WIEDZA POTOCZNA A WIEDZA NAUKOWA

Cechy wiedzy potocznej 

Potoczną wiedzę nabywamy „samoistnie”

Wiąże się ona z ograniczonym zasięgiem ludzkiej obserwacji

Człowiek kieruje się nie tylko rozumem, ale emocjami, w związku z tym, rzadko jest neutralna

Związana jest z wartościowaniem; mówi, co dobre, a co złe

Operuje podziałami dychotomicznymi dobry-zły

Tendencja do uogólniania „cała dzisiejsza młodzież”

Przesiąknięta jest stereotypami, upraszcza, jest sztywna i odporna na zmiany

1. Stosuje jednostki wieloznaczne, lub o znaczeniu rozmytym i zależnym od kontekstu użycia.

2. Korzysta z języka naturalnego.

3. Dopuszcza logiczne sprzeczności wewnątrz zbioru reprezentacyjnego.

4. Ma charakter mieszany ontologiczno-aksjologiczny.

5. Ma na celu stworzenie bazy niezbędnej i wystarczającej do działania w skali jednostki.

6. Zbiór powierzchownych, fragmentarycznych i nie uzgodnionych ze sobą uogólnień, które zaspokajają nam wprawdzie w jakimś stopniu potrzebę rozumienia i panowania nad rzeczywistością, ale nie tworzą całości o wyraźnie zarysowanych, kluczowych ideach.

- poglądy każdego są subiektywne,
- nasze poglądy są niespójne,
- przeciwstawna wartość logiczna,
- zbitek poglądów,
- poglądy wyrażamy językiem potocznym, nieprecyzyjnym, nielogicznym,
- terminy są wieloznaczne
WIEDZA POTOCZNA to wiedza zgromadzona przez zwykłych ludzi, pozbawionych przygotowania naukowego. To wiedza w znacznym stopniu intuicyjna, często oparta na dawnych przesądach bądź na powierzchownych i pojedynczych obserwacjach, wiedza do której jesteśmy przyzwyczajeni, gdyż daje pozory szybkiego wyjaśnienia a zarazem nie przeciąża naszych "szarych komórek". Wiedza potoczna wystarczała przez tysiące lat rozwoju cywilizacji, a i dziś z reguły uzupełnia zaspokaja nasze potrzeby poznawcze w życiu codziennym. Często jednak wiedza potoczna zawodzi, gdyż proponowane przez nią objaśnienia są albo fałszywe, albo niepełne, albo w ogóle nie są prawdziwymi wyjaśnieniami tylko zastąpieniem jednej tajemnicy inną tajemnicą.

Cechy wiedzy naukowej 

Niezadowalanie się samym opisem, a wyjaśnianie poprzez odwołanie się do istniejących teorii

Uczonych obowiązuje przestrzeganie trzech podstawowych reguł:

1. Wyraźne określenie problematyki badawczej w kontekście dotychczasowej wiedzy i istniejących teorii

2. Staranne zbieranie danych, umożliwiające kontrolę ich rzetelności

3. Odróżnianie twierdzeń opartych na faktach, od tych, które są domysłami

Wyróżnikiem nauki jest neutralność i powstrzymanie się od wartościowania

1. Stosuje jednoznacznie określone jednostki (terminy i operatory); niezależnie od kontekstu ich użycia. Tworzy język specjalistyczny, w sposób maksymalny oczyszczony z wieloznaczności.

2. Dąży do niesprzeczności propozycji w zbiorze reprezentacyjnym.

3. Oddziela warstwę ontologiczną od aksjologicznej.

4. Ma na celu poznawanie (opis i wyjaśnianie) rzeczywistości oraz jej przemiany w skali całego społeczeństwa ludzkiego.

5. wewnętrznie zorganizowana i wyspecjalizowana wiedza encyklopedyczna

- obiektywna, fakty pozytywne i negatywne,
- logiczna struktura, spójna,
- nie może być zdań sprzecznych
- nie może być luk (musi wiedzieć wszystko)
- wyrażana językiem naukowym, różne terminologie ale poprawne sformułowania są logiczne
NAUKA wg prof. Ajdukiewicza może być rozumiana dwojako:
1) jako rzemiosło uczonych, ich praca, ich powołania, działalność za która im się płaci i nagradza tytułami zawodowymi
2) jako wytwór tejże działalności, produkt pracy uczonych. Produktem tym winna być wiedza - pewna i prawdziwa.
Prof. Strelau podaje z kolei funkcje nauki:
1) deskrypcyjna - nauka opisuje świat, w możliwie najpełniejszy i najbardziej precyzyjny
2) eksplanacyjna - nauka objaśnia zjawiska zachodzące w świecie, klasyfikuje je, bada ich przebieg, znajduje ich mechanizmy, przyczyny proksymalne i ultymatywne
3) prognostyczna - nauka pozwala przewidywać przyszłe zjawiska np: zacmienia Słońca

Czemu służy wiedza naukowa i potoczna
w. potoczna - doraźna korzyść
w. naukowa - umiejętność wyjaśniania jakiegoś procesu, wyjaśniania dlaczego

---