18.11.2011r
Komisja Europejska
Jest organem wykonawczym Wspólnoty, oficjalnie Komisja Wspólnot Europejskich. Jest instytucją wspólnotową odpowiedzialną za bieżącą politykę Unii nadzorującą prace wszystkich jej agencji i zarządzająca jej funduszami. Komisja posiada wyłącznie inicjatywę legislacyjną w zakresie prawa wspólnotowego oraz jest uprawniona do wydawania rozporządzeń wykonawczych. Komisja Europejska zajmuje się więc wszystkimi bieżącymi zagadnieniami dotyczącymi funkcjonowania Unii : polityką rolną, gospodarczą, społeczna, obronnością i polityką międzynarodową itp. Oprócz Rego Komisja jest instytucja zajmująca się kontrolowaniem i przedstawianiem pod głosowanie Radzie Unii Europejskiej lub Parlamentowi Europejskiemu wszystkich aktów prawnych Unii. Komisja przygotowuje też zazwyczaj propozycje traktatów i innych aktów prawa międzynarodowego, które są później dyskutowane na zebraniach. Rady Europejskiej. Komisja Europejska nadzoruje też rządy państw członkowskich w sprawie wdrażania zmian prawa poszczególnych krajów wynikających z przystosowania prawa krajowego do ustaleń unijnych. Komisja prowadzi też bieżące negocjacje z krajami kandydującymi do Unii. Przewodniczący Komisji Europejskiej jest oficjalną „głową” Unii reprezentując ją w kontaktach międzynarodowych. Komisja Europejska jako jedyny organ wspólnotowy ma prawo tzw. bezpośredniej inicjatywy legislacyjnej. Poprzedniczkami KE były: powstała w 1952r. Wysoka Władza będąca organem zarządzającym EWWiS złożonym z funkcjonariuszy międzynarodowych oraz istniejąca od 1958 r. Komisja EWG i Komisja Euratomu. Wszystkie 3 organy zostały połączone w jednolitą Komisje Wspólnot Europejskich w 1967r. na mocy Traktatu z Maastricht. Po wejściu w życie Traktatu Nicejskiego członkami Komisji jest każdorazowo tyle komisarzy ile państw liczy Unia (obecnie 27). Ustalona natomiast że w przypadku kolejnych rozszerzeń liczba komisarzy będzie mniejsza od liczby członków Unii. Każdy z komisarzy jest odpowiedzialny za określony dział pracy, są więc oni odpowiednikami ministrów w zwykłym rządzie. Ich wyznaczenia dokonuje jednak nie przewodniczący Komisji lecz rządy poszczególnych państw. Członkowie Komisji nie mogą być związani żadnymi instrukcjami, są politykami których powołanie rekomenduje Rada Unii Europejskiej i zatwierdza Parlament Europejski. Ich zadaniem jest nadzór nad przydzielonymi im dyrekcjami generalnymi m.in. DG ds. Ekonomicznych i Finansowych, DG ds. Rolnictwa, DG ds. Zatrudnienia i Spraw Społecznych (23 dyrekcje). Główna siedzibą Komisji jest Bruksela. Komisja funkcjonuje w oparciu o zasady systemu gabinetowego, a 27 komisarzy odpowiada radzie ministra w rządach poszczególnych państw. Każdy komisarz obejmując stanowisko składa uroczysta deklarację. Komisarze wybierani są na 5 letnią kadencję (do 1995r. kadencja 4 lata) przez Rade Ministrów a nominację otrzymują od własnych rządów narodowych. Z reguły SA to politycy wywodzący się z partii rządzących. (wyjątek Anglia).
Jeden z grona komisarzy jest wybierany przez Rade Unii Europejskiej ( w składzie szefów rządów i państw) na przewodniczącego Komisji (obecnym przewodniczącym jest Manuel Baroso). Komisarzem z Polski jest Paweł Sarnecki- polki ekonomista, urzędnik państwowy, były wiceminister finansów, były szef UKE i były członek zarządu NBP (ds. polityki regionalnej).
W potocznym rozumieniu termin „Komisja Europejska” może oznaczać całą administrację podległą 27 komisarzom. Obecnie pracuje w niej ok. 25 tyś. Urzędników z czego blisko 1/3 to tłumacze. Komisja zbiera się codziennie. Decyzje zapadają na podstawie zwykłego głosowania większościowego. (odpowiedzialność zbiorowa). Po wejściu w życie Traktatu Lizbońskiego Komisja od 1 listopada 2014 liczyć będzie każdorazowo 2/3 liczby członków Unii (będzie 18 jeżeli 27 państw). Jednak RE stanowiąc jednomyślnie będzie mogła ustalić inną liczbę. W skład Komisji wejdzie Wysoki Przedstawiciel Unii Europejskiej ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa jako jeden z jej wiceprzewodniczących.
Rada Unii Europejskiej
Główny organ decyzyjny Wspólnot Europejskich, posiada siedzibę w Brukseli. Dawniej była nazywana Rad a Ministrów lub Radą Ministrów Unii Europejskiej. Rady Unii Europejskiej nie należy mylić z Rada Europy.
Rada UE przybrała obecną nazwę na mocy własnej decyzji w 1993r.
W zależności od rozpatrywanych spraw, składa się bądź z ministrów spraw zagranicznych każdego państw członkowskich UE (jest to wtedy tzw. Rada Ogólna), bądź z takiej samej liczby ministrów innego resortu ( Rada Branżowa).
Istnieje 9 możliwych konfiguracji Rady:
1 Rada ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych
2 Rada ds. Gospodarczych i Finansowych
3 Rada ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych
4 Rada ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Polityki Dotyczącej Konsumentów
5 Rada ds. Konkurencyjności
6 Rada ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii
7 Rada ds. Rolnictwa i Rybołówstwa
8 Rada ds. Środowiska
9 Rada ds. Edukacji Narodowej, Młodzieży i Kultury
Przewodniczącym Rady UE jest minister z kraju sprawującego aktualnie prezydencję. Prezydencja Rady przypada co pół roku na kolejne państw członkowskie. Każde państwo członkowskie ma własne tzw. stałe przedstawicielstwo w Brukseli, którym kieruje stały przedstawiciel, zwykle w randze ambasadora. Stali przedstawiciele jako grupa tworzą komitet COREPER II. Zadania Rady UE odbywają się w zależności od „rodzaju” Rady co miesiąc, kilka razy w roku lub w innym systemie. Decyzje zapadają większością głosów, a także jednomyślnie ( w sprawach szczególnie ważnych).
25.11.2011r
Europejski Komitet Ekonomiczno -Społeczny
Organ doradczy i opiniodawczy UE, powołany do życia w 1957r na mocy Traktatu Rzymskiego. Reprezentuje na forum unijnym przedstawicieli szeroko rozumianego zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego, wywodzących się z różnych grup zajmujących się działalnością gospodarczą i społeczną. Są to m.in. pracownicy, związki zawodowe, rolnicy, konsumenci i pozostałe grupy interesów. Głównym zadaniem Komitetu jest opracowanie funkcji doradczej wobec RUE( Rady Unii Europejskiej), KE (Komisji Europejskiej), PE (Parlamentu Europejskiego) w kwestiach dotyczących polityki gospodarczej i społecznej.
Trzy podstawowe funkcje Komitetu E-S zostały określone w następujący sposób:
*Komitet przedstawia swoją opinię Radzie Komisji i Parlamentowi Europejskiemu albo na ich w niosek, albo z własnej inicjatywy.
Przeciętnie EESC opiniuje 170 dokumentów rocznie (około 15% z własnej inicjatywy). W niektórych kwestiach instytucje są zobowiązane do zasięgania opinii Komitetu, np. wtedy gdy chodzi o swobodny przepływ ludzi, swobodę osiedlenia, współpracę w kwestiach socjalnych, zagadnieniach związanych z oświatą, ochroną zdrowia, praw konsumenta, a także ochrony środowiska i rozwoju regionalnego, polityka zatrudnienia, ustawodawstwem społecznym i równouprawnieniem płci. Opinie komitetu nie są dla nich wiążące, maja wyłącznie charakter doradczy. Często są traktowane jako miernik społecznej akceptacji danego projektu. Zachęca społeczeństwo obywatelskie do większego angażowania się w kształtowanie projektu UE.
*wzmacnia rolę społeczeństwa obywatelskiego w krajach nie należących do UE
*pomaga tworzyć struktury doradcze
Do czasu przystąpienia nowych państw członkowskich do UE, komitet liczył podobnie jak Komitet Regionów 222 członków. PO 1 maja 2004r zgodnie z ustaleniami Traktatu Nicejskiego skład komitetu nie powinien przekraczać liczby 350 członków. Obecnie w Komitecie zasiada 344 członków. Polsce przyznano 21 miejsc. Liczba członków z każdego państwa UE odzwierciedla zazwyczaj wielkość jego populacji. Kandydatów na członków Komitetu przedstawiają państwa członkowskie w drodze Konstytucji z narodowymi organizacjami obywatelskimi. Następnie członkowie nazywani odtąd doradcami są mianowani przez Radę UE na okres 4 lat. Ich mandat może być przedłużony. Obecnie kadencja z październiku 2010. Choć członkowie komitetu są powołani przez państwa członkowskie ich decyzje są niezawisłe i nieograniczone instytucjami państw, które ich powołały. Członkowie wybierają spośród siebie przewodniczącego i dwóch wiceprzewodniczących. Ich kadencja wynosi 2 lata. Członkowie Komitetu E-S pracują w większości w swoich macierzystych krajach, zasiadając w Komitecie tworzą 3 grup, które reprezentują pracodawców, pracowników oraz różnorodne grupy interesów w dziedzinach gospodarczej i społecznej. W skład grupy pracodawców wchodzą członkowie z prawnych i publicznych sektorów przemysłowych, małe i średnie przedsiębiorstwa, izba handlowa, a także przedstawiciele handlu hurtowego i detalicznego, bankowości, ubezpieczeń, transportu i rolnictwa. Grupa pracowników obejmuje zatrudnionych wszystkich kategorii, od pracowników fizycznych do kadry kierowniczej. Członkowie tej grupy wywodzą się z krajowych organizacji związków zawodowych. Trzecia grupa reprezentująca różnorodne grupy interesów, organizacje pozarządowe, organizacje rolnicze, małe przedsiębiorstwa, ludzi wolnych zawodów, spółdzielnie, zrzeszenia o charakterze nie zarobkowym, konsumenckie i na rzecz ochrony środowiska, naukowe, akademickie, społeczności i stowarzyszenia reprezentujące rodzinę, kobiety, niepełnosprawny itp.
Komitetu nie można traktować w związku z jego składem jako: lobby. Jest on stworzony do osiągania kompromisów między poszczególnymi grupami ekonomiczno-społecznymi i wydawanie w miarę możliwości wspólnej opinii, nie zaś promowanie rozwiązań korzystnych tylko dla 1 strony. Komitet obraduje na Zgromadzeniu Parlamentarnym. Debaty oraz projekty opinii są przygotowywane przez komisje zwane sekcjami, z których każda zajmuje się określonymi obszarami polityki. Obecnie istnieje 6 takich sekcji.
Komitet Regionów
Z siedziba w Brukseli, powołany został w 1993r. Jest organem doradczym i opiniodawczym w UE w przedmiocie problematyki regionalnej i lokalnej. W jego skład wchodzą przedstawiciele państw członkowskich Wspólnoty. Ich liczba uzależnia się liczby obywateli w państwie np. Polska ma 21 reprezentantów. Kadencja trwa 4 lata.
Struktura KR:
1 Przewodniczący
2 Pierwszy przewodniczący
3 Komisje:
*COTER- zajmuje się polityka regionalna, funduszami strukturalnymi
*ECOS- zajmuje się polityka socjalną
*DAVE- zajmuje się środowiskiem naturalnym, rolnictwem, rybołówstwem
*EDUC- zajmuje się edukacją, kulturą i sportem
*CONST- zajmuje się integracja europejską, prawami obywateli, rada władz
regionalnych
*RELEX- zajmuje się relacjami z władzami państw kandydujących, polityka
imigracyjna
Oprócz prac związanych ze specyfikacją zadań wewnętrznych Komisji, zadaniem KR jest przedstawienie Komisji Europejskiej stanowisk władz lokalnych i regionalnych w sprawach dotyczących m.in. polityki rozwoju regionalnego, strukturalnej, pomocy finansowej, projektów logistycznych itp. Charakter KR jest zbliżony do Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.
Rada Europy
Międzynarodowa organizacja skupiająca prawie wszystkie państwa Europy. Zajmująca się przede wszystkim ochroną praw człowieka.
|
Rada UE |
Rada Europy |
Stosunek do UE |
Jest ściśle związana z UE, jest głównym organem decyzyjnym |
Jest niezależną organizacją państw europy |
Podpisywanie decyzji |
Jednomyślne, większością zwykłą lub większością kwalifikowaną |
Tylko jednomyślnie |
skład |
Przedstawiciele szczebla ministerialnego |
Ministrowie spraw zagranicznych lub ich zastępcy |
Akty wydawane |
Prawotwórcze ale też nie mające mocy prawnie wiążącej |
Dokumenty o charakterze operacyjnym tzw. konwencje, organ opiniotwórczy i konsultacyjny, pozbawiony kompetencji ustawodawczych |
Akt powołujący |
Traktat o fuzji, łączący wszystkie Rady Europy |
Porozumienie 10 państw europy (Belgii, Danii, Francji, Holandii, Irlandii, Luksemburg, Szwecji, Norwegii, Wielkiej Brytanii, Włoch) |
Przewodniczący |
Państwo członkowskie |
Sekretarz generalny |
Czas przewodniczenia |
6 miesięcy |
5 lat |
siedziba |
Bruksela |
Strasburg |
Zakres działań |
Polityka budżetowa, gospodarcza, działania UE, wspólne interesy wartości, współpraca policyjna, sądowa, wydatki, umowy międzynarodowe |
Ochrona zdrowia, praw człowieka, edukacja, kultura, media, ochrona środowiska, sprawy młodzieży, sport, ochrona demokracji,, pomoc w przeprowadzeniu reform |
9.12.2011r
Prezydencja
Pojęcie to jest szczególnym rodzajem reprezentacji UE jako całości, jest to także charakterystyczny sposób zarządzania w UE.
Zasady sprawowania prezydencji
Jak pokazało doświadczenie okres prezydencji 6 miesięcznej jest zbyt krótki aby państwo ją sprawujące mogło skutecznie zrealizować złożone cele. Dlatego też po 1.12.2009r tzn. wejściu w życie Traktatu z Lizbony wprowadzona została 18 miesięczna Prezydencja zbiorowa, grupy 3 państw. Każde państwo przewodniczy przez 6 miesięcy poszczególnym składom Rady UE, a państw trójki mogą koordynować swoje działania. Przyjęto także, że trio będzie się składać z państwa dużego i dwu mniejszych oraz „starej i nowej Unii”.
Funkcje i zadania Prezydencji
Główne funkcje przewodnictwa UE:
*mediacyjna
*planistyczna
*administracyjna
Zadania państwa sprawującego prezydencję:
*reprezentacja UE jako całości
*opanowanie kalendarza prac, porządku posiedzeń
*poszukiwanie kompromisu w sprawach spornych
*sprawowanie kontroli dyskusji
*zapewnienie sprawnego działania i prawidłowego przebiegu prac Rady UE
Rating- wyrażenie to wywodzi się z języka angielskiego, można zdefiniować go dwojako:
-w szerszym znaczeniu jako proces oceny
-w węższym znaczeniu jako wynik tego procesu, który ustala się po wprowadzeniu przez odpowiednią firmę procedury ratingowej.
Szczególne znaczenie słowa Rating: niezależna cena ryzyka kredytowego dokonywana przez wyspecjalizowane agencje ratingowej takie jak Moody's Standard&Poor's w stosunku do podmiotu zaciągającego dług. Przyjmując za przedmiot oceny przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe lub jego produkt definicja Rating powinna brzmieć : Rating to proces oceny przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego lub wynik przeprowadzonego badania, odbywającego się zgodnie z przyjętą przez dana agencję ratingową procedurę, ujednoliconą wg określonych kryteriów dla wszystkich przedsiębiorstw ubezpieczeniowych. Ocena ma z reguły formę symbolu literowego często uzupełnionego cyfra lub/i znakami +/- AAA, AA, A ,BBB, BB, B, CCC, CC, C. Skale Rating wyrażone są odpowiednimi symbolami literowymi
Poziom inwestycyjny (AAA, AA, A, BBB)
Poziom spekulacyjny (BB, B, CCC, CC, C, DDD, DD, D)
Rating ocenia jakość dłużnych papierów wartościowych pod kontem wiarygodności finansowej emitenta oraz warunków panujących na rynku. Badania wiarygodności finansowej podlegają emisji obligacji, krótkoterminowe papiery dłużne, podmioty zasięgające zobowiązania na rynku finansowym oraz rządy państw.
Rating podlega ciągłemu monitorowaniu i może ulec zmianie np. z powodu czynników politycznych lub innych zdarzeń uzasadniających zmianę ratingu (zarówno w dół jak i w górę).
Wiarygodność finansowa firmy nie może być wyższa niż wiarygodność finansowa kraju z którego pochodzi.
Przykłady oceny obligacji:
AAA- ocena o najwyższej jakości kredytowej, bardzo wysoka zdolność emitenta do obsługi swoich zobowiązań.
AA- obligacje o bardzo wysokiej jakości kredytowej, , bardzo wysoka zdolność emitenta do obsługi swoich zobowiązań
A- obligacje o wysokiej jakości kredytowej, wysoka zdolność emitenta do obsługi swoich zobowiązań, istnieją jednak czynniki, które mogą w przyszłości spowodować obniżenie oceny
BBB- obligacje o dobrej jakości kredytowej, zadowalająca zdolność emitenta do obsługi swoich zobowiązań
BB- obsługa obligacji z tytułu emisji może być wątpliwa w przypadku wystąpienia niekorzystnych zjawisk w otoczeniu emitenta
B- obsługa zobowiązań z tytułu emisji obligacji jest wątpliwa w przypadku wystąpienia niekorzystnych zjawisk w otoczeniu emitenta
CCC- obsługa zobowiązań z tytułu emisji obligacji jest prawdopodobna jedynie w przypadku wystąpienia sprzyjających warunków w otoczeniu emitenta
CC- emisje poważnie zagrożone zaprzestaniem płatności przez emitenta
C-obligacje emitentów znajdujących się w trakcie postępowania upadłościowego ale zapewniające ciągle umówione płatności
D- obligacje dla których zaprzestano płatności odsetek lub nie wykupione
16.12.2011r.
Unia Walutowa
Europejski System Walutowy miał w pierwszym zamyśle odgrywać rolę środka stabilizującego wahania kursów walut w obrębie Wspólnoty(1972,1977r). Wprowadzono wspólną jednostkę walutową ECU. Początkowo mechanizm obejmował 8 walut. Wielka Brytania pozostawała poza systemem. ECU zastąpiło dawna jednostkę obrachunkową EUA. Traktat o UE z grudnia 1991r (Mastricht) uregulował kwestie gospodarczo walutowe. W wyniku jego postanowień powołano Europejski Instytut Walutowy, Który został w późniejszym czasie przekształcony w Europejski Bank Centralny. Utworzono także Europejski System Banków Centralnych złożony z banków narodowych państw członkowskich. EBC otrzymał upoważnienie do zarządzania nową walutą, którą planowano wprowadzić od 1999r. Faktyczne wprowadzenie banknotów i monet „euro” nastąpiło w 2002r. Zastąpiono 12 mld. banknotów i 70 mld. monet będących w obiegu nowym środkiem płatniczym. W pierwszym okresie 11 państw Wspólnoty wprowadziło „ euro”. Aktualnie 17 państw UE posługuje się „euro”. Ponadto na mocy podpisanych umów 1 stycznia 1999r wprowadzono euro w formie bezgotówkowej, a od 1 stycznia 2002r w formie gotówkowej w 3 krajach, które nie są członkami UE: Monaco, San Marino i Watykan. Trzy państwa również używają euro jako swojej waluty, jednakże nie są stowarzyszeni w Unii Gospodarczej i Walutowej (wprowadziły tzw. jednostronną euroizację): Andora, Czarnogóra i Kosowo. Państwa kandydujące do strefy euro: Bułgaria, Czechy, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia i Węgr.