REFORMACJA LUTERAŃSKA
Już w XV wieku nasilały się protesty przeciw ekskluzywności i przywilejom
kleru, rozmiarom dóbr martwej ręki, finansowej eksploatacji uprawianej
przez kurię papieską.Oburzenie budziło sprzedawanie przez kurię
beneficjów
duchowych, kumulowanie godności duchowych przez ludzi nie dbajacych o
duszpasterstwo, nieraz cudzoziemców obcym interesom miejscowym. W ruchu
reformacyjnym szczególna rola przypadła mieszczaństwu. W ich świadomosci
umacniało się przekonanie iz pośrednictwo pasożytniczego kleru między
czlowiekiem i Bogiem nie jest w ogóle potrzebne.Prawdziwa religia to
bezposrednia rozmowa człowieka z Bogiem. Z tych myśli rodził się program
"taniego kościoła" :zniesienie ekskluzywności i przywilejów kleru,
sekularyzacji dóbr koscielnych, likwidacji papieskiego wyzysku,
uproszczenia kultu i ceremoniału.Antyklerykalne nastroje szlachty były
równiez dość powszechne. Szlahta chciała być panem we własnym kraju i
potępiała polityczne ingerencje, szantaże i zdzierstwa papieży i
dygnitarzy kościelnych.Wreszcie srodowiska plebejskie na fali tej krytyki
kościoła przechodziły łatwo do kwestionowania całego porządku
społecznego.
MARCIN LUTER(1483-1546), jego działalność związana była z Saksonią,
jednym
z najbogatszych i najbardziej przez kościół eksploatowanych krajów
niemieckich.Luter urodził sie w rodzinie drobnego przedsiębiorcy
górniczego, chłopskiego pochodzenia: studiował w Erfurcie, póżniej zaś
wstąpił do klasztoru augustianów i jako doktor teologii wykładał na
uniwersytecie w Wittenberdze. Tu też w 1517r wystąpił przeciwko sprzedazy
odpustów- zapoczaykował niemiecką reformację.
Jego poglady PAŃSTWO:pojmował jako augustynizm, państwo musi utrzymywać w
ryzach zdeprawowanych ludzi, musi być surowe musi karać wszelkich
zbrodniarzy, zmuszać ludzi do porządnego życia, nie jest zadaniem państwa
czynienie ludzi lepszymi.
Koncepcja Lutra prowadziła do pełnej akceptcji absolutyzmu. Boga tez
pojmował jako władcę absolutnego, potężnego.
Odrzucał wszelkie polityczne aspiracje ludu, lud porównywał do szatana,
nie powinien dojść do władzy.
PAŃSTWO-KOŚCIÓŁ:
- zakwestionowanie politycznych ambicji duchowieństwa. koncepcja kościoła
niewidzialnego(teza).Koncepcja ta szła u Lutra w parze z niechęcią do
kościoła.
- państwo u Lutra staje się arbitrem doktryny religijnej i
interpretatorem
Pisma świętego. Tu państwo ma kontrolować nauczanie religii.
- najwięcej korzyści w związku z relacjami Państwo-kościół wynieśli
książęta- w związku ze zniesieniem opłat.
- zwierzchnikiem kościoła był panujący monarcha.
W 1555- Pokuj Augsburski- kończy szereg wojen, ustalił zasadę iż książę
decyduje o wyznaniu swych poddanych
- pastorowie byli pozbawieni wszelkiego oparcia, byli obciążeni
rodzinami(
Luter znosi celibat).