zużywany na obrót dysku do pozycji, w której sektor trafia na pod głowicę dysku

- Szerokość pasma dysku - łączna liczba przesyłanych bajtów podzielona przez łączny czas, jaki upływa od pierwszego zamówienia na usługę do chwili zakończenia ostatniego przesłania

Minimalizacja czasu dostępu, maksymalizacja pasma:

Algorytm FCFS ( First Come First Served )

Algorytm SSTF ( Shortest-Seek-Time-First ) - stosowana dość powszechnie

Algorytm SCAN (windy ) w systemach w których jest bardzo dużo zamówień

Algorytm C-SCAN ( circular SCAN )na operacje dyskowe

Algorytm LOOK i C-LOOK

Strategie szeregowania dysku (wyklad 3 str. 34-...)

- Shortest Service Time First (SSTF)

- SCAN

- C-SCAN

- N-step-SCAN

- FSCAN

RAID:

RAID 0 - tablice dysków z paskowaniem na poziomie bloków, ale bez jakiejkolwiek nadmiarowości

Przyspiesza pracę dysku (2razy szybszy zapis i odczyt), nie polepsza bezpieczeństwa

RAID 1 - nadmiarowość przez lustrzane odbicie dysku

Polepsza bezpieczeństwo, zapis niezmieniony, odczyt 2 razy szybciej

RAID 2 - redundancja przez kod Hamminga

RAID 3 - parzystość w przeplocie bitów

RAID 4 - parzystość w przeplocie bloków

RAID 5 - rozproszona parzystość w przeplocie bloków

RAID 6 - nadmiarowość P+Q

III. Rozwinięcie niektórych skrótów

SMP - Symetrical MultiProcessing

HAL ( Hardware abstraction layer ) - Uniezależnie system operacyjny od platformy sprzętowej

GUI - Graphical User Interface

LPC ( Local Procedure Call ) facility - realizacja RPC w środowisku lokalnym, jednolity sposób komunikacji aplikacji z systemem

ECC ( Error-correcting code )

NAS (Network-attached storage )

SAN (Storage -area network)

HSM (Hierarchical storage management ) - hierarchiczne zarządzenie pamięcią

RAID Redundant Array of Independent Disks

FAT File Allocation Table

HTFS Hyper Text File System

PPID Parent Process Identificator (Numer procesu przodka)

---