WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY (WZW)
Hepatitis viralis.
WZW to ostra choroba zakaźna cechująca się pierwotnym uszkodzeniem wątroby.
Przyczyny WZW:
Wirusy zapalenia wątroby:
wirus hapatitis A (HAV),
wirus hepatitis B (HBV),
wirus hepatitis C( HCV),
wirus hepatitis D(HDV),
wirus hepatitis E (HEV)
wirus hapatitisG
OBJAWY - poszczególnych form WZW są w zasadzie podobne:
# okres zwiastunów:
objawy grypopdobne
- stany podgorączkowe, osłabienie, uczucie rozbicia,
- dolegliwości żołądkowo-jelitowe - brak łaknienia, nudności, bolesność i ucisk w prawym nadbrzuszu,
- bóle stawowe, przelotna wysypka,
# okres objawów wątrobowych
- 1/3 - 2/3 przypadków wiąże się z wystąpieniem żółtaczki,
- czasami powiększenie wątroby,
- wątroba miękka, tkliwa,
ROZPOZNANIE WZW:
wybitny wzrost aktywności aminotransferaz: alaninowej (ALAT) i asparaginianowej (ASPAT) w osoczu krwi, (enzymy niespecyficzne dla wątroby),
przewaga ALAT nad ASPAT,
czasami oznacza się poziom enzymów wątrobowych: izozym dehydrogenazy mleczanowej lub aldolazy,
obecność antygenu wirusa B HBSAg, wirusa A praktycznie nie identyfikuje się
fosfataza alkaliczna - aktywnośc jej wzrasta 2-3 krotnie,
GGTP - gammaglutamylotransaminazy,
2-3 krotny wzrost stężenia poziomu żelaza we krwi.
PRZEBIEG CHOROBY: duża rozpiętość form klinicznych - od wymykającej się rozpoznaniu poronnej i bezżółtaczkowej do piorunującej, prowadzącej do zaniku wątroby, śpiączki i zgonu.
LECZENIE WZW
nie istnieje żadne czynne leczenie ostrego wirusowego zapalenia wątroby,
naczelna zasada to: ochrona wątroby i danie jej możliwości samowyleczenia,
obowiązuje leżenie w łóżku - w Polsce obowiązuje hospitalizacja w oddziałach zakaźnych),
dieta węglowodanowa, następnie rozszerzona o podaż odpowiedniej ilości białka, dieta bogatobiałkowa - 1,5 g białka /kg mc.
Wyłączenie z diety potraw tłustych, smażonych, konserw i marynat
Zaleca się soki owocowe i witaminy z grupy B, Witaminę C,
W ciężkich przypadkach, przy zupełnym braku apetytu - kroplówki z 10% glukozy z witaminami
W razie wyraźnej hypoproteinemii - albuminy lub osocze,
W przypadku skazy krwotocznej - podaż Witaminy K, ewentualnie fibrynogen,
W przypadkach bardzo ciężkich i nadmiernie przewlekających się - kortykosteroidy - Encorton,
Stosowanie interferonu w przewlekłym WZW typu B i C.
PROFILAKTYKA WZW typu B:
skrupulatny dobór i nadzór dawców krwi,
stosowanie sprzętu medycznego jednorazowego użytku,
reżim sanitarny,
szczepienia ochronne,
podnoszenie higieny środowiskowej, osobistej i higieny środków spożywczych,
MODEL OPIEKI PIELĘGNIARSKIEJ NAD CHORYM Z WZW.
Problem zdrowotny I
Stany podgorączkowe, osłabienie, uczucie rozbicia z powodu toczącego się w wątrobie procesu zapalnego.
Cel pielęgnowania:
Zapewnienie choremu warunków do snu i wypoczynku, obniżenie temperatury ciała.
Plan pielęgnowania:
hospitalizacja chorego w oddziale chorób zakaźnych,
leczenie spoczynkowe,
wybranie odpowiedniej sali i odpowiednich współmieszkańców,
obserwacja temperatury ciała,
na zlecenie lek. podanie środków p/gorączkowych,
utrzymanie odpowiedniego mikroklimatu sali,
zapewnienie higieny osobistej i otoczenia,
pomoc w zaspokojeniu potrzeb.
Problem zdrowotny II
Dyskomfort chorego spowodowany dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi - brak łaknienia, nudności, ucisk w prawym podżebrzu na skutek wirusowego zapalenia wątroby.
Cel pielęgnowania:
Poprawa samopoczucie chorego - łagodzenie i eliminacja dolegliwości żołądkowo-jelitowych.
Plan pielęgnowania:
obserwacja dolegliwości żołądkowo-jelitowych, ich charakteru, nasilenia,
zastosowanie w I okresie choroby diety węglowodanowej , następnie bogatobiałkowej, bogatowitaminowej z ograniczeniem podaży tłuszczy,
uzasadnić znaczenie zaleconej diety w procesie leczenia,
poinformowanie chorego o zaleceniach dietetycznych, pokarmach wskazanych i niewskazanych w WZW,
posiłki podawać często, w małych ilościach, urozmaicone i estetyczne,
utrzymanie higieny jamy ustnej - częsta toaleta, płukanie płynami odświeżającymi,
zakaz wykonywania wysiłków fizycznych,
leczenie spoczynkowe.
udzielanie choremu wsparcia emocjonalnego i informacyjnego,
Problem zdrowotny III
Dyskomfort pacjenta z powodu zażółcenia śluzówki oczu i powłok skórnych na skutek toczącego się w wątrobie procesu zapalnego.
Cel pielęgnowania:
Poprawa samopoczucia chorego.
Plan pielęgnowania:
wyjaśnienie choremu przyczyny i mechanizmu zażółcenia powłok skórnych,
dokładna, częsta toaleta ciała chorego,
poinformowanie chorego o tymczasowości zażółcenia powłok skórnych,
wsparcie psychiczne chorego.
Problem zdrowotny IV
Trudności w zaakceptowaniu konieczności hospitalizacji w oddziale chorób zakaźnych.
Cel pielęgnowania:
Pomoc choremu w zaadoptowaniu cię do warunków szpitalnych i zaakceptowaniu leczenia w szpitalu.
Plan pielęgnowania:
rozmowa z chorym,
uzasadnienie konieczności hospitalizacji,
okazanie życzliwości i szacunku,
okazanie gotowości do udzielania pomocy,
udzielanie wyczerpujących odpowiedzi i informacji o wykonywanych badaniach, zabiegach, stosowanych terapii,
umożliwienie kontaktu z rodziną, bliskimi,
psychoterapia elementarna.
Problem zdrowotny V
Możliwość wystąpienia powikłań wirusowego zapalenia wątroby.
Cel pielęgnowania:
Przygotowanie chorego do samoopieki w warunkach domowych.
Plan pielęgnowania:
Ocena wiedzy i postawy pacjenta względem choroby, jego nastawienie, co do dalszego jej przebiegu.
Ocena stylu życia chorego przed chorobą,
Ocena wiedzy pacjenta na temat zachowań niekorzystnych w tej chorobie,
Wskazanie choremu i rodzinie czynników mających związek z zaostrzeniami choroby,
Przestrzeganie diety, ograniczenie podaży tłuszczy
Zakaz picia alkoholu,
Zalecenie prowadzenia higienicznego trybu życia,
Zapobieganie i zwalczanie wszelkich infekcji,
Okresowe wykonywanie badań kontrolnych,
Określenie poziomu umiejętności pacjenta w zakresie samoobserwacji, samopielęgnacji w istniejącej chorobie, w okresie zdrowienia,
Ustalenie potrzeb edukacyjnych chorego i rodziny,
Zaplanowanie edukacji zdrowotnej wspólnie z chorym i rodziną, czasu i metod realizacji,
Przeprowadzenie działań edukacyjnych i ocena efektów edukacji wspólnie z chorym / rodziną.