Wiedz i wiedza naukowa
Wiedza to zasób wiadomości, które człowiek zdobywa dzięki uczeniu się społecznemu i dzięki własnej aktywności. Człowiek czerpie wiedzę z różnych źrodeł, między innymi z filozofii, mitologii, religii, nauki oraz z codziennych obserwacji i doświadczeń życiowych własnych i innych ludzi. Ten ostatni rodzaj wiedzy jest określany jako wiedza potoczna. Wiedza potoczna jest bardzo ważna w życiu człowieka. Jest to najstarszy rodzaj wiedzy, którą tworzą i posiadają wszyscy ludzie. jej zasób jest zróżnicowany i zalezny od bogactwa nabywanych przez człowieka doświadczeń zyciowych. Jest to wiedza zdroworozsądkowa, pragmatyczna, oczywista, pozbawiona wątliwości, częst bazująca na uproszczeniach i stereotypach ułatwiających myślenie, mało podatna na zmiany, zapewniająca poczucie spójności w rozumieniu siebie, świata i innych ludzi.
Wiedza naukowa jest jednym z wielu rodzajów wiedzy. W odróżnieniu od wiedzy potocznej posiadają ją znacznie mniejsze kręgi czy grupy ludzi. Można mówić o różnych dziedzinach wiedzy naukowej, ale posiada ona pewne cechy wspólne. 1) Wiedza naukowa jest regulowana przez normy stworzone przez społeczność uczonych, 2) Wiedza naukowa ma swój przedmiot badań, określone cele i metodologię, 3) Posługuje się zdefiniowanymi pojęciami, 4) Wspiera się na określonej teori potwierdzanej lub odrzucanej w badaniach naukowych, 5) Jest to zatem wiedza uzasadniona i wiarygodna 5) Jest krytyczna i sceptyczna wobec rzeczywistości, 6) Opisuje, wyjaśnia i interpretuje określone zjawiska i procesy oraz ich skutki.
Rola pedagogiki i pedagogów
Istotną rolą pedagogiki jest teoretyczna i badawcza analiza praktyki edukacyjnej. Edukacja jest w niej rozumiana całosciowo jako ogół działań, procesów i warunków sprzyjających rozwojowi człowieka, lepszemu rozumieniu siebie, innych ludzi i świata w którym żyje. W tak rozumianej edukacji miesci się wychowanie, opieka, kształcenie, nauczanie, uczenie się, socjalizacja; a więc oddziaływania zaplanowane, celowoścowe jednostek, grup i instytucji społecznych, jak również spontaniczne, niezaplanowane działania oraz ich skutki. Pedagogika jako nauka pozwala rozpoznać te zjawiska edukacyjne, nazwać je, poddawać krytycznej analizie.
Zadaniem pedagogów jest opisanie wyjaśnianie i interpretowanie procesów edukacyjnych, dostarczenie różnym podmiotom edukacji wiarygodnych przesłanek do podejmowania racjonalnych decyzji w ramach praktyki edukacyjnej. Włączenie pedagogicznej wiedzy naukowej przez ludzi, którzy nie dysponują nią do wiedzy potocznej o edukacji mogłoby wzbogacić działania ludzi i i jakość praktyki edukacyjnej, uczynić je bardziej racjonalnymi.
Do roli pedagogów można dopisać jeszcze jedno zdanie. Zadaniem pedagogów jest przekazywanie i upowszechnianie naukowej wiedzy pedagogicznej z obszaru edukacji w świadomości szerokich kręgów społeczeństwa.
Dlaczego tak ważne jest uczenie się?
Zyjemy dziś w społeczeństwch postinustrialnych, określanych też społeczeństwami wiedzy lub społeczeństwami informacyjnymi, w których największym kapitałem ludzkim stają się kompetencje związane z gromadzeniem, przetwarzaniem i przekazywaniem wiedzy. W społeczeństwach tych występują często gwałtowne, nieprzewidywalne zmiany w różnych zakresach życia ludzkiego, którym towarzyszą nowe formy ryzyka. Zjawiska te wymagają od ludzi uczestnictwa i zaangażowania w osobiste uczenie się, nabywania nowych umiejętności, postaw i wartości, bowiem wiedza zdobywana w szkole na różnych poziomach edukacji szybko się starzeje i okazuje się dalece niewystarczająca, wymaga przekształceń i modyfikacji, reorganizacji struktur i schematów poznawczych, osobistego rozwiązywania problemów. Człowiek, który nie nabył umiejętnosci uczenia się, nie nadąża za zmianami, nie radzi sobie z problemami życiowymi, ma trudności z uzyskaniem pracy lub doświadcza lęku przed utratą pracy i bezrobociem czuje się zgrożony, często jest marginalizowany i wykluczany z różnych obszarów życia społecznego, kulturalnego i ekonomicznego.
Cele studiowania pedagogiki
1) poznawać wiedzę o procesach i dyskursach edukacyjnych aktualnej i minionej (historycznej) praktyki edukacyjnej
2) stwarzać ludziom okazje do uczenia się
3) zapewniać szanse integralnego rozwoju człowieka
4) dążyć do tworzenia autorskich programów edukacyjnych ich kreowania i realizowania
5) przezwyciężać uprzedemiotowienie i manipulację
6) dążyć do samodoskonalenie i emancypacji
7) nabywać kompetencji w badaniu procesów edukacyjnych.