Liczebnik
Liczebnik służy oczywiście do wyrażania słowami liczb: całkowitych, ułamkowych itd.. Tak jak w języku polskim, wyróżniamy liczebniki główne (one, two, three) oraz porządkowe (first, second, third). Te ostatnie służą do opisywania kolejności, np. zawodników na mecie.
Liczebniki główne1 - one 11 - eleven 21 - twenty-one
2 - two 12 - twelve 22 - twenty-two etc.
3 - three 13 - thirteen 30 - thirty
4 - four 14 - fourteen 40 - forty
5 - five 15 - fifteen 50 - fifty
6 - six 16 - sixteen 60 - sixty
7 - seven 17 - seventeen 70 - seventy
8 - eight 18 - eighteen 80 - eighty
9 - nine 19 - nineteen 90 - ninety
10 - ten 20 - twenty 100 - one/a hundred
Kolejne setki to:
200 - two hundred
300 - three hundred itd.
Większe liczby:
1,000 - a/one thousand
1,000,000 - a/one million
1,000,000,000 - a/one billion (Am), milliard (Br)
1,000,000,000,000 - a/one trillion (Am), billion (Br)
Użyty tutaj przecinek nie jest tym samym, co nasz przecinek, który oddziela całości od części dziesiętnych, setnych itd.. Ten oddziela tylko liczbę tysięcy (stąd widać, że milion to tysiąc tysięcy).
Spróbujmy odczytać kilka liczb:
354 - three hundred (and) fifty-four
1,217 - a/one thousand two hundred (and) seventeen
25,986 - twenty five thousand nine hundred (and) eighty-six
987,332 - nine hundred eighty seven thousand three hundred (and) thirty-two
3,250,190 - three million two hundred fifty thousand one hundred (and) ninety
"And" używane jest raczej w Wielkiej Brytanii, w liczbach, które zawierają trzy i więcej elementów.
Zauważmy, że liczebniki nie mają liczby mnogiej:
one million - two million
Liczba mnoga pojawia się tylko wtedy, gdy dokładna liczba jest nieznana:
Millions of people came. Przyszły milliony ludzi.
Co wyrażamy za pomocą liczebników głównych? Oczywiście abstrakcyjne wielkości, jak powyżej, oprócz tego:
daty roczne (inaczej niż po polsku!). Ale odczytywanie lat jest specyficzne:
1974 - I was born in nineteen seventy-four. Urodziłam się w tysiąc dziewięćset siedemdziesiątym czwartym. (rozcinamy datę na pół)
1909 - My grandfather was born in nineteen "oh" nine. Mój dziadek urodził się w tysiąc dziewięćset dziewiątym. (zero wewnątrz daty czytamy jak "o")
1900 - They say L. Armstrong was born in nineteen hundred. Mówi się, że L. Armstrong urodził się w tysiąc dziewięćsetnym. (dwa zera na końcu - datę czytamy jako "dziewiętnaście setek")
2000 - I met my boyfriend in the year two thousand. Poznałam mojego chłopaka w roku dwutysięcznym. (to był wyjątkowy rok)
2001 - I came to live in Warsaw in (the year) two thousand (and) one. Przyjechałam do Warszawy w (roku) dwa tysiące pierwszym.
Numery telefonów. Przyjęło się, że w numerach telefonów odczytujemy wszystkie cyfry oddzielnie. Jeśli jakaś cyfra jest podwojona, odczytujemy ją jako "double". Jeśli zdarzy się zero - "oh":
501741861 - five oh one seven four one eight six one;
602233456 - six oh double two double three four five six
(22) 8314908 (the area code) twenty - two eight three one four nine oh eight - z kierunkowym
Ceny:
It costs eight sixty-five ($8.65) / five eighteen (£5.18). To kosztuje osiem dolarów sześćdziesiąt pięć centów / pięć funtów osiemnaście pensów.
Rozmiary:
What size do you take? I'm thirty-six (36). Jaki pani ma rozmiar? Trzydzieści sześć.
Wiek:
I'm twenty-eight (28). He's fifteen (15). Mam dwadzieścia osiem lat. On ma piętnaście lat.
Godziny:
It's ten p.m. I get up at seven thirty (half past seven) a.m. Jest dwudziesta druga. Wstaję o siódmej trzydzieści (w pół do ósmej).
Temperaturę:
The temperature fell to minus nine (9° C) / below zero (0°C). Temperatura spadła do minus dziewięciu / poniżej zera.
Liczebniki porządkowe.
Używamy ich opisując kolejność, np. w datach dziennych (February 8th - February the eighth):
1 - one - first 11 - eleven - eleventh 21 - twenty-one - twenty-first
2 - two - second 12 - twelve - twelfth 22 - twenty-two etc. - twenty-second etc.
3 - three - third 13 - thirteen - thirteenth 30 - thirty - thirtieth
4 - four - fourth 14 - fourteen - fourteenth 40 - forty - fortieth
5 - five - fifth 15 - fifteen - fifteenth 50 - fifty - fiftieth
6 - six - sixth 16 - sixteen - sixteenth 60 - sixty - sixtieth
7 - seven - seventh 17 - seventeen - seventeenth 70 - seventy - seventieth
8 - eight - eighth 18 - eighteen - eighteenth 80 - eighty - eightieth
9 - nine - ninth 19 - nineteen - nineteenth 90 - ninety - ninetieth
10 - ten - tenth 20 - twenty - twentieth 100 - one/a hundred - hundredth
Jak widzimy, najtrudniejsze do zapamiętania będą trzy pierwsze liczebniki, bowiem różnią się mocno od liczebników głównych.
Dalej jest już prosto: do istniejącego liczebnika doczepiamy "-th". Musimy uważać na ortografię: w "ninth" zniknęło "e", litera "v" zmienia się w "f" w 5, 12. W liczebnikach 20, 30 itd. zamiast "-y" będzie "-ie-"
Przyjrzyjmy się datom dziennym:
March 16 (Am)/16 March (Br) - I was born on March the sixteenth /the sixteenth of March. Urodziłam się szesnastego marca.
October 13/13 October - Let's meet on October the thirteenth / the thirteenth of October. Spotkajmy się trzymastego października.
November 24/24 November - We'll finish on November the twenty-fourth/the twenty-fourth of November. Skończymy dwudziestego czwartego listopada.
Liczebniki główne razem z porządkowymi występują w pełnych datach z dniem, miesiącem i rokiem:
Albert Einstein was born on March 14/14 March, 1895. Albert Einstein urodził się czternastego marca tysiąc osiemset dziewięćdziesiątego piątego roku.
Ułamki zwykłe
Ułamki zwykłe także łączą w sobie liczebniki główne i porządkowe, np.
1/3 - one third
Zauważmy, że licznik (górną liczbę) odczytujemy jako liczebnik główny, a mianownik (dolną liczbę) jako porządkowy:
1/2 - a half/one half (po prostu "połówka")
1/3 - one third
1/4 - a quarter/one quarter (czyli "ćwierć")
1/5 - a/one fifth
1/6 - a/one sixth
1/7 - a/one seventh
1/8 - a/one eighth
1/9 - a/one ninth
1/10 - a/one tenth
Co się stanie, gdy liczba w liczniku będzie większa od 1?
2/3 - two thirds
3 - three quarters
4/5 - four fifths
Ułamki dziesiętne i procenty
Zamiast przecinka Anglosasi używają kropki. To, co po kropce, czyli części dziesiętne, odczytujemy jako osobne cyfry, jeżeli jest ich tam więcej niż dwie, tzn. jeśli ułamek dziesiętny ma dwa miejsca po przecinku, to potocznie czyta się to jak jedną liczbę, ale formalnie należy wszystkie te cyfry po kropce czytać osobno.
8.1 - eight point one
12.465 - twelve point four six five
Procenty to także ułamki dziesiętne:
75% seventy-five per cent
3.728% - three point seven two eight per cent