Rozwój spłeczno-moralny
Stadia rozumowania moralnego wg. L. Kohlberga
Poziom przedkonwencjonalny:
Stadium I. Moralność heteronomiczna:
Perspektywa społeczno-moralna: egocentryzm dziecka
Treść moralna: reguły należy przestrzegać, żeby uniknąć kar.
Stadium II: zachowanie moralne jeśli służy indywidualnym celom jednostki.
Poziom konwencjonalny:
Stadium III: Konformizm interpersonalny – moralność oznacza robienie tego za co jest się lubianym.
Perspektywa społeczna: porozumienie z innymi ważniejsze niż korzyść własna.
Stadium IV: Prawo i porządek – należy przestrzegać prawo.
Perspektywa społeczna: od potrzeb jednostki ważniejsze utrzymanie porządku społecznego
Poziom pokonwencjonalny:
Stadium V: Prawa człowieka są ważniejsze od innych praw.
Perspektywa społeczna: umiejętność przyjęcia punktu widzenia jednostek tworzących społeczność. Akceptacja innych poglądów.
Stadium VI: Moralność jest sprawą własnego sumienia.
Perspektywa społeczna: ocena decyzji moralnych z perspektywy własnych zasad.
DROGA KU DOJRZAŁEJ OSOBOWOŚCI
Cechy dojrzałej osobowości:
Okres niemowlęcy (1 rok życia)
Aktywność dziecka regulują wrodzone potrzeby i system odruchów służących do ich zaspokojenia. Dominują pierwsze doznania sensoryczno-kinetyczne, ale od pierwszych chwil uwagę dziecka przyciąga twarz ludzka.
Dziecko odkrywa że może być przyczyną zdarzeń w świecie – początki wyodrębniania się z otoczenia.
Ok. 8-9 miesiąc – kształtują się działania intencjonalne dziecka. Percepcja przedmiotu jako czegoś istniejącego niezależnie od aktualnego spostrzegania.
Różnicują się emocje od mało zróżnicowanych stanów. Tworzy się więź emocjonalna z matką.
Matka osobowym skierowaniem do dziecka wywołuje jego „Ja” objawiające się początkowo jako odbicie „ja” matki. Wokół pierwotnego „Ja” tworzą się struktury – wewnętrzne odpowiedniki relacji między bodźcami odbieranymi w osmotycznej symbiozie z Matką a biologicznym stanem organizmu i stymulacją z otoczenia.
Wyłania się empatyczno-fizjologiczne „Ja” utworzone z pierwszych struktur sensoryczno-emocjonalno-dążeniowych oraz częściowe podporządkowanie im, dynamizmu potrzeb fizjologicznych.
Okres poniemowlęcy (między 1-3 rokiem zycia)
„Wyjście dziecka ku swiatu zewnętrznemu”. Odczuwanie swoich możliwości, sprawdzanie ich i ćwiczenie staje się w centrum aktywności dziecka.
Rozpoczyna się proces strukturyzacji doświadczenia w obrębie schematów poznawczych.
Kształtuje się „Ja” pośrednio odzwierciedlone poprzez stałe elementy w relacji matki do dziecka.
Wiek przedszkolny (3-6 lat) okres szczególnie ważny dla rozwoju osobowości dziecięcej.
Pozostawanie pod wpływem środowiska rodzinnego.
Rozwój funkcji symbolicznej (mowa, zabawa symboliczna)
Okres „negatywizmu dziecięcego” – przejawem doświadczania własnej odrębności.
3-5 rok życia – okres pełnej manifestacji dziecięcej osobowości. Doświadczane i uchwycone werbalnie „Ja” staje się w centrum świadomości i aktywności dziecięcej.