Pytanie 2. Podmioty podlegające obowiązkowemu badaniu sprawozdania finansowego.

W Art. 64 ustawy o rachunkowości można znaleźć listę podmiotów, które obowiązkowo muszą badać sprawozdanie finansowe.

Zgodnie z przepisami Badaniu i ogłaszaniu, podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe - kontynuujących działalność:

1) banków, zakładów ubezpieczeń oraz zakładów reasekuracji;

1a) spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych,

2) jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych;

2a) jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;

3) spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji;

4) pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

a) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej
50 osób,

b) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość
w walucie polskiej co najmniej 2,5 mln euro,

c) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 mln euro.

Badaniu podlegają sprawozdania finansowe spółek przejmujących i spółek nowo zawiązanych, sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie, a także roczne sprawozdania finansowe jednostek sporządzone zgodnie z MSR.

Badaniu i ogłaszaniu podlegają również roczne połączone sprawozdania finansowe funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz roczne sprawozdania jednostkowe subfunduszy.

Art. 64a.

1. Oddział, mającego siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

1) zakładu ubezpieczeń, zakładu reasekuracji oraz

2) banku zagranicznego, instytucji kredytowej lub instytucji finansowej, w rozumieniu przepisów Prawa bankowego

- zwanych dalej „instytucją kredytową lub finansową”, ogłasza, sporządzone i zbadane zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w państwie siedziby instytucji kredytowej lub finansowej, roczne sprawozdanie finansowe tej instytucji wraz ze sprawozdaniem
z działalności oraz opinią biegłego rewidenta. Przepis ten stosuje się odpowiednio do skonsolidowanego sprawozdania finansowego wraz ze skonsolidowanym sprawozdaniem
z działalności oraz opinią biegłego rewidenta.

Każde sprawozdanie finansowe na życzenie jednostki może zostać zbadane przez biegłego rewidenta. W niektórych jednak sytuacjach istnieje obowiązek badania rocznych sprawozdań finansowych. O tym, czy badaniu należy poddać sprawozdanie finansowe decyduje przekroczenie wartości określonych w Art. 64 ustawy o rachunkowości,
w sprawozdaniu finansowym. Badanie sprawozdań finansowych, wraz z nadzorem i ładem korporacyjnym, powinno być jednym z głównych czynników sprzyjających stabilności finansowej, gdyż daje zapewnienie co do prawdziwości sprawozdań finansowych spółek. Rzetelność badania sprawozdań finansowych to klucz do przywrócenia pewności i zaufania do rynku.

Generalnie za badaniem sprawozdań finansowych przemawia przede wszystkim interes publiczny: konieczność zapewnienia i upewnienia inwestorów (właścicieli, organów założycielskich) oraz ich reprezentantów (rady nadzorcze), kontrahentów danej jednostki,
a także - różnych instytucji (banków, urzędów państwowych), że przedstawione
w sprawozdaniu informacje są prawidłowe metodologicznie oraz że w sposób rzetelny
i czytelny (jasny) przedstawiają sytuację finansową i majątkową oraz wynik finansowy tej jednostki. Zaufanie do danych zaprezentowanych w sprawozdaniu finansowym jest niezbędne, ponieważ w oparciu o nie podejmowanych jest wiele decyzji, od finansowych poczynając (np. zakup akcji danej spółki akcyjnej czy też udzielenie kredytu przez bank) aż do personalnych (przyznanie zarządowi i załodze gratyfikacji z wygospodarowanego zysku, odwołanie ze składu zarządu bądź rady nadzorczej itp.).

W jednostkach, zobowiązanych do badania rocznego sprawozdania finansowego, nie można dokonać prawnie ważnego podziału wyniku finansowego netto lub pokrycia straty bez uprzedniego uzyskania opinii biegłego rewidenta (bez zastrzeżeń lub z zastrzeżeniami).

Za poddaniem sprawozdań finansowych badaniu przemawia również dobrze rozumiany interes własny danej jednostki. Audyt tworzy bowiem dla jednostki wartość dodaną; powstaje ona przede wszystkim w wyniku działań biegłego rewidenta.

Niektóre małe jednostki gospodarcze, pomimo możliwości badania sprawozdania finansowego nie decyduję się na badanie ze względów ekonomicznych. Koszt badania pokrywa bowiem jednostka, w której przeprowadzany jest audyt. Nie wszystkie firmy jest stać na taką usługę. Natomiast duże firmy czy instytucje zaufania publicznego, muszą poddawać badaniu sprawozdanie finansowe, ponieważ są powiązanie z innymi mniejszymi firmami a ich zła kondycja czy upadek mogłaby zachwiać równowagę na rynku. Skutki takiego upadku byłyby odczuwalne nie tylko dla firmy która upadła lecz i dla tych podmiotów, które z nią współpracowały oraz dla całego społeczeństwa.

---