Religia: doktryna, kult, organizacja
Doktryna: teoria boga, teoria czlowieka, teoria swiata
aspekty: genetyczny, opisowy i eschatologiczny
Żydzi na Elefantynie, odizolowani od rdzenia, czcili Jahwe przydając mu jako małżonkę Anat - tak jak miał Baal
generalnie wszechwiedzące są zwykle bóstwa uraniczne, zwłaszcza solarne i bóstwa wiatru
w mocnych religiach monoteistycznych, np. judaizmie, teogenezy i teoeschatologii właściwie nie ma.
panteon ustala się zwykle w procesie teomachii
teogonie najczęściej: z chaosu pierwsza para, z niej generacjami kolejne bóstwa
bogowie są poczynani i rodzą się niezwykle: na bliskim wschodzie popularna rodząca dziewica (Isis, Juno, Asztarte itd.). ciąże też niezwykłe (semele, dionizos, kriszna, huichilopotli itd.)
teografia (teodycea): trzy główne grupy bogów (można być w kilku na raz):
przyrody nieożywionej, przyrody ożywionej, sił społecznych
przyroda nieożywiona:
niebo jako całość - uraniczne (bab. An, ch. Tien, grecki Uranos, węgierski Isten, Jorubowie - Oloru),
wszelkie ciała niebieskie - astralne (sum. Inanna, bab. Isztar, perska Anahita, semicki Asztar-Isztar (wzystkie Wenus), eg. Sotis (syriusz), arb. Al-Uzza, rz. Wenus (Lucifer - Hesperos), Ewenkowie - kosmiczna łosica Eugen (ursa maior)
solarne - eg. Ra (chociaż w Egipcie znaczna część bóstw jest solarna), bab. Szamasz, gr. Apollon, rz. Sol, ind. Surya, jap. Amaterasu (kobieta!)
lunarne - sum. Nannar, bab. Sin (ten ważniejszy od słońca), eg. Honsu, gr. Selene, etr. Losna, rz. Luna, kart. Tanip, tra. Bendis, jap. Tsukiyomi
żeńskie lub hermafrodytyczne
atmosferyczne (czasem też klimatyczne) - wiatru- eg. Set, ind. Vayu, jap. Susanoo, majański Hurakan; suszy - eg. Set; pluwialne (deszczu) - meks. Tlaloc; śnieżyc - esk. Sedna; blasku, burzy, gromu - bab. Adat, kanaan Baal, słow. Perun, żyd. Jahwe, ger. Thor
telluryczne:
ziemia jako całość - eg. Geb, gr. Gea, rz. Tellus, Terra Mater, ind. Prthivi
jeziora, rzeki, morza - eg. Nil, gr. Okeanos, rz. Neptun, ind. Ganga, ger. Aegir
góry - hebr. Karmel, Synaj, Nebo; jp. Fuji, słow. Ślęża
doliny - arab. Arafat
chtoniczne: bab. Nergal i Ereszkigal, eg. Anubis, gr. Hades, rz. Pluton, ger. Hel
egipcjanie uważali, że można popełnić 42 grzechy - w księdze umarłych spowiedź negatywna ze wszystkich; pożeraczka nazywa się Amti bo robi am
warto przeczytać: "wszechwiedza bogów"
takoż warto przeczytać Kojiki