Pandelis Prevelakis

• należał do pokolenia 1930 - Stratis Mirivilis, Ilias Venezis, Kosmas Politis, Jorgos Theotokas, Angelos Terzakis, Thanasis Petsalis, Mimis Karagatsis - powieści -dojrzałość techniczna, psychosocjalne współczesne tematy, syntetyczne, przekrojowe ujecie przez całe społeczeństwo

• pochodzi z zasłużonej, wybitnej kreteńskiej rodziny

• urodził się w 1909, w wieku 18 lat przeniósł się do Aten, by studiować filologię na uniwersytecie, już wtedy myślał o karierze pisarskiej i nawiązywał kontakty ze środowiskiem literackim

• dalsze studia w Paryżu na Sorbonie oraz w Instytucie Sztuki i Archeologii

• w 1928 opublikował pierwszy oryginalny utwór poetycki Żołnierze

• w 1934 wydał historyczną monografię El Greca i ogólny wstęp do historii sztuki

• od 1939 roku wykłada dzieje sztuki w ateńskiej w Akademii Sztuk Pięknych

• poliglota - tłumaczył min Moliera, Calderona, Makiawellego, Eurypidesa

• szczególny wpływ wywarła na niego przyjaźń z Nikosem Kazantzakisem

• pierwszy beletrystyczny utwór prozą Kronika pewnego miasta 1938 - wzór pisarstwa w dimotiki

• 1939 i 1941 - dwa zbiory poezji Naga poezja i Bardziej naga poezja

• następny okres twórczości - dwa dzieła powieści - kroniki historyczne, np. Spustoszona Kreta (powstanie z lat 1866-1869)

• trzeci okres twórczości dotyczy osamotnienia, wewnętrznego rozdarcia, tragicznego kryzysu światopoglądowego współczesnego człowieka - utwory dramatyczne Łazarz, Wulkan jak i powieści Słońce śmierci

• Słońce śmierci uczy mądrości, miłości, jest oskarżeniem wojny i wszelkiego barbarzyństwa. Janusz Strasburger

Słońce śmierci

• akcja powieści rozpoczyna się z chwilą powrotu głównego bohatera do domu po kąpieli w morzu, Jorgaki wraca a w domu żałoba, matka dostała wiadomość, że statek którym wracał do domu ojciec został storpedowany i zatonął

• po krótkim okresie żałoby matka, która wpadła w depresję popełnia samobójstwo rzucając się ze skały do morza

• od tej chwili 13 letni Jorgaki opuszcza miasto i zamieszkuje wraz ze siostrą ojca, ciotką Rusaki na wsi

• Ciotka Rusaki jest wdową, ma około 50 lat, jest matką jedynaka - Lefterisa

• Lefteris Mainolas walczy na froncie, w chwili kłotni zabiją swojego znajomego z wioski - Eliasza, syna sąsiadki - Spithureny, której drugi młodszy syn poprzysięga zemstę - Michalis

• Ciotka Rusaki dostaje wiadomość, że Lefteris zaginął, a wkrótce potem przychodzi wieść o jego śmierci - wobec tego zemsta przechodzi z Lefterisa na Jorgaki, na razie nie ma obawy, bo Michalis jest powołany i służy w wojsku (przed smiercia syna kira Rusaki ma prorocze sny)

• Ciotka Rusaki prowadzi gospodarstwo, ma winnicę i gaj oliwny, w pracach pomaga jej Jorgaki, którego uczy wszystkich prac i kocha jak syna; Jorgaki bardzo jest do niej przywiazany

• Ciotka - dobrym duchem wioski, madrosc ludowa i milość blizniego przez nią przemawia (nie wykształcona, nie umie pisać i czytać) - dokarmia biedaków w czasie zimy głodu - wg. Loizosa wie jak postępować i postępuje słusznie, bo ma swojego Boga. Loizos utracił wiarę i dlatego mówi o sobie, że jest wyganńcem

• Ciotka Rusaki nosi jedzenie jeńcom bułgarskim, którzy brukują drogę, jeden z nich chodzi po domach i żebrze, ukrywa że zna jezyk grecki, kiedy kira Rusaki powie do niego synu - ten otworzy się przed nią - Jorgaki powie, że cudzoziemiec nauczył ich miłości

• Pan Loizos Damolinos, arystokrata, mieszka w wiosce razem z siostrzenicą Aliki - dziewczyna ma 16 lat, Jorgaki się w niej zakochuje, spędza z nią czas, jadą razem nad morze, w drodze powrotnej Jorgaki powozi, dochodzi do wypadku, Jorgaki łamie nogę, Aliki ginie

• Loizos prosi by Jorgaki mówił do niego po imieniu, ma zamiar być dla niego nauczycielem, obiecuje dać mu potężną władzę, nauczyć władać piórem, nauczyć go poezji

• Loizos mowi - Mowa ludu. Swięte zmartwychwstanie.

• Jorgaki a kobiety - Aliki, Czerwonousta - narzeczona Lefterisa, Angeliki - dziewczyna z gór, przyjeżdza wraz z dwiema innymi dziewczynami do kiry Rusaki na zbiór oliwek

• Angeliki - zakochuje się w niej Jorgaki, spędza u niej w komórce noce, rozpacza po jej wyjezdzie

• Nadchodzi zima, wielki głod, ludzie umieraja z braku pożywienia min. Pop Janis, przybrany syn ciotki - jeniec bułgar (zima wielkiego głodu)

• Michalis Spithureny dezerteruje z wojska i uczieka w góry, niebezpieczeństwo zemsty na Jorgaki się zbliża

• Nadchodzi wiosna, wieczorne rozmowy z ciotką i Loizosem

• Jorgaki mówi, że nie boi się śmierci, ciotka także

• Spędzają razem bardzo radosny dzień we dwoje, wieczorem przy kolacji drzwi się otwieraja i z zaskoczenia padają strzały - Ciotka Rusaki giniezabita przez Michalisa - Ciotka R. - Zwróciliśmy krew, którą jesteśmy winni! Teraz ty będziesz żył. Jesteś glową rodu... Lepiej niezasłużenie zginąć niż zasłużenie...Niech moja śmierć cię oświeci! Niechaj będzie wieczystym twym słońcem.

1

1

---