Jakie dobra czy usługi wytwarzać?

Jak je wytwarzać?

Dla kogo je wytwarzać?

EKONOMIA jest nauką badającą, w jaki sposób społeczeństwo gospodarujące decyduje o tym co, jak i dla kogo wytwarzać.

Przykładowe problemy ekonomiczne.

Szoki cenowe na rynku ropy naftowej.

Alokacja zasobu rzadkiego.

Zasób rzadki cechuje się tym, że przy cenie równej zeru popyt nań przewyższa dostępną podaż.

Podział dochodu.

Podział dochodu (w skali kraju czy świata) informuje o tym, w jaki sposób dochód jest dzielony pomiędzy różne grupy lub jednostki.

Źródło: World Bank. World Development Report. 1992

	Kraje ubogie	Kraje o średnim poziomie dochodu	Główne kraje naftowe	Kraje uprzemysłowione
Dochód na jednego mieszkańca (£)	200	1200	3900	17500
% ludności świata	58	21	0,4	15
%dochodu światowego	4	11	1	72

Rzadkość zasobów i ich alternatywne zastosowania.

Zatrudnienie przy produkcji posiłków	Produkcja posiłków	Zatrudnienie przy produkcji filmów	Produkcja filmów
4	25	0	0
3	22	1	9
2	17	2	17
1	10	3	24
0	0	4	30

Prawo malejącego przychodu.

Zależność odwrotna lub substytucjonalna.

Krzywa możliwości produkcyjnych przedstawia - przy każdej wielkości produkcji jednego dobra - maksymalna, możliwą produkcję drugiego dobra.

Kosztem alternatywnym danego dobra jest ilość innego dobra, z którego trzeba zrezygnować, aby możliwe stało się wytworzenie dodatkowej jednostki tego pierwszego dobra.

Rola rynku.

Rynek jest zwięzłą nazwą procesu prowadzącego do tego, że decyzje gospodarstw domowych dotyczące konsumpcji alternatywnych dóbr, decyzje przedsiębiorstw o tym, co i jak wytwarzać oraz decyzje pracowników dotyczące tego jak wiele i dla kogo pracować, zostają wzajemnie uzgodnione dzięki odpowiednim dostosowaniu cen.

Gospodarka nakazowa to taka, w której wszystkie decyzje dotyczące produkcji i konsumpcji są podejmowane przez państwo. Państwowy urząd planowania decyduje o tym, co, jak i dla kogo się produkuje. Szczegółowe nakazy są następnie kierowane do gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i pracowników.

„Niewidzialna ręka rynku”

Rynki, w których działanie nie ingeruje państwo, noszą nazwę wolnych rynków.

Gospodarka mieszana.

W gospodarce mieszanej państwo i sektor prywatny współuczestniczą w rozwiązywaniu problemów gospodarczych. Państwo kontroluje znaczną część produkcji za pomocą

podatków, płatności transferowych oraz dostarczania dóbr i usług publicznych, takich jak obrona narodowa czy bezpieczeństwo wewnętrzne. Kontroluje także zakres, w jakim jednostki mogą kierować się w swoim działaniu własnym interesem.

Ekonomia normatywna i pozytywna.

Ekonomia pozytywna zajmuje się obiektywnym, naukowym objaśnianiem zasad funkcjonowania gospodarki.

Ekonomia normatywna dostarcza zaleceń i rekomendacji opartych na subiektywnych sadach wartościujących.

Mikroekonomia i makroekonomia.

Analiza mikroekonomiczna zajmuje się szczegółowym badaniem indywidualnych decyzji dotyczących pojedynczych towarów.

Makroekonomia kładzie nacisk na wzajemne związki zachodzące w gospodarce jako całości. W swojej metodzie celowo upraszcza ona analizę poszczególnych elementów badanej całości w trosce o przejrzystość obrazu działania całej gospodarki.

---