TEMAT: METODY WYCHOWANIA

1. Metoda wychowania

• świadomy i konsekwentnie stosowany układ czynności i środków sprawczych w osiąganiu celów wychowawczych.

• Droga postępowania, świadomego w celu osiągnięcia zmian w osobowości wychowanka

• Systematycznie stosowana w długim okresie czasu, przemyślana (wnioski)

• *przypadkowa sytuacja nie jest metodą ale należy ją dobrze wykorzystać

1. Wg KONAREZWSKIEGO - to sposób kontaktowania się.

• metoda oddziaływania indywidualnego

• metoda oddziaływań grupowych

3. Wg MUSZYŃSKIEGO:

• każdy wyodrębniony sposób postępowania wychowawcy

• wywieraniu określonego wpływu na aktywność wychowanka

• dokonywanie zmian w obrębie układu kar i nagród w danej sytuacji wychowawczej.

• metody wpływu osobistego i społecznego

• metody organizacji środowiska

• Karanie - wzmacnianie negatywne ( -),

• Nagradzanie - wzmacnianie pozytywne ( +).

• w praktyce powinniśmy stosować więcej kar niż nagród.

• im więcej nagród, tym mniej kar

• nie powinniśmy się bać nagradzać, bądźmy ostrożni w karaniu.

• siła kary / nagrody - zależy do autorytetu, atmosfery

• kary mogą być: fizyczne, cielesne, naturalne.

1. Trzy poziomy wychowania:

• Poziom heteronomiczny - wychowawca wykonuje sam wszelkich modyfikacji sytuacjach wychowawczych, bez świadomego udziału wychowanków. Wprowadza różnego rodzaju zadania i utrudnienia, które wychowanek odbiera jako pochodzące z zewnątrz.

• Poziom partnerski - polega na współpracy i porozumiewaniu między wychowawcą, a wychowankiem w zakresie wprowadzonych do sytuacji utrudnień oraz stosowanych wymagań.

• Poziom autonomiczny - wychowanek nie tylko akceptuje cele wychowania, ale chce i umie sam wprowadzać do własnych sytuacji życiowych takie utrudnienia i wymagania, przez które cele te może sam osiągnąć.

1. Zastosowanie metody wychowawczej

• Zmiana aktywności wychowanka!

• *Aktywność - stan napięcia emocjonalnego:

• Jest nastawiona na osiąganie nagród / unikanie kar

• Dąży do max nagród / min kar

• Tendencje do powtarzania zachowań, które kiedyś były nagradzane i odwrotnie ( karane), unikanie pewnych działań, zachowań.

• Pod wpływem działania systemu kar i nagród jednostka powtarza tylko pewne zachowania.

• Nie ma możliwości modyfikacji zachowania człowieka bez przeszkód, zaspokajającego swoje potrzeby i motywy.

• ZACHĘTY - aprobata, pochwała, nagroda

• KARA - naturalna, sugestie, ograniczenie uprawnień wychowanka

1. Metody wychowania:

1. wpływu osobistego (autorytet, prestiż wychowawcy)

- sugestia - danie pomysłu

- perwersja - odwodzenie od zachowania

- działania przykładem własnym

- wyrażanie aprobaty / dezaprobaty/

2. wpływu sytuacyjnego ( władza wychowawcy ):

- nagradzanie i karanie wychowanków

- instruowanie - przekazywanie informacji, wiedzy o danym zachowaniu

- organizowanie doświadczeń wychowawcy

- antycypacja następnych zachowań

- przydzielanie funkcji i ról

- ćwiczenia

3. wpływu społecznego:

- modyfikacja celów zespołu

- kształtowanie norm postępowania w zespole - negocjacje, ustalenia

- partnerskie przekształcenie struktury wewnętrznej zespołu

- nadanie właściwego kierunku działania kontroli społecznej

4. metody kierowania samowychowaniem wychowanka

1. Procedura stosowania każdej metody wychowania:

• Wychowanek zaspokaja własne motywy

- wykładnia nagród i kar odpowiada wychowankowi

• Podmiot zakłóca ten układ, wywołuje w wychowanku stan napięcia

- zmniejszenie nagrody / wprowadza więcej kar

• Podmiot przedstawia wychowankowi określone wymagania

- warunkują przywrócenie sytuacji odpowiadającej wychowankowi

• Podmiot manipuluje różnymi elementami sytuacji

- aby wychowanek podjął pożądaną wychowawczo aktywność.

8. Okoliczności stosowania metody, mogą prowadzić do nie skuteczności

=> metoda się nie sprawdziła:

• Złe rozpoznanie potrzeb wychowanka

• Zle dobrana metoda

• Wychowanek jest nieaktywny, nie zainteresowany (brak współpracy)

• Przesada - przewaga nagród nad karami

• Brak odczytu, co jest dla wychowanka nagrodą, a co karą

• Wychowawca nie dysponuje realnymi możliwościami przekształcenia sytuacji wychowanka.

• Reakcje emocjonalne - mogą zmienić dobre intencje / nagradzanie przed klasą/, wyzywanie od kujonów, podlizuchów itp.

Operując nagrodą lub karą wychowawca może wyzwolić w wychowanku dodatnie motywacje lub reakcje emocjonalne, które zmieniają w niepożądanym kierunku cały działający w danej sytuacji układ nagród i kar

Wychowawca w skutek mylnego rozeznania w możliwościach lub pragnieniach ucznia może reagować na podejmowane przez tego ostatniego próby konstruktywnej aktywności tak, że wywoła osłabienie tendencji do powracania do nich w przyszłości

9. Sytuacja Wychowawcza

Podmiot (nauczyciel) Wychowanek (uczeń)

Różnorodne relacje: w środowisku

Podmiot: Wychowanek:

- Interakcja z wychowankiem - Interakcja z nauczycielem

- Oddziaływanie na grupę - oddziaływanie na grupę

- Zadanie