Terroryzm
Pojęcie terroryzmu wywodzi się z sanskrytu (pismo indyjskie). Starożytni Grecy spotkali się z przejawem aktów obawy na terenie Indii. Następnie termin ten trafił do łaciny. Powstał termin „terror” - bać się, drżeć. Miał kontekst polityczny. i łączono go z państwem (tras).
Terror - dotyczy władzy państwowej
Terroryzm - dotyczy pewnej grupy, stosującej przemoc przeciwko państwu.
Nowożytny terroryzm pojawia się w drugiej połowie XIX w. - Rosja, Francja. Wtedy pojawiło się bardzo dobrze zorganizowane państwo, które ograniczało obywateli. Pierwszym nurtem był anarchizm.
Same metody walki sięgają czasów rzymskich - żydowscy sykariusze atakowali żołnierzy rzymskich w centrach miast, krótkim, szerokim nożem, na oczach wszystkich. Następnie uderzali w dynastię Herodów, a potem w obiekty publiczne - były to cele zastępcze.
Konflikt asymetryczny - walka słabego przeciwko silnemu.
Do XIX w. terroryzm występował jedynie w wymiarze lokalnym i regionalnym. Od lat 60-tych XX wieku ma on wymiar globalny. Po atakach na WTC jest światowym problemem globalnym.
Definiowanie:
Terroryzm - to działalność grup nieformalnych, których celem jest państwo, jego struktury i społeczeństwo, a przemoc ta ma na celu wywarcie presji na ośrodki władzy i obywateli.
Terrorysta - cele polityczne
Zorganizowane grupy przestępcze - celem jest tylko zysk.
Terroryści także zdobywają pieniądze, ale przeznaczają je na cele polityczne.
Partyzant - Przestrzega prawo wojenne; nie atakuje cywilów.
Terrorysta - atakuje wszystkich, szczególnie społeczeństwo; łamie prawo międzynarodowe.
Psychopata - dokonuje aktów w określony sposób
Terrorysta - inteligentny człowiek, zmieniający metody działania.
Akt terroru ma być symboliczny, spektakularny i medialny.
Fale terroryzmu nowożytnego:
Anarchistyczna (Rosja 1979 do I wojny światowej)
Antykolonialna (Irlandia Północna po I wojnie światowej)
Nowo-lewicowa (druga połowa lat 60-tych do ostatniej dekady XX w.)
Dżihadu (od 1979 r. jej szczyt przypada po zimnej wojnie)
Współczesny terroryzm do lat 80-tych - 90-tych XX wieku.
Terroryzm:
wewnętrzny (w granicach państwa)
międzynarodowy (gdy ugrupowania przeprowadzają ataki w nie swoim kraju, a celem sa obywatele innego państwa lub się przemieszczają do innego kraju)
Brak terroryzmu w krajach socjalistycznych, totalitarnych. ponieważ istniała silna kontrola społeczna i brak było wydźwięku medialnego.
Terroryzm ma sens w państwach demokratycznych, w społeczeństwach nie przyzwyczajonych do śmierci.
Przyczyny terroryzmu:
różnice społeczne
przyczyny religijne
narodowościowe, chęć oderwania się
przyczyny rasowe
przyczyny ideologiczne
przyczyny ekologiczne (ekoterroryzm)
Terroryści często wywodzą się z przedstawicieli nauk społecznych (ekonomia, pedagogika, psychologia, socjologia, politologia). Prowadzą tzw. walkę na skróty.
Przy terroryzmie narodowościowym ma udział czynnik krzywd narodowych.
Zabijają tylko ekstremiści.
Nurty w terroryzmie:
terroryzm religijny
terroryzm neofaszystowski
terroryzm anarchistyczno - lewacki
terroryzm lewacko - anarchistyczny
terroryzm prawicowo - totalitarystyczny
terroryzm narodowościowy
terroryzm secesjonistyczny
ekoterroryzm
infoterroryzm
terroryzm aborcyjny
Lata 60-te - terroryzm antykolonialny, lewacko - anarchistyczny (Czerwone Brygady, Frakcja Armii Czerwonej)
Dziś dominuje nurt religijny i secesjonistyczny.
Specyfika współczesnego terroryzmu:
lepsze finansowanie
- państwa (rzadko i ukryte)
- legalna działalność
- działalność przestępcza
są nieobliczalni, nastawieni na spektakularne akcje
są lepiej wyszkoleni i przygotowani
charakter transnarodowy
duże siatki terrorystyczne
nowe sposoby łączności
metody zastraszania
grupy są trudne do spenetrowania, grupy o charakterze rodzinnym
płaskie struktury
globalizacja ułatwia im działanie
trudności walki z terroryzmem
utrzymujący się wysoki poziom zaangażowania
pogłębia go rywalizacja kręgów cywilizacyjnych
Walka z terroryzmem:
sposób militarny, przy pomocy siły
tworzenie norm prawnych