Metoda kontroli - pojęcie
Określony sposób świadomego postępowania w procesach kontrolnych, który zapewnia osiągnięcie zamierzonego celu kontroli, a jednocześnie stwarza możliwość powtarzalności tego postępowania.
Metoda kontroli -definicja szersza
System założeń i reguł pozwalających na uporządkowanie praktycznej lub teoretycznej działalności, aby można było osiągnąć cel, do którego się świadomie zmierza.
Dobór metod badania kontrolnego
Rzutuje na możliwość osiągnięcia właściwych wyników kontroli.
Przeważnie stosuje się kilka metod, które wzajemnie się uzupełniają.
Metodologia kontroli
Jej celem jest poszukiwanie, opracowywanie i badanie przydatności poszczególnych metod kontroli
Cechy poprawnej metody kontroli
- Jasność
Ukierunkowanie
- Skuteczność
- Ekonomiczność
Cechy poprawnej metody kontroli
-Jasność - powszechna zrozumiałość stosowanych czynności
-Ukierunkowanie - dobór metody podporządkowany określonemu celowi kontroli
- Skuteczność- zapewnienie osiągnięcia celu
- Ekonomiczność - osiągniecie zamierzonych rezultatów przy optymalnym stopniu zużycia odpowiednich środków i czasu
Poprawne metody kontroli
To takie, które w danych warunkach i zakresie kontroli gwarantują prawidłowe rozpoznanie kontrolne, właściwe przetwarzanie i analizę informacji kontrolnych oraz skuteczną decyzję kontrolną.
Klasyfikacja metod kontroli
Metody kontroli można klasyfikować ze względu na różne kryteria:
Ze względu na kolejność podejmowanych czynności i ich kierunek
Metoda dedukcji (analizy, regresywna)
Polega na badaniu efektów końcowych zdarzeń czy procesów gospodarczych, prowadząc stopniowo do ujawnienia czynników, które te efekty wywołały.
Zwana postępowaniem
„od ogółu do szczegółu”
Metoda indukcji (syntezy, progresywna)
Polega na badaniu poszczególnych czynników funkcjonujących w jednostce, zmierzając w kierunku efektów, jakie te czynniki za sobą niosą. Zwana postępowaniem „od szczegółów do ogółu”
Metoda konfrontacji (porównań)
Najbardziej typowa metoda kontroli, porównuje się działalność faktyczną z zamierzoną, stosowany tryb postępowania z postępowaniem nakazanym i obowiązującymi przepisami, stan faktyczny środków z ich stanem ewidencyjnym, wykonywane czynności z obowiązującymi procedurami itp.
Odmiany metody konfrontacji
-Metoda konfrontacji wewnętrznej
-Metoda konfrontacji zewnętrznej
-Metoda konfrontacji szczegółowej
-Metoda inwentaryzacji
Wybór jednej z wymienionych metod ma istotny wpływ na czasochłonność i wyniki kontroli.
Ze względu na wybór pozycji, które będą objęte kontrolą (ZADANIE)
Metoda kontroli pełnej
Polega na objęciu badaniem 100% pozycji składających się na kontrolowaną zbiorowość
(Np. wszystkie faktury sprzedaży, zakupu, dowody magazynowe).
Metoda wykrywkowa (próbkowania)
Polega na zastosowaniu procedury kontrolnej do mniej niż 100% elementów składających się na zbiorowość. Bada się jedynie odpowiednio dobrane pozycje składowe zbiorowości czyli próbkę.
Ze względu na narzędzia badawcze, za pomocą których kontrola jest realizowana
Metoda kontroli manualnej
Opiera się na wiedzy i doświadczeniu kontrolera, który wykorzystuje proste narzędzia badawcze takie jak np.:
ankieta,
kwestionariusz,
kalkulator
Metoda kontroli informatycznej
Wykorzystuje w procesie kontroli technikę komputerową, a ściślej mówiąc oprogramowanie służące do kontroli.
Techniki kontroli
To skonkretyzowane sposoby postępowania kontrolera w celu zebrania dowodów kontroli.
Najczęściej stosowane techniki kontroli
- Sprawdzanie,
- Obserwacje,
- Wywiady
- Potwierdzenia zewnętrzne,
- Procedury analityczne,
- Testy