Charakterystyka okresu noworodkowego- noworodkiem nazywamy dziecko od urodzenia do ukończenia 28 dnia życia. Podział ze względu na wiek płodowy : 1. Nie donoszone- 37 tyg., 2. Donoszone- 41 tyg., 3. Przenoszone- 42 tyg. Ciężar ciała- średni ciężar ciała wynosi 2,5-4,5 kg; z czego dla dziewczynek- 2,5-3,4kg, a dla chłopców- 3,0-4,5kg. Średnia długość dziecka to 50 cm. Waha się od 47-55 cm. Ciężar
i waga dziecka zależą od: płci, stanu zdrowia, odżywiania, cech indywidualnych, środowiska, warunków socjalnych oraz wieku rodziców. Obwód głowy to ¼, 1/5 długości ciała. Głowa jest elastyczna i podatna na ucisk. Elementy chrzęstno- włókniste : 1.ciemiączko większe- między kośćmi ciemieniowa a czołową, 2. Ciemiączko mniejsze- między kośćmi ciemieniowymi
a potylicą. Mózg noworodka jest słabo rozwinięty. Układ kostny również słabo rozwinięty i odporny na urazy. Kręgosłup - prosty, bez krzywizn; wykształcają się dopiero, gdy dziecko siedzi. Tułów krótki, kończyny zgięte, głowa przygięta do klatki piersiowej. Obwód klatki piersiowej -
32-34 cm i jest mniejszy od obwodu głowy o ok. 2 cm. Tkanka podskórna jest dobrze rozwinięta, chroni ona dziecko przed utratą ciepła i uszkodzeniami w czasie porodu. Paznokcie są dobrze rozwinięte i wyrastają poza oszuka palców. Skóra zdrowego noworodka jest różowa, wrażliwa i delikatna, podatna na urazy i podrażnienia. Po porodzie pokryta jest mazią płodową, która jest warstwą ochronną. Grzbiet jest owłosiony, jednak z wiekiem to zanika. Skóra głowy jest owłosiona, a na nosku można zauważyć małe krosteczki - PROSACZKI. Sznur pępowinowy łączący noworodka
z łożyskiem matki zostaje przecięty i jego kikut wystaje z pępka i po kilku dniach sam odpada. Układ mięśniowy nie jest
w pełni rozwinięty. W pierwszych dniach u dziecka możemy zaobserwować wzmożone napięcie mięśniowe. Przeciętnie noworodek wykonuje ok. 30-40 oddechów na minutę, a jego serce uderza 120/minutę. Układ pokarmowy ma jeszcze niewielką pojemność i dlatego dziecko się karmi często
i małymi porcjami. Funkcje wydzielnicze żołądka są wystarczająco wykształcone. Wątroba i trzustka nie są w pełni dojrzałe. W ciągu 24h po urodzeniu noworodek powinien wydalić pierwszy stolec- tzw SMUŁKĘ to połknięte przez płód cząsteczki znajdujące się w wodach płodowych , które nie wchłonięte do organizmu gromadzą się w jelitach, tworząc ciemno zieloną masę. Po 2 dniach stolce przejściowe, jasno zielone, lepkie, wodniste. W 4 dobie życia stolce mają już kolor żółty. Rodzaj i ilość stolców związana jest z ilością pokarmów
i ich rodzajem. Na dobę - kilkanaście stolców i mocz. Narządy rozrodcze- u chłopców jądra znajdują się w mosznie, a żołądź w całości pokryty jest napletkiem. U dziewczynek wargi sromowe większe pokrywają mniejsze. Zmiany przystosowawcze: 1. Fizjologiczny spadek masy ciała: w ciągu pierwszych dni noworodek traci 10% swojej masy ciała. Przyczyny to wydalanie smułki, oddanie moczu, utrata mazi płodowej, utrata wody przez skórę, wysychanie kikuta pępowinowego. Wczesne dostarczanie odpowiedniej ilości pokarmu oraz unikanie przegrzania dziecka zmniejszają pochodzeniową utratę masy ciała i przyspieszają jej wyrównanie. 7-10 dzień wyrównuje się masa urodzeniowa. 2. Przełom hormonalny: noworodek w ostatnim okresie ciąży poprzez łożysko otrzymuje od matki znaczną ilość substancji hormonalnych , które zanim się ich pozbędzie wywołują
u niego rozmaite objawy. Narządy płciowe są obrzęknięte. Gruczoły piersiowe produkują wydzielinę podobną do pokarmu, a sutki są powiększone . Na skórze pojawiają się rozszerzone gruczoły łojowe skóry. Zmiany hormonalne samoistnie zanikają po okresie noworodkowym.