Tematyka wykładów z przedmiotu Toksykologia Weterynaryjna
Toksykologia ogólna
1. Toksykologia - rys historyczny, współczesne kierunki rozwoju toksykologii
2. Trucizny, zatrucia, przebieg zatruć i ich przyczyny; definicja trucizn, dawki,
rodzaje zatruć
3. Czynniki warunkujące toksyczność: właściwości fizykochemiczne-
rozpuszczalność, wielkość cząstek, budowa chemiczna, wiązania, izomeria i
grupy funkcyjne, izomeria strukturalna i optyczna, podstawniki
4. Czynniki biologiczne warunkujące toksyczność: wiek, płeć (równowaga
hormonalna), sposób odżywiania, stan zdrowia
5. Losy trucizn w organizmie
a. wchłanianie: absorpcja przez skórę, układ oddechowy, z przewodu
pokarmowego
inne drogi: podawanie dożylne, dootrzewnowe, domięśniowe i podskórne
b. rozmieszczenie (dystrybucja) - mechanizmy transportu czynnego i
biernego, objętość dystrybucji białka, osocza i narządowe, kumulacja
c. wydalanie: z moczem, żółcią, powietrzem, śliną, potem i mlekiem
d. biotransformacja: reakcje I fazy (utlenianie, redukcja, hydroliza), reakcje II
fazy (reakcja sprzęgania - biosynteza)
rola cytochromu P.450
6. Badania ekotoksykologiczne: cel, kategorie testów ekotoksykologicznych,
testy ekotoksykometryczne
7. Metody alternatywne: zasada 3R, kategorie badań alternatywnych
(przesiewowe, dodatkowe, zastępujące
8. Określenie cytotoksyczności podstawowej, rodzaje metod (ocena
integralności błony komórkowej, zdolności proliferacyjnej, zdolności
metabolicznej)
9. Klasyfikacja kancerogenów wg. IARC, graniczny poziom narażenia
człowieka - NOEL, NOAEL, LOAEL, UF, RfD, ADI, SF, MRL, FU
Toksykologia szczegółowa
Tematyka realizowana jest według schematu przyjmowanego w toksykologii klinicznej
Źródła zatruć - przypadkowe i celowe (z uwzględnieniem występowania w środowisku)
Specyfikacja zatruć związana z gatunkiem zwierząt
Losy trucizn w organizmie
Mechanizm działania toksycznego
Obraz kliniczny - postaci (ostrych, podostrych i przewlekłych) zatruć
Badania laboratoryjne, leczenie
Zmiany anatomopatologiczne zatruć
Przydatność produktów pochodzenia zwierzęcego do konsumpcji, pozostałości w produktach (Normy Polskie i UE)
Zakres tematyczny omawianych substancji organicznych i nieorganicznych
1. Wybrane pestycydy - piretroidy syntetyczne, alkaloidy pirydynowe,
fungicydy ditiokarbaminianowe, herbicydy-pochodne kwasu
chlorofenoksychlorowego, dinitrofenole, bispirydylowe, pochodne
mocznika
2. TZO - trwałe zanieczyszczenia organiczne: chlorowane węglowodory,
polichlorowane bifenyle (PCB), polichlorowane dibenzodioksyny,
polichlorowane dibenzofurany 2, 3, 7, 8 TCDD
3. Fenole i ich homologi
4. Konserwanty drewna - produkty z ropy naftowej i węgla kamiennego
5. Rozpuszczalniki organiczne - alkohole alifatyczne, chloroform,
tetrachlorek węgla, trichloroetylen
6. Nitrozoaminy
7. Zatrucia zwierząt metalami i metaloidami - kadmem, arsenem, selenem,
miedzią, żelazem, chromem, cynkiem, fluorem